Morgunblaðið - 13.11.1955, Blaðsíða 9
Sunnudagur 13. nóv. 1955
MORGUNBLAÐIÐ
9
Reykjavíkurbréf:
Laugordagur 12. nóvember
Þingmenn í mænuveSki — Mýr „andi frá Genf“ — Rússnesk vopn við Hiiðjarðarhaf
lijálparbeiðni úr Tjarnargotu og rodd úr Skuggasundi — Bátagjé Ideyrir, milliliða-
gréði og drengskapur — Hverjir égna Loftleiðum? — Verðbélguhætta ■ Sviþjoð
Fimm þingmenn
fá snert af mænuveiki
AALÞINGI hefur verið fremur
tiðindalítið þessa viku. Nefnd
ir hafa starfað að þeim málum,
sem til þeirra var vísað fyrsta
mánuð þingtímans en þingfundir
hafa verið frekar stuttir og átaka-
litlir.
Talið er að fimm þíngmenn
hafi fengið snert af mænuveiki
þeirri, sem gengið hefir í bænum
tmdanfarnar vikur. Eru það þeir
Lúðvík Jósefsson, sem veiktist
fyrstur og hefir verið rúmfastur
Mtt á þriðju viku, Hannibal
Valdemarsson, sem kominn er á
fætur og Guðmundur í. Guð-
mundsson, Eysteinn Jónsson og
Páll Þorsteinsson. Eru þrír þeir
síðastnefndu ennþá rúmfastir.
Engmn þeirra mun þó þungt hald
inn og standa vonir til þess að
þeir komist til starfa í næstu
viku.
Nýr ,andi frá Genf“
SÍÐAN hinir fjóru stóru héldu
ráðstefnu sína á s.l. sumri hafa
miklar vonir verið byggðar á
„andanum frá Genf“ um víða
veröld. Margir álitu að með þess-
ari ráðstefnu hefði verið brotið
blað í alþjóðamálum. Rússar
hefðu tekið upp nýja stefnu, horf-
íð frá stefnu Stalíntímabilsins.
Það var fyrst og fremst hinn
friðsamlegi tónn í ræðum leið-
toganna og hlýlegt viðmót þeirra,
sem skapaði þessa skoðun. Öllum
var ljóst að í raun og veru hafði
Genfarráðstefnan alls ekki ráðið
sjálfum vandamálunum til lykta.
Hún hafði aðeins slegið meðferð
þeirra á frest. Ákveðið var að
utanríkisráðherrar stórveldanna
skyldu halda fund með sér á
komandi hausti og taka þar til
við, er frá var horfið.
Nú hefur sá fundur verið hald-
ínn. í þann mund, sem honum er
að ljúka er nú talað um nýjan
„anda frá Genf“. En það þýðir
að nú blási öðruvísi í hinum fögru
sölum gömlu þjóðabandalags-
hallarinnar en á s.l. sumri. Nú
hafa sjálf vandamálin verið tek-
in til meðferðar. Nú hefur reynt
á það, hvort raunveruleg stefnu-
breyting hefði orðið hjá leiðtog-
um þeirrar þjóðar, sem ríkiastan
þátt hefir átt í því að skapa ó-
vissu og hættuástand í 'ieiminum
frá því að síðustu heimsstyrjöld
lauk.
Og hvað hefir þá komið í ljós?
Rússar hræddir við
frjálsar kosningar
AÐALUMRÆÐUEFNI þessa
Genfarfundar hefir til þessa ver-
ið • sameining Þýzkalands. Full-
trúar lýðræðisþjóðanna hafa þar
haldið fast við þá skoðun sína að
frjálsar kosningar í öllu Þýzka-
landi hljóti að vera grundvöllur
sameiningarinnar. Þeir hafa enn-
fremur lýst þeirri skoðun sinni,
að sameining Þýzkalands og ör-
yggi Evrópu væru í raun og veru
eitt og sama málið, sem bæri að
ræða samtímis.
Utanríkisráðhcrra Rússa hef
ir snúizt hart gegn þessari
stefnu. í stað frjálsra og lýð-
ræðislegra kosninga í Þýzka-
landi öllu hefir hann lagt
áherzlu á, að fulltrúar frá
stjórnum Austur- og Vestur-
Þýzkaiands hittust og mynd-
uðu nokkurs konar stórþýzkt
ráð, sem síðan tæki upp samn-
inga um sameiningu þeirra
tveggja hluta, sem Þýzkalandi
er nú skipt í.
Hann hefir lagt áherzlu á að
samið yrði um það fyrirfram, án
tillits til þess hver vilji Austur-
Þjóðverja sé, að það ástand og
Kjánaleg hegðun Alþýðuhlaðsins
Friðardúfan á um þessar mundir erfitt uppdráttar eins og fremri myndin sýnir. — Aftari myndin sýnir utanríkisráðherrana í Genf
frammi fyrir Þýzkalandsvandamálinu.
skipulag verði látið haldast í
Austur-Þýzkalandi, sem nú rikir
þar undir einræðisstjórn komm-
únista. Á frjálsar og lýðræðis-
legar kosningar í Þýzkalandi öllu
hefir Molotov ekki viljað minn-
ast.
