Morgunblaðið - 19.11.1955, Síða 1

16 síður
U árgangwr
265. tbl. — Laugardagut 19. nóvember 1955
PrentanrfSja Margunblaðshia
Höfnuðu Rússar frjálsum
kosningum í Þýzkalandi
vegna óróa í leppríkjum?
Ræía John F. Dulíes við lok Genfar-ráðstefnunnar
ALOKAFUNDI Genfarráðstefnunnar fluttu utanríkisráðherrar
fjórveldanna ávörp þar sem þeir sögðu álit sitt á árangri
ráðstefnunnar. Þar flutti Dulles utanríkisráðherra Bandaríkjanna
ræðu er skýrði allvel viðhorf Vesturveldanna. Kom þar m. a.
fram sú skoðun að Rússar hefðu ekki þorað að efna til frjálsra 1
kösninga í Austur-Þýzkalandi, af því að krafan um frjálsar kosn- 1
ingar kynni að breiðast út um öll leppríkin og valda ólgu eða
jafnvel uppreisnum. Hér birtist hluti af ræðu Dulles.
Sannleikurinn verður uð komu
i ljos um milliliðukostnuðinn
Okkur ber að skilja, að þetta
eij alvarleg stund — nú, þegar
raðstefnu okkar er að ljúka. Við
komum hingað með mikla áb.yrgð
á herðum.
í júní-mánuði s.l. hittust æðstu
mönn þjóða okkar og samþykktu,
að gera enn tilraunir til þess að
leysa vandamál, sem lengi hafa
beðið • úrlausnar. Þýzkalands-
málin, afvopnunarmálin og sam-
búð austurs og vesturs. Okkur
utanríkisráðherrunum var falið
að reyna að koma áformum
þeirra í framkvæmd.
UNNIÐ SLEITULAUST
AÐ UNDIRBÚNINGI
Þegar Bandaríkin tóku þátt í
þessari ráðstefnu, gerðu þau sér
fullkomna grein fyrir þýðingu
hennar, og undirbjuggu hana á
margvíslegan hátt. Ég veit, að
stjórnir Frakklands og Bretlands
gérðu sams konar ráðstafanir, og
einnig stjórn V-Þýzkalands, að
svo miklu leyti, sem henni við-
vék. Allt frá því, að ráðstefnu
æðstu manna fjórveldanna lauk
í júlí — og fram á þann dag, að
ráðstefna okkar utanrikisráðherr
anna hófst, var unnið sleitulaust
og markvisst að þessum málum.
Við fluttum hingað árangurinn
af löngu og miklu undirbúnings-
stárfi, og við höfum látið opin-
bérlega í ljósi, að á ráðstefnunni
skyldi ekki ríkja einstrengileiki
— heldur samningsvilji.
RÚSSUM GEFIN TRYGGING
VARÐANDI SAMEININGU
ÞÝZKALANDS
Fyrsta málið, sem fyrir fund-
irtum lá, var öryggi Evrópu og
Þýzkalands-málin. Vesturveldin
lögðu fram tillögur, bæði hvað
viðvíkur öryggi Evrópu og sam-
einingu Þýzkalands, en öllum
fulltrúunum fjórum kom saman
um það, að þessi mál væru svo
nátengd hvoru öðru, að þau yrðu
að leysast jafnt. Tillaga okkar um
öryggi Evrópu var jafnframt til-
raun, til þess að veita Ráðstjórn-
inni tryggingu fyrir því, að ör-
yggi Evrópu mundi ekki minnka,
þrátt fyrir það, að Þýzkaland
ytði endurvopnað. Ráðstjórnar-
ríkjunUm var gefin sérstök
trygging fyrir því, að sameinað
Þýzkaland, sem hefði fullkomlega
siðferðislegan rétt, til þess að
byggja upp sínar eigin varnir,
nyti einnig sjálfsákvörðunar-
réttar hvað viðvíkur inngöngu í
Atlantshafsbandalagið og Briissel
sáttmálann.
VILDU EKKI
FRJÁLSAR KOSNINGAR
En nú hefur komið í ljós, að
öryggismálin eru ekki raunhæf
aðalástæða til þess, að Ráðstjórn-
arríkin höfnuðu sameiningu
Þýzkalands.
Sameining Þýzkalands var
höfuðliður tillögu okkar um ör-
yggismálin, því að okkur er
ljóst, að friður í Evrópu verður

Frá umræðum á Alþingi
um filfögu Sjálfstæðismanna
um rannsókn á milliliðagróða
MIKLAR umræður urðu í gær í Sameinuðu þingi um tillögu
sex þingmanna Sjálfstæðisflokksins um rannsókn á milli-
liðagróða.
í framsöguræðu, er Sigurður Bjarnason fiutti gat hann þess að
sumir héldu þvi fram, að hin bága afkoma útflutningsframleiðsl-
unnar stafaði af óhóflegum gróða ýmissa milliliða.
