Morgunblaðið - 29.11.1955, Blaðsíða 2
MORGVNBLAfílÐ
Þriðjiudagur : 29. '!:hóv'.1:1959 ]
2
\\ skáldsaga Gu5rúnar írá
! lundi gerist við sjávarsíluna
Þjóð!eikhúsi5
íf
!%
aperusýnmgar
Hin nýja saga nefnist: Þar sem brimaldan nrotnar
UM 10 ár eru liðin síðan fyrsta saga Guðrúnar frá Lundi flæktist
milli bókaútgefenda hér í bænum. Voru þoir ekki fáanlegir
til að gefa hana út, e. t. v. mest af því að frágangur á handriti
var ekki góður. En eftir að fyrsta bókin kom á prent hefur þessi
Skáldkona notið geysimikilla vinsælda og bækur hennar ætíð orðið
íretsölubækur. Nú um þessi jól kemur út eftir hana ný skáldsaga,
ér nefnist „Þar sem brimaldan brotnar". Meðan Dalalíf gerðist upp
til sveita, gerist þessi nýja saga við sjávarsíðuna.
ÞEGAR DALALÍF KOM FRAM . — ;--
Gunnar Einarsson bókaútgef- ’
andi, sem nú hcfir tekið að sér
■ 'jórn bókaútgáfunnar Leiftur,
skýrðí fréttamönnum frá þessu á
stuttum fundi með þeim, bar sem
hann kynnti helztu bækur útgáf-
unnar. Hann sagði, að þegar hand
rit af fyrsta hefti Dalalífs barst
honum í hendur, þá hafi honum
ekki litizt á frágang þess, en samt
ákvað hann að lesa það vandlega.
FRABÆRAR
MANNLÝSINGAR
Þá sá ég, hélí Gunnar áfram,
að í sögunni var mikið lif, einlrum
vegna þess hve persónulýsingarn-
ar eru glöggar og góðar. Persón-
urnar í sögum Guðrúnar eru
ekki aðgreindar hver frá annarri
með því að sumar þeirra séu
fábjánar og aðrir ofvitar. Þær eru
aiþýðufólk, sem skáldkonaji lýsir
svo vel, að þær standa ljóslifandi
fyrir hugskotssjónum lesandans.
Þær eru ekki þannig að þær komi
og hverfi síðan eða detti botninn
úr þeim, heldur kemur fullkomin
jnanngerðarlýsing af þeim í bók-
um hennar.
Guðrún frá Lundi
Og í hinni nýju bók „Þar sem
brimaldan brotnar" er ljóst að
skáldkonan kann að endurnýja
sig. Efnið er ekki alitaf hið sama,
persónurnar nýjar og með nýju
yfirbragði.
Miki! atvinna á Hvammstanga
fVAMMSTANGA, 20. nóv. —
Tíðarfar hefur verið mjög
gott hér í Húnavatnssýslu það
-,em af er þessu hausti. Snjór
varla sézt, en sunnan átt og hlý-
indi dag hvern nú undanfarið.
Mikið hefur verið unnið að
.iarðabótum í sýslunni í sumar.
Fimm jarðýtur voru í gangi. Var
bæði unnið í túnum og einnig
með mesía móti að undirbúningi
fyrir nýrækt. Tvær skurðgröfur
hafa og verið að verki í sumar
og eru enn. Búið er að grafa um
120 þúsund teningsmetra og rnikil
verkefni enn framundan. Fé hef-
fóru fram 1947, svo að í sumum
hreppum er það nú fleira en
nokkru sinni áður.
HAUSTSLÁTRLN
Haustslátrun sauðfjár hófst hjá
Kaupfélagi Vestur-Húnvetninga
12. september og lauk 15. októ-
ber. Alls var slátrað 24,148 kind-
um, 23,078 lömbum og 1075 full-
orðnum kindum. Meðal kropp-
bungi dilka var 14,975 kg. Þyngsti
cblkurinn var 28,5 kg., eigandi
hans var Jón Gunnlaugsson,
bóndason á Sauðá. Hæstan með-
■alþunga í haustslátrun höfðu
dilkar Benedikts bónda Jónsson-
ar á Aðalbóli, 18,029 kg. (134
dilkar).
í haust hefur verið unnið að
■stækkun og endurbótum á slátur-
búsi kaupfélagsins og er því verki
er lokið á að vera hægt að slátra
I i til 12 hundruð fjár á dag.
Hjá Sigurði Pálmasyni kaup-
manni var slátrað í haust 2500
fjár* þar af 2300 dilkum.
RAFMAGN FRÁ LAXÁ
Óvenju mikil atvinna hefur
verið á Hvammstanga í sumar og
haust. Talsvert er byggt og í :;arn-
bandi við það unnið að stækkun
vaíns- og skolpveitu-kerfa þorps-
fr.s#- Búizt er við að rafmagnið
frá Laxárvatnsvirkjuninni kom-
ist til Hvammstanga fyrir jól og
|r unnið af kappi við raflagnir
f þorpinu, en byrjað að strengja
háspennulínuna frá Blönduósi.
