Morgunblaðið - 07.12.1955, Side 9

Miðvikudagur 7. des. 1955
MORGVNBLAÐIÐ
9
Kru$jeíi jteiur núð unðiriðkuiium
í vulduburuttunni i Kreml
Dregur til stórtíðinda?
Eftír EDWARD CRANKSHAW
KRUSJEFF
HAFBI VINNINGINN
ÞAÐ var strax orðið sýnt um
það atxiði s.l. ár, að hörð átök
voru hafin innan kommúnista-
fiokksins í Rússiandi — og stóð
stríðið aðallega milii þeirra Mál-
enkovs og Krusjeffs. Krusjeff
var stöðugt að færa sig upp á
skaftið — og notaði hvert tæki-
færi tii þess að skyggja á Mhl-
enkov. Nokkrir mánuðir !iðu —
og að því kom, að Malenkov var
látinn hverfa af sjónarsviðinu,
en var þó skipaður raforkumála-
ráðherra, til þess að hylma yfir
það, sem var að gerast bak við
tjöldin í Kreml. Málgögn ráð-
stjórnarinnar reyndu að þagga
niður málið og nú minntust þau
, ekki lengur á hann. Umsögninni
um hann í rússnesku alfræða-
| orðabókinpi var breytt, og svo
O • f S* var látið líta út sem hann hefði
i ðvemsson tyrrv. senai- pLr’ n',nn sérs,,kur
herra oq Allinqisforseíi 75 ára
** ■ ** I En það standa sterk öfl að baki
¥ DAG á Gísli Sveinsson fyrr- var vel kominn að þeirri sæmd Malenkovs, og andstæðingum
i verandi sendiherra og Alþing- og hann leysti hið sögulega hlut- hans tókst aldrei að fella á hann
þingisforseti 75 ára afmæli. Ævi- verk sitt af hendi með reisn aigeran skugga. Hann fór að
atriði þessa merka stjórnmála- og höfðingsskap. rétta við að nýju og ekki leið
manns eru löngu þjóðkunn. Er , Gísli Sveinsson hefur átt sæti á löngu þar til hann fór aS koma
því ekki ástæða til þess að rekja í fjölda nefnda, sem unnið hafa fram opinberlega á ný við hlið
þau ýtarlega hér. Hann er þýðingarmikil störf. M. a. tók þeirra Bulganins og Krusjeffs.
Skaftfellingur að ætt, kominn af hann sæti í milliþinganefnd, sem Þar með var ljóst, að Krusjeff
traustum bænda- og prestaætt- skipuð var 1916 til þess að undir- hafði ekki unnið fullkomlegan
um. Fór vel á því að hann gerð- búa Flóaáveituna. Þá var hann sigur og hann hafði ekki náð
ist síðar sýslumaður, þingmaður formaður milliþinganefndar um einveldisaðstöðu.
og héraðshöfðingi í ættarhéruð- stjórnarskrármálið. Lauk sú Hann er ekki sjálfs síns herra
um sínum. Naut hann þar jafnan nefnd við undirbúnirig að lýð- eins og Stalin var — heldur
veldisstjórnarskránni. Mun það þykir sýnt, að æðstu völdin eru í
starf hafa verið mjög hugþekkt höndum ráðs, sem Malenkov er
hinum vigglaða skilnaðarmanni. einnig meðlimur í. Krusjeff er
— + — | þrátt fyrir allt öflugastur og hef-
ur um langt skeið komið fram
Framherjarnir í þeim þætti gem ægs|j maður Ráðstjórnar-
sjálfstæðisbaráttunnar, sem lauk innar jnnan jands sem utan. En
_ h desember 1918 eru nú flestir þag er jjdjnn nokkuð langur tími
ímaður á AkureyrL Að loknu horfnir. Einar Arnórsson og tra þvi ag t odda skarst með þeim
prófi gerðist hann síðan mála- Benedikt Sveinsson féllu á þessu pda]eRt:0V og Krusjeff og allt
ílutningsmaður við yfirdóminn í ar>- En Gísli Sveinsson og An bendir tij þess. ad enn styrkist
Reykjavík. Árið 1918 var hann Arnalds halda ennþá velli, sa vdid ErUsjeffS.
