Morgunblaðið - 13.11.1955, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 13. nóv. 1955 ]
Sextugur sægorpur:
Sölvi Ásgeirsson
Á MORGUN á merkisafmæli
einn af öndvegismönnum vest-
firzkrar sjömannastéttar, Guð-
mundur Sölvi Ásgeirsson, skip-
stjóri á Flateyri. Hann fæddist
fyrh' 60 árum — 14. nóv. 1895 —
Vestur í Bolungarvík. Foreldrar
hans voru þau hjón Guðbjörg
Pálsdóttir frá Botni í Súganda-
íxrði og Ásgeir Guðbjartsson,
œttaður úr Dýrafirði. Þau voru
hinar mestu höfðingsmanneskjur
og um margt merkileg, og raunar
nérstæð. Dugnaði þeirra í sveit
Og við sjó var við brugðið, gest- j
jrisnin annáiuð, hjartalagið eins
og bezt verður á kosið.
Þrír synir Guðbjargar og Ás-
geirs urðu víðkunnir sjómenn og
okipstjórar: Guðbjartur, nú bú-
oettur á ísafirði, yngstur þeirra
bræðra, harðduglegur, aflasæll
og einstakur reglumaður, en varð
öð hætta sjómennsku á bezta
aldri sökum vanheilsu — Guð-
mundur Júní, síðast búseltur á
IÞingeyri, látinn fyrir nokkrum
árum, landskunnur skipstjóri og
aflakóngur um langt árabil, af-
burða sjómaður — og Sölvi, sem
nú skal lítillega minnzt á í tilefni
af sextugsafmælinu. En skoðun
mín er sú, að vart hafi þrír bræð-
ur fært þjóðinni á land meiri
björg í bú meðan þeir allir voru
og hétu, miðað við þáverandi
framleiðsluaðstöðu við sjávarsíð-
una.
Sölvi Ásgeirsson byrjaði sjó-
mennsku í Ðjúpinu langt fyrir
innan fermingu og var orðinn for
maður á unglingsaldri, fyrst á
árabátum, að þeirrar tíðar hætti,
en síðar tóku við þilfars-vélbátar
og stærri skip, með hækkandi sjó-
xnannstign fyrir hann sem for-
mann, stýrimann og skipstjóra,
að skipstjórnarprófi loknu.
Um tíma var Sölvi stýrimaður hjá
bróður sínum Guðm. Júní, en
fékk sjálfur einn af „stóru bát-
unum“ fljótlega upp úr því,.,og
,siðan hvern af öðrum um lengri
eða skemmri tíma, til margra teg-
unda fiskveiða og flutninga, og
gekk alitaf vel; farsæld með í
; blíðu og stríðu.
Sölvi varð ungur formaður í
Hnífsdal, fór svo í nokkurra ára
útivist á stærri bátunum, en kom
nvo aftur heim í Dalinn, þar sem
foreldrar hans bjuggu þá, og tók
af föður sínum við formennsku á
m/b RÖNKU, sem Ásgeir hafði
þ>á lengi gert út ásamt m/b Guð-
mundi með Guðbjarti syni sínum.
Varð Sölvi einnig á sama hátt
meðeigandi í sínum bát og gekk
-svo í allmörg ár, fyrst í Hnífsdal
•en svo á ísafirði eftir að „Ásgeirs-
fólkið“ flutti þangað, og fylgdi
guðsblessun því heilbrigða fjöl-
í.kvldufyrirtæki.
Um þetta leyti kynntist Sölvi
ungri og myndarlegri stúlku,
Fanneyju Annasdóttur, og gengu
þau brátt í heilagt hjónaband.
Eftir fá ár í Hnífsdal og á ísafirði,
fluttu þau til lFateyrar og hafa
verið búsett þar síðan. Eignuðust
þau 8 börn, en 7 eru á lífi, 3 dæt-
ur og 4 synir, og allir þeir upp-
komnu dugnaðarsjómenn. Fanney
hefir verið manni sínum styrk
fitoð í lífsbaráttunni og er hin
úgætasta kona.
