Morgunblaðið - 18.11.1955, Blaðsíða 9

Föstudagur 18. nóv. 1955
MORGinSBLAÐIÐ
Framsöguræða Jóhanns Hafsfevns á hæfarstjómarfundi f gærs
Tillögur Sjálfstæðismanna miða að jbv/ að leysa
úr brýnustu þörfunum á sviði húsnæðismálanna
Höfuðtilgangurinn, að braggaíbúðum
verði úfrýmt og bœtt
úr húsnœðiseklunni
TI L L Ö G U R þær. sem Sjálfstæðismenn hafa lagt fram
í bæjarstjórninni í dag. varðandi húsnæðismálin, hafa
þann höfuðtilgang, að bæjarstjórn Reykjavíkur eigi frum-
ikvæði að framkvæmdum, sem að því stefna, að útrýma
Verði á næstu 4—5 árum öllum herskálaíbúðum í bænum,
cn í stað þess gefist mönnum kostur á hollu og hagnýtu
húsnæði. Jafnframt stuðli bæjarstjórnin að því að bæta
úr brýnustu húsnæðisþörf annarra, sem verst eru settir í
þessum efnum.
Bæjarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins telja nú sem fyrr
aeskilegast, að bæjarstjórnin miði framkvæmdir sínar við
það, að hjálpa einstaklingunum til að eignast húsnæði sjálf-
am — en leiguhúsnæði sé aðeins byggt í brýnustu neyð.
Byggingarframkvæmdir þær, sem tillögur Sjálfstæðis-
manna ráðgera, eru hugsaðar samhliða óvanalega örum
byggingarframkvæmdum einstaklinga og byggingarfélaga,
sem nú eiga sér stað í bænum og ættu þær því fremur að
geta náð því markí. sem að er stefnt — að bæta úr hús-
næðiseklunni í bænum.
BYGGÐAR VERÐJ 600 ÍBÚÐIR
AF ÞRENNS KONAR GERÐl'M
Ég skal nú gera nánari grein
fyrir tillögum þeim, sem fram
eru lagðar.
Samkvæmt tillögunum er ráð-
gert, að bæjarstjórn Reykjavík-
ur stofn til byggingar 600 ibúða.
Að athuguðu máli þykir rétt,
að ibúðirnar séu tveggja, þriggja
og fjögurra herbergja, og eru
stærðir þeirra tilgreíndar nánar
í tillögunum.
Byggðar verði 272 tveggja her-
feergja íbúðir, 158 þriggja her-
bergja og 170 fjögurra berbergja
íbúðir.
BYGGING ÍBÚÐANNA SÉ
LOKIÐ Á NÆSTO 4 ÁRUM
Áætlaður hraði byggingar-
framkvæmdanna er þessi:
1. Nú þegar eru i byggingu
108 íbúðir, fjögurra her-
bergja i tveggja hæða rað-
húsum við Bústaðaveg.
2. Byrjað verði á næsta ári
á byggingu 184 ibúða —
124 tveggja herbergja, 24
þriggja herbergja og 36
fjögurra herbergja.
3. Árið 1957 verði byrjað á
byggingu 198 íbúða, 100
lögur Sjálfstæðismanna um í-
búðabyggingar, þar sem fyrst
var hrevft þeirri nauðsyn, að öll-
um herskálaíbúðum i Reykjavík
yrði útrýmt á næstu 4—5 árum.
Byrjunarframkvæmdir voru þá
hafnar ' þessu skyni með bygg-
ingu 45 raðhúsaíbúða við Bústaða
veg og 63 íbúða til viðbótar á
þessu ári. Jafnframt var ákveðið
að byggja 16 íbúðir til viðbótar
í Bústaðavegshverfinu, þar sem
bæjarstjórn hafði áður látið
byggja á þriðja hundrað íbúðir.
FJARHAGSGRUNDVOLL
VANTAÐI SÖKUM FJÁR-
SKORTS
Þegar þessar ákvarðanir voru
teknar, mátti segja, að fjárhags-
grundvöll vantaði undir viðtæk-
ar býggingarframkvæmdir af
hálfu bæjarins, þar sem ógerlegt
var að afla lánsfjár til fram-
kvæmda af hálfu bæjarins, þar
sem ógerlegt var að afla lánsfjár
til framkvæmdanna.
Bæjarstjórn samþykkti því
áskorun til ríkisstjórnar og Al-
þingis að gera sérstakar ráðstaf-
anir í sambandi við húsnæðis-
■ málin, einkum varðandi öflun
Jóhann Hafstein, alþm.