Skipaður sýslumaður í Skapta- síðarnefndi 83 ára en hinn fyrr-
fellssýslu og gegndi því embætti nefndi <5 ára í dag. Þeirri kyn-
þar til árið 1947 er hann gerðist slo®> sem fékk frelsið í vöggu- KRUSJEFF
sendiherra íslands í Osló. Þeirri gíöf er hlýtt til þessara manna ENN I FPPGANGI
stöðu gegndi hann til sjötugs- °S virðir þa. Þeir eru fulltrúar Á ferðum sínum erlendis hef-
aldurs er hann lét af því fyrir fólksins, sem haði baráttuna, bar ur hann líka óspart látið það í
aldurs sakir. * hinn íslenzka málstað fram til jjÓSi að hann væri „sterki mað-
Gisli Sveinsson varð þjóðkunn- si^r®-. c . , ,. urinn“ » Kreml- f Indlantli kom
<ur maður þegar á unga aldri. flsl‘ Sveinss,on ber aldur sinn það berlega í ljós hverra valda
<011i þvi fyrst og fremst hin 7e]’, er relfur 1 mah og djarfur hann nýtur innan hins þronga
einarða afstaða hans í sjálfstæð- 1 domum- 1 stað hess að Sanga hrings vajdamannanna í Kreml.
isbaráttunni, sem íslenzk stjórn- 1 orrus e vangi s jor jjann hauð indværjum alla þá
mál snerust þá um. Gerðist hann ^?lanP3’ e ® Á h3?n |elðl, fy J’ aðstoð, sem Rússar geta af hendi
þegar eindreginn skilnaðarmað- lðkar hann nu forn fræði °g eyk- látið og ekki var annað sýnt> en
ur og munaði þar drjúgum um U1 V1T .æ. ° ,sl. , ® ^ ., Bulganin væri aðeins ferðafélagi
& , , TT . * . , mgu. Jafnframt lætur hann mal .
liðsemd hans. Var hann strax í , . . . . hans.
sesku snarpur og sókndjarfur 'ð1K.ni ir ,U 1 Sm ö & em Það er margt, sem bendir til
ræðumaður, markvís og fylginn 0 ur' þess að valdaaðstaða Krusjeffs
sér. Ágæt greind hans og með- Á hafi styrkzt að undanförnu og
íæddir ræðumannshæfileikar ■ Kona Qisja Sveinssonar er frú verið getur, að framkoma hans í
skipuðu honum þegar í fremstu Quðrun Einsu'sdóttir hin merk- ln<llan(li hafi ehhi verið ástæðu-
röð stjórnmálamanna. Hann var asta og giæsilegasta’ kona. Eiga laus-
jkosinn þingmaður Vestur-Skaft- þau hjon fjögur böi n, þrjár dæt-
fellinga anð 1916 og sat þá á ur og einn son gtendur heimili
þingi til ársins 1921. Þa varð hann þeirra nú að GrettiSgotu 98.
að leggja mður þmgmennsku Þeir, sem hafa starfað með
sakir heilsubrests. En anð 1933 Gisla Sveinssyni og kynnzt hon-
KRFSJEFF OGNAR
Hinn ósveigjanlega afstaða
Moiotovs á Genfarfundinum, er
eínnig runnin undan rifjum Kru-
sjeffs — og er þá sýnt, að völd"
hans hafa styrkzt að mun síðan
fjórveidafundurinn var haldirm i
Genf í sumar. Vetnissprengjan,
sem sprengd var í Síberíu á dög-
unum er einnig sett í samband
við hina einstrengingslegu stefnu,
sem Ráðstjórnin hefur nú tekið
upp — og mótuð er af Krusjeff.
Litið er á þessa sprengingu sem
tilraun til þess að ógna Vestur-
veldunum.
HVAÐ GERIST
Á FLOKKSÞINGINF
Allt þetta brölt Krusjeffs upp
á siðkastið er sennilega undir-
búningur undir aðaifund komm-
únistaflokksins, sem verður á
næstunni, og ætlar hann þá, ef
að líkum lætur, að taka völdín
í sinar hendur — og binda endi
á rimmuna við Malenkov. Su
brevting þarf ekki að hafa nein-
ar stórbreytingar á utanríkis-
stefnu Rússa í för með sér, því
að eins og komið er stendur
Krusjeff í brjósti fylkingar. Bar-
áttan virðist að mestu vera um
framkvæmd innanríkismálanna
— og hefur hver höndin verið
þar upp á móti annarri að und-
anförnu, enda er t. d. ástandið i
landbúnaðarmálunum mjög vin
sælt, Stórkostlegar áætlanir hafa
verið gerðar — en þær hafa
runnið út í sandinn jafnóðum.
Þó að Krusjeff vinni fullnaðar-
sigur á aðalfundinum er ekki
víst að afleiðingarnar af því korhi
samstundis í ljós. Það er jafn
erfitt að gera sér grein fyrir því,
sem að tjaldabaki gerist í Rúss-
landi, og að dæma um það, hvern
ig fljótandi borgarjaki er í lögun
undir sjávarfletinum.
vinsælda og virðingar.
— ★ —
Gisli Sveinsson lauk stúdents-
prófi árið 1903 og embættisprófi
frá Hafnarháskóla árið 1910. Á
ínáskóiaárum sínum var hann um
sskeið settur bæjarfógeti og sýslu-
íkusu Vestur-Skaftfellingar hann
um, vita að hann er Ijufur og
, f , jr , um, vj
að nyju a þing Atti hann siðan lipur j samvinnu, prúður maður ajit;ð að daear
sæti á Alþingi þar til hann varð - — - cUmo’ d0 oagar
sendiherra.
