Morgunblaðið - 12.10.1955, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 12. okt. 1955
Islendingur tæknilegur
ráðunautur í Pakistan
Þjóðleikhúsið:
Góði
dátinn Svæk
TÉKKNESKI rithöfundurinn
Jaroslav Hasek hlaut heimsírægð
fyrir hina meistaralegu skáldsögu
sína um „góða dátann Svæk“, þó
að hann hefði ekki nærri lokið
, verkinu er hann féll frá fertugur
að aldri. Er bókin af fróðum
mönnum talin frægasta rit eftir
tékkneskan höfund enda hefur
hún verið þýdd á fjölda tungu-
mál. En hér á landi á Svæk marga
góðkunningja af þýðingu Karls ís
feids er kom út fyrir allmörgum
árum. í bók þessari deilir höf-
undurinn með vægðarlausu skopi
og háði á hernaðarbrjáiæðið og
hermennsku svo að betur verður
tæpast gert. Svæk er persónu-
gerfingur tékknesku þjóðarinn-
| ar og reyndar allra þjóða, sem
ÍÐA eru íslenzkir menn að verki og víða er Morgunblaðið lesið ; stynja undan hörmungum styrj-
alda, — vesæll og hrjáður hrak-
fallabálkur, „löggiltur fábjáni“
eins og hann segir sjálfur, en
engu að síður er ádeila hans í
orðum og athöfnum þung og
áhrifamikil að baki gáskanum og
sitt. í Sind eru íbúarnir j hinni góðlátu kímni.
Ævintýri góða dátans Svæk
» með athygli. Á myndinni hér að ofan sjást ung íslenzk hjón,
Eirík Eylands vélfræðingur og Þórunn Kristjánsdóttir (frá Akur-
eyri) vera að lesa Morgunblaðið sitjandi á dyraþrepinu á heimili
sínu, í borginni Queíta í Baluchistan í Pakistan.
NOTKTIN STÆRRI
yiNNUVF.LA
Eirik Eyiands vinnur sem
tæknilegur sérfræðingu.r á veg-
um FAO stofnunar Sameinuðu
þjóðanna, fyrir stiórnina í
Pakistan, og hefir dvalið þar í
landi síðan í apríl í vor og starf-
að að því að skipuleggja vinnu-
brögð með stærri vinnuvélum
við stíflugerðir vegna áveitu-
framkvæmda og þessháttar.
Heimili þeirra hjóna er nú í
Quetta, sem er höfuðborg hins
gamla indverska ríkis Baluchist-
an. Quetta er lítið eitt norðan
við 30° norðlægrar breiddar og á
67° austlægrar breiddar, 930 km.
norður af höfuðborginni í
Pakistan, Karachi, sem stendur
við Arabiska hafið, skammt frá
ósum Indusfljótsins. Quetta er
ekki mikið stærri borg en Reykja
vík, íbúar um 70 þúsund. Borg-
in liggur í 5700 feta hæð yfir
sjó og er loftslag þar bærilegt
Evrópumönnum. Heitasti tími
ársins júní, júlí, ágúst, þá er
hitinn að jafnaði „ekki nema“
40—45° C. Úrkoma er mjög sjald-
an og lítil, eða um 200 mm. á
ári, og helst í janúar og febrúar.
80% LIFA AF
LANDBÚNAÐI
Baluchistan-ríkið er 43.400 fer-
mílur eða heldur stærra en ísland
allt
flestir hirðingjar sem búa í strá-
kofum gerðum af nokkrum , , . _
bambusstöngum og mottur , hafa «nr!lg vanð hvlkmyndnð
strengdar yfir. Þeir betur settu
búa í leirkofum, sem venjulega
þarf að byggja að nýju eftir rign-
ingar hvort sem er. Það sem
verst er að öll uppskera sópast
burt og ekki er auðvelt að bæta . . * , ,
úr því ekki er of mikið af hveiti seglr _slg ®]alft,að ?rf,,tt. or aö bua
sett á leiksvið. — Sl. laugardags-
kvöld var frumsýnt í Þjóðleik-
húsinu leikrit um Svæk, er Karl
ísfeld hefur umsamið með hlið-
sjón af leikriti eftir enska rit-
höfundinn Evan Mac Coll. Það
þó ekkert skolist burt. Þar að
auki er erfitt að afla búpenings
á ný. Góður úlfaldi kostar um
600 Rupees, og þegar meðal árs-
tekjur fjölskyldu á þessum slóð-
um eru ekki nema 200—300
Rupees, þá skilur maður að ekki
svo mikið verk í leikritsform og
i ekki fer hjá því að þeir sem lesið
; hafa söguna sakni margs úr
I henni. En hér hefur orðið að velja
og hafna og er þá undir hælinn
lagt og smekksatriði hversu tekst.
