Morgunblaðið - 22.11.1955, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 22. nóv. 1955 ]
Régi rnn Jón Ciiffliarssoíi Fyrsíiskemmfifundur Silíurbrúðkaup apóíckara
1 * .*i i ' ísl.ameríska félðgs-
! visaoti! ioðiirhusaiina !lBálÉlllhl_
hiónanna í KeflavÍK
ð
AÐALFUNDI Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna, sem hald- j
inn var s. 1. vor, urðu allhörð átök
uin stjórnarkosningu samtakanna.
Var það einkum einn stjórnar-
nefndarmanna, sem þar hafðisér-
etöðu gegn framkvæmda-
etjóra Sölumiðstöðvarinnar, Jóni
Gunnarssyni, verkfræðingi. Þess-
tim átökum lyktaði með því, að
Jþessi maður var ekki endurkjör-
'inn í stjórnina.
Til þessara málaloka virðist
mega rekja tvær hatrammar ár-
ásargreinar, sem beint hefur ver-
ið að Jóni Gunnarssyni fram-
kvæmdastjóra. Birtist önnur
preinin i Alþýðublaðinu í sumar,
<en hin í Þjóðviljanum s. 1. laug-
trdag. Það þarf enginn að furða
eig á, að Þjóðviljinn grípi fegins
hendi við rógmæli um mann, sem
e fearað hefur langt fram úr flest-
um samtíðarmanna sinna, að
rtugnaði við að efla framleiðslu
<og velmegun þjóðarinnar. Slíkt er
?“fullu samræmi við stefnu og
h4ttu kommúnistaflokka um all-
nn heim.
En hér missir rógurinn algjör-
Iega marks sökum þess, að stað-
reýndirnar liggja svo Ijóst fyrir
og eru svo mörgum kunnar, að
vonlaust er að takast megi að
villa mönr.um svo herfilega sýn.
eem tilburðir eru hafðir til.
Sölumiðstöðin réði Jón Gunn-
arsson sem forstöðumann skrif-
ttofu sinnar í Bandaríkjunum
haustið 1944, og fiuttist hann þá
búferlum til Bandaríkjanna.
Gegndi hann þessu starfi til árs-
lojea 1954, að hann lét af störf-
um skv. eigin ósk. Var hann allan
J>ann tíma búsettur í Bandaríkj-
ur.um, er.da starfið svo umsvifa-
mikið, að annað hefði verið ó-
h; gsandi. Árangurinn af starfi
J. G. var með þeim ágætum, að
fiala á hraðfrystum fiski frá ís-
landi til Vesturheims óx úr bví
að vera engin upp í að nema 19
þús.. tonnum, og vera að verð-.
mæti 180 milljónir króna árið
1954. Þessi árangur náðist fyrst
og fremst fyrir einstæðan dugr.að
og árvekni J. G. Að loknu þessu
frækilega brautryðjendastarfi
kom J. G. aftur heim til íslands
í árslok 1954. Mun hann þá um
tírna hafa verið óráðinn í því,
hvað hann tæki sér fyrir hendur
en í bvrjur. febrúarmánaðar s. 1.
réðist hanr. aftur i þjónustu Sölu-
miðstöðvai'innar, og þá sem fram
kv æmdastjóri stofnunarinnar og
gégnir hann þvi starfi nú.
Við heimkomuna settist Jón að
í húsi sinu, Hrauni í Garðahreppi,
isem hann hafði reist þar árið
1953, en ekki var fullgert fyrr
en á þessu ári. Kona hans og börn
höfðu búið í húsinu um liðlega
<eins árs skeið, er Jón fluttist
heim.
Stóð svo á því, að kona Jóns
og börn fluttu liðlega ári á und-
aii honum aftur til fslands, að Jón
vildi að börn hans tvö, sem dval-
izt höfðu með erlendri þjóð hátt
á níunda ár, týndu ekki niður ís-
lenzkunni.
Er nú flest tiltínt af hatursfull-
urn árásarmönnum, þegar íslenzk
urn mönnum, er búsettir eru er-
lehdis er núið um nasir, sem ein-
hverjum ósóma, að þeir sendi
börn sín til landsins og láti þau
vera ,,í einkatímum“ til þess að
auka kunnáttu þeirra í móður-
málinu.
