Morgunblaðið - 05.11.1955, Page 1

16 siður
4* árganjfia*
253. tbl. — Laugardagur 5. nóvember 1955
Prentsrmibj.-. Morgunblaðsint
Eg vona að só heiður sem mér
hefur iallið i skaut veki athygli
á islenzkum bákmeiiiti!
Nóbelsverðlaunaskáldið Halldór Kiljan Laxness við skrifborð sitt
á heimilí ssnu að Gljúfrasteini. — Skáldið blaðar í heillaskeytum
sem biðu hans, þegar hann kom heim. Á skrifborðinu er mynd af
móður skáldsins, Sigríði Halldórsdóttur. (Myndin var tekin í gær
af ljósm. Mbl. Ól. K. Magnússyni).
Stórveldin verða að
láta til sín taka
ef koma á í veg fyrir harðnandi átök
á landamœnjm ísraels cg Egyptalands,
segir Burns yfsrmaður vopnahlésnefndar 5Þ
Lundúnum, 4. nóv.
Reuter-NTB.
BRETAR og Bandaríkjamenn
munu gera allt, sem í þeirra
valdi stendur til að koma í veg
fyrir, að styrjöld brjótist út milli
landanna fyrir botni Miðjarðar-
hafs. í dag boðaði brezki aðstoð-
arutanríkisráðherrann Nuttning,
egypzka sendiherrann í Lundún-
um á sinn fund. í viðræðunum
við sendiherrann hvatti Nutting
sendiherrann til að gæta allrar
D------------------------D
DAMASKUS, 4. nóv. — Sýr-
lenzka stjórnin hefur lýst sig
reiðubúna til að veita Egypt-
um fullan stuðning í deilunni
við ísrael. Enda gerðu Egyptar
og Sýrlendingar með sér gagn-
kvæman varnarsamning í s.l.
mánuði. Utanríkisráðherrann
í írak sagði í dag, að land hans
muni veita hverju því Araba-
iandi aðstoð, sem yrði fyrir
árás af hendi ísraelsmanna.
p------------------------□
I sendiherrann í Lundúnum í gær-
1 kvöldi og ræddi síðdegis í dag
við Burns hershöfðingja, sem
kom til Lundúna í dag á leið
sinni til ísraels.
★ ★ ★
Á flugvellinum spurðu
blaðamenn Burns um álit
hans á þeim miklu átökum, er
urðu í fyrrinótt (aðfaranótt
Mendes-Fronce
eg Foure deilo
Paris, 4. nóv.
MIKILL hiti var í umræðunum
á landsþingi franska Róttæka
flokksins í dag. Er Faure for-
sætisráðherra mætti á fundinum
létu fylgismenn Mendes-France í
ljós andstöðu sína við forsætis-
| ráðherrann með slíkum hávaða
* — blístri og ópum — að forseti
| þingsins hótaði að slíta fundi,
! ef þeir stilltu sig ekki. Mendes-
' France, fyrrverandi forsætisráð-
herra, var hins vegar hylltur með
háværu lófataki, er hann tók til
máls — þó að nokkur óánægju-
kurr heyrðist einnig meðal fylg-
i ismanna Faures.
Mendes-France vann glæsileg-
an sigur yfir Faure, er stjórn-
málanefnd þingsins samþykkti,
að Róttæki flokkurinn segði sig
úr stjórninni, ef tekin yrðu upp
einmenningskjördæmi í Frakk-
Iandi.
Kosningar um formannsstöð-
una innan flokksins fara fram á
morgun. Auk Faures og Mendes-
France hefur Edouard Herriot,
fyrrverandi forsætisráðherra, boð
ið sig fram sem formannsefni. —
Ný Isikrii eiiir
Arthur Miller
í BYRJUN október voru frum-
sýndir í New York tvsir einþátt-
ungar eftir bandaríska leikrita-
skáldið Arthur Miller. Lék hinn
kunni ieikari Van Hefin aðal-
hlutverkið.
