Morgunblaðið - 28.10.1955, Blaðsíða 9

Föstudagur 28. okt. 1955
MORGUNBLAÐIÐ
9
Ðemókraiar í Mandarskjun-
um i skemmtilegri klípu
ekki barizt fyrir neinu málefni,
sem hægt væri
ÞAÐ er nú nokkurn veginnTkennt hefir leit Eisenhowers eftir ekki sterkur á svellinu, þó að
ljóst, að Averell Harriman pólit:sku fylgi, og það er ekki margir álíti, að gripið verði til
og Adl'ii Stevenson munu keppá ósennilegt, að Bandaríkjamenn hans sem frambjóðanda til að
um framboðið innan demókrata- vilji, að svo verði framvegis. miðla málum milli Harrimans og
flokksins í næstu forsetakosning- Stevenson hefir einnig notið Stevensons. Hann hefir sérstæðan
um, þó að reyndar sé það ekki stuðnings demókratisku „áróðurs persónuleika og segja má, að
augljóst, þar sem frambjóðendur vélanna“, en ekki í eins ríkum hann sé sjálfur sinn bezti stuðn-
hafa enn ekki orðið að taka mæli. Stevenson virðist njóta ingsmaður. Hinsvegar segja
ákveðna afstöðu opinberlega. | stjórnmálamenn, að hann hafi
Truman hefir og lagt blessun sína
yfir báða keppendurna. í s. 1.
mánuði lýsti hann ótvíræðu sam-
þykki sínu við væntanlegt fram-
boð Stevensons, og fyrir nokkr-
um vikum lýsti hann ljúfmann-
íega og sjálfkrafa ánægju sinni
yfir Harriman sem forsetaefni.
Bæði Harriman og Stevenson
geta því með réttu treyst á stuðn-
ing Trumans. Truman er gamall
í hettunni í stjórnmálunum, hann
mun meta hvom um sig og að
síðustu veita þeim frambjóðanda
stuðning, sem hann álítur, að
koma muni flokknum að mestu
gagni. Bétt er það, að blessun
Trumans kann að vera tvíræð á
þessum síðustu og verstu tímum,
en það hefir markað enn greini-
legar mismuninn milli frambjóð-
endanna, hversu erfitt Truman á
með að taka ákveðna afstöðu
með Harriman eða Stevenson.
Sumarið hefir ver/ð
okkur harður skóli
Áríðandi að vita s em fyrst
hvaða aðstoð verður veitt
H
eftir Cunnar Sigurðsson, ieljatungu
JÓL tímans snýst. Enn eru leggja er við nú væntum hjálpar
veturnætur á næsta leiti og
Harriman — ber á herðum sér
leifarnar af „skikkju“ umbóta-
stjórnar Roosevelts.
stuðnings margra helztu leiðtoga
flokksins. Þeir meta það við hann
að
Það væri eðlilegra, að hann
styddi Harriman. Truman skip-
aði hann í mikilsverð embætti,
og Harriman reyndist dyggur að hann vann í heilt ár til
fylgismaður Trumans er hann greiða kosningaskuldirnar.
átti í erfiðleikum. Harriman ber | .........
á herðum sér leifarnar af
„skikkju umbótastjórnar Roose-1 Demokrataflokkunnn heldur
velts“. Hann er eins dyggur Þing 1 næsta mánuði í Chicago.
flokksmaður og Truman. Harri- Allir fylkisstjórar og öldunga-
man er eldheitur umbótamaður,1 deildarþingmenn flokksins sækja
en Stevenson er hina stillilegi þetta þing, og Truman, Stevenson
Harriman og Kefauver hefir ver-

hægt væri að rita ema surnarjg er kvatt en vetri heils
áhrifarílra grein um. Slíkir menn að með sýnum óráðnu gátum og
vinna oft talsvert á 1 upphafi margvíslegu viðfangsefnum. Þeg-
kosningabaráttunnar, on heldur ar litið er til eftirtekju af vinnu
lítil líkindi eru til þess, að sveitafólksins á Suður- og Vest-
Kefauver geti aflað sér víðtæks urlandi á sumrinu sem nú er að
fylgis. kveðja er síst ofmælt þó sagt sé
......... að hvað það snertir, þá muni
Demókratar eru í skemmtilegri sumarið kvatt með litlum trega.