Finnst mér Karl hafa komist
i furðu vel frá þessu vandaverki,
er fljotgert að bæta skaðann. — , , ,
t - , , þegar fra eru talin leikslokm, sem
Em Rupia jafngildir rumlega 4^ ,,, , ,
krónum eru hroplega endaslepp. En ekki
mun Karl uro-það að saka heldur
leikhússtjórnina eða leikstjórann,
sem felt hafa í burtu 22. atriðið
(lokaatriðið), í krá Paliveks.
Hefði einmitt farið ágætlega á
því að láta leikinn enda þar eins
og hann byrjaði. Ýms önnur
Hollvlnaskrá Yeril-
unarsl
ÞEGAR verzlunarskólahúsið við atriði leiksins kunna að orka tví-
Grundarstíg var keypt þá var; mæiis. Sum hefði mátt stytta, svo
leitað til íjölmargra kaupsýslu- sem atriðin þrjú, á þjóðveginum,
manna um fjárframlög í þessu t. d. fella eitt þeirra niður, og
skyni. Stofnað var hlutafélag um 1 einnig finnst mér fyrra atriðið í
þessa húseign, og keyptu imargir I kapellunni of langdregið Fannst
kaupsýsluinenn hlutabréf í því. I mér það atriði yfirleitt einna lak-
Tilgangurinn með félagsstofnun-: ast, enda augljóst, að Benedikt
inni var ekki sá að afla hluthöf- | Árnason, er lék hinn drukkna
, „„ _ ,, , , unum fjár, heldur að styrkja herprest, hafði hlutverkið ekki
í uata an er 3, mi j. n a s bua yerziunarsjjóla íslands og sjá nægilega á valdi sínu. Ekki hefur
Mm 76 mdljomr manna i Pakist- honum fyrir hentugu skólahús. höfundunum tekist að tengja
pn. Talið er að ym 80% af þjoð- næði
Snni stundi landbúnað. Mest er , , ,
iræktað- hríserión hveiti oe Marglr afhentu Þe§ar 1 UPP'
nrisgr;lon> hveitl og hafi framlög sín til Verzlunar-
baðmull. Bufenaður er: naut-
gripir, böfflar, hross, sauðfé, geit-
ur, úlfaldar, asnar, alifuglar o. s.
frv. Ekki eru þjóðartekjur í
Pakistan taldar vera nema um
51 dollar á mann.
Baluchistan-búar eru flestir
Múhameðstrúar, en nokkuð er þó
af kristnum mönnum. Aðalmálið
er Urdu, en auk þess tala marg-
ir Parsdu, sem er af sama stofni.
Dagblöðin koma út á Urdu og
ensku, en flestir sem eru læsir,
en það er líklega ekki nema um
5% af fólkinu, geta lesið ensku.
FLÓÐIN í PAKISTAN
Um hin miklu flóð og vatna-
vexti, sem nýlega ollu miklu
tjóni í Pakistan skrifar Eirik Ey-
lands meðal annars á þessa leið:
Það er hálf öfugt allt sem við-
kemur vatni hér. Það þarf ekki
að rigna nema nokkrar mínútur
í fjöllunum til þess að allt verði
vitlaust í flóðum, en að öllu jöfnu
er allt að skrælna i þurrki,
iekki gott að hemja rigningar-
ívatnið sem veltur fram kol-
Jnórautt af leir. Flóðin í Vestur-
Pakistan hafa í betta sinn verið
mest í héruðunurn Sind og
Punjab. Ekki eru neinar áreið-
anlegar tölur um manntjón og
eigna, en vafalaust skiptir mann-
tjón tugum þúsunda og þar að
auki hafa hundruð þúsunda misst
saman leikatriðin svo að úr yrði
góð heild. Er því hér, svipað og í
! fslandsklukkunni, um svipmynd-
skólans og síðan hafa allmargir ir að ræða og bjarga öllu nú
gefið skófanum hlutabréf sín,! sem þá hraðar sviðsbreytingar.
enda var það ætlun félagsins að , indriði Waage hefur sett leik-
inn á svið og annast leikstjórnina.