Þann nálega aldarfjórðung,
eem Sölvi hefir búið á Flateyri,
hefir hann alltaf verið þar önd-
vegisskipstjóri og á mörgum skip-
um, oftast einnig þátttakandi í
útgerðinni. Hann hefir stundað
margar veiðiaðferðir og ekki
njaldan farið langt til fanga. Hvað
eftir annað hefir hann verið afla
kongur, og er það kunnugt þeim,
er fylgjast með sjósókn og afla-
brögðum.
Þá, sem þekkja Sölva Ásgeirs-
eon, furðar ekki á þeim árangri,
eem hann hefir náð á starfssviði
fiínu. Slíkur er dugnaður hans,
öbilandi þrautseigja, glögg-
fikyggni og alhliða sjómannshæfi-
leikar. Hann er vissulega góður
fijómaður í þeirra orða góðu og
gömlu merkingu. Eins og ýmsir,
sem hlutu eldskírn sjómennsku
sinnar á opnum bátum, er Sölvi
ágætur stjórnari. Hefir það oft
komið fram í vondum veðrum, og
er þess skammt að minnast, og
vakið traust og hrifningu þeirra
manna, sem með hafa verið, fyrst
og fremst, en einnig ótaimargra
annarra, sem heyrt hafa hetju-
sögurnar af þessum aflamanni og
sjósóknara, enda skáld sungið
honum lof.
Sölvi er bókhneigður og gerir
sér far um að fylgjast með mönn-
um og málefnum. Hann er „fé-
lagslyndur einstaklingshyggju-
maður“, ef svo mætti að orði
komast, góður félagí, glaðvær á
góðra vina fundum, þykir gaman
að „taka slag“, líka á landi, og er
ekkert feiminn, þótt „glói vín á
skál“, ef svo ber undir, en hófs-
maður í hvívetna.
Ég, sem þessar línur rita, myndi
ekki vilja veðja á Sölva minn til
hvers, sem vera skal, frekar en
sðra góða menn, en ætti ég að
sigla úfinrí sjó á litlum báti í
stormi og hríðarsorta, held ég að
ég kysi mér ekki annan frekar
við stjórnvöl.
Heill og hamingja fylgi þessum
vestfirzka sægarpi og fjölskyldu
hans. Ég vildi gjarna, að hann
hefði heilsu til að njóta lífsins
í landi með tiltölulega góðri sam-
vizku einhvern tíma af „ellinni“.
Hann á það skilið.
B. Þ. Kr.
Eldur í Skaft-
felliugi
ENN HEFUR skipsbruni orðið.
í gærmorgun kom upp eldur í
Vestmannaeyjabátnum Skaft-
fellingi, þar sem hann lá við
bryggju hér í Reykjavík. Um
borð í bátnum voru tveir menn.
Höfðu þeir sofið í skipinu um
nóttina en ekki orðið eldsins
varir, fyrr en þeir komu upp
á þilfar og sáu hvar reyk lagði
upp úr hásetaklefa. Skipstjórinn
á bátnum, Edvel Jóelsson, réði
þegar til niðurgöngu í brenn-
anai klefann og hlaut við það
brunasár á handlegg og hendi.
Þegar slökkviliðið kom var eld-
urinn búinn að brenna gat á
þil, sem er á milli framlestar og
hásetaklefans. Eldurinn hafði
sýnilega logað alla nóttína. All-
greiðlega gekk að slökkva eld-
inn, en skemmdir urðu talsverð-
ar. Fyrir rúmum mánuði kom
eldur upp í bát þessum, en þá
tókst að forða verulegu tjóni.
TEL AVIV, 9. nóv.: — ísraelska
stjórnin kveðst munu fallast á
nýjan vopnahléssamning við
Egypta, ef stórveldin vilja ábyrgj
ast landamæri Israels. Hammar-
skjöld, framkvæmdastjóri SÞ,
lagði tillögu um nýjan vopnahlés-
samning fyrir stjórnir beggja
landanna, og urðu ísraelsmenn
fyrri til að svara.