Nauðsynlegt væri að fá úr því skorið hvort svo væri. í fyrsta
lagi til þess að lækka miliiliðakostnað, ef hann væri óhóflegur, sem
\el gæti verið, og í öðru lagi til þess að kveða niður dylgjur og
stöðugan áróður um þetta, ef rangt reyndist.
Svo undarlega brá við, að þingmenn stjórnarandstöðunnar, sem
háværastir hafa verið í skrifum og ræðum um óhóflegan milliliða-
gróða urðu mjög taugaóstyrkir í umræðum þessum og var ekki
annað sýnna en að sumir þeirra vildu forðast slíka rannsókn eins
og heitan eldinn. Var eins og þeir óttuðust að með slíkri rannsókn
væri slegið vopn úr hendi þeirra.
ekki tryggður til frambúðar án
sameiningu Þýzkalands. En Ráð-
stjórnarríkin gerðu engar til-
raunir til þess að ganga til móts
við okkur né samþykkja höfuð-
tilgang tillögu okkar, sem krafð- ,
ist sameiningu Þýzkalands með
frjálsum kosningum. I
Fulltrúar Ráðstjórnarríkjanna
neituðu að ræða aðalatriði til-
lögu okkar um sameiningu
Þýzkalands og þeir báru aldrei
neina slíka tillögu fram sjálfir.
Það bendir til jafnmikillar and-
úðar þeirra á sameiningu Þýzka-
lands sem á Atlantshafsbandalag-
inu og V-Evrópubandalaginu. — |
Þeir létu ekki einu sinni í ljós, að
þeir mundu samþykkja samein-
ingu Þýzkalands.
Þvert á móti sögðust þeir
ekki fallast á að hin svokall-
aða þýzka alþýðustjórn, sem
Ráðstjórnarrikin hafa sett að
völdum í Austur-Þýzkalandi,
þyrfti að setja tilveru sína á
vogarskál frjálsra kosninga.
ER ORSOKIN ASTANDIÐ
í AUSTUR-EVRÓPU?
Neitun Ráðstjórnarinnar, jafn-
vel neitun á að virða viðlits
frjálsar kosningar í A-Þýzka-
landi, hefur mikil áhrif — og
kemur til með að gæta jafnt utan
landamæra Þýzkalands sem inn-
an. Það gefur betur til kynna
en nokkuð annað, hvernig ástand
ið austan járntjalds er í dag.
Ef a-þýzka stjórnin treystir
sér ekki til þess að binda til-
veru sína við vilja fólksins, þá
mun einnig vera svo farið um
stjórnir annarra A-Evrópu-
ríkja. Það umræðuefni var
ekki á dagskrá fundar okkar,
vegna þess að Ráðstjórnin
hafði neitað að ræða það þar.
En við fulltrúar Vesturveld-
anna vorum allir sannfærðir
um það, að vandamálin, scm
þeir eiga nú við að glíma i A-
Bvrópu, lágu á þeim sem rtiara
á þessari ráðstefnu.
Framhald á bls. 2.
OF MIKLAR KROFUR
GERDAR TIL FRAM-
LEIÐSLUNNAR
Sigurður Bjarnason nóf franv
söguræðu sína með því að benda
á að allir höfuð-framleiðsluat-
vinnuvegir þjóðarinnar ættu við
mikla örðugleika að stríða. Fram
leiðslukostnaðurinn hefur hækk-
að svo mjög að jafnvel hin stór-
virkustu atvinnutæki væru rek-
in með halla. Togararnir væru
reknir með styrk, sem fengizí
með tollum á samgöngutæki og
vélbátaflotinn með gjaldeyris-
fríðindum.
Samt er ekki hægt að líta á
sjávarútveginn sem ómaga, því
að öll þjóðin lifir einmitt á út- i
flutningi hans.
Menn greinir nokkuð á um1
hvers vegna svona er komið fyr-
ir framleiðsluatvinnuvegum okk- j
ar, sagði Sigurður. Um það verð->
ur þó ekki deilt, að þjóðin hefur !
gert meiri kröfur til þeirra en
þeir geta borið.
ÁSAKANIR UM GRÓÐA
MILLILIDA
Þá hafa einnig heyrzt þær
raddir og verið háværar, að
Ain slæma afkoma útvegsins
sé að kenna óhóflegum gróða
milliliðanna. Þeir mergsjúgi
framleiðsluna og raki saman
fé á kostnað hennar og al-
mennings í landinu.
Ef það reyndist rétt, þá
væri það sannarlega alvarlegt
mál, hélt Sigurður Bjarnason
áfram. Sjá allir að það ber
brýna nauðsyn til að fá úr því
skorið hvort þær ásakanir
hafa við rök að styðjast. Ef
slíkt sannaðist, þyrfti hik-
laust að koma í veg fyrir slíka
fjárplógsstarfsemi.
SANNLEIKURINN VÉRÐUR
AÐ KOMA í LJÓS
Þess vegna höfum við sex
Sjálfstæðismenn lagt fram til-
lögu þessa um að kosin verði
nefnd 5 sérfróðra manna til þess
að rannsaka þátt milliliðanna í
framleiðslukostnaði þjóðarinnar,
þannig að úr því fáist skorið,
hvort hann sé óhóflega mikill
og skal gerður samanburður á
milliliðakostnaði hér og í öðrum
löndum.