REYKJASKOLI TEKINN
TIL STARFA Á NÝ
Reykjaskóli í Hrútafirði var
endurvakinn til starfa í haust og
settur sunnudaginn 6. nóvember
s.l., en eins og kunnugt er starf-
aði hann ekki í fyrravetur, — í
skólanum verða um 70 nemendur
í vetur. Skólastjóri er síra Þor- J
grímur Sigurðsson áður prestur .
á Staðastað. — Br. D.
Sýningu Rhodens
lýkur í
SÝNINGU
ÞAÐ þótíu mikil tíðindi og góð,
er þjóðleikhússtjóri sagði frá
því, að hingað væri von á flokki
listamanna frá Peking-óperunni,
er efna mundu til sýninga hér á
vegum Þjóðleikhússins.
Það er ávallt mikilsvirði að
eiga þess kost að kynnast, þótt
ekki sé nema að litlu leyti, list
framandi þjóða, og þá ekki sízt
gamalla menningarþjóða, þar sem
listin stendur á fornum merg og
hefir þróast um aldaraðir á sér-
stæðan, þjóðlegan hátt og er gjör-
ólík þeirri list, sem vestræn
menning hefir skapað. — Þegar
japönsku listdansendurnir komu
hingað í marzmánuði s.l. og sýndu
hér í Þjóðleikhúsinu hina sér-
stæðu danslist sína, var þeim tek-
ið með miklum fögnuði, enda
hvildi yfir list þeirra heillandi
blær fegurðar og þokka.
Á frumsýningu Kínverjanna, er
fram fór í Þjóðleikhúsinu s.l.
laugardagskvöld, var hvert sæti
skipað og eftirvænting leikhús-
gesta leyndi sér ekki. Vafalaust
hafa flestir áhorfenda gjört sér
aðrar hugmyndir um sýningu
þessa, en raun varð á. Ekki svo
að skilja, að þeir hafi orðið fyrir
vonbrigðum, því að það, sem
fram fór á sviðinu var fáguð og
hrífandi list, heldur mun sýningin
hafa komið mönnum á óvart af
öðrum ástæðum. Hér var sem sé
ekki um óperu að ræða í vestræn-
um skilningi þess orðs, heldur
miklu fremur svipbrigða- og lát-
bragðsleik og fimleika (akroba-
tik) svo stórkostlega, að undrun
sætir, með söng inn á milli og
undirleik annarlegra hljóðfæra
að tjaldabaki.
Kínverskir söngleikir er æva-
fornt. listform, en Peking-söng-
leikirnir taldir þeirra merkástir
Og munu nú vinsælasta leiklistar-
form kínversku þjóðarinnar. Er
þar tengt saman á listrænan hátt
dans, leikur og tónlist að ó-
gleymdri litadýrðinni á dásam-
lega fögrum búningum er bera
vitni háþroskuðum listrænum
smekk. — Enda þótt tónlistin
virðist. í fljótu bragði vera hér
aukaatriði, aðeins til stuðnings og
áherzlu dansinum og hinu talaða
orði, þá er hún í raun og veru
undirstöðuatriði, það lögmál, sem
leikurinn er reistur á og hvert
viðvik á sviðinu lýtur. — Kín-
versk tónlist hljómar annarlega
i eyrum okkar Vesturlandabúa og
er það næsta eðlilegt, því eins og
austurlandatónlist yfirleitt, er
bandaríska mynd-
höggvgrans John W. Rhodens í
bogasal Þjóðminjasafnsins lýkur
í kvöld. Héðan heldur hann
núna i vikunni til írlands þar,
sem hann sýnir verk sín.
í gær flutti Rhoden erindi um
nútíma byggingarlist í Banda-
ríkjunum og sýndi fjölda skugga-
mynda. — Á sýningunni í kvöld
kl. 8,30 mun hann flytja erindi
um hagnýtingu höggmyndalistar
í nýtízku byggingu og sýna jafn-
framt skuggamyndir.
Næg beitusíld
fyrir vetrarvertíð
AKRANESI, 28. nóv. — Síðast-
liðið sunnudagskvöld var búið að
salta hér á Akranesi alls í 18200
tunnur síldar. Söltunarstöðvarn-
ar eru þrjár og skiptist tunnu-
fjöldinn þannig: Haraldur Böðv-
arsson & Co. 10900, Heimaskagi
h. f. 4000 tunnur og Fiskiver h. f.
3300 tunnur.
18. nóv. var saltað í tíu þús-
undustu tunnuna hjá Haraldi.
Beitusíldarþörf bátanna hérna
er áætluð á vertíð 8500 tunnur.