Merkjasala
Blindrafélagsiiis
í DAG, 13. nóvember, er merkja-
sölu.dagur Blindrafélagsifts.
Blindrafélagið er samtök
blinda fólksins sjálfs. í krafti
þessara samtaka sinna hefur það
sýnt og sannað, að það skortir
hvorki vilja né getur til að vinna
fyrir sér. Blinda fólkinu hefir
tekizt að sigrast á þeirri van-
máttarkennd, sem eðlilegt er að
bugi hvern þann, sem fatlaður er
eða hefir skerta starfcorku. Og
það hefir komið 1 Ijós, að blint
fólk getur unnið margeísleg störf
af jafnmikilli leikni og vand-
virkni, og þeir sem sjáandi eru,
meira að segja störf, sem engum
sjáandi manni hefði dottið í hug
að óreyndu, að það gæti. En blint
fólk getur vitanlega ekki gengið
að hvaða vinnu sem er, og at-
vinnurekendum er það ekki lá-
andi, þótt þeir vilji fremur hafa
sjáandi fólk í þjónustu sinni. Þess
vegna hefir blinda fólkið erfiðari
aðstöðu til að bjarga sér en þeir,
sem heilir eru. Vinnustofa
B1 indrafélagsins á Grundarstíg
11 er langt of lítil fyrir starfsemi
alls blinda fólksins, og of þröngt
er úm þá starfsemi, sem þar er.
Blindrafélagið hefir því sett sér
það stóra takmark að koma sér
upp myndarlegu húsi, þar sem
hægt væri að auka starfsemína Og
skapa öllu blindu fólki sem þarf
og vill, viðfangsefni við sitt hæfi.
Til þess að þetta megi takast á
næstu árum, þarf mikið fé.
Merkjasöludagurinn, sem er í
dag, á að færa félagið stórum
áfanga nær þessu takmarki. Það
eru vinsamleg tilmæli til for-
eldra að þeir hvetji börn sín til
að gefa sig fram til merkjasölunn
ar í dag og þess er vænzt, að all-
ir taki börnunum vel, þegar þau
bjóða merkín. Með því að jafna
þann aðstöðumun, sem blindir og
sjáandi óneitanlega hafa til að
vinna fyrir sér, er ekki einungis
verið að styðja hina blindu til
sjálfsbjargar og skapa þeim skil-
yrði til lífshamingju, heldur er
þetta og mál, sem varðar hag
allrar þjóðarinnar. Auður henn-
ar er arður þeirrar vinnu, sem
þegnarnir leysa af hendi. Eflum
því alla til staífa, sem eitthvað
nytsamt geta unnið.
(Frá Blindrafélaginu)
Leysli sfærðfræði-
þraul - os
Islandsferð
ngibjörg Moriáksdottir áttræð
í DAG er áttræð frú Ingibjörg
Þorláksdóttir að Kvisthaga 23 hér
í bænum. Frú Ingibjörg er Álft-
nesingur, fædd í Þórukoti á Álfta
nesi 13. nóvember 1875, dóttir
Þorláks Jónssonar hreppstjóra
þar og Ingibjargar Bjarnadóttur
konu hans.
Um tvítugsaldur lá vegur Ingi-
bjargar austur á lánd, eins og svo
margra ungra Sunnlendtnga um
og eftir aldamótin ciðustu, og þar
giftist húrí Lúðvík Sigurðssyni,
er síðar varð kaupmaður og út-
gerðarmaður á Norðfirði, hinn
mesti framtaks- og dugnaðar-
maður.
Lúðvík og Ingibjörg bjuggu
allan sinn húskap á Norðfirði.
Þau eignuðust þar tíu mannvæn-
leg börn, er upp komust, eg eru
níu þeirra á lífi. Flest þeirra eru
nú búsett orðin í Reykjavík, en
tveir synir þeirra hjóna búa enn
á Norðfirði.
