Morgunblaðið - 11.10.1955, Blaðsíða 16

Veðurúfllt í dag:
Norðan gola eða kaldi, sums
staðar léttskýjað.
231. tbl. — Þriðjudagur 11. október 1955
Frá þingi S. þ.
Sjá bls. 9.
Forsetar Alþingis
allir endurkjörnir
Jörundur Brynjólfsson, Sigurður
Bjarnason og Gisli Jónsson
FORSETAKOSNINGAR fóru fram á Alþingi í gær. Úrslit þeirra
urðu þau, að allir forsetar þingsins voru endurkjörnir, Jör-
wndur Brynjólfsson í Sameinuðu Alþingi, Sigurður Bjarnason í
Neðri deild og Gísli Jónsson í Efri deild. Varaforsetar og skrifarar
þingsins voru einnig kjömir hinir sömu og áður. Nefnarkosning-
«m var hins vegar frestað þar til í dag.
Thor Thors fyrsti
sendirsðherra
í SAMEINUÐU ALÞINGI ^
Jörundur Brynjólfsson var
kosinn forseti Sameinaðs þings
jneð 31 atkvæði og 14 atkvæða-
«eðlar voru auðir. Jón Sigurðs-
son á Reynistað var kosinn fyrri
varaforseti með 30 atkv., 14 seðl-
ar voru auðir. Karl Kristjánsson
var kjörinn annar varaforseti
með 30 atkv., 14 seðlar voru
auðir.
Þá var kjörin kjörbréfanefnd
í Sameinuðu þingi. í hana voru
kjörnir þeir Lárus Jóhannesson,
Einar Ingimundarson, Hermann
Jónasson, Gísli Guðmundsson og
Sigurður Guðnason. Skrifarar í
Sameinuðu þingi voru kosnir
Einar Ingimundarson og Skúli
•Guðmundsson.
í DEILDUM
í Neðri deild féllu atkvæði
þannig, að Sigurður Bjarnason
var kjörinn forseti með 18 atkv.,
10 seðlar voru auðir. Halldór Ás-
grímsson var kjörinn fyrri vara-
forseti með 18 atkv., 10 seðlar
voru auðir. Jónas Rafnar var
kjörinn síðari varaforseti með
17 atkv., 10 seðlar voru auðir. —
Skrifarar Neðri deildar voru
kjörnir Magnús Jónsson og Páll
Þorsteinsson.
í Efri deild fór kosning þann-
ig, að Gísli Jónsson var kosinn
forseti með 12 atkv., 4 seðlar voru
auðir. Bernharð Stefánsson var
kjörinn fyrri varaforseti með 12 j
atkv., 4 seðlar voru auðir. Lárus
Jóhannesson var kosinn annar
varaforseti með 12 atkv., 4 seðl-
ar voru auðir. !
Skrifarar voru kjörnir Sigurð-
ur Ó. Ólafsson og Karl Kristjáns-
son.
í dag er gert ráð fyrir að kosn-
ing þingnefnda fari fram. i
I GÆR skipaði forseti Islands
Thor Thors til þess að vera
ambassador íslands í Washing-
ton. (Frá utanríkisráðuneytinu).
Hýfl heffi af Nýyrðum komið úf
Ólafur H.álkertssonl
póstfutHrúi
E
í því eru um 1800 orð um landhúnað
NN EITT hefti af Nýyrðum orðabókarnefndar er nú komið út
og fjallar það um landbúnað. Eru í heftinu um 1800 orð. —
Þetta er þriðja nýyrðaheftið, og í undirbúningi er hefti um orð
úr flugmáli. Kemur það væntanlega út um nýár. Þá eru enn-
fremur í undirbúningi hefti um orð úr verzlunarmáli o. fl. Er
í ráði, að nýyrðin verði yfir 25 þús. alls og lætur nærri, að helm-
ingurinn sé kominn út. Dr. Halldór Halldórsson er ritstjóri Ný-
yrða III, en Menntamálaráðuneytið gefur bókina út.
FLEST ORÐIN ÚR RITUM
Flest nýyrðin eru valin úr rit-
um, sem orðtekin eru, en sum
hefir orðabókarnefnd sjálf mynd
að í samráði við sérfræðinga í
þeim efnum, sem um er fjallað.
LÝ SIN G ARORÐIN
ERFIÐUST
Dr. Halldór skýrði blaðamönn-
um frá því í gær, að einkum
háfi reynzt erfitt að mynda ný
lýsingarorð, því að viðskeyti
þeirra eru heldur ófrjó. Því hafa
nefndarmenn oft gripið til inn-
endingarinnar, sem reynzt hefir
mjög handhæg: lýsingarorð af
þessu tagi eru t. d. orðin sýkinn
(sá sem sýkir) og ildinn (=súr-
efnisborinn). — Stundum hefir
reynzt nauðsynlegt að taka upp
tökuorð, t. d. múk, sem er útbrot
á fótum hesta og er muk á
dönsku. Þó er höfð hliðsjón af
því, hvort tökuorðin hafa „náð
nokkurri fótfestu í málinu og
falla að íslenzku málkerfi“, eins
og höfundur kemst að orði í
formála.
