Morgunblaðið - 04.12.1955, Blaðsíða 2

1
MORGVN BLAÐIB
Sunnudagur 4. des. 1955
Framh. &í bls. 1 j
í síeemu ásigkomulagi og næsta;
lélegt fóður. Efnatapið í töðunni
íjr tvenns konar. í fyrsta lagi:
Þegar taðan hrekst heldur lífs-
Btarfsemi plantnanna áfram með-
an þær liggja rakar á jörðinni,
þær halda áfram að anda og
gerlar vinna úr þeim auðleyst-1
ustu efnin, eggjahvítuefnin sundr |
ast og þetta endar með algerri
rotnun, ef heyið hrekst lengi.
Ennfremur rigna steinefnin úr.
h ‘.yinu, bætiefnin (vitamínin)
hverfa að meira og minna leyti,'
•einkum A-bsetiefni. í öðru lagi
minnkar svo meltanleiki næring- •
arefnanna, því auðmeltanlegustu
og auðleystustu efnin hverfa,
fyrst.
-— Heyið rýrnar því raunveru-;
iega meira en efnagreining á því
gefur til kynna?
— Hafið þið efnagreint þetta j
hrakta hey?
—- .Já. í haust voru efnagreind
á vegum Búnaðarfél. ísl. 20 sýnis
ho,-n af töðu víðs vegar af ó-
þurrkasvæðinu. Sýnishomin voru
þ-tnnig valin að um helmingur
þ irra var af snemmsleginni og
hraktri töðú, en hitt af úr sér;
sprottinni, óhraktri töðu, þ. e. j
J>vi sem þurrkaðist um miðjan
sept. þegar þurrkurinn loksins!
kom. Niðurstöður rannsóknar- j
jnnar sýr.du að taðan var lélegt
ft-ður og sérstaklega snauð af i
Tneltanlegri eggjahvítu.
— Hvað þUTÍti mikið í 1 fóð-1
öreiningu af hvorri tegund fyrir
Big?
— Af hröktu töðunni 2,13—
2,68 kg., en af þeirri úr sér
íSprottnu 1,99—2,53 kg. Meðaltal-
jð var því 2,32 kg. og 2,16 kg.
í hverja fóðureiningu. Sé þetta
foorið saman við beztu töðu reyn-
ist hún fyila fóðureininguna með
1,8 kg., ef hún er snemmslegin
og vel verkuð. Árið 1953 voru
tekin 58 sýnishorn um allt land,
en það sumar var gott heyja-
• i. ar og þá þurfti 1,9 kg. í fóð-
ureiningu að meðaltali.
Þess ber sérstaklega að
geta að raunverulega mun
Jþurfa meira nú í hverja fóður-
ciningu, en fyrrgreindar tölur
fiýna, vegna þess að melíanleiki
heysins í sumar er mun minni
en í meðalári og rannsókn á hon-
um liefir ekki farið fram.
— Hvernig er hægt að gera
meltanleikarannsóknir?
— Á efnarannsóknarstofu er
hægt að finna efnainnihald
heysins. Þar er ennfremur hægt
að rarmsaka meltanleika eggja-
hvítunnar, en engra efna ann-
arra. Til þess að fullkomin melt-
anleikarannsókn geti farið fram
þarf lifandi dýr, en slíkar til-
raunir eru bæði dýrar og um-
fangsmiklar. Til þeirra rann-
fiókna höfum við hér mjög lélega,
•en þær eru vissulega mjög þýð-
íngarmiklar.
Það væri full þörf á að gera
meltanleikatilraunir einmitt á
þessu lélega fóðri, þó að von-
andi fáum við ekki slíkt árferði
aftur, en fari svo, væri niður-
stöður slíkra rannsókna ómetan-
legar. Yfir höfuð þurfum við að
gera miklu fjölbreyttari metlan-
leikatilraunir en gerðar hafa
ijm pgisson
□-

flui
ék efSir Krfsfján
Þessi fallega gimbur unir vel hag sínum og étur með
beztu lyst. — Myndirnar tók ljósm. Mbl.: Ól. K. M.
tilsvaramli minni eins og eggja
hvííunnar.
— Hvernig er þá, að öllu þessu
athuguðu, hagkvæmast að íóðra
t. d. kýrnar í vetur hér á óþurrka
svæðinu?
