Morgunblaðið - 22.11.1955, Blaðsíða 8
8
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 22. nóv. 1955
Útg.: H.l. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigtur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjóm, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlandi.
í lausasölu 1 króna eintakið.
Svnr þióðarinnar við óhróðrinum
nm Sjólfstæðisilokkinn
Ríkiss/óður vesti sjúkrahúsum
styrk tii kaupa á meiriháttar
áhöldum og iækningatækjum
Framsöguræða Jónasar Raínar á Alþingi í gær
IFRUMVARPI um breytingu á sjúkrahússlögunum, sem nýlega
var lagt fram á Alþingi er lagt til að ríkissjóður taki þátt í
kostnaði, sem hlýzt af kaupum á meiriháttar áhöldum, svo sem
eidunartækjum og matreiðsluvélum, svo og meiriháttar lækninga-
tækjum, svo sem aðalröntgentæki 20 rúma sjúkrahúss.
Flutningsmenn þessarar tillögu eru Jónas Rafnar, Helgi Jónas-
son, Pétur Ottesen og Kjartan J. Jóhannsson. Þeir gera ráð fyrir
í frumvarpinu, að breyting þessi gildi nokkuð aftur fyrir sig eða
til sjúkrahúsa, sem tekin hafa verið í notkun eftir 1. jan. 1952.
SJALDAN hafa hinir svokölluðu
vinstri flokkar verið jafn sam
taka í óhróðrinum um Sjálfstæðis
flokkinn og forustumenn hans og
fyrir síðustu Alþingiskosningar.
Þá var stöðugt hamrað á því af
aliri vinstri hersingunni að Sjálf-
stæðisflokkurinn væri baráttu-
tæki „spilltrar auðmannaklíku“,
sem einungis hefði það mark og
mið að gera hina ríku ríkari og
hina fátæku fátækari. Hugðust
andstæðingarnir sigla sérstaklega
léttan byr vegna þess að klofn-
ingsframboð hefði verið eflt gegn
Sjálfstæðismönnum í Reykjavík,
og nokkrum fleiri kjördæmum.
Vinstri flokkarnir hugðust í
stuttu máli sagt ganga milli bols
og höfuðs á stærsta flokki þjóð-
arinnar í alþingiskosningunum
sumarið 1953.
Sjálfstæðismenn svöruðu þess-
um árásum á sama hátt og þeir
hafa jafnan gert áður. Þeir túlk-
uðu hina frjálslyndu og víðsýnu
framkvæmdastefnu sína fyrir
kjósendum og bentu á þann ár-
angur, sem flokkurinn hefði náð
á undanförnum árum í mörgum
stærstu hagsmunamálum almenn
ings. Sjálfstæðismenn treystu
fyrst og frenrfst á dó.mgreind
fólksins og lögð málstað sinn
undir úrskurð þess í einrúmi kjör
klefans.
Hvert varð svo svar þjóðarinn-
ar?
Það var ótvírætt. Sjálfstæðis
flokkurinn vann 4 ný kjör-
dæmi og kom sterkari út úr
kosningunum en nokkru sinni
fyrr. Allir hinir gömlu and-
stæðingar hans, kommúnistar,
Framsókn og Alþýðuflokkur-
inn, biðu hins vegar mikinn ó-
sigur. Óhróður þeirra og
sleggjadómar um störf og
stefnu Sjálfstæðismanna höfðu
ekki fallið í góðan jarðveg
meðal almennings. Fólkið út
um allt land þekkti af eigin
sjón og raun baráttu Sjálfstæð
ismanna fyrir hagsmunamál-
um þess. Og það mat sína eig-
in reynslu meira en hinn ofsa-
fengna áróður vinstri flokk-
anna. Það byggði dóm sinn á
sínu eigin mati á staðreyndum.
. ,Musteri óttans“
Síðan síðustu alþingiskosning-
um lauk er engu líkara en að
hinir svokölluðu vinstri flokkar
hafi sífellt lifað í „musteri ótt-
ans“. Fyrst eftir kosningarnar dró
lítillega niður í þeim. En það hlé
stóð ekki lengi. Hinn ofsafengni
óróðursáróður um Sjálfstæðis-
flokkinn var hafinn að nýju. Nú
var það fyrst og fremst eitt, sem
þessir flokkar óttuðust: Að
hreinn þingmeirihluti Sjálfstæð-
ismanna væri í uppsiglingu, Ótt-
inn við þetta hefir í vaxandi mæli
heltekið málgögn vinstri flokk-
anna. Þess vegna hafa þeir haft
uppi stöðugar bollaleggingar um
myndun vinstri stjórnar, kosn-
ingabandalög og fleiri hernaðar-
aðgerðir gegn Sjálfstæðisflokkn-
um Jafnhliða hafa þeir endurtek-
ið fáryrði sín og staðhæfingar um
að æðsta mark Sjálfstæðismanna
væri að skerða lífskjör almenn-
ings og þröngva sem mest kosti
þjóðarinnar á alla lund.