Jón Gur.narsson hefur aldrei
farið huldu höfði eða kosið að
vinna fyrst og fremst bak við
íjöldin eða fela búsetu sína fyrir
skattayfirvöldunum. í fullu sam-
ræmi við það tilkynnti hann odd-
vita Garðahrepps, Birni Konráðs-
eyni búfestu sína á þessu ári,
Í.V rst munnlega ,en síðar skrif-
íega, en eins pg alkur.nugt er, eru
útsvar og skáttar logð á eftir á,
kvo að ekki kemur til álagningar
á J. G. hér, fyrr en við álagningu
á.,tekjur yfirstandandi árs.
Þar með eru öll gífuryrði um
Jón Gunnarsson í þessu sambandi
í nefndri blaðagrein, dauð og
ómerk.
Höfundur rógsgreinarinnar ber
það á Jón Gunnarsson, að hann
hafi tekið 10% umboðslaun af
kaupum síldarbræðsluskipsins
Hærings árið 1948.
Það voru aðrir aðilar en J. G.,
sem ákváðu að kaupa síldar-
bræðsluskip í sambandi við síld-
veiðina miklu í Hvalfirði og
Kollafirði árin 1947 og 1948. T. d.
var þátttaka í félagsstofnun til
kaupa á síldarbræðsluskipi sam-
þykkt með atkvæðum allra
flokka í bæjarstjórn Reykjavík-
ur. Jón Gunnarsson og Ólafur
Sigurðsson skipaverkfræðingur á-
kváðu í samráði við stjórn Hær-
ings h.f. hvaða skip skyldi keypt,
og fengu skipið með mjög hag-
kvæmu verði og langt undir því
verði, sem fyrst hafði verið kraf-
izt og var markaðsverð slíkra
skipa. Að J. G. hafi fengið 10%
umboðslaun af kaupunum eru til-
hæfulaus ósannindd.
Árið 1948 keypti J. G. efnivið
í hús sitt fyrir 2.700 dollara í
Oregonfylki í Bandaríkjunum,
en þar mun timbur ódýrast og
bezt í heiminum og sendi efnið
með e/s Hæringi til íslands, en
hann hóf ferð sína til íslands í
þessu fylki. Tollur var greiddur
af efniviðnum eins og lög gera
ráð fyrir. Hins vegar fékkst ekki
fjárfestingarleyfi til þess að reisa
hús úr efniviðnum, því að Fjár-
hagsráð taldi grunnflöt hússins
of stóran, en húsið var af amer-
ískri standardgerð, einnar hæðar
með skúrþaki. Dróst bygging
hússins af þessum sökum í nokk-
ur ár. Hér var að vísu um nokk-
uð óvenjulegan innflutning að
ræða, en hvernig hægt er að
gera hann að árásarefni á J. G.,
er þá var búsettur í Bandaríkj-
unum og tók laun sín í dollurum,
er hulin ráðgáta, því þetta var
einstakt tækifæri til þess að gera
hagstæð kaup á trjávið.
Þá er Jóni borið á brýn, að
hafa torveldað, að íslendingar
framleiddu fiskumbúðir sínar og
tryggt sér erlend umboðslaun í
því sambandi.
Hið rétta er, að Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna notar að ca
95% leyti umbúðir sem fram-
leiddar eru hér á landi og er-
lendar umbúðir hafa ekki verið
keyptar, nema þegar þær hafa
verið miklum mun ódýrari og
betri eða viðeigandi innlendarum
búðir ekki fengizt. Hagnaðurinn
af kaupum hinna erlendu um-
búðá hefur runnið óskiftur til
Sölumiðstöðvarinnar.
Eitt ásökunarefnið á J. G. er,
að hann láti börn sín ekki ganga
í skóla. Það er einnig ósatt, því
að börn hans eru bæði í skólum
hér með öðrum jafnöldrum sín-
um.
Árásargreinin á J. G. er skrif-
uð af svo miklu ofstæki, að manni
verður að spyrja, hvað veldur?
Hver sem ástæðan er, þá er
vist, að greinin er fyrst og fremst
til skaða og skammar fyrir höf-
und hennar, en rýrir á engan hátt
veg og álit Jóns Gunnarssonar.
