Morgunblaðið - 27.11.1955, Blaðsíða 16

Veðurúflif í dag:
A og NA kaldi. Léttskýjað.
272. tbl. — Sunnudagur 27. nóvember 1955
Reykjavíkurbréf
er á bls. 9.
IRófiir teknar upp á Akur-
eyri í nóvembertok
Cinmuna gott tíðarfar í haust á Narðurlandi
SVO SEM kunnugt er hefir tíðarfar verið með emdæmum gott
á Norðurlandi i haust. Getur varla taiizt að þar hafi fest snjo
utan nokkra daga um mánaðarmótin okt.-nóv. Það mun vera með
eindæmum að nú í þessari viku hefir verið unnið að því að taka
upp rófur í Gróðrarstöðinni á Akureyri. Vegir hafa nú undan-
farinn mánuð verið auðir og bílfært um allt Norðurland og jafn-
vel var hægt að aka alla leið til Austurlands í nóvembermánuði,
en það mun og vera mjög sjaldgæft.
Blaðið átti í gærkvöldi tal
við Árna Jónsson tilrauna-
stjóra Gróðrarstöðvarinnar á
Akureyri og sagði hann að
undanfarna viku hefðu þeir
verið að vinna að því að taka
upp rófur þar í tilraunastöð-
inni. Luku þeir við að taka
upp rófurnar í fyrrakvöld, eða
þann 25. nóv. Mun það vera
algert einsdæmi að verk sem
þetta sé hægt að vinna þegar
svo iangt er liðið á veturinn.
Astæðan til þess að rófna-
uppskeran varð svona síðbú-
in er sú, að rófurnar spruttu
illa í sumar vegna þurrka,
svo og að í þeim var dálítið
af kálmaðki. Tóku þær ekki
að spretta svo neinu næmi
fyrr en í september. En þegar
átti að taka þær upp í okto-
ber var komið nokkuít frost,
nóg til þess að uppskeruvinna
var ekki framkvæmanleg, en
ekki þó það mikið að rófurn-
ar skemmdust niðri í jörðinni.
Það er því góðu tíðinni að
þakka að hægt var nú að
ná 60 pokum af rófum upp
lítt skemmdum.
Ennfremur hefir verið hægt
að vinna óvenjumikið af
haustverkum öðrum, svo sem
greftri skurða og lokræsagerð.
Tún eru þurr eins og um há-
suma væri.
Jólatré
Landgræðslusjóðs
GULLFOSS flutti yfir hafið, er
hann kom á fimmtudaginn, nokk
uð af jólastemningu, minnti á, að
það er aðeins tæpur mánuður til
jó!a.
Á þilfari þessa góða skips voru
jólatré Landgræðslusjóðs, mikið
af fallegum trjám, sem höggvin
voru á józku heiðunum og koma
eiga börnum um land allt í jóla-
þkapið, þegar þau hafa verið
skreytt og tendruð á aðfangadags
kvöld.
Nokkur undanfarin ár hefir
Landgræðslusjóður flutt jólatré
inn í vaxandi mæli, en ágóðanum
er varið til skógræktarinnar í
landinu.
Með fyrstu skipum í desember
mánuði, sem fara á hafnir út um
land, verða Landgræðslusjóðs-
tré send, svo þau verði komin
tímanlega fyrir jólin.
Hvalar-lundur um
iiæjarmál í kvöld
HVÖT, Sjálfstæðiskvennafé-
lagið, efnir tii fundar í Sjálf-
stæðishúsinu í kvöld. Frú Auð
ur Auðuns, forseti bæjarstjórn
ar, flytur ræðu um bæjarmál-
in, en á eftir verða frjálsar
umræður.
Þá verður rætt um félags-
starfsemina, og Hjálmar Gísla-
son, leikari, skemmtir. Að
fundinum loknum verður
kaffidrykkja að venju.
Sjáifstæðiskonur eru hvatt-
ar til þess að fjölmenna á fund
inn.

skákín fsfld í dag
ÖNNUR skák Friðrik^ Ólafsson-
ar og Hermanns Pilniks í einvígi
þeirra verður tefld í Þórscafé í
dag. Hefst hún kl. 1,30. Friðrik
hefir hvítt.
Fyrsta skákiri varð sem kunn-
ugt er jafntefli.
Sóleyjar springa út
ígarði íKópavogl
ÞAÐ er ekkí ofsögum sagt um
veðurblíðuna ‘ sunnanlands und-
anfarnar vikur. F,ru blóm jafr.vel
farin að springa út í görðum og
er slíkt óvenjulegt á þessum tíma
árs.