LÖGIN UM HÚSNÆÐISMÁLA-
STJÓRN, VEÐLÁN OG ÚTRÝM
INGU HEILSUSPILLANDI
ÍBÚÐA SKAPA NÝJA MÖGU-
LEIKA
Nú voru á síðasta Alþingi, eins
og kunnugt er, samþykkt lögin
um húsnæðismálastjórn, veðlán
til íbúðahygginga og útrýmingu
heilsuspillandi íbúða — og eru
TILLOGURNAR VANDLEGA
UNDIRBÚNAR
Bæjarfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins hafa undirbúið íillögur
sinar í húsnæðismálunum gaum-
gæfilega. Vil ég strax taka það
fram, að við þann undirbúning
hefir Gísli Halldórsson irkitekt
og varabæjarfulltrúi, innt af
höndum mjög veigamikið starf,
eins og fram kemur af þeim
fylgiskjölum, sem tillögum okkar
fylgja, bæði varðandi kostnaðar-
áætlanir, tillöguupdrætti að nis-
munandi húsagerðum og fleiri
atriði, sem máli skipta. Gísli Hall
dórsson er nú í ferðalagi um
Bandaríkin á vegum iðnaðarmála
stofnunar íslands, þar sem honum
mun gefast kostur á því að kynn-
ast nánar mismunandi bygging-
araðferðum Bandarikjamanna.
Má e.t.v. vænta þess, að við fram-
kvæmd þeirrar byggingaráætl-
unar, sem hér liggur fyi'ir, verði
unnt að hagnýta sér reynzlu ann-
arra þjóða til betri árangurs en
ella mundi verða.
NÝJAR VINNUAÐFERÐIR
1 BÆJARSTJÓRN
Ég vek athygli á þeim hætti,
sem viðhafður hefir verið af
hálfu bæjarfuiltrúa Sjálfstæðis-
flokksins við framburð þessa
4.
tveggja herbergja, 72 , . ...
þriggja herbergja og 26. lansfjar - svo og þeim tilgangi
fjögurra herbergja.
Árið 1958 verði hafin
bygging 110 íbúða, 48
tveggja herbergja og 63
þriggja herbergja.
STÆRÐ OG GER» ÍBÚÐANNA
Gert er ráð fyrir, að þessar
Sbúðir séu af þrem gerðum og
stuðst við fengna reynzlu í þeím
efnum.
Stærðir .íbúðanna eru með hlið
sjón af fjölskyldustærðum þeirra,
er í herskálum búa og almenn
reynzla segir til um að öðru leyti.
Áætlúnin gerir ráð fyrir eftir-
farandi tegundum ibúða:
1. 4 herbergja íbúðum i
tveggja hæða raðhúsum
við Bústaðaveg, 86 ferm.
2. Tveggja og þriggja her-
bergja íbúðnm í fjögurra
hæða fjölbýlishúsum í Há-
logalandshverfi, 61,5 ferm.
og 72,5 ferm.
3. Tveggja herbergja smá-
íbúðum í einnar hæðar rað
húsum austan við Skipa-
sund, 50 ferm.
ADDRAGANDI TILLAGNANNA
Tillögur þær, sem nú eru fram
lagðar, eiga sér nokkum aðdrag-
anda, cem ég vil víkja lítillega
að.
Þann 13. apríl 1954 voru sam-
þykktar hér í bæjarstjóminni til-
J yrði náð að útrýma heilsuspill-
andi húsnæði.
Þegar ríkisstjórnin skipaði
milliþinganefnd á sumrinu 1954
til að undirbúa tillögur í láns-
fjármálunum, voru tillögur bæj-
arstjórnar ■ lagðar fram til at-
hugunar í nefrtdinni.
Raðhús
lánveitingar samkvæmt þeim að máls. Við höfum óskað eftir þvi,
koma til framkvæmda þessa dag- að húsnæðismálin væru tekin
ana. fyrir á þessum fundi sem sérstak-
Með þessari löggjöf ættu að ur dagskrárliður. Bæjarfulltrú-
skapast þeir möguleikar, sem um minnihlutaflokkanna hafa
áður skorti, að fá nægjanlegt verið sendar tillögur okkar áður,
lánsfé til þeirra íbúðabygg- með öðrum fundagögnum bæjar-
inga bæjarins, sem Sjálfstæð- stjórnar. Með þessu hófum við
ismenn leggja nú til, að hafizt viljað stuðla að því, að málið
verði handa um. 1 fengi ýtarlegri meðferð en ella
mundi verða.Væntum við, að slik
málsmeðferð geti orðið til eftir-
breytni síðar hér í bæjarstjórn-
inni. En eins og ég hefi áður vikið
að. er mikil þörf á því, að fund-
arsköp og vinnuaðferðir bæjar-
stjórnar verði endurbætt.
