Morgunblaðið - 07.10.1955, Blaðsíða 8
8
MORGVNBLAÐIÐ
Föstudagur 7. okt 1955
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík,
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá VigUT.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Haustmót Taflfélags Reykjavíkur
Ömuricgir vikapilfar
FYRIR nokkru birti brezka
stjórnin hvíta bók um mál
tveggja starfsmanna brezka utan-
ríkisráðuneytisins, þeirra Burg-
ess og Macleans. En 25. maí
1951 hurfu þessir menn. Er nú
sannað að þeir munu hafa farið
til Rússlands, enda höfðu þeir um
langt skeið veitt Rússum allar
þær upplýsingar úr brezkri ut-
ríkisþjónustu, sem þeir komust
yfir.
Hin hvíta bók er merkilegt
plagg til að kynnast sögu og
sálarástandi tveggja manna,
sem gengið hafa í þjónustu
alheims kommúnismans,
manna, sem voru orðnir flækt-
ir í net alheims njósnara og
skemmdarverka Rússa.
Þessi hörmulega saga virðist
hafa byrjað á því, að ungir að
aldri hafa þessir menn orðið
spehntir af kennisetningum kom
múnismans. Þeir tóku brátt að
umgangast aðra róttæka menn,
sem eins var ástatt um, mæta á
sellufundum o. s. frv. Á dögum
spönsku borgarastyrjaldarinnar
komust þeir báðir í samband við
njósnadeild rússneska sendiráðs-
ins í London. Eftir það þykir nú
sannað, að þeir hafi báðir verið
svo flæktir í njósnastarfsemi
Rússa, að þeir hafi verið tilneydd
ir til að halda áfram á sömu
braut.
Á yfirborðinu störfuðu þeir á-
fram, sem traustir starfsmenn
lands síns og brátt koma að vísu
þeir tímar, þegar hagsmunir
Breta og Rússa féllu saman. En
jafnvel þá, meðan Rússar létu
sem bræðraband tengdi þessar
tvær þjóðir, héldu þeir áfram að
taka við leynilegum upplýsingum
frá þessum tveimur mönnum og
verðlauna þá fyrir áframhald-
andi svik við sitt föðurland.
Gegnum þykkt og þunnt héldu
þeir áfram þessum landráðum.
Maclean komst til allhárra met-
orða í utanríkisráðueyti Breta.
Hvað eftir annað gekk hann að
kvöldi dags út úr ráðuneytinu,
með skjalatösku fulla af leyni-
skjölum sem hann kom áleiðis
til rússneska sendiráðsins. Það
voru þau ljósmynduð og síðan
skilað aftur.
Það má vera að þegar þessir
menn fyrst ánytjuðust kommún-
ismanum hafi þeir álitið hann
stefnu til framfara. En allar lík-
ur benda til þess, að eftir að
kommúnistar tóku að sýna sitt
rétta innræti hemaðaræðis og
gerræðis eftir styrjöldina, þá
hafi þessum vesalings mönnum
liðið illa. Virðist hegðun þeirra
sýna það með ýmsum hætti.
Maclean tekur að halla sér að
flöskunni og drekkir áhyggjum
sínum í víni og sama er að segja
um Burgess, að hann hverfur á
vit nautnalyfja og sjálfsblekk-
inga. Virðist ljóst, að þeir eigi
í miklu sálarstríði. En áfram
halda þeir viljugir nauðugir
njósnastarfseminni, fara með
Ijósmyndavélar um skjalasöfn
brezka utanríkisráðuneytisins og
vinna að því allar nætur milli
þess sem þeir fara á túra.
Síðast þegar hringurinn
þrengist eiga þeir ekki önnur
ráð en að flýja úr landi. Þetta
er ömurleg saga og þetta ger-
ist í landi þar sem kommún-
istar þó hafa lítið sem ekkert
fylgi. Hún sýnir, að hvergi
hafa Rússar verið í vandræð-
um að finna létta vikapilta,
FJÓRÐA umferð á haustmóti
T. R. hófst á miðvikudagskvöld-
ið að Þórskaffi.
{ Úrslit:
. Ingi 1, Jón Einarsson 0
j Jón Þorst. 0, Guðm. Ágústsson 0
Pilnik og Guðm. Pálmas. biðskák
Ásmundur og Þórir bisðskák
Arinbjörn og Baldur biðskák
Pilnik hafði hvítt á móti Guð-
mundi og lék kóngspeði, eins og
hann hefur gert það sem af er
1 þessu móti, þegar hann hefur
haft hvítt. Guðmundur svaraði
með Sikileyjarvörn, drekaafbrigð
inu, sem mikið var teflt um eitt
skeið. Honum tókst að gera
en hún sýnir einnig, að þeir nauðsynlegar aðgerðir á drottn-
sýna slíkum starfsmönnum ingarvæng og átti kost á að setja
sínum enga vægð. hrók á hálfopna c-lír.u, en kaus
heldur að tryggja kóngsstöðuna.