í gær kom kona á ritstjórn Mbl.
og kvaðst hún hafa verið að
hengja út þvott í garði sínum í
gærdag og rekið þá augun í tyær
útsprungnar sóleyjar og þá
þriðju við það að springa út í
horninu á garðinum. Var þetta
Edda Kvaran, sem býr að Borg-
arholtsbraut 37 í E.ópavogi.
iiý lysiiiii
við Austurvöll
NÚ á að stórbæta raflýsinguna
við Austurvöil og setja þar nýja
gerð af götuljósum.
Vinna við þetta hefst á morgun,
mánudag, og er áætlað að veridnu
verði iokið eigi siðar en 10. des.
og þá kveikt á hinum nýju ijós-
um.
öett verða átta ljósker upp um-
hverfis völlinn. Þau verða allhá
og 8 metrar frá göt« og upp í
ljósastæðið, en í því .verða tvær
ljósaperur 800 kerta aUs og er
önnur þeirra blá á lit en hin af
venjulegri gerð.
í hin nýju götuljós verða settir
tenglar fyrir gjallarhorn og Ijós-
kastara. Settur verður upp Ijós-
kastari, sem lýsa á upp kiukku-
turn Dómkirkjunnar.
Kynning á verkum
ídag
, KYNNíNGIN á verkum Davíðs
Stefánssonar verður í hátíðasal
Háskólans í dag og hefst kl.
| 2 e. h.
| Þar mun Davíð sjáifur lesa
ný kvæði, en Lárus Pálsson og
Baidvin Halldórsson leikarar og
nokkrir stúdentar lesa úr verk-
um hans, bæði í bundnu og
óbundnu máli. Þá mun dr.
Broddi Jóhannesson flytja er-
| indi um skáldið.
| Söngvararnir Þuríður Páls-
dóttir og Kristinn Hallsson
syngja lög við ljóð eftir Davíð,
en Weisshappel aðsloðar með
undirleik.
| Öllum er heimill aðgangur að
t bókmenntakynningunni, og er
j enginn vafi á því að þar verður
! f jöimenni.
Tvö torso.
Keldur sýningu og flytur
íyrirlestru
IGÆR kom hingað til lands bandarískur myndhöggvari, John W.
Rhoden að nafni og kona hans. Hann er hér á vegum þeirrar
stjórnardeildar Bandaríkjanna, er sér um menningartengsl við
útlönd, og mun halda hér sýningu á nokkrum verka sinna,
jafnframt því sem hann flytur nokkur erindi um þróun högg-«
myndalistar í Bandaríkjunum.
r
I 50 ár hafa Sanlfasdrykktr
svalað Islendingum
á i
AMORGUN, mánudag, eru 50 ár liðin síðan verksmiðjan Sanitas
hóf starfsemi sína. Þessi verksmiðja á merkan þátt í íslenzkum
iðnaði, því allt frá stofndegi hefur hún verið brautryðjandi á
sviði gosdrykkjarfamleiðslu og saftframleiðslu. Sanitas var stofn-
sett af Gísla heitnum Guðmundssyni gerlafræðingi, en hann er,
sem margir muna, einn merkilegasti frumkvöðull íslenzks iðnaðar.
GLÆSILEGUR LISTFERILL
Rhoden er aðeins 37 ára að
aldri. Hann er Svertingi, fæddur
i Alabama í Bandaríkjunum, en
kona hans er af Indíánaættum.
Þó að Rhoden sé enn ungur að
árum, á hann mjög glæsilegan
feril á listabrautinni að baki sér.
hefur hann numið við marga
af frægustu listaháskólum í,
Bandaríkjunum — og einnig
stundað nám erlendis. Hann hef- 1
ur ætíð skarað fram úr og hlotið
fjölmörg verðlaun fyrir verk sín.
★ STÆKKUN FYRIRHUGUÐ
Sanitas hefur á þes=um 50 ár-
um vaxið frá því að vera til húsa
í einnar hæar húsi úti á Seltjarn-
arnesi í það að vera eitt af stærri
iðnfyrirtækjum x Rejkjavík og
er nú tíl húsa í 5 hæða eigin húsi
í hjarta Reykjavíkur. Enn hyggja
forráðamenn fyrirtækisins á
stættun, en til þessa hefur staðið
á fjárfestingarleyfi.
★ FJÖLBREYTT FRAM-
LEIÐSLA
Allir landsmenn þekkja nú
Sanitas-vörur. Með árunum hef-
ir framleiðslan orðið fjölbreytt-
ari. Það eru framl. 8 teg. gos-
drykkja, 6 teg. sultu auk ýmiss
konar efnagerðarframleiðslu.