klípu, er þeir verða að velja á Aldrei í búskaparsögu starf-
milli þessara tveggja ágætu og andi bænda í þessum landshluta
vammlausu keppinauta — Steven hefir nokkurt sumar fært þeim
sons og Harrimans. Og Steven- annan eins vanda að glíma við
son er bersýnilega æskilegri og erfiðleika, að afla þess hey-
frambjóðandi, þó að Harriman forða er þeir þurftu til þess að
hafi tekið „stökkbreytingu“ í geta haldið bústofni sínum og
sínu opinbera lífi og njóti stuðn- með því haft lífsframfæri sitt í
ings margra helztu frammá- likingu við kjör annars vinnandi
manna demókrata. fólks í landinu. Sjálfsagt kann
I sumum að finnast sem það sé að
bera í bakkafullan lækinn að
ræða hér um það erfiða og ein-
, dæma tíðarfar er ríkti um mik-
inn hluta landsins allt frá miðj-
um júní mánuði til miðs sept-
ember, að ofurlítið hlé varð á
úrfellunum, svo að þá daga sem
upp rofaði, bættu sunnlenzkir
ÞAÐ er góð regla að brenna öllu bændur það fyrir sér, með sýn-
rusli, sem innfluttum plöntum, um alkunna dugnaði og hygg
ÁvaxfainnfEutningur
og hæltulegf
skjalddýr
„Whig“
★ „STÖKKBREYTING"
HARRIMANS
Frami Harrimans sem stjórn-
málamanns er mjög ettirtektar-
verður. Á mjög skömmum tíma
komst hann í röð þekktustu
stjórnmálamanna Iandsins, og
Stjórnmálaferill hans er allt að
því einsdæmi í nútíma stjórnmála
sögu Bandaríkjanna. Hann hefir
góða möguleika á því að ná kosn-
ingu sem forsetaefní — allt að
því eins góða möguleika og
Stevenson, þó að hann hafi raun-
verulega ekki komið til greina
sem forsetaefni fyrr en fyrir ári
síðan.
Harriman er mjög auðugur
maður og hefir gegnt ýmsum
minniháítar embættum innan
demókrataflokksins, þar til hann
var kjörinn fylkisstjóri í New
York ríki s. 1. ár — og sú kosn-
ing varð honum „ljósið á vegin-
um til Damaskus“. Fyirum var
hann á opinberum vettvangi ríki-
látur en þó prúður og lítt mál-
snjall. Nú er hann mjúkmáll og
brosleitur og á auðvelt með að
vinna með „áróðursvélum“
flokksins. Metnaðarmál Harri-
mans var að verða utanríkisráð-
herra, og það var þegjandi sam-
komulag milli hans og Steven-
sons, að svo yrði, ef Stevenson
bæri sigur af hólmi í forseta-
kosningunum 1952. Nú nægir ut-
anríkisráðherrastaðan Harriman
ekki lengur.
.... ★ ....
Hann er í sterkri aðstöðu og
virðist vinna á. Embætti fylkis- | band.arískum stjórnmálum er
stjóra í New York ríki hefir hann „herramaðurinn úr sveit-
löngum verið álitið bezti stökk- J inni, sem af einskonai tilviljun
pallurinn fyrir mann, sem ágirn- j lenti inn í stjórnmalalífinu“.
ist forsetaembættið. En það gæti Hann á fáa óvini og mjög fáa
orðið Harriman fjötur um fót, að hatursmenn. Framboð hans boð-
hann hefir unnið mikið með hinni ar enga óvissu eða róttækar
illræmdu áróðursvél Demókrata breytingar. Að Texasfylki und-
í New York borg, „Tammany anskildu mun hann eiga miklu
Hall“. fylgi að fagna í Suðurfylkjunum,
en Harriman er hinsvagar mjög
óvinsæli þar og öldungadeildar-
bingmaðurinn Kefauver er hreint
Stevenson — á fáa óvini og mjög
fáa hatursmenn.
ið boðið að taka til máls. Steven-
son heíir þegar lýst yfir því, að
hann sé fús til að bjóða sig fram
sem forsetaefni eins og 1952, en
gerir ekki ráð fyrir, að framboð
hans komi til greina. Búazt má
við, að hann geri grein fyrir þess-
ari yfirlýsingu sinni á þinginu í
Chicago.
