Morgunblaðið - 16.10.1955, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐl 9
Sunnudagur 16. okt. 1935 "J
JL
Sýning NínuS^mundsson
danskra króna styrk
I ' '■ ’’ (> S, !\ f i: 1. ■-.- f
oð kynna sér gróður-
sefningu skjélgarða
I. C. MöUer forstjóri sfofnar merkan sjóð

í, • > - -flt ■,«! í , .Sv ? <•
I. C. MÖLLER, stofnandi og for-
etjóri stórfyrirtækisins „Det
danske Kölehus“ (Cold Stores),
sem rekur allmörg frystihús í
Danmörku og Svíþjóð, hefur með
skipulagsskrá, dagsettri 30. des.
1954, efnt tit sjóðs, sem ber nafn
hans, Hefur hann þegar lagt
fram talsvert stofnfé, en tilætlun
hans er að auka sjóðinn smám
saman og láta eigur sínar renna
til hans að sér látnum.
Tekjum sjóðanna skal verja til
stuðnings almennum velferðar-
málum, mannúðarstarfsemi, list-
um og vísindum, eftir því sem
J)jóðfélagsþörfum er talið vera
fyrir beztu.
í*rjú lönd njóta góðs af
tekjum sjóðsins, Ðanmörk, ís-
land og Svíþjóð. Engar fastar
reglur eru settar um skipt-
ingu milli þessara þriggja
landa, heldur skal framar öHu
litið á verðleika þeirra til-
lagna, sem fram eru bornar.
Stjórn sjóðsins skipa tveir
danskir menn og auk þeirra
þriggja manna ráð, sem einkan-
lega hefur með höndum úthlut-
nn úr sjóðnum, ásamt stjórninni.
í ráðinu s'kulu eiga sæti íslend-
ingur, Svíi og Bandaríkjamaður.
Um leið og maður tekur sæti í
ráðinu, skal hann tilnefna eftir-
mann sinn. Sigurður Nordal
sendiherra, hefur samkvæmt
ósk sjóðsstofnanda tekið sæti í
ráðinu af fslands hálfu og í sam-
ráði við hann tilnefnt dr. Jó-
hannes Nordal sem eftirmann
sinr.
I. C. Möller forstjóri hefur
þegar áður sýnt vinarhug sinn
til íslands með ýmsu móti, með-
al annars með því að stofna sér-
stakan sjóð til styrktar íslenzk-
um nemendum í rafmagnsfræði.
Og hann lét þá ósk í ljós við
stjórn sjóðsins, að fyrsta úthlut-
un úr honum yrði í íslands þágu,
ef unnt væri að benda á hæfi-1
legt verkefni. Samkvæmt því^
gerði Sigurður Nordal sendi-,
herra, í samráði við þá Hákon
Rjarnason skógræktarstjóra og
tilnefndan eftirmann sinn, þá til-
lögu til stjórnar sjóðsins, sem
hún hefur fallizt á, um fyrstu
veitingu úr sjóði I. C. Möllers, að
upphæð 10 þúsund danskar krón-
ur, að þvi fé skyldi varið til
þess að gera íslendingi kleift að
kynna sér sem rækilegast gróð-
ursetningu skjólgarða og skjól-
belta erlendis og þá einkanlega
í Danmörku, þar sem einna mest
og bezt reynsla er fengin í því
efni. Miklar vonir standa til
þess, að ræktun slíkra skjól-
garða geti orðið mjög mikilvæg
á íslandi, ef vel er á haldið,
bæði fyrir skógrækt vora og
landbúnað.
Jóhannes S, Kjarvat
Sýning Nínu Sæmundsson í hjóðminjasafninu hefir verið fjölsótt.
Eru sýningargestir orðnir nokkuð á annað þúsund. — Myndin hér
að ofan er af málverki listakonunnar, er nefnist „Wasque-björgin“.
Sýningin verður opin út þessa viku.
Einar G. E. Sæmundsen skóg-
fræðingur hefur samkvæmt með-
mælum skógræktarstjóra verið
valinn til þess að fara utan í
þessu skyni og hefur tjáð sig fús-
an til þess. En umrædd fjár-
u.pphæð hefur þegar verið af-
hent Sendiráði íslands í Kaup- ,
mannahöfn til varðveizlu, unz til
hennar þarf að taka.