— Það er Ijóst að bæta. verður
upp þetta lélega fóður með i:jarn
fóðurgjöf (síldarmjöl, karfamjöl,
hvalmjöl, maismjöl o. fl. kornteg
undir), steinefnagjöf (fóðursölt)
og bætiefnagjöf (lýsi).
Ef við tökum sem dæmi há-
mjólka kú (t. d. 18—20 kg. á dag)
þá finnst mér sjálfsagt að gefa
henni eins mikið heyfóður og hún
getu.r étið, ef það er fyrir hendi
(t. d. 10—12 kg. á dag) og þá þarf
hún 6—7 kg. af fóðurbæti. Þegar
fóðurbætisgjöfin er orðin svona
mikil, þarf að gæta þess mjög vel
að heildarfóðrið sé hæfilega eggja
hvíturíkt, svo að hvorki veroi of
eða van.
— Hvernig mundir þú svo vilja
greina sundur fóðrunina á mjólk-
urskeiði kýrinnar?
í geldístöðu þarf að búa kúna
vel undir burðinn. Eg tel að geldí
staðan verði að vara 4—6 vikur
og á þeim tíma þarf hún að hvíl-
ast vel og safna kröftum, því að
aldrei reynir meira á heilbrigði
og þrek hennar heldur en þegar
hin mikla mjólkurframleiðsla
hefst.
Ef kýrnar eru magrar, eins og
sennilega er víða hér á óþurrka-
svæðinu eftir svona slæmt- sumar,
þá þarf að fita þær í geldistöðu,
verið hér til þessa, því að við! en gæta þarf þess að ekki skorti
getum harla lítið eða ekkert Þær eggjahvítuefni og að af því
gagn haft af slíkum tilraunum,
Rem gerðar hafa verið í ná-
grannaiöndunum.
— Hverjar urðu niðurstöður
þsnar á meltanleika eggjahvítu-
cfnisins í haust?
— Það sýndi sig að í hverri
sé alls ekki of mikið, en á því get
ur verið hætta, ef fóðurbætisgjöf
er mikil og kjarnfóðrið er eggja-
hvituríkt. Til þess að kýrin fitni
þarf hún að fá %—1 fóðurein-
ingu af aukaíóðri á dag, ennfrem
ur aukin steinefni, til þess að
fóðureiningu af snemmslegnu og fylla steinefnaforðabúr sitt í bein
hröktu töðunni voru 83 gr. af^unum áður en mjólkurtíminn
meltanlegri eggjahvítu, en í úr, hefst. Svo og þarf hún að fá
sér sprottnu töðunni 48 gr. í aukna bætiefnagjöf, lýsisgjöf.
góðri töðu af Norðurlandi voru — Er mikið um hámjólka kýr
(1953) 140 gr. af meltanlegri hér á landi
eggjahvítu, en 120 gr. í Suður-
landstöðu. Allar þessar tölur mið-
agt við meðaltal. Athuga ber það
að eggjahvítuforðinn í töðunni er
mjög háður því hve mikið köfn-
ti! arefni er borið á túnin.
Gera má ráð fyrir að meltan-
iviki annarra efna í heyinu sé
Já, það er óhætt að fullyrða
það. Mér er nær að halda að ís-
lenzku kýrnar séu einhverjar
beztu mjólkurkýr í heimi. Þetta
er heidur ekki svo torskilið. —
Landnámsmenn höfðu lítið rúm
á skipum sínum fyrir gripi. Þeir
þurftu að koma þar fyrir öllu
sínu á hinum litlú farkostum. —
Þeir tóku því ekki með sér nema
vænstu gripina og þannig var
kúakyn okkar frá upphafi gott.
Á síðari árum hefir bætt meðferð
og auknar kynbætur einnig hjálp
að til í þessari þróun.
— Er mikið um kvilla í kúm
hér á landi?
— Það ber tals'vert á þeim um
burð. Einkum má búast við kvill-
um í kúnum í vetur hér á óþurrka
svæðinu Sunnanlands, þegar efna
skortur af hinu léiega fóðri fer
að segja til sín. Helztu kviliarnir
eru doði, sem stafar af steinefna-
skorti (kalsíum) og slén og lyst-
arleysi eftir burð, sem stafar
m. a. af vitamínskorti og öðrum
eínaskorti.