Fullkomnasta fomi
lýðræðis
ÞEGAR brezki utanrikisráð-
herrann svaraði Molotov með því
að gagnrýna nokkuð einsflokks-
skipulagið, þar sem aðeins einn
stjórnmálaflokkur fær leyfi til
þess að bjóða fram, lýsti rúss-
neski utanríkisráðherrann þvi
rólega yfir að hann vissi ekki
betur en að slíkt kosningarfyrir-
komulag hefði gefizt vel, þar sem
það hefði verið reynt, og væri
í raun og veru hið fullkomnasta
form lýðræðis í heiminum!!
Þannig standa þá umræð
urnar á Genfarfundi utanrík-
isráðherranna um sameiningu
Þýzkalands. Þar hefir enginn
árangur náðst. Aðeins and-
stæðar skoðanir hinna vest-
rænu lýðræðisþjóða og Rússa
hafa verið settar fram. Við
það situr. Um öryggismálin
hefir heldur engin niðurstaða
náðst. Rússar hafa hafnað til-
lögu Eisenhowers um gagn-
kvæmt eftirlit með vígbúnaði.
í Vestur-Þýzkalandi ríkja mik-
il vonbrigði yfir þessari niður-
stöðu í Genf. Og um allan heim
virðist mönnum sem rússneska
stjórnin hafi ekkert lært og engu
gleymt, að því er snertir þetta
mesta vandamál Evrópu í dag.
Rússnesk vopn ógna
friðnum við
Miðjarðarhaf
Á SAMA tíma sem nýr andi skap
ast í Genf halda rússnesk og tékk
nesk vopn áfram að streyma til
Egyptalands og fleiri Arabaríkja.
Þessi vopn ógna nú friðnum fyrir
botni Miðjarðarhafs. ísraelsmenn
búast þá og þegar við stórárás á
land sitt. Eru þeir nú teknir að
leita fyrir sér um vopnakaup í
Bandaríkjunum, Bretlandi og
viðar. Svo að segja daglega er
efnt til árekstra á landamærum
ísraels og grannríkja þess. Styrj-
aldarótti breiðist út í þessum
heimshluta og augu heimsins
beinast í stöðugt vaxandi mæli
að þessari nýju púðurtunnu.
Á undanförnum árum hafa
Sameinuðu þjóðirnar lagt sig
mjög fram um að koma á friði
við hið nýstofnaða Ísraelsríki og
sætta það og nágraniiaþjóðir
þess. Nú hafa Rússar svarað
þessu sáttastarfi með því að hefja ’
sjálfir, og láta leppríki sín hefja
vopnasölu til annars aðilans.
Friðardúfa Rússa og komm-
únista um víða veröld hefir nú
tekið að sér nýtt hlutverk,
nefnilega það að blaka vængj-
Per Asbrink þjóðbankastjóri í
Svíþjóð; einn af frammámönnum
jafnaðarmanna: Við skulum gæta
okkar gagnvart þeirri tekju-
hækkun, sem verður loftið tómt.
um sínum yfir vopnasölu
kommúnistaríkjanna til þeirra j
þjóða, sem af minnstri ábyrgð-
artilfinningu handleika fjör-
egg heimsfriðarins.
Hjálparbeiðni
úr Tjarnargötu
FRÁ þingi kommúnistaflokks ís-
lands í Tjarnargötu hefir nú í
vikunni borizt ný hjálparbeiðni.
Flokksþingið beindi þeim tilmæl-
um til annarra vinstri flokka, að
vera nú svo vænir að taka upp
samvinnu við „Sameiningarflokk
alþýðu, sósíalistaflokkinn“ um
myndun vinstri stjórnar í land- |
inu. Á því töldu kommúnistar
vera höfuðnauðsyn, nú sem fyrr.
Þetta flokksþing kommúnista
var venjufremur fámennt og
dauft. Kom þar greinilega fram,
að einangrun flokksins er farin
að verka lamandi á hið fjarstýrða
lið. Þess vegna endurtekur það
í sífellu bænir sínar um vinstri
stjórn. Það er eina leiðin til þess
að hindra áframhaldandi upp-
dráttarsýki í flokknum.
Rödd úr Skuggasundi
EN í svipaðan mund og þessi
hjálparbeiðni barzt frá herbúð-
um kommúnista í Tjarnargötu
heyrðist einnig rödd úr Skugga-
sundi, þar sem eru höfuðstöðvar
Tímans og Framsóknarflokksins.
Blað Framsóknarflokksins lýsir
því yfir sama daginn og málgagn
kommúnista birtir áskorun flokks
þings þeirra um vinstri stjórn, að
nú sé fyrst og fremst nauðsyn á
einu í íslenzkum stjórnmálum:
Að einangra „íhaldið", samstarfs-
flokksins í ríkisstjórn. Síðan
kemst Tíminn að orði á þessa
leið í þessari sömu grein:
„Það skiptir ekki meginmáli
hversu flokkar alþýðunnar eru
margir, heldur hitt hvort þeim
tekst að jafna svo flokkarig, að
þeir fái staðið saman —“.