Kaupm. og neytendur eru á einu
máli um að Sanitas vörur standi
sízt að baki erlendum vörum hvað
gæði og verð snertir. Öll er fram
leiðslan unnin með fullkomnustu
vélum, t. d. snertir engin manns-
hönd flöskurnar frá því að þær
koma óhreinar í skolunarvélina
og þar til hún kemur áfyllt og
lokuð út úr átöppunarvélinni •—
en gallinn er sá, að húsnæði og
vélar er of lítið fyrir hina ört
vaxandi framleiðslu og hyggja
forráðamennirnir því á stækkun
eins og fyrr segir.
ins um 31 árs skeið hefur verið
Sigurður Waage, en 1939 var
hlutafélagið Sanitas stofnað og
núverandi stjórn þess skipa auk
Sigurður Wage, þeir Matthías
Waage og Baldur Sveinsson.
Fjallfoss
með slagsíðu
UM klukkan 10 í gærmorgun
kom Fjallfoss á ytri höfnina hér
i Reykjavík, frá Meginlandsböfn-
um og Bretlandi. Lítilsháttar
slagsíða var á skipinu og hallað-
ist það um 8 gráður.
Ástæðan til slagsíðunnar er tal-
in vera sú, að bilun hafi orðið á
rörum sem liggja að botngeymum
skipsins, en ekki verður hægt að
komast að þeim fyrr en iokið er
við að losa skipið.
Ekki munu verulegar skemdir
hafa orðið á farmi, en í neðslu
lest var sekkjavara.

Jnhn R'. Ilhorlen
HAFNARFIRÐI: — Bjarni ridd-
ari seldi í Þýzkalandi í fyrradag
207 lestir af góðum fiski fyrir
tæp 90 þúsund mörk. Hafa jís-
lenzkir togarar selt fremur illa
undanfarið. — Surprise selur í
Aðalforráðainaður fyrirtækis-Þýzkalandi eftir helgina.
Þess má geta, að þrisvar hefur
hann hlotið verðlaun Columbía-
háskólans fyrir höggmyndalist
— og 1954 hlaut hann Prix-de-
Rome listaverðlaunin.
ER A LANGRI SÝNINGARFÖR
Fréttamenn áttu tal af þeim
hjónum við komuna í gær. Kvað
Rhoden ísland vera fyrsta við-
komustaðinp í langri sýningarför.
Ætlunin hefði verið að koma
hingað fyrr, en þar sem flugyél
hans var veðurteppt í þrjá daga,
mun viðstaðan að sjálfsögðu
verða styttri en ráðgert hafðf
verið í fyrstu. Mun Rhoden sýna
7 myndir sínar og halda þrjá fyr-i
irlestra um höggmyndalist, sena
munu aðallega fjalla um þróun
þeirrar listar í Bandaríkjunum
— og um vinnubrögð hans sjálfs.
Héðan heldur Rhoden svo til ír
lands, en einnig er áætlað a3
fara til Norðurlandanna allra„
Þýzkalands og jafnvel fleiri
landa. Um tilgang þessarar farar,
sagði Rhoden, að í fyrsta lagJt
væri hún gerð til þess að kynna
bandaríska höggmyndalist eri
lendis — og hvað honum per->
sónulega viðvék, hefði hann mikx
inn hug á að kynnast betur lisU
grein þessari í Evrópulöndum.
fundto upp nýja aðferð
Aftur á móti sagði hann, a!
miklir erfiðleikar væru samfar.
slíkri för, sem þessari, og vær
það þó aðallega viðvíkjandi fluti
ingi á listaverkunum landa ;
milli. Hann sagðist lengi haf;
hugleitt þennan vanda og gei
margar tilraunir með sköpui
verka úr léttari málmum. Ei
niðurstaðan varð sú, að hann tel
ur siga hafa ftmdið upp nýj
aðferð við mótun mynda úr lét(
ari málmum.
SYNINGIN OPNUÐ I DAG
Um myndir sínar sagði hanö
meðal annars, að þær sýndu með
ferð efnisins, allt frá hinu opna
lífræna „massiva“ formi fil hina
hreina forms. Sagðist hanil
hafa reynt að steypa saman í eina
heild þá tilfinningu fyrir þróttí
og formi, sem nú gerir svo vart
við sig.
Sýningin verður opnuð í dag
kl. 4 í gamla Iðnskólanum —
(gengið inn frá Vonarstræti), en
hún mun að líkindum ekki standa
lengi, því að búizt er við, að
Rhoden fari af landi burt á
þriðjudag.