Morgunblaðið - 18.10.1955, Blaðsíða 1

16 síður
fmMaíöiífo
42. árgangur
237. tbl. — Þriðjudagur 18. október 1955
Prentsmiðja Morgunblaðsint
AntoBne Pinay:
; Stjórnarkreppa í Frakklandi
' veikir aðstöðu A-bandaEagsins
— og kann að leiða fil þess,
að Saarhúar hafni Scarsáfimálanun
París, 17. okt. — Reuter-NTB.
FRANSKI utanríkisráðherrann Antoine Pinay varaði í dag flokks-
bræður sína í Óháða flokknum við því að greiða atkvæði með
því að steypa stjórn Edgars Faure. En eins og kuirnugt er, mun
Faure leita traustsyfirlýsingar franska þingsins um stefnu sína í .
Algiermálunum á morgun (þriðjudag).
í viðtali við blaðið Figaro sagði utanríkisráðherrann, að stjórnar-
kreppa í Frakklandi mundi veikja aðstöðu Atlantshafsbandalagsins
og koma í veg fyrir, að Frakkar yrðu í áhrifaríkri aðstöðu á
utanríkisráðherrafundi fjóveldanna, sem hefst í Genf 25. okt. n.k.
Stjórnarkreppa getur einnig
haft það í för með sér, að Saar
búar greiði atkvæði gegn Saar
sáttmálanum í þjóðaratkvæða
greiðslunni, sem fram fer í
Saar n.k. sunnudag. En það
getur aftur orðið til þess að
efla fylgi þýzku þjóðernis-
sinnastefnunnar, sagði utan-
ríkisráðherrann.
★ ★ ★
Franski sendiherrann í Vestur-
Þýzkalandi og fyrrverandi vfir-
maður franska hernámsliðsins
þar, André Francois Poncet, lét
O-
-□
tkki er sopið kálið
þótt í ausuna sé komið!
RABAT, 17. okt. — Með stofn-
setningu ríkisstjórnarráðs í
Marokkó, sem kom saman á sinn
fyrsta fund í -dag, hefir annað
höfuðatriðið í umbótaáætlun
frönsku stjórnarinnar í Marokkó
náð fram að ganga. Fyrsta atriðið
var, að Ben Arafa léti sjálfvilj-
ugur af völdum. Þriðja atriðið
verður skipun heimastjórnar fyr-
ir Marokkó, og síðan verður fyrr-
verandi soldán Ben Jússef leyft
að koma heim úr útlegðinni. En
" nokkrir örðugleikar eru þegar
farnir að gera vart við sig. Aðal-
ritari Istiqlaiflokksins heldur því
fram, að ákvæðum samninganna
í Aix-Les-Bains hafi ekki verið
"fylgt út í yztu æskar, þar sem
■fjögra manna ríkisstjórnarráð
hafi verið skipað. Upphaflega
;hafi verið gert ráð fyrir þriggja
manna ríkisstjórnarráði.
‘ Samtök franskra landnema í
‘Marokkó — Présence francaise —
segja skipun ráðsins ólöglega og
ósamkvæma stjórnarskránni. —
Talsverðar óeirðir urðu í Mar-
’rakesh í dag.
innar í Algiermálunum. En
líklegt þykir, að stofnun ríkis-
stjórnarráðs í Marokkó kunni
að hafa þau áhrif á jafnaðar-
menn, að þeir sitji hjá við at-
kvæðagreiðsluna. — Ríkis-
stjórnarráðið kom fyrst saman
Frh. a bls 12
ssmans
teklð fyrir réft
á ný
WASHINGTON, 17. okt. — Hæsti
réttur Bandaríkjanna hefir úr-
skurðað, að mál hins dauða-
dæmda Caryl Chessman verði
tekið til rannsóknar á nýjan leik.
Chessman var dæmdur til dauða
fyrir sjö árum fyrir nauðgun. I
fangelsinu í San Quentin ritaði
Chessman bók um gang lífsins í
fangelsinu og varð heimsfrægur
fyrir. Var aftöku hans frestað
thvað eftir annað til að gefa hon-
um færi á að ljúka við bókina.
Bókin var metsölubók ársins, er
hún kom út í Bandaríkjunum.
— Reuter-NTB.
14 stiga hækkun ú visitölu veldur
stórhækkuðum útgjöldum ríkisins
Framleiðslan getur ekki
gengið án styrkja og at-
leiðingin er hœkkun
skafta í fyrsta skipti
í mörg ár
Ör ræðu Eysteins Jónssonar fjármáiaráðherra í gær
¥ GÆR fór fram í Sameinuðu þingi fyrsta umræða fjárlaga.