Þegar það er haft í huga,
sem hér á undan er haft eftir
Tímanum, að höfuðnauðsyn sé
því að einangra „íhaldið“, þá
verður ekki annað séð en að
höfuðmálgagn Framsóknar-
flokksins sé nú enn einu sinni
að mæla með því, að flokkur
þess sjái aumur á kommúnist-
um og hefji samvinnu við þá
með myndun svokallaðrar
vinstri stjórnar.
Það er sannarlega engin furða
þótt kjósendur Framsóknarflokks
ins eigi erfitt með að átta sig á
málflutningi blaðs hans. Einn dag
inn fordæmir það kommúnista og
lýsir því hátíðlega yfir að þeir
séu gjörsamlega ósamstarfhæfir.
Annan daginn er það jafn ákveð-
ið í því að landinu verði ekki
stjórnað nema kommúnistar séu
teknir í ríkisstjórn!!
Þannig er málafylgja Tímans.
Þannig gegnir Framsóknarflokk-
urinn því hlutverki sínu að vera
„milliflokkur“ í íslenzkum stjórn
málum.
Bátagjaldeyrir,
milliliðagróði
og drengskapur
NOKKUR fleiri atriði eru í þess-
ari sömu Tímagrein, sem ástæða
er til að taka lítillega til með-
ferðar. Þar er þvi t. d. haldið
fram, að Sjálfstæðisflokkurinn
hafi „fundið upp bátagjaldeyris-
skipulagið til þess að fita milli-
liðina.“
Þessi ummæli gefa mjög góða
hugmynd um baráttuaðferðir og
drengskap Tímamanna. Þeir hafa
þótzt finna lyktina af því að
hækkun álagsins á bátagjaldeyri
sé ekki vinsæl meðal almennings.
Þá taka skrifarar Tímans sig til,
og lýsa því yfir að Sjálfstæðis-
flokkurinn hafi „fundið upp“
bátagjaldeyrisskipulagið til þess
að hjálpa milliliðunum til bess
að græða!
En hvaða ríkisstjórn skyldi nú
hafa veitt bátaútveginum þá að
stoð, sem felst í hinum svokall-
aða bátagjaldeyri?
Islenzkur almenningur er áreið
anlega ekki svo gleyminn að
hann reki ekki minni til þess,
enda þarf ekki að skyggnast langt
um öxl. Bátagjaldeyrisskipulagið
var tekið upp árið 1951, þegar
sýnt þótti að gengisbreytingin
nægði ekki til þess að tryggja
rekstur bátaútvegsins og atvinnu
og afkomu almennings við sjáv-
arsíðuna.
Samstjórn Sjálfstæðisflokks
ins og Framsóknarflokksins
fór þá með völd í landinu und-
ir forsæti Steingríms Stein-
þórssonar. Innan þessarar rík
isstjórnar ríkti ekki minnsti
ágreiningur um það, að lík-
legastá leiðin til þess að hjálpa
bátaútgerðinni væri að veita
henni nokkur gjaldeyrisfríð-
indi. Allir ráðherrar ríkis-
stjórnarinnar voru sammála
um þessa ráðstöfun. Frá
ábyrgum mönnum í Framsókn
arflokknum hefir heldur
aldrei heyrzt stuna eða hósti
í þá átt, að flokkurinn hefði
ekki átt fullan þátt í þessu úr-
ræði til stuðnings aðalatvinnu-
vegi landsmanna. Það er líka
vitað að fram til þessa hefir
það haldið vélbátaflota lands-
manna í gangi og átt ríkan
þátt í því að skapa mikla og
varanlega atvinnu við sjáv-
arsíðuna undanfarin ár.
En nú kemur Tíminn og lýsir
því yfir að Sjálfstæðisflokkurinn
hafi „fundið upp“ bátagjaldeyris-
skipulagið. Það er vissulega ekki
ofmælt að Tímamönnum sé flest
fremur lagið en að láta baráttu-
aðferðir sínar mótast af dreng-
skap og heilindum.
Staðreyndum snúið við
ALÞÝÐUBLAÐIÐ kemst nú í
vikunni þannig að orði að „hóp-
ur norrænna kaupsýslumanna"
hafi haft forgöngu um það á al-
þjóðlegri ráðstefnu, að beita sér
fyrir ráðstöfunum til þess að
koma íslenzka flugfélaginu Loft-
leiðir á kné.
í þessum ummælum er sann-
leikanum hreinlega snúið við.
Hverjir eru það, sem verið hafa
í stríði við Loftleiðir?
Það er fyrst og fremst SAS. En
hvað er SAS?
Það er fyrst og fremst sam-
eignarfyrirtæki þriggja ríkja.
Það er ríkisfyrirtæki, sem
hefir aflað sér einokunarað-
stöðu í flugmálum Norður-
landa.
En hver er það, sem hefir stutt
Framh. á bls I*