Mann sinn missti frú Ingibjörg
áríð 1941 eftir 44 ára hjúskap og
fluttist hún þá alfarin frá Norð-
firði og hefir síðan búið hér í
Reykjavík með Þorláki elzta syni
sínum, sem er ókvæntur, en hann
er annar eigandi Húsgagnaverzl-
unar Reykjavíkur.
Frú Ingibjörg hefir allt fram
til síðustu ára verið óvenju
hraust kona og tápmikil. Hún var
manni sínúm samhent mjög í bú-
skap þeirra, sem ekki var alltaf
leikur einn, þegar annars vegar
var hinn stóri barnhaópur, en
hins vegar umfangsmikill at-
vinnurékstur, því Lúðvik gerði
oftast út tvoeða fleiri vélbáta og
hafði auk þess fiskværkun og
nokkurn landbúnað, eins og þá
tíðkaðist hjá útvegsmönnum í
kaupstöðum og kauptúnum úti á
landi. Var því oft milli 20 og 30
manns í heimili hjáþeim hjónum.
Hinu stóra heimili sínu stýrði
frú Ingibjörg með mikilli rausn
og skörungsskap, enda var hún
í röð fremstu húsmæðra á Norð-
firði alla tíð meðan hún bjó þar,
að öllum öðrum ólöstuðum, voru
þar þÓ samtíða henni margar
glæsilegar og dugmiklar ágætis
konur.
Á heimili þeirra frú Ingibjarg-
ar og Lúðvíks var jafnan glat.t og
kátt, enda oftast mannmargt, en
aldrei var sá gleðskapur í sam-
bandi við áfengi, því hvorugt
hjónanna neytti þess, og Lúðvíls
var alla tíð í frémstu röð templ-
ara á Austurlandi.
Ég, sem þessar línur skrifa, er
einn þeirra mörgu Norðfirðinga,
sem margar ánægjustundir átti á
heimili frú Ingibjargar meðan
hún bjó á Norðfirði, og hefi marga
góðs að minnast frá þeim dögutn,
og svo veit ég að er um marga
fleiri, sem hjá þeim hjónum hafa
dvalið.
Það verða því áreiðanlega
margir, sem senda frú Ingibjörgu
hlýjar hugsanir og kveðjur nú á
áttræðisafmælinu hennar, þakka
henni ógleymanlegar samveru-
stundir og biðja henni blessunar.
Þó heilsan hafi hnignað síð-
ustu árin, er frú Ingibjörg enn að
jafnaði glöð og reif, eins og hún
var meðan árin voru færri, þvl
hún vill ekki láta Elli koma sér
á kné. — Og þess óska ég henni
að lokum, að bjart megi verða yf-
ir árunum, sem eftir éru, eins og
bjart er yfir minningunni um hið
stóra og glæsilega heimili henn-
ar og manns hennar meðan þaS
stóð með mestum blóma í Nesi í
Norðfirði.
Norðfirðingur.
að launum
Nýr revíu-kabarett
íslenzkra tóna
NORRÆNA stærðfræðitímaritið
Nordisk Matematisk Tidskrift,
sem gefið er út af stærðfræðafé-
lögum á Norðurlöndum, efndi á
s.l. vetri til samkeppni milli nem-
enda í stærðfræðideildum mennta
skóla á Norðurlöndum um lausn
á stærðfræðilegu verkefni.
Alls bárust 15 lausnir frá öll-
um Norðurlöndum. Fjórar þeirra
báru af og voru allar verðláun-
aðar. Fyrstu verðlaun hlaut Ðan-
inn Peter Vinge, nemandi í
Sortedams Gymnasium í KaUp-
mannahöfn. Þessi verðlaun eru
ferð til íslands, gefin af Eim-
skipafélagi íslands. Peter Viríge
verður gestur íslenzka stærð-
fræðafélagsins, meðan hann dvel-
ur hér. Peningaverðlaunum þeim,
sem félögin höfðu til umráða var
skipt jafnt milli hinna þriggja.