í
afhenda Verzlunarskóla íslands
liúseignina Grundarstíg 24, að Hefur honum í flestum atriðum
gjof, þegar lokið yrði greiðslu tekist hvorttveggja mætaveþ sem
a óllum ahvilandi skuldum. •— vænta mátti, því Indriði er einn
Verzlunarskólinn á nú um helm-
ing alls hlutafjárins.
í sambandi við fimmtíu
afmæli skólans, sem
minnst þann 15. þ. m., hefur
komið fram áhugi hjá mörgum
velunnurum skólans, sem ennþá
eiga hlutabréf í þessu íélagi, á
að gefa skólanum bréf sín við
þetta íækifæri.
Skólinn hefur látið gera vand-
aða bók, með það fyrir augum,
að í hana yrði skráð nöfn þeirra
manna, sem gæfu skólanum þessi
hlutabréf eða styrktu hann á ann-
an hátt nú og í framtíðinni.
Með þessu móti gætu varð-
veitzt í skólanum á verðugan
hátt nöfn þeirra manna og sam-
taka, sem heiðruðu skólann með
gjöfum eða veittu honum brauta-
gengi á annan hátt.
Athygli allra þeirra mörgu, er
áhuga hafa fyrir velferðarmálum
Verzlunarskóla fslands, er hér
með vakin á þessu.
allra snjallasti leikstjóri, sem hér
starfar, listrænn, öruggur og
ara smekkvís, með auga á hverjum
nú verður i
Leikstjóri: Indriði Waage
Svæk (Róbert Arnfinnsson)
fingri, svo að ekkert fer frara hjá
honum. Var því heildarsvipur sýn
ingarinnar einkar góður og á Lár-
us Ingólfsson ásamt leikstjóran-
verið að láni erlendis frá, og leyst
rvorttveggja af hendi með mikl-
um ágætum. Lýsingunni var
nokkuð ábótavant í upphafi, en
um mikinn þátt í því.Hefur Lárus Hallgrímur Bachmann, ljósa-
málað tjöldin og séð um búning- meistari bætti fljótlega úr því.
ana, aðra en þá, sem fengnir hafa Persónur leiksins skipta tugum
Kati (Bryndís Pétursdóttir) og Svæk
BEZT AÐ AUGEfSA
t MORGUmLAÐlNU
í fangaklefanum: Jón Aðils, Jóhann Pálsson, Haraidur Adólfsson,
Róbert Arnfinnsson, Höskuldur Skagfjörð og Ævar Kvaran.
og held ég að mátt hefði fækka
þeim eitthvað að skaðlausu. En
aðalpersónan, sem yfir alla gnæf-
ir.og allt snýst um er hinn víð-
frægi „heimspekingur“ Josef
Svæk, sem fyrir rósemi hjartans
kemst óskaddaður út úr hinni
miklu og miskunnarlausu striðs-
vél, sem annars malar allt. Hann
sér hið broslega í hverju atviki
og hann hefur alltaf sögur á reið-
um höndum til að styðja sínar
heimspekiiegu álj'ktanir. Aðrar
persónur leiksins standa í skugga
þessa frábæra íurðuverks skáld-
legrar hugkvæmni og pví lítið
um þær að segja.
Róhert Amfinnsson leikur
Svæk. Hlutverkið er mikið og
afar vandasamt, en Róbert xemst
frá því með miklurn sóma, cnda
er hann í fremstu röð íslenzkra
leikara,. gáfaður og fjölhæfur
listamaður. Gerfi Róberts cr mjög
í samræmi við persónuna, svip-
Framh. á bls. 11 ,