TALA ÍBÚÐANNA EKKERT
TAKMARK, EN NÆGJANLEGT
ÁFORM, MIDAÐ VIÐ AÐ-
STÆÐUR
Ég skal nú víkja að eihstökuxn.
atriðum í tillögum okkar Sjálf-
stæðismanna, sem ástæða er til
að rökstyðja nánar.
í tiliögum okkar er ákveðin
bygging 600 íbúða. Sú íbúðatala
er í sjálfu sér ekkert takmark.
Það er hinsvegar rösklegt átak
að áforma í einu byggingu svo
margra íbúða og hæfilegt verk-
efni nokkurra ára.
Það má segja, að megmtilgang-
urinn sé að útrýma braggaíbúð-
um í höfuðstaðnum — en jafn-
framt er nauðsynlegt að sinna
vandkvæðum annarra, sem búa
við mjög lélegt eða ófullnægjandi
húsnæði eða eru með öllu hús-
næðislausir.
Samkvæmt skýrslum, sem
fyrir liggja, og lagðar hafa
verið fram í bæjarstjórninni,
eru 542 íbúðir í herskálum.
Að sjálfsögðu má ætla, að
nokkuð af því fólki, sem í her-
skálum býr, byggi af sjálfsdáð-
um eða verði aðnjótandi ein-
hverra þeirra mörgu íbúða, sem
nú eru i smíðum í bænum. En
aldrei hafa fieiri íbúðir í einu
verið smíðaðar hér. Eftir upp-
lýsingum byggingarfulltrúa
munu þær verða 16—17 hundruð
talsins. Samkvæmt sk^lrslu hag-
fræðings bæjarins, sem gerð var
fyrir nokkrum árum, var talið,
að ljúka þyrfti byggingu 600
íbúða á ári til að mæta þeirri ,
þörf, sem er fyrir hendi. Reiknað
er þá með að rífa lélegt húsnæði
og mæta fólksíjölgun og aðflutn-
ingum til bæjarins.
Þessi íbúðatala á ári mundi vera
töluvert lægri nú, vegna þess,
hvað dregið hefir úr fólksfjölg-
uninni hér eftir 1950. Á árunum.
eftir stríð, 1946—1948 fjölgaði
hér árlega um 2800 manns. Eh
frá 1950—1954, að báðum árum
meðtöldum, er fólksfjölgunin alls
6660 manns, eða að meðaltali
1330 manns á ári. Þetta er gífur-
legur munur, eða meira en helm-
ingi minna en á fyrra tímabilinu.
Það skýrist m. a. af hinni öru
fólksfjölgun í nágrenni Reykja-
víkur, sérstaklega í Kópavogi.
Miðað við fólksfjölgunina
lenda 4,3 menn á hverja nýja
íbúð á árunum 1945—1949,
en 3,6 menn á hverja ^jýja íbuð '
árin 1950—1954. Húsnæðisþörf-
inni er sem sé betur fullnægt.
síðara tímabilið, enda þó að tala
nýrra íbúða sé þá töluvert
minni.
Það er athyglisvert að á tíma-
bilinu 1945—1954 eru byggðar
samtals 4357 íbúðir, en fólks-
fjölgunin er á sama tíma 17300
manna. Koma þannig um 4 manns
á hverja nýja íbúð og má þvi
segja, miðað við fólksfjölgunina
eina, að húsnæðisþörfinni hafi
verið lullnægt.
En hér kemur fleira til álita,
og þ. á. m. samansafnað ónothæft
húsnæði um lengra árabil, sem
gera verður sérstakar ráðstafan-
ir til að vinna bug á. Einnig
er áberandi fólksfækkun í hinum
eldri íbúðum. Rannsókn, sem
hagfræðingur bæjarins gerði i
fyrra, leiddi í ljós, að í sumum
eldri götum hafði fólki fækkaðj
allt upp í 25%. Bahtur efnahag-'
ur fólksins hefir leitt. til þess ftð.í
það eykur við sig afnot af eldra
húsnæði, menn búa í stærra húsfs
næði en áður.
Frh. á bls. 10