★ „HERRAMADURINN
ÚR SVEITINNI“
Stevenson er ekki eins umdeild-
ur maður og Harriman. Hann er
rólyndur og býr yfir miklum
persónulegum töfrum — á svip-
aðan hátt og Eisenhower. í
kartöflum, ávöxtum o. s. frv.
kann að fylgja og varast jafn-
framt að láta hýði, börk eða
aðrar plöntuleifar lenda í görð-
unum vegna sjúkdómshættu sem
öllu slíku rusli og leifum getur
fyigt.
♦ • ♦
Nú má búast við talsverðum
ávaxtainnflutningi á næstunni ef
að vanda lætur. En meindýr eitt,
sem nefnt er San Jose skjaldlús
getur einmitt hæglega borizt með
ávöxtum. Skjaldlús þessi er ætt-
uð frá Kína, en er nú einnig út-
breidd um Bandaríkin og Suður-
Evrópu. Eftir styrjöldina er hún
jafnframt komin til Sviss og
Suður-Þýzkalands og hefur ný-
lega fundizt í innfluttum plómum
í Svíþjóð. San Jose skjaldlúsin er
örsmá, aðeins um 2 mm á lengd.
Hún er gul að lit, en hefur full-
vaxin yfir sér hvelfdan gráan eða
dökklitan skjöld. Sitja lýsnar oft ££ á j sambandi við hið erfiða
þett saman, sk3oldur við skjold, a árferði fi] heyskapar.
avoxtunum og gremum avaxta- gv0 er það og ]i8in tíð að Páu
trjáa, rósa og ribsberjarunnum, zóphóníasson viti betur en bænd-
, víðitegundna og fleiri plantna. ur sjálfirj sem ; starfinu standa,
Eru lúsaþyrpingarnar eins^ og hvenggr gras er komið á tún
gráir eða dökklitir blettir á að þeirra til þess að slá og víst er
llta- að enginn gerir sér til gamans
♦ • ♦ að láta töðuna vaxa úr sér á
Lýsnar sjúga ávextina og grein túnunum, sjáandi með eigin aug-
indum, að ekki er nú á haust-
nóttum um stórfelldan niður-
skurð að ræða, þótt mikill sé.
En þótt endirinn á heyskapnum
yrið ekki svo hörmulegur, sem
um tíma leit út fyrir, er þó hér
um mikið vandamál að ræða,
vanda, sem ekki einungis snert-
ir bændur eina, heldur og mikinn
fjölda þess fólks, sem í stærstu
bæjunum býr.
BÆNDUM FLUTTAR ÁKÚRUR
Engan skal því undra, þótt
okkur bændum gremjist, er hinir
svokölluðu forvigismenn bænda-
stéttarinnar, svo sem hæstvirtur
búnaðarmálastjóri, koma í út-
varp, undir yfirskyni leiðbein-
inga, til bænda á viðbrögðum
þeirra við þeim vanda, sem lítil
og vond hey leggja þeim á herð-
ar — og flytja þar ákúrur fyrir
að ekki voru allir bændur svo
vitrir fyrir fram, sem hann er nú
arnar og geta valdið visnun og
PÓLITÍSKT YFIRLÆTIS-
LEYSI NÝTUR FYLGIS
Bandaríkjamönnum hefir fallið og beint „bannfærður“.
vel það yfirlætisleysi, sem ein-l Svo virðist sem Kefauver sé
í, höfum við ekkert með hans
forsjá að gera.
HVAÐA ADSTOÐ
VERÐUR VEITT
En það e,- mergur þess vandá-
máls er nú blasir við í sveitum.
Suðurlands, hvað ríkisvaldið
hyggist gjöi-a til þess að forðað
verði stóru n vandræðum í af-
komu fjölda bænda í þeim lands-
hluta.
Alllangt er nú síðan að Stétt-
arsamband bænda setti fram sín-
ar tillögur í þessum efnum, og
enda þótt að ástandið hafi mjög
breytzt eftir það, eru þændur
hjálpar þurfi fyrir því. Mér er
að vísu ljóst að þær tillögur voru
aðeins óskalisti um það, hvað
gera þyrfti, en engu að síður
verður að vænta þess að þær
verði sá unu-æðugrundvöllur, er
byggt sé á, þegar rætt er við
ríkisstjórnina um það hvað hún
geti fyrirskípað að gjört verði
til þess að létta mönnum áföllin
er tíðarfarið hefir valdið.