Nýr píanóleikari á hljóm-
leikum Tónlistarfélagsins
Tónlislarskólimi
tekur til starfa
í næstu viku
SETNINGU Tónlistarskólans,
sem ákveðin var í dag, verður
frestað um óákveðinn tíma vegna
veikindafaraldursins í bænum.
Þar sem kennsla í skólanum
fer að mestu leyti fram í einka-
timum, mun skólinn þó taka til
starfa í næstu viku. Píanónem-
endur eiga að koma til prófs á
mánudag kl. 2—4, nemendur á
önnur hljóðfæri á þriðjudag kl.
2—4 og söngnemendur kl. 6.
NÆSTKOMANDI mánudag og
þriðjudag kemur fram, á vegum
Tónlistarfélagsins í Reykjavík,
nýr píanisti, Ásgeir Beinteinsson
frá Hafnarfirði. Er þetta í fyrsta
sinn, sem Ásgeir kemur fram op-
inberlega. Ásgeir er sonur Bein-
teins Bjarnasonar og konu hans.
Hann ér því sonar-sonur Bjarna
Þorsteinssonar, tónskálds frá
Siglufirði. Hann er 26 ára gam-
all, útskrifaðist úr Tónlistarskól-
anum 1951, en hafði lokið stúdents
prófi 1950. Kennarar Ásgeirs voru
Árni Kristjánsson þrjú ár, Eduard
Erdman í Þýzkalandi eitt ár og
Rudolfs Caporoli á Ítalíu í þrjú
ár.
Þetta er fimmti „de'butantinn",
sem kemur fram á hljómleikum
fyrir styrktarfélaga Tónlistarfé-
lagsins og hafa þessir tónleikar
reynzt mjög vel sóttir. Meðlimir
Tónlistarfélagsins, en þar er nú
margt af því fólk í bænum, sem
sækir tónleika yfifleitt, hafa tekið
því mjög vel að fá tækifæri til
þess að kynna unga listamenn. —
Helmingur tónleika Tónlistarfé-
lagsins eru fluttir af innlendum
kröftum og hafa þeir síst verið
ver sóttir en er heimsfrægir er-
lendir listamenn hafa verið hér.
Ásgeir spilar verk eftir Baéh,
Beethoven, Debussy og Chopin.
FAð-mafvæfa- m fandbún-
Báspennalína lögð ylir
Hauðkoll tik Súðavíkur
alar sfofnun SÞ fíu ára
IDAG er 10 ára starfs Matvæla- og landbúnaðarstofnunar
Sameinuðu þ.jóðanna, sem í daglegu tali er nefnd FAO-
etofnunin, minnst í öllum þeim löndum er að stofnuninni standa,
en þau eru nú 71.
FAO samtökin voru stofnuð á fundi í Quebec 16. okt. 1945, en
Aður hafði verið haldinn undirbúningsfundur í Hot Springs í
Bandaríkjunum í maí 1943. Roosevelt forseti kvaddi til þess fund-
ar og mættu þar fulltrúar frá 45 þjóðum. ísland átti fulltrúa á
vndirbúningsfundinum og einnig á stofnfundinum og hefir þannig
verið aðili að samtökunum frá upphafi.
AÐAESTÖÐVAR í RÓM
Fyrstu árin voru aðalstöðv-
ar FAO í Washington, en 1951
voru þær fluttar til Rómaborg-
ar. FAO hefir á umliðnum 10
árum unnið mikið og merkilegt
etarf, sem hin öflugasta leiðbein-
ingastofnun í heimi um allt það
ar varðar landbúnað og matvæla-
framleiðslu yfirleitt.
Engin stofnun hefir annað eins
yfirlit yfir framleiðslu og fram-
leiðslustörf, og aldrei hefir verið
gert merkara átak tíl að afstýra
hur.gri og bæta kjör hungraðra
þjóða, heldur en með FAO sam-
tökum Sameinuðu þjóðanna. Fer
vel á því að þjóð vor sé virkur
aðili' í þessari starfsemi.