Pilnik náði nú frumkvæðinu og
Svikin við kjosendur
í KOSNINGARIMMUNNI í þó átti Pilnik tvö peð á drottn-
Kópavogi síðasta hálfa mánuð- ingarvæng gegn einu. Guðmund-
inn lét efsti frambjóðandi fram- ur átti að vísu einu peði meira
sóknar mikið á sér bera og stund- kóngsmegin, en ef aðalmennirnir
um með furðu afkáralegum sem eftir voru skiptust upp mátti
hætti, svo að minnti á amerískar búast við að hvítt ynni. Skömmu
skrumauglýsingar. Var ljóst, að áður en skákinni var frestað náði
hann vissi bezt um það allra Guðmundur aftur frumkvæðinu.
manna, að hann sjálfur væri til. f blindleik gat hann náð drottn-
Létu Framsóknarmenn í það ingakaupum og unnið mikilsvert
skína, að þeir væru hinir traust- Peð, sem naumast nægir þó til
ustu andstæðingar kommúnista. vinnings, en tryggir honum ör-
Með svonefndum „samtökum ugglega jafntefli. Enginn veit
samvinnumanna“ sögðu þeir að hvort hann hefur valið þennan
binda skyldi enda á „alla vald- kosl> °S ekki heldur víst að hann var mjög tvísýn, og er líklegt
níðslu og rangsleitni kommún-
ista-oddvitans“.
Að vísu var það ekki hin
sterka hlið Framsóknarmann-
anna að ræða málefnalega fjár-
hags og framkvæmdamál Kópa-
vogskaupstaðar. En til að breiða
Konráð Arnoson skrifar um 4. umf.
hafi komið auga á hann, því hann ’ að ýmsum hafi veitt betur, en
var engan ve^inn augljós, en loks fjaraði sókn Guðmundar út.
hverja leið sem hann hefur val- | Ásmundur og Þórir tefldu ró-
ið má telja víst að hann tapi lega skák með svipaðri stöðu all-
ekki skákinni. | an tímann. Þórir átti þó sizt lak-
Ingi hafði svart á móti Jóni ara ÞeSar skákinni var frestað.
Einarssyni og tefldi líka Sikil- I Baldur mætti ekki til leiks,
eyjarvörn, en ekki sama af- varð að fara í embættiserindum
brigði og Guðmundur. — til útlanda en verður kominn að
Hann fékk gott tafl í byrjun, I öllu forfallalausu áður en næsta
en þóttist þurfa að setja sig í umferð hefst, en það verður á
hættu til þess að geta teflt upp mánudagskvöld. Þá á hann að
á vinning, gaf færi á fórn. Jón tefla við Pilnik og hefur hvítt.
fórnaði manni, eins og sjálfsagt Áhorfendur voru svo margir,
var, og fékk mjög hættulega sem húsrúm frekast leyfði, og er
sókn í staðinn, Ingi varðist vel, Það bending til forráðamahna
en allt virtist ætla að koma fyrir skákmálanna að tryggja rýmra
ekki. Áhorfendur fullyrtu að Jón húsnæði, þegar þeir Friðrik og
hefði átt vinningsleið og mun Pilnik byrja að tefla, en nú er
það vera rétt, en Jóni sást yfir ákveðið að þeir heyi einvígi að
hana. Þessi skák dró mjög að sér mótinu loknu og mun margan
athygli manna meðan slagurinn fýsa að fylgjast með þeirri við-
stóð sem hæst þó í mörg horn i ureign.
væri að líta.
Jón Þorsteinsson hafði hvítt á
móti Guðmundi Ágústssyni. Allt
komst þar í uppnám á svip-
stundu. Jón hrókaði drottningar-
megin og Guðmundur hóf kóngs-
sókn, og fór þá allt í uppnám
eins og áður segir, því Jón svar-
aði með gagnsókn og hirti minna
um að verja kóng sinn, enda erf-
itt að koma vörnum við. Staðan
1) Ð i /. / r,
VeluakancU áhnfar.’