,Gunnvör og Salvör'
er ,Rauða bókin' í ár
„GUNNVÖR og Salvör" nefnist
„Rauða bókin“ í ár. Hún er eftir
Maríu Grengg, en Freysteinn
GunnarssOii skólastjóri þýtt hana
á íslenzku.
„Rauðu bækur“ Bókfellsútgáf-
unnar hafa þegar aflað sér svo
mikilla vinsælda meðal unglinga,
ekki sízt stúlknanna, að þeirra er
beðið með eftirvæntingu. Það er
öruggt að enginn verður fyrir
vonbrigðum með Gunnvöru og
Salvöru. Þær eiga örugglega eftir
að eignast margar vinkonur og
ÍSLENZK-AMERÍSKA félagið
heldur fyrsta skemmtifund sinn
á þessum vetri í Sjálfstæðishús-
inu n.k. fimmtudagskvöld í til-
efni þakkargjörðardags Banda-
ríkjanna. Þar’mun dr. Kristinn
Guðmundsson, utanríkisráðherra
flytja ávarp, Rögnvaldur Sigur-
jónsson leikur á píanó, flokkur úr
EINS og að ofan getur, eiga hin
mætu hjón, Astri og Jóhann
Ellerup, silfurbrúðkaup í dag,
sem þau halda hátíðlegt í miklu
hófi í Keflavík í kvöld, að lok-
inni 25 ára farsælli sambúð.
Þau hafa eignazt þrjá syni og
eina dóffur.
Gg þar sem ég hefi ekki ástæð-
Þjóðdhnsafélagi Reykjavíkur sýn ur til að sitja þetta hóf með þeim
ir þjóðdansa frá ýmsum löndttm í kvöld, — eiga þessar linur að
og bandarískir skemmtikraftar flytja beim heilla- og árnaðar-
skemmta. Að lokum verðrtr stig- óskir mínar.
inn dans. _ I En eiginlega má segja, að tvö-
Skemmtifundir Ísl.-ameríska fa.lt tilefni sé til þessa fagnaðar,
félagsins hafa verið mjög vel sótt i lífi þessara hjóna, — því Jó-
ir, og urðu t. d. margir frá að' hann Ellerup varð fimmtugur á
hverfa, sökum mikillar aðsóknar, siðastliðnu ári, og er því vel til
falliðv að flvtja honum heilla-
óskir á þessum — að vísu liðnu
— en þó’ merku timamótum í
lífi hans, þar sem ekki gafst tæki-
færi til þess áður, — með örfá-
um orðum.
Jóhann Ellerup fluttist ungur
til íslands frá Dánmörku árið
1928. Er hann fékk veitingu fyr-
ir lyfsöiuleyfi í Keflavík árið
1950, átti hann heima á Seyðis-
firði. Hafði hann þá starfrækt
og rekið lyfjabúð af miklum
dugnaði og við góðan orðstír í
tæp 20 ár.
Hann brá skjótt við, þótt þetta
væri á öðru landshorni, og við
flutningsörðugleika væri að etja,
og stofnsetti lyfjabúð hér í Kefla-
vík, sem tók til starfa í ársbyrj-
_un 1951, og hefur rekið hana
’ síðan.
| Þegar ég tók við héraðslæknis
SIGLUFIRÐI, 21. nóv. — í embættmu hér í Keflavík 1941—
morgun fóru menn með snjóýtu 1842, bar mér samkvæmt lands-
upp í Siglufjarðarskarð, til þess lögum, að sjá um lyfjasölu hér
! að moka þau snjóhöft sem á veg- ^ héraðinu, ásamt öðrum starf-
inum eru. Er talið, að ekki sé andi læknum hér, og gerðum við
mikill snjór í skarðinu, þar sem Það eftir beztu getu. En mér
snjór annarsstaðar í fjöllum er varð b<’átt Ijóst, að þessu fylgdu
mjög lítill. Undanfarna daga meiri störf, en við gátum annað
hefur verið hér sunnanvindur og með góðu móti. Keflavík óx ört,
er félagið hélt síðasta skemmti-
fund sinn.
22 bús. hafa séð
%
Kjaryals-sýninpna
YFIRLITSSÝNING á verkum
Kjarvals í salarkynnum Lista-
safns ríkisins, hefir enn einu sinni
verið framlengd um viku, en
henni lýkur nú örugglega n.k.
sunnudag.