Hvernig héfir almenningur í.
landinu brugðist við þessum
áróðri?
Engar almennar kosningar hafa
farið fram þegar undan eru skild-
ar bæjarstjórnarkosningarnar,
sem fram fóru um land allt í jan-
úar 1954. En einnig í þeim kosn-
ingum vann Sjálfstæðisflokkur-
inn mikinn sigur, hélt meirihluta
sínum í Reykjavík með yfirburð-
um og vann á víðs vegar um land.
Dapurleg staðreynd
Á þessu ári hefir Sjálfstæðis-
flokkurinn haldið mikinn fjnlda
samkoma og héraðsmóta um land
allt. Þessar samkomur hafa yfir-
leitt verið betur sóttar en nokkru
sinni fyrr. Málflutningi Siálf-
stæðismanna hefir verið þar af-
burða vel tekið. Hefír það komið
greinilega í ljós að tengslin milli
flokksins og fólksins hafa aldrei
verið traustari en einmitt nú.
Þetta er dapurleg staðreynd
fyrir þá stjórnmálaflokka, sem
sett hafa allt sitt traust á róginn
og stóryrðin um Sjálfstæðisflokk-
inn og stefnu hans. Óhróðurmn
hefir engan árangur borið, annan
en þann að treysta samheldni
fólksins i Sjálfstæðisflokknum og
auka fylgi hans.
Sjálfstæðisflokkurinn stend-
ur nú mitt í miklu uppbygging
arstarfi. Hann hikar ekki við
að segja þjóðinni sannleikann
um mál hennar, benda henni á
það sem aflaga fer jafnhliða
því, sem hann berst jákvæðri
baráttu fyrir framkvæmd hug-
sjóna sinna. Takmark hans er
nú sem fyrr bætt aðstaða þjóð
arinnar í lífi hennar og starfi,
betra og réttlátara þjóðfélag á
íslandi.
Árásirnar
á útvarpsstjéra
ÞEGAR Vilhjálmur Þ. Gíslason
núverandi útvarpsstjóri gerðist
framkvæmdastjóri Ríkisútvarps-
ins hafði um all langt skeið verið
ófriðlegt innan stofnunarinnar.
Sumir þeirra manna sem þar
höfðu lengst starfað áttu í stöðug-
um illdeilum. Var þetta að mörgu
leyti mjög óheppilegt fyrir þessa
menningarstofnun, sem hefir
meiri áhrif á daglegt líf almenn-
ings í landinu en flestar aðrar.
Vilhjálmur Þ. Gíslason hafði
lengi verið einn vinsælasti út-
varpsmaður þjóðarinnar. Hann
hafði starfað við útvarpið svo að
segja frá því að það tók til starfa.
Hann var því mjög vel kunnugur
öllum aðstæðum þar.
Það mun almenn skoðun þeirra,
sem til þekkja að Vilhjálmur Þ.
Gíslason hafi rækt starf sitt af
áhuga og dugnaði síðan hann
varð útvarpsstjóri. Fjárreiðum
stofnunarinnar hefir verið komið
í gott horf og hinn nýji útvarps-
stjóri hefir átt verulegan þátt í
ýmsum umbótum, sem gerðar
hafa verið á dagskrá útvarpsins.
Það er því mjög ómaklegt
þegar blað kommúnista hefur
hatrammar árásir á þennan
epibættismann. En svo virðist
sem kommúnistar hafi mestan
áhuga á því, að ný illindi og
ófriður skapist um þessa menn
ingarstofnun. Annan tilgang
geta hinar dólgslegu árásir
þeirra á útvarpsstjóra naum-
ast haft.
AÐEINS VIÐ SJÁLFA
HÚSBYGGINGU
Jónas Rafnar flutti í gær fram-
söguræðu fyrir frumvarpinu í
Neðri deild. Hann sagði að skv.
núgildandi lögum næði styrkur
ríkissjóðs til sjúkrahúsabygginga
aðeins til kostnaðar við hús-
bygginguna sjálfa. Aðilar þeir,
sem standa að byggingunni verða
hins vegar einir að standa straum
af kostnaði á öllum húsbúnaði,
áhöldum og lækningatækjum,
sem nauðsynleg eru við starf-
rækslu sjúkrahússins.