Leikrit þessi hafa nú bæði ver-
ið gefin út í bók sem nefnist
A View From The Bridge, sem
9
sagði l^óbelsverðla&nBiaskáldið
liaildór Kiljan Laxtiess
í viðlali við AibS. í gær
rrNú þurfum vio Hemingway ekki a$ fá lánaða
peninga hvor hjá öSrum ienpr"
ORGUNBLAÐIÐ heimsótti í j
gær Nóbelsverðlaunaskáld- j
ið Halldór Kiljan Laxness og
konu hans, frú Auði Sveinsdótt-
ur, á hinu fagra heimili þeirra að
Gljúfrasteini í Mosfellssveit. —
Tóku þau hjón blaðamanninum
mjög vel og ræddi hann um stund
við skáldið um úthlutun Nóbels-
verðlaunanna og fleira.
ÞEGAR FRÉTTIN BARST
— Þegar ég var að fara yfir
dönsku landamærin frá Gauta-
borg var hringt til mín og ég
beðinn um að snúa við aftur. Var
mér sagt að mikil tíðindi væru í
Mikil flóð
í IMorður-
Ameríku
• NEW YORK, 4. nóv. — Mikil
flóð eru nú í British Columbia í
Kanada og Washington-fylki í
Bandaríkjunum. Stórfelldar rign-
ingar hafa verið þar undanfárna
tvo daga. Mörg hundruð fjöl-
skyldur hafa orðið að flýja heim-
ili sín. Mikið af mannvirkjum og
ýmiss konar verðmætum hefur
eyðilagzt, og er tjónið talið nema
mörgum milljónum dollara.
Almennui
kosninguréttur
til hundu
Eþíópíumönnum
varúðar og hafa fulla samvinnu j ADDIS ABEBA, 4. nóv. — Hailie
fimmtudags) á hlutlausa svæð : er sama nafnið og á öðrum ein- AMMAN, 3. nóv. — Forseti
ínu við^El Auja, og hvort hann . þáttungnum. Hefir hann einkan- ' Tyrkja, Celæl Bayar kom í dag
. jega vakið mikla athygli. Hann í opinbera heimsókn til Jord-
fjallar um innflytjendavanda- aníu. Hussein konungur og Said
málið í Bandaríkjunum. | el Mufti forsætisráðherra tóku
MiIIer segir, að hann skrifi á móti honum. Ræddust þeir við
nú æ styttri leikrit, þau hitti í margar klst. um sameiginleg
betur í mark. | áhugamál —Reuter.
áliti, að þessi viðureign kynni
að leiða til styrjaldar milli
ísraels og Arabaríkjanna. —
Framh. á b)» 9
við vopnahlésnefnd SÞ.
Nutting ræddi við ísralska
p-------------------------U
WASHINGTON, 4. nóv. —
Talsmaður bandaríska utan-
ríkisráðuneytisins upplýsti í
dag, að „nokkrir skipsfarmar"
af vopnabirgðum hefðu þegar
verið fluttir til Egyptalands
frá kommúnísku ríkjunum. —
Bætti hann við, að fregnir
hefðu borizt um, að kommún-
ískir hernaðarsérfræðingar
væru þegar komnir til Egypta
lands í þeim tilgangi að bæta
skipulag egypzka hersins.
— Reuter.
p-------------------------p
Selassie hefir nú setið að völdum
i Eþíópíu í 25 ár. Fagnaði keisar-
inn þessum tímamótum í gær
með miklum hátíðahöldum, og er
hann setti þingið, lofaði hann
endurslcoðun á stjórnarskránni.
Er hér um mikla framför að
ræða, þar sem allir landsbúar
fá atkvæðisrétt í þingkosning-
um. Til þessa hafa aðeins æðri
stéttii-nar verið atkvæðisbærar.
Þingkosningar fara fram í land-
inu innan tveggja ára — og verð-
ur þingmönnum fulltrúadeildar
fjölgað úr 60 upp í 200 Öldunga-
deildin verður eftir sem áður
skipuð mönnum, er keisarinn út-
nefnir.
Blikur á lofti í Genf
Genf, 4. nóv. — Reuter-NTB.
VESTURVELDIN lögðu í dag fram tillögu á Genfarfundi utan-
ríkisráðherranna um, að frjálsar kosningar yrðu haldnar um
gervallt Þýzkaland í septembermánuði næsta ár, en Molotov hafn-
aði þegar tillögunni á þeim forsendum, að þetta væri ekki í sam-
ræmi við ályktanirnar á Genfarfundi æðstu manna í sumar.