Við fóðrun kúnna þarf að gæta
þess sérstaklega að smáau.ka gjöf
ina eftir burðinn, ekki má auka
hana of skyndilega, sva fóður-
skiftin verði ekki of ör eða mik-
il. Síðan verður fóðrunin að
fyigja mjólkurframleiðslu hverr-
ar kýr fvrir sig. Það er talið að
kýrin, ef hún ér heilbrigð og hef-
ir fengið nægilegt af fullkomnu
fóðri til viðhalds líkama sínum
og mjólkurtíminn er eðlilegur,
þurfi um 1 fóðureiningu til þess
að framleiða 2,5 kg. af mjólk,
segir Pétur Gunnarsson, er við
látum samtalinu lokið um þetta
efni að sinni. Ef til vill gefst ckk-
ur síðar tækifæri 'til þegs að ræða
um fóðrun sauðíjárins í vetur.
vig.
Allgoft atvlnnu-
éstand á HúsaWk
HÚSAVÍK, 1. des: — Hér hefur
að undanförnu alltaf verið róið
annað slagið, en gæftir hafa ver-
ið fremur tregar, en afli hefur ver
ið all sæmilega góður, þegar mið-
að er við árstíma. Hefur vinna
verið talsvert mikil við fiskinn, en
hann er ýmist fiystur eða saltað-
ur. Héðan róa emgöngu dekkbátar
og eru þeir 6 talsins.
Hinn dauði árstími í atvinnulífi
Húsvíkinga er, aem betur fer, ekki
enn kominn, en aðaiatvinnugjafi
verkamanna hér á staðnum er sjór
inn. — S. P. B.
ÞAÐ er tiltö’ulega stutt síðan
farið var að framkvæma hér
sjúkráflutninga í lofti með flug-
vélum, en þó er sú reynsla feng-
in fyrir því starfi, að sýnilegt er,
að án þessarar þjónustu verður
ekki hægt að vera í framtíðinni,
og er það ekki óeðlilegt þegar
tiliit er tekið til hins hrjóstuga
lands okkar, og strjálbýlis þess.
Sá maður sem einna fyrstur, og
mést og bezt, heíur að því unnið,
að þessir flutningar í lofti eru
nú orðnir ómissandi og sjálfsagð-
ir, er, að öllum öðrum ólöstuð-
um, hinn ágæti flugmaður B.jörn
Pálsson. I lítilli og ófullkominm
flugvél byrjaði Björn þessa flutn-
inga, og frá þeim tíma og til
þessa dags hefur alltaf öðru
hvoru verið sagt frá ferðum þessa
hugrakka og fórnfúsa flugmanns,
í dagblöðum borgarinnar, þar
sem hánn í flugvél sinni hafði
sótt til þess eða hins staðarins,
barn, konu eða mann, fólk, sem
var í bráðri lífshættu af ein-
hverjum orsökum, og þurfti fljót-
lega að komast undir læknis-
hendúr, þar sem hjálpar var að
væntá við hin fullkomnustu
sjúkrahússkilyrði.
í þessum flugferðum var oft
teflt í tvísýnu hvað lendingar-
skiiyrði snerti, oft var flugvöll-
urinn aðeins túnflöt, vegarkafli,
sléttur malarkambur grund eða
eyri náiægt sjó o. s. frv., en í
öllum þessum ferðum sinum til
hjálpar nauðstöddu fólki, hefur
flugmanninum vel farnazt, og
allar hans sjúkraflugferðir, sem
skipta nú orðið tugum eða jafn-
vel hundruðum, til hinna ýmsu
staða á landinu hafa tekizt með
afbrigðum gíftusamlega.
Nú eru fleiri tilkomnir með
sjúkrafiutninga með flugvélum
hér á landi en Björn Pálsson, en
þó er hans enn oftast getið í
sambandi við þá. Á íslenzka flug-
menn yfirleitt er ékki hægt að
bera annað en lof. Þeir hafa á
fáum áriim í harðri samkeppni
við milljónaþjóðir gerzt hlut-
gengir sem fiugmenn, og innt af
höndúm flug um allar jarðir með
frábærri flugþjónustu, sem vakið
hefur traust og aðdáun allra, sem
til þeirra mála þekkja.
En það var um Bjöm Pálsson,
sem ég vildi skrifa, og forystu-
starf hans í sjúkraflugi hér á
landi tel ég svo athyglisvert og
mikilsvert fyrir fólkið í strjál-
býlinu, að fyrir það eigi hann
skilið fúslega framlágðan stuðn-
ing þeirra manna hér hjá okkur,
sem þesSi mál heyra undir. En
blessunarorð, lof og þakkir fólks-
ins í hinum dreifðu byggðum
landsins hefur hann þegar hlotið,
og svo aðdéun allra, sem hrífast
af fórnfýsi, drengskap og karl-
mennsku í starfi.