Er nú lokið við að frysta næga
beitusíld og þar að auki talsvert
af síld, sem ætlað er tilj
meira af síld,
útflutning:
Hjarðsveinninn ungi (2. sýn.)
Sfjornandi: Chu Tu-Nan
Séisiæéiir menningerviðb^rður
Á Yeníangfjalli (2. sýn.) Ma Hung-lui
hún í grundvallaratriðum a!l
frábrugðin þvi, er gildir um vest-
ræna tónlist, og hér við bætist
að hljóðfæri þau, sem leikið er
á, koma okkur ókunnuglega fvr-
ir. En ekki ætla ég að hætta mér
lengra út í þessa sálma, því að
til þess skortir mig alla þekkingu.
Á lerkskránni voru sjö atriði
og er erfitt að gera upp á milli
þeirra, enda voru þau hvert öðru
betra. Fyrsta atriðið nefnist „Fög
ur kona við öl“. Fjallar það um
eftirlætisfrillu keisarans, er íær
sér. fullmikið neðan í því. Aðal-
hlutverkið leikur ein af fremstu
leikkonum flokksins, Chiang
Hsin-yung. Er yndisþokki þess-
arar ungu leikkonu mikill, svip-
brigði hennar skemmtileg og
hreyfingar hennar mjúkar og
hnitmiðaðar. Minnisstæðust held
ég þó að mér verði atriðin „Á
krossgötum" og „Haustfljót" og
þá einnig siðasta atriðið „Gull-
fjalii sökkt“, þar sem fimi leik-
endanna er svo mikil að beinlínis
gengur fram af manni. ,,Á kross-
götum“ lýsir einvigi tveggja
manna í myrkri (auðvitað í fullu
Ijósi á sviðinu) og er athyglisvert
hversu frábærlega vel leikendun-
um tekst með látbragði. sínu að
gera þessa hólmgöngu í myrkririu
eðlilega og sannfærandi, jafn-
framt því sem svipbrigði þeirrA
eru bráðskemmtileg og leiknin fá
dæma mikil. ,,Haustfljót“ segir
frá ungri stúlku, sem kemur
hlaupandi niður á fljótsbakka l
leit að unnusta sínum. Rær þá
gamall maður þar að, gamansam-
ur og góðlátlegur og hjálpat
henni til að finna unnustann.
bragðsleikur þeirra beggja er svo
lifandi og sannfærandi að maður
sér blátt áfram hversu báturinn
líður áfram og vaggast á ölduní
fljótsins. Er yfir þessum þættl
hugþekkur blær tærrar listar, ej
gleður og hrífur áhorfandann. —
Þó að ég hafi nefnt hér sérstak-
lega þessi fjögur atriði sýningar-
innar, þá fer því víðsf jarri að þan
atriði, sem ónefnd eru, séu ekkl
einnig mjög áhrifamikil.
Ég varð þess var á frumsýning-
unni að mörgum þótti sum atrið-
in nokkuð langdregin og var svo
vissulega að okkar smekk. Gætir
hér hins sama og átti sér stað 1
japanska listdansinum í vetur. En
þetta er eitt af einkennum aust-
urlandsbúans. Honum liggur ekki
eins mikið á og okkur, sera
byggjum hinn vestræna heim. Þvl
gefur hann sér tíma til þess í lisfc-
sköpun sinni, að fara nærförnum
höndum um smáatriðin, sem era
honum sjálfs'agður og nauðsvn-
legur þáttur í mótun listaverks*
ins. f
Er sýningunni lauk voru stjór®
andinn og leikendur ákaft hyllfc-
ir af leikhúsgestum með langvaiV
andi lófataki og ótal blómvönd-
j um. Var það að verðugu, því aS
hér var um sérstæðan menning-
arviðburð að ræða, er seint mia
glevmast.
Ég vil að lokum þakka Guð-
laugi Rósinkranz, þjóðleikhús-
: stjóra, þann stórhug er hantu
i hefir sýnt með því að fá
hingað þessa ágætu listamenn.
Hefir hann með því opnað oklíuj?
innsýn í hugmyndaheim fjar-
lægrar og merkrar menningaiv
þjóðar. Er slíkt framtak vissulega
lofsvert og Þjóðleikhúsinu til
mikils sóma.
Sígurður Grímsson. ^
— Þyrihræftgjur |
P'am r bla. 1 1
NÝJAR VÉLAR FYRIR \
12 FARÞEGA 1
Hsu Yu-Chuan og Lo Hsi-chun
Hin nýja tegund er mikín
stærri og á að geta tekið 12
farþega. Hægt er að fljúga
henni með allt að 215 ktn
hraða á klukkustund. Þegaj
nýju flugvélarnar eru teknar
í notkun verður þyrjlvængju
þjónustan mjög aukin, og nýj*
ar leiðir teknar upp. j