Svo virðist sem horfurnar
fari einnig versnandi á öðrum
sviðum umræðnanna. — S.l.
mánudag komu utanríkisráð-
herrarnir sér saman um að
vinna að auknum menningar-
anna. Var því þetta þriðja
höfuðatriði á dagskrá fundar-
ins fengið aftur í hendur sér-
fræðinganefndar.
•-♦ •
Utanríkisráðherrarnir munu
og verzlunarviðskiptum milli ekki koma saman til fundar fyrr
landanna í austri og vestri. Nú en n.k. þriðjudag. Fer MacMillan
hafa Sovétríkin gert það að flugleiðis til Lundúna, Pinay til
skilyrði fyrir auknum verzl- Parísar, Dulles til Vínarborgar
unarviðskiptum, að Vestur- og þaðan til fundar við Tító, og
veldin sættist á að nema úr Molotov heldur hátíðlegt afmæli
gildi bann á flutningi her- j rússnesku byltingarinnar á mánu
gagna til kommúnisku ríkj-. daginn.
vændum og sneri ég því við.
Þetta var á miðvikudag. Á
fimmtudag var kötturinn látinn
úr pokanum. Ég var staddur hjá
vini mínum, Peter H' llberg, og
var hringt þangað klukkan þrjú
til þess að segja mér, að ég hefði
hreppt Nóbelsverðiaunin í ár. —
Einhvern veginn hafði fréttin
kvisazt út, því að gatan var orðin
troðfull af blaðamönnum, sem
þvrptust inn í ibúðina strax eftir
klukkan þrjú og var látlaus
straumur af blaðamönnum, ljós-
mvndurum og útvarpsmönnum
langt fram á kvöld. Þá hvarf ég
á brott, enda var ég hættur að
siá nokkurn skapaðan hlut eftir
ljósaflóðið við myndatökurnar.
— Hvernig varð yður innan-
brjósts við þessi tíðindi?
— Ja, það var auðvitað mjög
einkennileg tilfinning; ég var
mjög undrandi því að ég hafði
ekki búizt við þessu frekar en
áður. Mitt nafn hefur oft áður
verið nefnt, þegar úthlutun
Nóbelsverðlauna hefur verið á
döfinni. Ég mun hafa kornizt að
orði eitthvað á þessa leið: Ég er
alveg steinhissa, hvað á maður
að segja undir slíkum krineum-
st.æðum? Og þá svaraði dr. Öster-
ling, ritari sænsku akademíunn-
ar: Maður þarf ekki að srgja
neitt; þetta er til mikillar ánægju
fyrir alla aðila. S;ðan bauð hann
mér til veizlu í Stokkhólmi 10.
desember.
ÞAD GLEWUR MIG
Það gleður mig innilega að
það skuli hafa orðið hlutskipti
mitt að taka á móti Nóbelsverð-
laununum fjmir íslands hönd. Og
það var mér alveg sérstök
ánægja, þegar hi-ingt var til mín
frá einu stórblaðanna í Kaup-
mannahöfn daginn eftir og mér
var sagt, að ég fengi að i.alda
Nóbelsverðlaununum skanfrjáls-
úm. Blaðamaðurinn spurði núg,
t hvað ég segði um þessa ákvörðun
íslenzku ríkisstjórnarinnar. Ég
svaraði að mér hefði aldrei dottið
í hug að sérstök lcg vrðu sett
vegna eins manns — og allra sízt
vegna mín. Ég gæti nú verzlað
meira, farið í fleiri utanlands-
ferðir og haidið fleiri veizlur.
Annars hefði ét? mjög vel getað
sætt mig við að ísland fengi þessa
nenintra, það væri miög vel að
beim komið En b-'ssi ákvörðun
brevtti auðvitað viðhbrfi minu og
j ée kann mjög vel að meta bá vel-
vild. sem kom fram i þessari
'Vvö"ðun stjórnarinnar.
" ÁHUGI
— Haldið þér ekki að Nóbels-
verðlaunaúthlutun til yðar hafi
mikla þýðingu, bæði fyrir vður
sjálfan og íslenzkar bókmenntir?
t Framhald á bls. 2.