FAO NEFNDIR
í öllúm þátttökuríkjum eru
!FAO nefndir til að gefa aðal-
jírtofnuninni í Róm upplýsingar og
miSIa fróðleik frá henni. Is-
lenzkú’FÁO nefndina skiþá nú:
Árni G. Eylands, stjórnarráðs-
fulltrúi, sem formaður,
Steingrímur Steinþórsson, land
búnaðarráðherra,
Davíð Ólafsson, formaður
Fiskifélags íslands,
Júlíus próf. Sigurjónsson og
Sigurður Hafstað, fulltrúi í
utanríkisráðuneytinu, en flest
varðandi störf nefndarinnar og
viðskipti við FAO fer auðvitað
fram um hendur utanríkisráðu-
neytisins.
Starf það, sem FAO vinnur er
því miður óþrjótandi, því að enn
á það langt í land að allar þjóðir
búi við þolanlegt viðurværi, hvað
þá gnægð matar, en hvert spor
sem stigið er til umbóta í því
máli er spor í áttina til friðar í
heiminum.
íslenzka ríkisútvarpið minnist
starfsemi FAO í kvöld á þann
hátt, að Steingrímur Steinþórs-
son flytur ávarp og Árni G.
Eylands flytur erindi um starfs-
sémiha.
ÍSAFIRÐI, 15. tíkt.: — í haust
hefur verið unnið að því að leggja
háspennulínnu frá orkuverinu á
Fossum í Engidal, yfir í Súða-
vík. Er línan lögð beinustu leið yf-
ir f jallið, en það er 843 m. þar sem
það er hæst. Er þetta hin erfiðasta
leið, stórgrýtt og ill yfirferðar. —
Hafa staurarnir verið dregnir
jmeð jarðýtu upp í Rauðkollshvilft,
en síðan hífðir á spili upp þver-
hnípt bergið upp á Rauðkollinn,
en hann er 711 m. hár.
Er nú lokoið við að leggja línuna
frá Rauðkolli yfir í Sauradal í
'Álftafirði. Er þá eftir að leggja
línuna niður Sauradalinn og frá
Rauðkolli niður að orkuverinu á
Fossnm. Verður línan strengd af
herghrúninni niður í hvilftina. -—•
Verður byrjað á því verki níi eftir
helgina. Ekki er gert ráð fyrir, að
háspennulínan verði tengd við
orkuverið á Fossum á þessu
hausti, enda er ekki ennþá farið
að ræða það við stjórn Rafveitu
1 safj arðar.______________
1 - K - 2
tJRSLIT leikjanna á 30. getrauna-
seðlinum í gær urðu:
Arsenal 1 — Neweastle 0 ----- 1
Aston Villa 4 — Mancb. Utd. 4 x
Blackpool 5 — Charlton 0 .... 1
Bolton 1 — Everton 1.........x
Cardiff 2 — Buniley 2........x
Chelsea 2 — Tottenham 0 .... 1
Huddersfield 0 —• Luton 2 .... 2
Manch. City 0 — Preston 2 .. 2
Portsmouth 0 — Birmingh. 5 .. 2
Sundorland 2—West Bromvich 1 1
Wolves 3 — Sheff. Utd 2 .... 1
Bristol Rov. 1 — Swansea 2 .. 2
Flesfir bæir í Fljótum hufo fengið
rufmagn frn Sheiðfossvirhjun
einn eldri bóndi, sem búið hef
ir allan sinn búskap í Fljót-
um, sagðist ekki hafa þorað
að láta sig dreyma um að
verða sjáifur aðnjótandi
þeirra þæginda, sem rafmagn-
ið veitir.
Fljótin eru heldur afskekkt
hérað vegna hins mikla vetr-
arríkis, sem þar er oft. Flestir
bændur þar höfðu þegar feng-
ið sér margt raímagns heim-
ilistækja og voru vel undir
það búnir að taka á móti
rafmagninu,
,, ,,. * »•* «.» * » -•*■* *»jón. ■ ,
SAUÐÁRKRÓKI, 15. okt.: —
í sumar var byrjað að leiða
rafmagn frá Skeiðfossvirkj-
un um Fljótin í Skagafirði á
vegum héraðsrafveita ríkisins.
Heimtaugar voru lagðar í
flest öll býli í Austur- og
Vestur-FIjótum nema í Stýflu.
Nokkrir aðrir bæir hafa ekki
fengið rafmagn að þessu sinni
vegna fjarlægðar.
Síðastl. þriðjudag var
straum hleypt á kerfið, sam-
tals 50 heimtaugar. Mikill
fögnuður ríkti meðal íbúanna
ýfir aö lá þessi þægindi og {
HANN þarf ekki að 'titla,- Þa3
hefir þjóðin gert.