Alls hafa nú 22 þús. manns séð
sýninguna. Forsetahjónin voru
meðal gesta s.l. sunnudag.
Verið að mofea
Siglufjarðarsharð
þýðviðri. —Guðjón.
Géður síidarafli
AKRANESI, 21. nóv. — í gær
komu 10 bátar að með 1350 íunn-
ur af síld. Aflahæstir voru Sig-
urfari með 280 tunnur, Fram með
og þegai hún hlaut bæjarrétt-
indi, um áramótin 1950, og
sjúkrahusið var fyrirsjáanlega í
þann veg að taka til starfa, inn-
an ekki mjög langs tíma, fannst
mér sannarlega tímabært að hér
kæmi fullkomin lyfjabúð og lyf-
sali.
Skrifaði ég því bæjarstjórn
Keflavíkur og benti á nauðsyn
þessa máls. Heilbrigðisstjórnin
tók þessu vel, og veitti Jóhanni
hefur létt undir því á margan
hátt, til að öðlast betri aðbúnað,
og er það mjög lofsvert.
Um lyfsöluna vil ég aðeins
bæta þessu við. Við lifum á mikl-
um frarofaratímum í lyfjafræð-
inni. Eftir að sveppa-lyfin svo
kölluðu — antibiotika — komu
til sögunnar, komu nærri viku-
lega nýjar samsetningar af þeim,
og öðrum nýjum lyfjum til sög-
unnar. Það kostar því mikla ár-
vekni og dugnað lyfsalans, að
afla sér þeirra og hafa þau á
boðstólum alla jafnan.
Segja má að vísu að Jóhann
Ellerup hafi nokkru betri að-
stöðu, en margir aðnr lyfsalar,
að því ieyti, að föðurland hana
Danmörk, stendur mjög framar-
lega í lyfjagerð og hafi hann af
þeim ástæðum, átt hægara um
vik, — en eins og við vitum bezt
læknarnir, þá hafa iyfjaverk-
smiðjur í öllum menningarlönd-
um, tugi nýrra lyfja á boðstól-
um, og krefst það eins og ég
sagði, mikillar árvekni og dugn-
aðar lyfsalans að veija á milli
og hafna.
Ég hygg, að það sé ekki of
sagt, að Jóhann Ellerup hafi sízt
verið eftirbátur stærri lyfjabúð-
anna í Reykjavík í þessum efn-
um, nema síður sé.
Um dygnað Jóhanns Ellerup
þarf ég ekki að vera margorður.
Hann er framúrskarandi starfs-
maður og reglumaður um allt,
sem vera má öðrum til fyrir-
myndar. En þrátt fyrir hin mestu
vinnuafköst, sem hægt er að
krefjast af einum manni, og þótt
hann sé byrjaður á sjötta
tugnum, er hann svo unglegur,
að maður teldi frekar, að þarna
færi maður innan við íimmtugt,
en ekki maður, sem væri ac5
halda hátíðlegt 25 ára hjúskap-
arafmæli sitt.
Að svo mæltu árna ég þeim
hjónum allra heilla á komanöj
árum, og Jóhanni Ellerup langa
starfsferils okkar á meðal, sem
lyfsala.
Karl G. Magnússon,
héraðslæknir í Keflavík.
278 tunnur og Bjarm Johannesson „ ... .... .
-- s, J , , .. ,, , Ellerup lyfsoluleyfi her í Kefla-
með 165. Mestur hluti sildarinnar
var frystur en einnig nokkuð salt
að.
vík árið 1950.
Eins og gefur að skilja, þá hefi
Lagarfoss er væntanlegur hing- éS sem starfandi héraðslæknir
að á morgun til þess að taka her, hlotjð að fylgjast með rekstri
frosinn fisk. —Oddur.
- Fullfrúaráð
&t Wa 1
síðan um
kom-
sem
lyfjabúðarinnar frá upphafi, að
nokkru leyti, og mér er ánægja
að geta sagt það hér, að sam-
vinna milli okkar læknanna og
lyfsalans Jóhanns Ellerup hefur
alla tíð verið með ágætum.