Orðabókarnefnd skipa eftir-
taldir prófessorar: Alexander
Jóhannesson, Einar Ól. Sveins-
on og Þorkell Jóhannesson
rektor.
32 mænuveikiHTfelli
SÍÐAN fyrir helgi hefir borgar-
lækni verið tilkynnt um níu ný
mænuveikitilfelli, og eru þar af
tvær lamanir. Hafa þá 32 alls
lagzt í veikinni og 14 lamazt.
Er yfirleitt um litlar lamanir að
ræða og líður flestum sjúkling-
unum vel.
Baldur og Pilnik
skildu jafnír
SKÁK Baldurs Möllers og Iler-
mans Pilniks í gærkveldi var
fjörmikil. — Lauk henni með
jafntefli.
Leiiað án árangurs
að ungum
Hafnllrðingi
HAFNARFIRÐI — Ekkert
hefir spurzt til ungs manns,
Sverris Reynissonar, Jófríðar-
staðavegi 15 hér í bæ, sem
hvarf aðfaranótt s. 1. Iaugar-
dags. Var fyrst hafin Ieit að
honum um hádegisbilið þriðju
dag, en þegar hún bar ekki
árangur, var hafin almennari
ieit, og meðal annars fenginn
sporhundur úr Rvík, sem að
því er virtist, rakti spor nið-
ur í fjöru.
Á sunnudaginn var leitinni
haldið áfram í höfninni og á
landi. Var þá fenginn frosk-
maður til þess að leita í sjáv-
arbotni, og ennfremur var
leitað í nágrenni bæjarins, en
eins og fyrr segir án árangurs.
Sverrir Reynisson er 23 ára
að aldri. Hann er meðalmaður
að hæð, ljóshrokkin hærður,
klæddur vinnufötum.
— G. E.
ÓLAFUR H. ALBERTSSON,
póstfulltrúi, lézt að heimili sínu
Barmahlíð 1, s. 1. laugardag. —
Hann veiktist skyndilega nokkru
eftir að hann var kominn til
starfa á laugardagsmorguninn, og
var látinn skömmu síðar.
Ólafur var fæddur 15. júní
1897, að Páfastöðum í Skagafirði.
Hann hafði unnið á Pósthúsinu í
Reykjavík um 30 ára skeið, lengst
af sem fulltrúi á bögglapóststof-
unni.
Ólafur var vinmargur og vel
látinn, enda einstakt prúðmenni
og drengur góður.
Frumsýning á Góða
dálanum Svejk
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ frumsýndi s.
1. laugardagskvöld gamanleikinn
Góða dátann Svejk eftir Jaroslav
Hasek. Leikendum var ágætlega
tekið og voru þeir og leikstjóri
margoft klappaðir fram í leiks-
lok. Leikstjóri var Indriði Waage.
Minningaralhöfn
Togarar ágengir vesfra
en varðskipsmenn stunda
smokkveiði og berjatinslu
HNÍFSDAL, mánudag.
TOGARAR hafa verið ágengir hér vestra undanfarið. En varð-
skipin, sem hér hafa verið við gæzlu, virðast hafa haft meiri
áhuga fyrir smokkveiði og berjatínslu en að sinna skyldustörfum
sínum. Hafa þau stundað smokkveiði af kappi í Arnarfirði en
öðru hverju hafa skipverjar brugðið sér í berjatínslu.
MIKIL ÓÁNÆGJA gerzt berir að. Er það krafa
MEÐAL SJÓMANNA . sjómannanna að þessu sleifarlagi
Mikil óánægja ríkir meðal sjó- verði tafarlaust kippt í lag. —
manna hér vestra yfir þessu Mikil smokkveiði hefur verið
háttalagi. Skilja menn ekki, undanfarið í Amarfirði. Hafa
hvernig opinberir starfsmenn, bátar héðan frá Djúpi stundað
sem falið hefur verið mikilvægt veiðar þar og hefur allmikið
starf, geta leyft sér slíka fram- magn af smokki þegar verið fryst
komu, sem varðskipsmenn hafa til beitu. — FréttaritarL
Verk Þóris Bergssonar kynat
á vegum Almenna bókafélagsins
NÝLEGA átti rithöfundurinn Þórir Bergsson sjötugsafmæli. AI
því tilefni hefir Almenna bókafélagið ákveðið að efna til
bókmenntakynningar í hátíðasal háskólans annað kvöld kl. 9. Verð-
ur þar flutt erindi um Þóri Bergsson og lesið úr verkum hans. , (
j Bókmenntakynningin hefst á
ávarpi, sem formaður Bókafé-
lagsins, Bjarni Benediktsson,
menntamálaráðherra, flytur. Þá
heldur Guðmundur G. Hagalín,
skáld, erindi um Þóri Bergsson
og verk hans. Að því búnu leik-
ur Gísli Magnússon einleik á
píanó. Brynjólfur Jóhannesson,
Helga Valtýsdóttir og Valur
Gíslason lesa upp smásögur eftir
Þóri Bergsson. Að endingu flytur
form. bókmenntaráðs félagsins,
Gunnar Gunnarsson, skáld,
nokkur ávarpsorð.