Einn þeirra var íslendingur,
Helgi Jónsson, sem varð stúdent
frá Menntaskólanum á Akureyri
s.l. vor. (fsl. stærðfarðifél.)
DENVER, 11. nóv. — Eisenhower
forseti yfirgaf í dag sjúkrahúsið
í Denver í Colorado-fylki, Fór
hann flugleiðis til Washington
ásamt konu sinni. Hann mun
ræða þar við ráðgjafa sína, en
fara síðar í vikunni til landset-
urs síns nálægt Gettysburg í
Virginia-fylki.
ÍSLENZKIR tónar munu hefja
sýningar á nýjum revíukabarett *
í Austurbæjarbíói n. k. föstudag'
Og nefnist hann „Eitthvað fyrir(
alla“. Hljömsveitarstjóri og út-
setjari er Jan Morávek og hefir
harín jafnframt æft söngvara og
hljómsveit og unnið með að sam-
setningu kabarettsins.
Meðal þeirra, sem koma fram
á kabarettnum má nefna þá
Lárus Pálssorí og Brynjólf Jó-
hannesson, er fara með leikþátt
og syngja og Þuríði Pálsdótt-
ur og Jón Sigurbjörnsson, sem
, syngja dúett úr þekktum amerísk
j um óperettum, Þá koina margir
dægurlagasöngvarar fram eins
og t. d. Alfreð Clausen, Ingibjörg
Þorbergs, Soffía Karlsdóttir, Jó-
hann Möller ög Þórunn Pálsdótt-
ir. Syngja þau ný og vinsæl
erlend dægurlög og nokkur ný
íslenzk lög, sem ekki hafa áður
verið sungin opinberlega. Auk
þess mun Soffía Karlsdóttir
syngja nýjar gamanvísur.
Tóna-systur munu syngja og
ennfremur Marz-bræður. Einnig
verður mikið um dansatriði.
T. d. koma fram sex „hula-hula“
jdansmeyjar og nýr dansflokkur
„íslenzkra tóna“, sem þær Björg
Bjarnadóttir og Guðný Péturs-
dóttir hafa æft, en þær hafa
einnig samið dansana.
Kynntir verða fjórar nýjar
dægurlagasöngkonur: Sigriður
Guðmundsdóttir, Hulda Emils-
dóttir, Elísa Edda Valdimars-
dóttir og Hanna Ragnarsdóttir.
Luthar Grundt heíir mála<ð
leiktjöldin, ljósameisari er Gunn-
ar Pálsson og leiksviðsstjóri
Oddur Þorleifsson. Kristín Elías-
dóttir hefir saumað og teiknað
búninga og Hafliði Halldórssoi'i
annast smíði leiktjalda.
Ténlislarfélagið
pnpf ffrir ísl. í
fófllisfarháffð
í TILEFNI af 10 ára afmæli Tón-
skáldafélags íslands í byrjun kom
andi mánaðar gengst það fyric
tónlistarhátíð með flutningi ís-
lenzkra verka eingöngu.
Mánudaginn 5. desember eru
kirkjutónleikar í dómkirkjunni.
Þriðjudaginn 6. desember haldai
karlakórarnir „Fóstbræður" og
Karlakór Reykjavíkur hljómleika
undir stjórn þeirra Ragnara
Björnssonar og Sigurðar Þórðar-
sonar, en einsöngvarar verða
Guðmundur Jónsson og Jón Sig-
urbjörnsson, miðvíkudaginn 7.
desember eru kammermúsiktón-
leikar í Austurbæjarbíó, fimmtu-
daginn 8. desember verða hljóm-
sveitartónleikar í Þjóðleikhúsinu,
Stjórnendur Róbert A.Ottóssonog
Dr. Victor Urbancic, og föstudag
inn 9. desember á að ljúka hátíð-
inni með samsæti, þar sem flutt
verði eingöngu íslenzk danslög.