Nú á þessum tækninnar tím-
um, hafa kröfur timans til lyfja-
og búða og lyfja farið sívaxandi, og
nú er mér kunnugt um, að Jóhann
Framh.
Borgarstjóri gat
sorpeyðingarstöðina,
ast ætti upp á næsta ári
heilsuvarnarstöðina, sem
væri tekin í notkun. Loks drap Ellerup hefur gert sér far um
hann á rekstur bæjarútgerðar- að fylgjast með þeim, og upp-
innar, sem ætti nú í erfiðleik- fylla þær.
um, eins og önnur togaraút- Mér er nú ekki synt um að
ger'ðarfélög á landinu. Enn- skrifa lofræður um menn, en
fremur lýsti borgarstjóri að- með öðru góðu, sem segja má
gerðum til fjáröflunar vegna um Jóhann Ellerup, finnst mér
virkjunar Efra-Sogsins, en fram sérstaklega vert að geta þess,
kvæmdir hefðu hingað til hversu vel hann hefur, af útlend-
< strandað á því, að lánsfé hefði um manni, lært að mæla á ÍS-
ekki fengizi. Virkjun Sogsins lenzka tungu. Það má ef til vill
' þyrfti að geta hafizt á næsta heyra það á málhreimnum, að
vetri, en afl það, sem nú er þar talar maður af erlendum
fyrir hendi, væri talið nægilegt uppruna. Að öðru leyti er orða-
fram á veturinn 1958'—59. val hans og orðafjöldi þannig,
Er borgarstjóri hafði lokið að segja má, að hann hafi lært
ræðu sinni tóku til máls þeir íslenzku mætavel, og er það mjög
Bjarni Benediktsson, Guðmund lofsvert jafnmikJTir örðugleikar
ur Guðmundsson, Þorsteinn og hljóta að hafa orðið á vegi
Sigurðsson og Geir Hallgríms- hans, í jafn erfiðu máli og ís-
son. lenzkan er. Á hinn bóginn er
hitt fulivíst, að þetta hefur að
BIRGIR KJARAN miklum mun auðveldað honum
KOSINN FORMAÐUR að starfa í íslenzku umhverfj.
Að loknum aðalfundi full- Annað er það í fari Jóhanns
trúaráðsms hélt stjómin fund Ellerup, sem vel er þess vert að
þar sem hún sklpti með sér þess sé getið, en það er hversu
verkum. Var Birgir Kjaran vel harin héfur réynzt staífá-
I kosinn formaður hennar. fólki síriu Það er vitað, að hann
Guðm. frá MiSdal
opnar sýninp
sína affur í vikunni
MÁLVERKA- og höggmyndasýn-
ingu Guðmundar frá Miðdal, sem
staðið hefur yfir í Listamanna-
skálanum lauk s.l. sunnudagskv.
Hafði sýningin þá staðið yfir |
10 daga. Mikil aðsókn var allarl
tímann og höfðu 2600 manns séð
sýninguna á sunnudagskvöldið,
18 málverk og ein höggmynd
seldust.
Guðmundur frá Miðdat hefufl
tjáð blaðinu, að hann muni opnsj
sýninguna aítur um miðja þessa'
viku, og þá í vinnustofu sinni afl
Skólavörðustig 43.
Góð skenmfun
SAUÐÁRKRÖKI, 21. nóv. —
Listamannaflokkur Ríkisútvarps-
ins skemmti hér síðastliðið sunnrt
dagskvöld fyrir fullu húsi áheyr-
enda og fádæma hrifningu. Að
endaðri skemmtun ávarpaði Ey-
þór Stefánsson söngstjóri lista-
fólkið og þakkaði frábæra
skemmtun. Gat hann þess m. a.,
að þetta væri í fyrsta skipti, sem
ópera hefði verið sýnd á Sauðár-
króki og kvaðzt vona fyrir hönd
Skagfirðinga, að slíkur hópur
mætti sem fyrst aftur sækja
Sauðárkrók heim.
Guðmundur Jónsson óperu-
söngvari svaraði með mjög
skemmtilegri ræðu. — Listafólk-
inu bárust blóm frá bæjarstjórn
Sauðárkróks í þakkar- og virð-
ingarskyni fyrir komuna og á-
gæta skemmtun. —- Jón. j