-*■ Að fastri venju flutti fjármálaráðherra þar ýtarlega
greinargerð um samningu fjárlagafrumvarpsins sem og um
efnahagsmálin almennt. Á eftir töluðu fulltrúar stjórmnála-
flokkanna.
Að þessu sinni mun liafa verið hlýtt á umræðu þessa með
meiri eftirtekt en nokkru sinni áður. Síðustu þrjú fjögur ár
hafði þjóðin búið við jafnvægi í efnahagsmálum, sem stefndi
til framfara og greiddi götu allskyns stórvirkra framkvæmda.
Nú hafa þeir atburðir gerzt, sem raskað hafa öllu fjármála-
kerfinu. Almenningur sér það með nokkrum ugg að afleið-
ingar hins heimskulega verkfalls kommúnista s.l. vor ógna
nú hinum þýðingarmestu framfaraáætlunum þjóðarinnar.
Eysteinn Jónsson, ráðherra.
Vestur-þýzhir
þingmenu
í Berlín
BERLÍN, 17. okt. •— Neðri deild
vestur-þýzka sambandsþingsins,
sem venjulega kemur saman til
fundar í Bonn, situr nú þing-
fundi í Vestur-Berlín. Munu
þingmennirnir koma saman til
funda þar næstu fimm daga, og
er þetta í fyrsta sinn, sem lýð-
ræðislega kosið þing kemur sam-
an til funda í Berlín •— síðan
valdatími Hitlers hófst fyrir rúm-
um 20 árum. Forseti Neðri deild-
arinnar sagði, að þetta táknaði
vilja þingmannanna til að gera
allt, sem í þeirra valdi stæði til
að sameina Þýzkaland og gera
Berlín að höfuðborg landsins á
nýjan l-°ik.
Fyrst gerði fjármálaráðherra
grein fyrir afkomu ríkisbúskap-
arins í ár. Hún einkennist þegar
af hinni gífurlegu þenslu, sem
verið hefur í efnahagskerfinu,
□-
-□
svo ummælt í dag, að stjórnar-
kreppa myndi veikja aðstöðu
Frakka út á við. Og stjórnar-
'kreppa mundi réttlæta það nafn,
'sem menn hafa gefið Frakklandi
víða erlendis — „hinn sjúki raað-
ur Evrópu“ — sem öðrum þjóð-
um þætti heimskulegt að leggja
lag sitt við.
Mikil spenna og ringulreið
ríkir nú á vettvangi stjórnmál-
anna í Frakklandi, og fáir stjórn-
málafréttaritarar hafa vogað sér
að spá nokkru um, hvort stjórn
Faures komizt klakklaust gegn-
um erfiðleikana.
★ ★ ★
AFP-fréttastofan segir, að
jafnaðarmenn liafi örlög
stjórnarinnar í hendi sér. Þeir
eru andvígir stefnu stjórnar-
Panamastjórn lofar rann-
sókn ■ máli Onassis
— en norska stjórnin óttast, að rannsóknin
verði dregin á langinn
Panama, 15. okt.
UTANRÍKíSRÁÐUNEYTI j
Panama svaraði í gær (
þeim ákærum, er norska
stjórnin hefur beint gegn út- j
gerðarmanninum Aristoteles,
Onassis fyrir að stunda ólög-
legar hvalveiðar. Lofar utan-
ríkisráðuneytið að nákvæm
rannsókn verði látin fara fram
í máli Onassis, og norsku
stjórninni og aiþjóða hval-
veiðinefndinni verði gerð
grein fyrir niðurstöðum rann-
sóknarinnai.
★ ★ ★
Adolfo Quelquejeu, sem er
einn af eftirlitsmönnUnum, er
verið hafa um borð í hvalveiði-
móðurskipi Onassis, „Olympic
Challenger“, segir, að ákæra
norsku stjórnarinnar sé hlægileg.1
Heldur hann því fram, að ákæran
eigi rætur sínar að rekja til þess,
að Noregur óttist, að samkeppnin
kunni að eyðileggja „hvalveiði-
einokun Norðmanna."
Norska stjórnin óttast, að
stjórn Panama aðhafist ekk-'
ert í málinu, dragi allar að-1
gerðir á langinn, og Onassis
geti óáreittur látið skip sitt
halda áfram ólöglegum hval-
veic-.im a. m. k. í ár. „Olympic
Challenger“ er nú að leggja
síðustu hönd á undirbúning að
hvalveiðileiðangri í Suður-
ishafinu í ár.