AHOLD OG TÆKI MJOG DYR
En nú er það svo, að ef áhöld
þessi eiga að vera í samræmi
við kröfur tímans, nema þau
mjög verulegum hluta af heild-
arkostnaðinum við að koma upp
sjúkrahúsi. Með enn aukinni
tækni og framförum má búast
I við að kostnaður þessi vaxi.
Nefndi ræðumaður það sem
dæmi, að röntgen-tæki fyrir
fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri
hefði eitt út af fyrir sig kostað
400—500 þús. kr. og helztu eld-
unartæki 150—200 þús. kr.
uu ayidi óbripar:
Verkfall
hljóðfæraleikara
„Kæri Velvakandi.
EG drep niður penna til að
senda þér nokkrar línur um
verkfall hljóðfæraleikara, sem
lítið hefur verið skrifað um til
þessa, sennilega þar sem verk-
fall þetta skaðar ekki þjóðina í
heild.
Sannleikurinn er sá, að þetta
verkfall þurfti ekki að eiga sér
stað. Hljóðfæraleikarar eru ekki
að fara fram á kauphækkun eða
styttri vinnutíma. Þeir vilja ein-
ungis fá greiddar fullar vísitölu-
uppbætur, rétt eins og aðrir laun-
þegar í þjóðfélaginu!
Veitingahúseigendur hækkuðu
bæði aðgangseyri að dansskemmt
unum og verð á gosdrykkjum á
þeim forsendum, að þeir þyrftu
að mæta kostnaði við væntanlega
kauphækkun hljóðfæraleikara!
— en nú er svo að sjá sem þeir
eigi ekkert vantalað við hljóð-
færaleikara um þessa „væntan-
legu hækkun."
Glymskratti
og segulband
ÞAÐ sæmir engan veginn veit-
ingahúsunum að bjóða gest-
um sínum upp á að dansa eftir
glymskratta eða danslögum af
segulbandi. Og það er í raun og
veru næsta kynlegt, að fólk skuli
eftir sem áður sækja dans-
skemmtanir. En því-miður er svo
að sjá, sem talsvert stór hópur
manna í þjóðfélagi okkar eigi
hvergi höfði sínu að að halla á
kvöldin nema í ys og þys „hinna
opnu sala“. En það er áreiðan-
legt, að fólkið, sem á heilbrigðan
hátt skemmtir sér endrum og
sinnum, situr heima þar til deil-
an leysist.
Góð veitingahús geta ekki ver-
ið þekkt fyrir að selja mat (og
vín) án þess að bjóða gestum
sínum jafnframt upp á góða tón-
list, enda þætti slíkt fjarstæða í
löndum þar, sem menning veit-
ingahúsa er á háu stigi.
„Eins og síld
í tunnu“
VERÐ aðgöngumiða á dans-
skemmtanir er svo hátt, að
gestunum finnst, að veitingahús-
eigendur hljóti að geta „klofið“
það að borga hljóðfæraleikurum
vísitöluuppbætur. Því miður hef-
ur það verið svo hér, að gestun-
um finnst oft og einatt, að þeir
eigi einna helzt að þakka fyrir
að fá að greiða stórfé fyrir að
komast inn á dansleikina — og
þegar inn er komið er dansgólfið
víðast hvar svo lítið, að um það
bil einn áttundi hluti gestanna
kemst þar fyrir — og ástandinu
er rétt lýst með því dæmigerða
íslenzka orðatiltæki — „eins og
síld í tunnu.“
Engin dansskemmtun verður
vel heppnuð án góðrar hljóm-
sveitar. Við eigum marga ágæta
hljóðfæraleikara, sem við fáum
vonandi að hlusta á aftur innan
skamms á skemmtistöðum borg-
arinnar.