Það er að sjálfsögðu ekki ósk
bændastéttarinnar, fremur en
annarra stétta þjóðfélagsins, að
biðja um hjálp ríkisvaldsins þeg-
ar á móti blæs í atvinnuresktr-
inum, en því miður er hér eng-
inn önnur leið fær. Eigi er mér
kunnugt um að nokkur sjóður sé
annar til, sem fær væri um að
veita fjárhagslegan stuðning,
enda ekkert gjört til þess í góð-
um árum að efla slíkan sjóð og
er það verr.
Hér er því eigi um margar
útgöngudyr að ræða, en þar við
bætist þó að ríkisstjórnin hefir
á undanförnui r árum æ ofan í æ
komið til mót.3 við kröfur ann-
ara atvinnuve.'a, þegar þeir hafa
átt í aflabresli og öðrum erfið-
leikum og ábyrgzt ákveðið verð
fyrir framleiðslu þeirra, sem til
aðstoðar má telja og víst er um
það, að hversu óheilbrigt slíkt er
og hversu sem mönnum er þetta
á móti skapi, liefir þetta þó lyft
þeim, er helzt þurftu yfir mestu
erfiðleikana og gjört fært að
halda svipuðum rekstri áfram,
sem ella hefði visnað upp og lagzt
niður.
BÆNDUR Mlf JAFNLEGA
SETTIR
Bændurnir á óþurrkasvæðinu
standa nú í líkum sporum, nema
að því leyti, að þeir eru ekki að
biðja um ábyryð á vöruverði, en
þeim er nauð: yn á utanaðkom-
andi aðstoð til þess að búrekstur-
inn geti haldizt í svipuðu horfi og
áður, en þurfi ekki að ganga svo
saman að mörg ár þurfi til þess
að rétta við aftur.
Rétt er það, sem sumsstaðar
hefir komið fram, að ekki eru
allir bændur á óþurrkasvæðinu
um, að slík taða er kosta minni
en önnur, sem sleginn er í vexti.
Enginn bóndi veit hér hvað hr.
Páll Zóphóníasson hefði ætlað að
slá á túnunum hér löngu fyrir
miðjum júní s. 1., en væntanlega
man hann að óþurrkarnir byrj-
uðu strax um það leyti og frá
þeim tíma var ekki um neina
heyskapartíð, að kalla mætti, að ^ jafn illa undir það búnir að mæta
ræða. Og hvaða bóndi ber ekki ’ erfiðleikunum. Veldur þar margt
œÍIÍE2fe‘í25
San Joze skjalddýr á plómu.
blaðfalli. Hafa þær gert stórtjón
erlendis, einkum á ávaxtatrjám
tilbúinn áburð á tún sín svo
fljótt á vorinu, sem honum er,
allra hluta vegna, mögulegt. En
Páll hélt því nýlega fram í bún-
aðarerindi að á s. 1. vori hefðu
bændur ekki dreift tilbúna á-
burðinum nógu snemma á tún
sín.
Það er ekki sök bænda, þótt
og berjarunnum. Skal þessvegna áburðurinn væri á s. 1. vori lok
heilbrigðisvottorð fylgja ávaxta- aður inni tii maíbyrjunar, sök-
og plöntusendingum og þar m. a. um heimskulegra verkfalla nokk-
tekið fram, að varan sé laus við urra stærstu verkalýðsfélaga
San Jose skjaldlúsina. landsins.
♦ f ♦ Búnaðarmálastjóranum er hollt
Lúsamegnaðir ávextir þykja að vita það, að það eru ekki
óhæf verzlunarvara. Sem dæmi svona fjarstæðukenndar kenning-
má nefna, að í plöntusjúkdóma- ar, sem bændur hafa með að
varnariti Sameinuðu þjóðanna er gjöra, og allra sízt nú. Hafi hann
Frh. á bls. 12. ekkert annað til þeirra mála að
og skal það ekki rakið, en benda
má þó á, að aðstöðumunur er
víða mikill við heyskap, enda
þótt eins viðri á stórum svæð-
um, og kemur þar fyrst og
fremst til, í slíkum úrfellum sem
verið hafa í suinar, að þar standa
þeir-mjög höl'um fæti er sækja
þurfa heyskap á lágar mýrar en
hafa lítil tún.
Vitanlega á ið deila aðstoðinni
svo niður, að hennar njóti þeir
helzt, sem ve st eru staddir og
mun án efa ýi ís ráð vera til þess
að framkvæma slikt.
Það sem e'- þó aðalatriðið er
það að aðstoð verður að veita, og
má það með engu móti dragast
lengur að gjöit sé eitthvað kunn-
Framh. á bls. 12.