Taldi ræðumaður, að auðvelt
væri að fá til samanburðar upp-
Vopnuð mótspyrna gegn
Bretum hafin á Kýpur
Nicosia 18. nóv. Einkaskeyti frá Reuter.
EINN brezkur hermaður var drepinn og átta menn særðust í
vopnuðum árásum skæruliða á Kýpur. Er þetta mesta árás,
sem Bretar hafa orðið að þola þar á eynni, en í marz s.l. tilkynnti
leynilegur félagsskapur Grikkja, að þeir myndi hefja skæruverk
gegn Bretum.
SAMEIGINLEG
MÓTSPYRNA
t Árásir þessar hófust í dag viðs
vegar um eyna og þykir ljóst að
I fyrir þeim sé ein sameiginleg
stjórn. Brezkur hermaður var
drepinn á veitingastofu hersins,
við aðalbækistöðvarnar í út-
hverfi Nicösia. Hann varð fyrir
skoti. Tilræðismennirnir komust
undan.
SPRENGJUÁRÁSIR
OG MÓTMÆLAGÖNGUR
Á öðrum stað var gerð
sprengjuárás á brezka hermenn
og særðust fjórir alvarlega. Víða
í borgum eyjarinnar voru mót-
mælakröfugöngur vegna dauða-
dóms vfir ungum grískum þjóð-
ernissinna. Stúdentar fóru í fylk-
ingum um götur Nikosia, þrátt
fyrir bann við kröfugöngum.
Þeir köstuðu grjóti að brezkum
varðmönnum.
lýsingar um milliliðakostnað á
Norðurlöndum, Bretlandi Og
Þýzkalandi og mætti m. a. af þvi
sjá, hvernig ástandið væri hér á
landi.
BIRTA ÞARF ÝTARLEGA
SKÝRSLU
Vildi hann að jafnframt vasri
athugað hvemig hægt, væri að
lækka milliliðakostnað og birt
yrði ýtarleg skýrsla um þetta
mál áður en næsta reglulegt þing
kæmi saman í október 1956.
Sigurður ræddi því næst um
það hvernig nefndin skyldi
starfa. Kvað hann tillögumenn
reiðubúna að ræða nánar,
hvernig starfsgrundvöllur henn-
ar skyldi vera Þeir ætluðust til
að. hún hefði sem nánast sam-
starf við samtök framleiðenda,
sem kunnugastir væru hvar skór-
inn kreppti að í þessum efnum,
Einnig þyrfti hún að hafa sam-
starf við launþegasamtökin.
VILJA ÞEIR EKKI MISSA
VOPN ÚR HENDI
Að' lokum sagði framsögu*
maður: — Einstakir þingmenn
hafa þráfaldlega haldið því
fram, að óhóflegur milliliða-
gróði sé eitt mesta böl atvinnu
veganna. En þeir hafa látið
þar við sitja að tala um þetta.
Þeir hafa aldrei komið með
tillögur um raunhæfar að-
gerðir til að lagfæra það, sem
aflaga fer. Framkoma þessara
manna hefur verið Kkust því
sem milliliðagróðlnn værl
þeim kærkomið pólitískt vopn,
sem þeir ekki vildu missa úr
hendi sér.
Það sem fyrir okkur Sjálf-
stæðismönnum vakir, er að
þjóðin fái að vita sannleikamt
í þessu máli. Að hún viti hvar
skórinn kreppir að, hvar á að
kreista kýlin.
Við viljum ganga hiklaust
til þessa verks svo að þjóðia
viti hvar hún er á vegi stödð
og látum þá von í Ijós, að raun
hæfur árangur náist ef tillaga
okkar verður samþykkt.
BERGI , BRÁ í BRÚN“
Næstur á eftir Sigurði stóð
upp Þjóðvarnarmaðurinn Berg-
ur Sigurbjörnsson, en hann hef-
ur sem kunnugt er verið allra
manna fjölorðastur um milliliða-
gróðann. Byrjaði hann ræðu sina
með þvi að segja að honum hefði
brugðið í brún, er hann sá þessa
tillögu Sjálfstæðismanna. Mun
ræða Bergs, sem var þó stutt
vera einstæð í þingsölunum, því
að svo illyrt var hún. Við laus«
lega athugun virtist hann nota
orðið „fláttskapur" átta sinnum,
orðið „blekking“ fimm sinnum
Framhald á bls. 2,
Fulltrúar Sjálf-
stæðisfélaganna
AÐALFUNDUR fulltrúaráðs Sjálfstæðisfélaganna i
Reykjavik verður haldinn n.k. mánudagskvöld kl. 8,30
í Sjálfstæðishúsinu.
Auk venjulegra aðalfundarstarfa mun Gunnar Thorodd-
sen, borgarstjóri, ræða um bæjarmálin.