Ein, sem er óánægð með
glymskrattann.“
Hávær umferð
„Sjúklingur“ skrifar:
EG er nýlega kominn heim af
„Hvíta bandinu" eftir all
langa legu. „Hvíta bandið“ stend-
ur svo sem kunnugt er á gatna-
mótum Frakkastígs og Skóla-
vörðustígs, og umferðin um þess-
ar götur er gífurleg. Alls konar
þungir flutningabílar fara þarna
um frá morgni til kvölds, og svo
virðist sem bifreiðastjórarnir
veiti enga athygli skiltunum,
sem áminna þá um að aka hljóð-
lega fram hjá sjúkrahúsum. Þessi
mikla og háværa umferð truflar
mjög sjúklingana og eykur oft
á tíðum vanlíðan þeirra. Vildi ég
gjarna koma því á framfæri við
rétta aðila, hvort ekki væri hægt
að ganga harðar eftir því, að
bifreiðastjórar ækju gætilega
fram hjá sjúkrahúsum. Mér hef-
ur oft flogið í hug, hvort það
væri frágangssök að banna um-
ferð vöruflutningabíla og ann-
arra þungra farartækja um götur
sem liggja meðfram sjúkrahús-
um?“
MerkJS,
wn
klæðlr
Næst greindi Jónas Rafnar
frá því að áður hefðu komið
fram tillögur um að allur út-
búnaður sjúkrahúsanna yrði
styrkhæfur, en þær ekki náð
fram að ganga. En í þessu
nýja frumvarpi er lagt til að
fara nokkurn meðalveg. Þar
er fylgt þeirri megineglu, að
bæjar- og sveitarfélögin kosti
útbúnað sjúkrahúsanna, þó að
því undanskildu, að ríkið taki
að sinum liluta þátt í kostnaði
vegna kaupa á ákveðnum
tækjum, sem nauðsynleg eru,
svo og kostnaði vegna lagfær-
ingar á lóð.
ÞUNGUR BAGGI Á
SVEITARFÉLÖGUM
Það hefur verið hlutverk sveit-
ar- og bæjarfélaganna, sagði
Jónas, að hafa forgöngu um að
koma upp almennum sjúkrahús-
um um land allt og annast rekst-
ur þeirra. Samkvæmt lögum
hefu ríkissjóður greitt ákveðinn
hluta af stofnkostnaðinum og
með lögum frá Alþingi í fyrra
var rekstrarstyrkur ríkissjóðs til
sjúkrahúsanna stórum aukinn
frá því sem verið hafði.
Rekstur sjúkrahúsanna hefur
verið stór útgjaldaliður hjá
mörgum sveitarfélögum og er
mjög vafasamt, svo ekki sé sagt
meira, að hægt hefði verið að
halda áfram rekstri stærri hús-
anna, ef styrkurinn hefði ekki
verið samþykktur í fyrra, eins
og nú er. komið öllu verðlagi I
landinu.
ÁHUGI FYRIR AÐ KOMA
UPP FULLKOMNUM
S JÚKRAHÚSUM
Ræðumaður gat þess, hve
nokkur bæjar- og sveitarfélög
hefðu lagt mikið að sér til að
koma upp nýjum sjúkrahús-
um. Sem sérstakt dæmi um
framtakssemi eins einasta
sýslufélags má benda á nýja
sjúkrahúsið á Blönduósi, sem
enn er í smíðum og fjórðungs-
sjúkrahúsið, sem Akurevring-
ar hafa komið upp og mun
kosta fullgert með öllum bún-
aði um 13 millj. kr. Verður
ekki komizt framhjá þeirrl
staðreynd, að framkvæmdim-
ar í heilbrigðismálunum hafa
gengið nærri fjárhag sveitar-
félaganna. Er frumvarpi þessu
ætlað að hlaupa undir bagga
með þeim og gera þau þannig
færari um að koma upp full-
komnum heilbrigðisstofnun-
um, sagði Jónas Rafnar að
lokum.
Kveðja ti! Guðrúnar
Brunborg
í OKTÓBERMÁNUÐI síðastliðn-
um sýndi frú Guðrún Brunborg
kvikmynd hér á Sauðárkróki. —
Allan ágóða af tveim kvikmynda-
sýningum, sem frúin hafði hér i
bænum, hefur hún gefið til end-
urbyggingar sjúkrahúss Skag-
firðinga, sem nú er að hefjast.
Frú Guðrún er nú orðin þjóð-
kunn fyrir starfsemi sína og ó-
þrjótandi elju í þágu nytsam-
legra fyrirtækja, til menningar
fyrir land og þjóð, sem vafalaust
á eftir að örfa aðra til þess að
feta í fótspor hennar.
Með línum þessum viljum vér
votta frúnni beztu þakkir vorar
og Skagfirðinga fyrir örlæti henn
ar og hugulsemi við sjúkrahúa
vort.
Sauðárkróki, 16. nóv. 1955.
F.h. sjúkrahússtjórnar
Skagfirðinga.
Sigurður Sigurðsson,
sýslumaður.
Torfi Bjarnason,
héraðslæknir. . j