Hann fæddist að Efri-Ey 3
Meðallandi 15. okt. 1885, en ólst
upp frá fjögra ára aldri í Geita-
vík í Borgarfirði austur til ferm-
ingaraldurs. Gæti hann þá talizt
hvorttveggja í senn, Vestur-
Skaftfellingur og Austfirðingur,
ef sleppt er fjórðungsályktum
Páls biskups Jónssonar árið 1200,
um Austfirðingafjórðung, frá
Helkunduheiði á Langanesi, svo
sem landnám greinir, að Jökulsá
á Sólheimasandi. — Hún skilui’
að Austfirðingafjórðung og
Sunnlendinga.
Það er nú mál út af fyrir sig.
Listamaðurinn mikli, Jóh. Sv.
Kjarval, á mikla og merkilega
sögu, sem allir vita. En því sting
ég niður penna nú, að mér
finnst, eins og eðlilegt er, a3
menn viti ekki fyrstu spor hana.
listabrautar.
Hún gerist að minu áliti 3
Flensborg í Hafnarfirði.
Á þeim árum var þar skóla*
stjóri listavinurinn mikli, Jóm
Þórarinsson, síðar fræðslumála«
stjóri.
Eg varð svo gæfusamur síðarl
veturinn minn í Flensborg 1904
—1905, að við vorum rekkju-
nautar í heimavist. Þá hét hanií
Jóhannes Sveinsson, en ekkj
Kjarval.
Það varð fljótt athyglisvert,
hversu Jóhannes skaraði fram ÚC
öllum — jafnvel kennarabekk-
ingum — því þá var kennara-
bekkurinn í Flensborg, fyrstl
kennaraskóli landsins — um allt
er viðkom dráttlist. Jón Þórar-
insson var ekki lengi að veitaí
þessu athygli, og gerði allt tili
að láta hann njóta sín.
Jóhannes hafði náð sér í innaij
úr Reykjavík litarplötu í öskju
og tilheyrandi litla málara-
pensla. Sat hann oft við vestur-
gluggann í heimavistinni á sunnU
dögum, að mála Óseyrina og
skúturnar í fjörunni norðan við
Flensborg, og ég sat á stunduni
við hlið hans og reyndi að apa
eftir honum, en það var auðvitaS
kák hjá mér.
Svo í marzmánuði, hverfufl
hann þar frá námi — við átturn
meira en mánuð til prófs — réðl
sig samt áður á skútu tii þess að
læra meira.
Sá ég vin minn aldregi síðam,
fyrr en á Seyðisfirði 1911, þí
æfðan listmálara. — Síðan þarf
nú ekki að rekja söguna.
Meistarinn lifi!
15. okt. 1955.
Sig. Arngrímsson,
_______ . ,Á
35 þésund kindum !
slásirað •!
á Sauðárkréki
SAUÐÁRKRÓKI, 15. okt.: —’
Sauðf j árslátrun er nú að Ijúka &
Sauðárkróki. Alls hefir verið
slátrað samtals 35 þús. kindura.
Er það um 10 þús. meira en I
fyrra. 27 þús. var slátrað í slátur-
húsi Kaupfélags Skagfirðinga og
tæpum 8 þús. í sláturhúsi Sigurð-
ar Sigfússonar.
Dilkar reyndust mjög misjafn-
ir og flokkun frekar slæm. Jafn-
beztu dilkar reyndust af Skag-
anum, en lakastir úr Akrahreppi.
Mesti kroppþungi var 24,5 kg„
einn dilkur frá Fossi á Skaga og
annar frá Hafragili í Laxárdal.
Ekki er vitað um meðalþunga
ennþá.
Hrossaslátrun hefst hjá báðurtj
sláturhúsunum í byrjun næstu
viku. — jón. _______ ’
HERMAN PILNIK tefldi í gæi*
fjöltefli við stúdenta, eldri og
yngri, á 32 borðum. Vann 17 skák
ir, gerði 8 jafntefli og tapaði 7.
Þeir, sem unnu skáksnillinginn,
voru: Árni Finnsson, Guðmundur
Ingvi Sigurðsson, Jakob Hafstein,
Hermann Jónsson, Páll Hannesson
Gunnar Jónsson og Guðmundu^
Gumrarsson. - ‘