Súdt í broti.
yfir málefnaskortinn ákvað efsti Tl/fARCíIR hafa verið að beia sig
o* 1TA upp undan þvi, að gestum
maður Framsóknarlistans að
„skora á“ oddvitann til einvigis
í illyrðum. Þessu tóku kommún-
Þjóðleikhússins sé ekki heimilt
að reykja á göngum leikhússins.
istar að sjálfsögðu fegins hendi Þeir ver®h eins og kunnugt er,
og hefur einvígisfundinum verið
að fara út í forsalinn eða niður
lýst svo að þar rifust framsókn- 1 kjallara til að svala þessari
armenn og kommúnistar um það astríðu iíkamans. °S finnst þeim
°g
það súrt í brotið.
„hvorir, hefðu ruplað meir
rænt af lóðum“. I
En tilgangur Framsóknar-' Ef við eigum
mannsins með þessu uppátæki . Þau ekki sjalfir.
var auðséður. Það var að láta ÁSTÆÐAN tiJ þess að Þjóðleik-
líta út fyrir að Framsóknar- ^húsið vill ekki leyfa reyking-
liðið í Kópavogi væri sterk- ar a göngunum er einkum sú, að
asta og öruggasta andstaðan Þeir eru aillr Ingðiy dýrindis
gegn kommúnistunum. ‘ teppum og eru menn síður en svo
En nu vill svo undarlega til,1
ekki nema tveimur dögum eftir J
kosningar, að blað Framsóknar-
flokksins lýsir því í forystugrein,
hve haldgott reipi hann er í
baráttunni við kommúnista. . |
í svartleiðara Tímans í gær,
gerist enn einu sinni það undar-
lega fyrirbæri, að Framsóknar-
flokkurinn veltir sér á aðra hlið,
og þá sjá menn að kviðurinn á
dýrinu ber undarlega rauða
slikju. Þar er m.a. reynt að gefa
þessa skýringu á kosningunum í
Kópavogi: j
„Á síðustu árum hefur tek-
izt samvinna um sveitarstjórn
ir í ýmsum bæjarfélögum og
kaupstöðum milli vinstri sinn-
aðra manna .... Sterkar lík-
ur benda til, að þetta sjónar- m
mið hafi verið þyngst á met-1
unum til að ráða úrslitum í; ginkeyptir fyrir því, að þau verði
Kópavogskosningunum“. Jöll í brunagötum og útbýuð í
Þannig eru Tímamenn ekki 'sígarettuösku. Er skiljanlegt, að
lengi að snúa við blaðinu. Fyrir jÞjóðleikhúsið treysti ekki betur á
kosningar þykjast þeir standa í umgengismenningu okkar fslend-
herferð gegn kommúnistum, gera inga, enda hefir það margsýnt sig,
andstöðu sína við ofríki þeirra að að við erum skeytingarlausir um
aðalmálinu. — Eftir kosningar jverðmæti, einkum ef við eigum
svíkja þeir svo jafnskjótt alla þá , Þau ekki sjálfir.
kjósendur, sem glæptust til að
Líkamans nautn.
ÉAÐ er því engin ástæða til að
veita þeim fylgi og byrja að biðla
til kommúnistanna.
Þetta dæmi er ekkert ein- f láta hinn gamla Adam full-
stakt. Það gerðist einnig við nægja þessari líkams nautn á
síðustu Aiþingiskosningar út göngum Þjóðleikhússins. Hléin
um allar sveitir landsins. — í eru nógu löng til þess, að menn
kosningabaráttunni þá létust geti skroppið út að kveikja sér í
forsprakkar Framsóknar vera sígarettu. Þjóðleikhúsið er allt
einu traustu andstæðingar svo gljáfagurt og svipmikið, að
kommúnismans. En þegar þeir þar er ekkert rúm fyrir stubba og
sneru baki við kjörstöðunum, eldspýtubrot á göngunum.
þá sviku þeir jafnskjótt kjós-1
endur sína og formaður Fram-' Augnhárin á Matthíasi.
sóknarflokksins lýsti yfir löng 17'N hver er nú reynslan af um-
un í samlag við hálfan komm-. l-i gengni leikhússgesta? Er
únistaflokkinn. hægt að treysta þeim eða ekki?
Sennilega er hægt að gefa já-
kvætt svar við því — og þó. Hvað
haldið þið, að sumir þeirra hafi
verið að dunda við í hléunum?
Jú — að teikna augnhár og annað
skraut á hvítar gips- og marmara-
styttur góðskáldanna okkar, sem
settar hafa verið uppí Krystalsal.
Einkum varð Matthías illilega
fyrir barðinu á þessum hugul-
sömu fagurkerum og tók óratíma
að þvo skrautið af honum, bless-
uðum.
Þið gætuð svo ímyndað ykkur,
hvernig umhorfs væri á göngum
Þjóðleikhússins, ef reykingar
væru ekki bannaðar þar.