Kristmann Guðmundsson,
skáld, kynnir dagskrána.
Þórir Bergsson er löngu lands-
kunnur rithöfundur fyrir snilli
sína við smásagnagerð. Er ekki
að efa, að marga mun fýsa að
vera viðstaddir bókmenntakynn-
inguna, en aðgangur að henni er
ókeypis. Þórir Bergsson.
í Fossvogi
NÆSTKOMANDI laugardag, 15.
október kl. 15, verður afhjúpað-
ur minnisvarði, sem reistur hefur
verið til minningar um íslenzka
menn, er farizt hafa í fJugslys-
um. Minnisvarðinn er gerður af
Einari Jónssyni myndhöggvara
og eitt af síðustu listaverkum
hans. Hefur honum verið valinn
staður austan við Kapelluna í
Fossvogskirkjugarði - jafn framt
fer fram hátíðleg minningarat-
höfn, þar sem séra Bjarni Jóns-
son, vígslubiskup prédikar.
Aðstandendur hinna látnu,
sem athöfn þessi er helguð, eru
sérstaklega beðnir og boðnir að
vera viðstaddir, og hefur þeim
verið tilkynnt um athöfnina, eft-
ir því, sem unnt hefur verið og
eru þau boð einnig endurtekin á
þessum vettvangi. Hefur Flugfé-
lag íslands vinsamlegast heitið
að flytja nána aðstandendur utan
Reykjavíkur endurgjaldslaust, ef
þeir gefa sig fram í tæka tíð við
umboðsmenn þess.
I ráÖi aÖ gefa út viöbótar-
hefti viö Blöndalsoröabók
Safna a.m.k. milljón orðaseðlum,
áÖur en útgáfa verður hafin
FRÉTTAMENN sátu í gær fund með orðabókarnefnd og skýrðl
dr. Alexander Jóhannesson frá því, að fjárveiting til nefndar-
innar hafi verið aukin á síðasta ári, svo að unnt hafi verið a3
ráða nýjan mann til starfa við orðabókina, Jón Aðalstein JónssOQ
cand. mag. Auk hans vinna að henni þeir Jakob Benediktsson cand,
mag. og Ásgeir Bl. Magnússon cand mag. — Þá hafa sjálfboða-
liðar einnig látið að sér kveða við söfnun orða og er þess að vænta,
að áhugamenn liggi ekki á liði sínu, heidur sendi orðabókinni orða«
lista sína. j
VIÐBÖTARHEFTI ’
Þá er og í ráði, að gefa út
viðbótarhefti (supplement)
við Blöndalsorðabók og verða
í því 20—30 þús. orð, flest úr
ritum nýrri höfunda og ný-
yrði. — Þess má geta að lok-
um, að próf. Alexander Jó-
hannesson hefir áætlað, að um
120 þús. orð séu í Blöndals-
orðabók. .
TIL 1830
Nú hafa verið orðtekin lang-
flest rit, sem prentuð voru til
1830 og allmargar síðari tíma
bækur. í seðlasafni orðabókar-
innar eru nú um 500 þús. orða-
seðlar, en ekki verður hafizt
handa um útgáfu verksins fyrr
en safnað hefir verið yfir milljón
orðum. Unnið hefir verið að
verkinu á áratug.
3000 EINTÖK
L J ÓSPRENTUÐ
Orðabókarnefnd lét ljósprenta
um 3000 eintök af Blöndalsorða-
bók fyrir nokkrum árum, og hafa
nú um 1400 eintök selzt, og sýnir
það, hve mikil þörf var á að gefa
békina út.
!
Hrólfur kraki kemur ekki
OSLO: —• Ákveðin var dönsk her
skipaheimsókn til Oslóar 8,-
okt. Átti Hrólfur kraki að ko
í heimsókn. Heimsókninni er af-
lýst vegna veru skipsins í Klakks-
vík. —
i.-^O.
koma