Kjartan Ólafsson.
FPvÁ Helgafellsútgáfunni kemur
út á rnorgun ný bók efíir Kristján
Albertson, er hann nefnir „í Gró-
andar»um“. Eru það 35 ritgerðir,
flestar þeirra um skáld og.skáld-
skap, meðal annarra um É.jarna
Thorarensen, Jónas Hallgríms-
son, Stephan G. Stephansson,
Guðmund Kamban, Jóhann Sig-
urjónsson, Halldór Kiljan og
Kristján Albertsson
Þórberg Þórðarson. í formála
bókarinnar segir Kristján;
„Margt af því sem orðið hefir að
segja, er ekki skemmtilegt verk,
og kennir þess víða í greinuxn
mínum. Ég vona að þar sé líka
eitthvað af þeim fagnandi hug,
og örvahdi vilja, sem mestu skipt
ir á vortímum í þjóðlífinu. Ef
svo er, mun veitast léttara að
virða til betri vegar ýmsar harð-
orðar og bersöglar ádrepur, sum-
ar býsna nytsamlegar, um sitt-
hvað það sem mest lýtir opin-
bert líf og siði, eða mannfundi
og dagfar í íslenzkri sarntíð".
Hér er í aðalatriðum um a<3
ræða mikilsvert og glæsilegt
framlag til íslenzkrar bókmennta
sögu, ritað af einum okkar fær-
asta penna og drengilegasta og
fágaðasta rithöfundi. Síðari hluti
bókarinnar eru ritgerðir um
ýmisleg efni og þar eru birt
nokkur einkabréf er farið hafa á
milli höfundarins og Haildórg
Laxness og fjalla um stjómmál,
og eru deilur þeirra mjög lær-
dómsríkar og athyglisverðar og
ætti enginn sem áhuga hefir á
menningarbaráttu nútímans að
láta undir höfuð leggjast að lesa
þau rækilega.
Bókin er 342 bls. og fallega
útgefin.
□-
Ðagur Flugbjörgunarsveitarinnar
UM þessar mundir eru liðin 5 ár
frá þvi að stofnuð var hér í
i bænum Flugbjörgunarsveitin,
sem nú er orðin landskunn fyrir
aðstoð sína í sambandi við leit
af týndum flugvélum. og fyrir
margháttaða hjáip við fólk, sem
hefur verið í nauðum statt. Hefur
sveitin á þessum árum vaxið
mjög og hlotið mikla viðurkenn-
ingu fvá innlendum og erlendum
aðilum. Hefur sveitin hér í Rvík
á að skipa 130 manna liði hinna
vöskustu fjallagöngu- og jökla-
fara, sem fyrirvaralítið geta lagt
upp í hjálparleiðangur, ef slys
ber að höndum.
Forráðamönnum Flugbjörgun-
arsveitarinnar hefur með mikl-
um dugnaði tekizt að búa hana
mjög vel af hvers konar björg-
unar- og hjúkrunartækjum, sem
of langt yrði hér upp að telja,
enda xrerða nokkur þau helztu til
sýnis í dag í Lækjargötunni, en
þar verða jafnframt seld merki
til ágóða fyrir starfsemi félagsins,
sem kostar allmikið fé, jafnvel þó
allir með tölu í Flugbjörgunar-
sveitinni vinni störf sín endur-
gjaldslaust. — Sem kostnaðarlið
má nefna benzín á bíla og vél-
sleða því allar leitir eru kostnað-
arsamar, fæði handa sporhundin-
um, sem daglega kostar sveitina
nokkra tugi króna.
í dag leitar Flugtajörgunarsveit-
in sem sé til bæjarhúa um stuðn-
ing með merkasölu. Er ekki að
efa að bæjarbúar muni leggja
sinn skerf fram til styrktar góðu
málefni og kaupa merki Fiug-
bj örgunarsveitar innar.
BELGRAD, 30. nóv. — Tito mar-
skálkur sagði í dag að Júgóslaf-
ar myndu áfram fylgja þeirrl
stjórnarstefnu sem fylgt hefðt
verið s. 1. 10 ár — eða þann tíma
sem hann hefði verið leiðtogi
þjóðarinnar. Sú stjórnarstefna
mótaðist af „samvinnu og vin-
áttu við allar þjóðir sem hefðy
góðan hug og góð áform“. A