„25 Evu-dætur“ —
og gamalt „skass“!
KÆRI kollega. Þetta keðjubréf
var í upphafi sent af ósköp
venjulegum manni, sem er orðinn
þreyttur eins og þú, í von um að
veita þreyttum mönnum huggun
og hamingju. Andstætt flestum
öðrum keðjubréfum, þá kostar
þetta þig ekki grænan eyri. sendu
bara fimm þreyttum kunningjum
þínum afrit af þessu bréfi. Því
næst skaltu pakka inn þínum
„betri helming" ásamt öllum dé..
.. þurrkum og handklæðum á
heimilinu og senda svo- heila
klabbið efsta manni á listanum
hér að ofan. Bættu síðan þínu
nafni neðst á listann. Þegar þitt
nafn er komið efst þá færðu
sendar 25 Evu-dætur og það má
heita fjandi hart, ef einhver
þeirra er ekki skárri en sú gamla
var. Sýndu að þú sért traustsins
verður, og rjúfðu ekki keðjuna.
Það kom fyrir einn, að hann rauf
keðjuna, og veslings maðurinn
sat uppi með sitt gamla skass.
Láttu slíkt ekki henda þig vinur.
— Einn þreyttur.
★
Þetta er keðjubréf. Eitt af þess-
um undarlegu bréfum sem menn
virðast hafá’ svo mikinn áhuga
á að skrifa um þessar mundir. Ég
er ekki hissa á því, þótt aumingja
maðurinn sé orðinn þreyttur, ef
hann þarf að skrifa mörg slik
bréf — og sjá um „25 Evu-dætur“
á dag. Þá vildi ég heldur sitja
uppi með mitt „gamla skass“.
MerklS,
sem
klæðir
landið
Þjóðdansa(é!ags
Reykjayíkur
MIÐVIKUDAGINN 5. okt. hefst
vetrarstarfsemi Þjóðdansfélags
Reykjavíkur. Starfsemi félagsins
mun sem áður verða til húsa i
Skátaheimilinu við Snorrabraut.
Auk þess verður kennt í Eddu-
húsinu og víðar.
Síðastliðið ár takmarkaðist
starfsemi félagsins mjög vegna
húsnæðisskorts og má búast við
að svo verði og í ár. Á árinu
1954—1955 æfðu rúmlega 200
börn í 7 flokkum og komust þó
miklu færri að en vildu.
Barnaflokkar verða starfrækt-
ir með svipuðu sniði og áður.
Byrjendur 10—12 ára verða í
Skátaheimilinu en hluti af yngri
börnunum 6—9 ára verða í
Edduhúsinu. Verða þar kennd
grundvallaratriði dansins og ýms
ir dansar.
Framhaldsflokkar barna verða
allir í Skátaheimilinu. Þá flokka
geta sótt börn, sem æft hafa áður
hjá félaginu og þau börn sem lært
hafa dans áður, þjóðdansa eða
samkvæmisdansa. Mikill áhugi
ríkti meðal barna í framhalds-
flokkunum s. 1. ár og má búast
við að svo verði enn, ekki síst
þar sem stór hópsýning stendur
fyrir dyrum næsta vor, en þá
verður félagið 5 ára.
Unglingaflokkur verður fyrir
þá sem verið hafa áður og einnig
kostur á að læra grundvallar-
atriði algengra dansa, gömlu
dansana o. fl. Þýðingarmikið
atriði er að drengir jafnt sem
stúlkur læri að dansa á skóla-
aldri enda fer drengjum og pilt-
um sem sækja tíma félagsins
fjölgandi með hverju ári.
Starfsemi fullorðinsflokkanna
verður mjög fjölbreytt. Hin vin-
sælu námskeið í gömlu dönsun-
um verða sem áður í Skáta-
heimilinu á miðvikudögum. Þá
verður kennt í tveimur fram-
haldsflokkum og er annar þeirra
fyrir þá sem eitthvað hafa lært
áður í þjóðdönsum eða gömlu
dönsunum.
Sýningarflokkurinn mun starfa
sem áður og er fyrirhuguð sýn-
ing í febrúar. Hópur úr flokkn-
um sótti alþjóðlegt bjóðdansa-
og þjóðlagamót í Osló s.l. sum-
ar og hafa hópnum þegar borizt
tvö boð um sýningar erlendis.
Nokkrum efnilegum stúlkum og
piltum verður bætt í sýningar-
flokkinn að undangengnu a. m. k.
einu námskeiði hjá félaginu.
Kennarar félagsins verða: frk.
Fljördís Þórðardóttir, frú Krist-
jana Jónsdótfir og frú Sigríður
Valgeirsdóttir.