★ ★ ★
í fyrra voru eftirlitsmenn frá
Panama um borð í skipinu, og
svo verður einnig í ár. Er senni-
legt, að Alþjóðahvalveiðinefndin
muni taka það mjög illa upp, ef
sömu eftirlitsmennirnir verða um
borð í ár, hvort sem stjórn Pan-
ama tekur nokkurt tillit til
ákæru norsku stjórnarinnar eður
ei. •
Norska stjórnin hefur enn ekki
viljað upplýsa, hvaðan hún hef-
ur sannanir sínar fyrir því, að
Onassis hafi látið „Olympic
Challenger“ stunda ólöglegar
hvalveiðar. Hins vegar hafa
norsku blöðin getið sér þess til,
ad upplýsingarnar komi ef til vill
frá norskum skipum, sem eru um
borð í hvalveiðimóðurskipinu.
Perón enn
,,á flóttau
ASUNCION, Paraguy, 17. okt. —
Juan Perón, fyrrverandi ein-
ræðisherra Argentínu var í dag
fluttur burt frá Asuncion, höfuð-
borg Paraguy, lengra inn í land-
ið. Mun hann dveljast í villu í
grennd við borgina Villa Rica.
Var Perón fluttur frá höfuð-
borginni að tilmælum nýju
stjómarinnár í Argentínu, þar
sem Perón hafði látið blaðamenn
hafa eft.ir sér ummæli um stjórn
Lonardis. Bauðst argentíska
stjórnin til að standa straum af
kostnaðinum við flutningana.
Varþmenn verða settir um þetta
nýja stofufangelsi Peróns.
—Reuter-NTB.
Svíar andvíQir hægri
handar akstri
STOKKHÓLMI, 17. okt. — Ekki
liggja enn fyrir endanlegar tölur
úr þjóðaratkvæðagreiðslunni, er
fór fram í Svíþjóð í dag um, hvort
tekinn skyldi upp hægri handar-
akstur þar í landi. Hafa fréttir
af úrslitunum tafizt, þar sem
mikið óveður geisaði í dag í Sví-
þjóð,’ og símalínur slitnuðu víða.
Augljóst er samt, að mikill meiri-
hluti kjósenda hefir greitt atkv.
gegn hægri handar akstri, og eru
því allar horfur á, að vinstri
handar akstur haldist áfram í
Svíþjóð. Er síðast fréttist af at-
kvæðatalningunni höfðu 2 millj.
greitt atkvæði gegn breytingunni
en tæplega 400 þús. með henni.
Vinstri handar aksturinn hefir
verið talinn óhagkvæmur, þar
sem hægri handar akstur er í
öllum nágrannaríkjum Svía, og
hefir þetta valdið tíðum slysum.
einkum síðan að kauphækkan-
irnar urðu s.l. vor.
Það sem af er árinu hefur
innflutningur verið um 5% hærri
en á sama tíma í fyrra, en toll-
tekjur munu þó hafa vaxið
meira en það, því að innflutn-
ingur er meiri á tollháum vör-
um. Vafalaust verða tekjurnar
eitthvað yfir 600 millj. kr.
Ríkissjóður verður fyrir ýms-
um óvæntum útgjöldum á árinu,
koma þar til hækkaðar launaupp-
bætur, útgjöld vegna almennra
verðhækkana, útgjöld vegna
óhappa í samgöngumálum, um-
framgreiðslur til jarðræktar-
framkvæmda, vaxandi greiðslur
til að borga niður dýrtíð. Þrátt
fyrir aukaútgjöld virðist ljóst að
greiðsluafgangur verði.
EKKI LÉTT
AÐ AFGREIÐA FJÁRLÖG
Þá vék ráðherrann að af-
greiðslu fjárlaga. Taldi hann
ekki vonir til að létt hlutverk
yrði að afgreiða þau, því að svo
gersamlega hefur skipt um í efna
hagsmálum landsins.
Á undanförnum árum hefur
orðið greiðsluafgangur hjá rík-
issjóði og hefur hann komið að
stórkostlegu liði. Sumpart hefur
hann verið notaður til þess að
greiða fyrir aðkallandi fram-
kvæmdum eða hann hefur geng-
ið til að höggva skarð í lausa-
skuldir ríkissjóðs. En skuldir rík-
issjóðs hafa lækkað um 70 millj.
kr. á síðustu 5 árum.
63 MILLJ. KR. HÆKKUN
Heildargreiðslur á fjárlaga-
frumvarpinu, sem nú hefur verið
lagt fram eru áætlaðar 578 millj.
kr. en eru á núgildandi fjárlög-
um 515 millj. kr. Gjaldabálkur-
inn er því 63 millj. kr. hærri i
frv. en í gildandi fjárlögum.
Fjárlagafrumvarpið hækkar því
stórkostlega frá fjárlögum þessa
árs og er það auðvitað í sam-
ræmi við það sem allir hafa bú-
izt við.
Það alvarlegasta er, að því fer
fjarri, að í þessu frumvarpi séu
öll kurl til grafar komin. í frum
varpinu er t. d. hvorki gert rá >
fyrir útgjöldum vegna nýrra laga
Frh. á bls. 2.