AÐ TJALDABAKI
Fj'rir skömmu gerði Molotov
játningu þess efnis, að hann hafi
ekki starfað fullkomlega í anda
kommúnismans. Almennt var þá
Molotovs
— ★ —
væru
og drengur góður. Munu bera tajdir> en annað hvort er, að
það jafnt andstæðingar hans sem hann nýtur það sterkrar aðstöðu,
að Krusjeff hafi ekki tekizt. að
Um nokkur ár var Gísli Sveins
son forseti Sameinaðs Alþingis.
Stjórnaði hann þingfundum á
Jýðveldissumrinu og fórst það
að vanda vel og skörulega.! endist
Mundu margir hinna gömlu bar- 1
áttumanna úr sjálfstæðisbarátt-
unni hafa viljað lifa þá stund j
að stýra fundum Alþingis að
Lögbergi hinu helga er lýðvekli j
Var stofnað á íslandi. Þar rætt- BONN
ist hinn stóri draumur ungu
skilnaðarmannanna frá alda-
mótaárunuim Kn Gísli Sveinsson
samherjar. Um hann má segja
að hann hafi gengið „níðs
ókvíðinn” til leiks en ekið heil-
um vagni heim.
Lii þú svo heill og sæll, gamli
vinur og samherji, meðan dagur
S. Bj.
6.
bola honum frá að sinni, — eöa
þá að ætlun Krusjeffs er að láta
Molotov hverfa af sjónarsviðinu
með hægð. Ekki einungis játning
Molotovs er talin hafa styrkt
völd Krusjeffs. Aftökur æðstu
yfirmanna Georgíu — sem bendl-
aðir voru við Bería — eru ejhhig
sagðár standa í sambandi Við
valdabrolt Krusjeffs og brott-
des. — í dag hófust vikning Abalins, ritstjóra niál-
SÝNING RHOOENS
GÓÐAN gest bar hér að garði, leir. Rhóden er hvorki non-figur
er hinn ungi bandaríski mynd- atívur listamaður eða natúralisti.
höggvari John W. Rhoden hélt Hann virðist hvergi háður því,
hér sýningu á nokkrum verkum hvort myndir hans falla í smá
sínum, aðeins i örfáar klukku- borgaralegan smekk eða ekki. — •
stundir því miður. En atvikin Formkennd hans og skilningur á
höfðu búið svo um hnútana, að , höggmynd eru algerlega yfir það
þessi eftirtektarverði listamaður . hafin að hrúga upp „lafafrakka-
gat ekki dvalið hér lengur, og
hafa því eflaust margir listunn-
endur farið á mis við sýningu,
sem átti nokkurt erindi hingað.
viðræður milli Rússa og Vestum gsgns Ráðstjómái'innar, Komm-
þýzku stjórnarinnar um stofnun únistihh, ér einnig sagt hafa stað-
rússnesks sendiráðs í Bonn. ið í þessu sairibandi.
Það er fróðlegt að kynnast
listamönnum langt að og hafa
tækifæri til að sjá verk, sem
valin eru til kynna á list ekki
minni aðila en sjálfs stórveldis-
ins Bandaríkjanna, og víst er um
það, að hið mannmarga þjóðfé-
lag í vestri þarf ekki að blvgðast
sín fyrir sýningu á verkum
Rhodens. Hann er ágætur mvnd-
höggvari eftir þeim fáu mvndum
að dæma, sem hér voru tii sýnis.
Meðferð hans á forminu er örugg
og ber ljósan vott um þroska og
spilandi lífsfjör. Verk hans eru
óháð kreddum og sérvizku. Lista-
maðurinn hikar hvergi að fara
eigin leiðir og gerir það ósmeyk-
ur, en trúir á mátt sinn og rnogin,
fullur æskufjöri.
Sérstaklega er eftirtektarvert.
hverja tilfinningu Rhoden hefur
fj’rir efni því, ex hann vinnur í.
Málmmyndir hans eru gerðar af
tækhilegri getu ög sýna greirii-
lega mikil áhrif efnisins á lista-
manninn.; Sáma máli gegnir, þeg-
ar hanri sker í við og mótar í ur.
körlum” og þess háttar dóti. —
Þroskaður smekkur hefur valið
verk þessa listamanns til kynna
á erlendum vettvangi, og er það
auðséð.
Ekki skal orðlengja meira um
þessa ágætu sýningu, en skaði
var, að hún skyldi ekki geta
staðið lengur og íslendingar feng
ið að njóta hennar til fulls. Von-
andi hefur hún samt rumsk'að við
einhverjum af þeim, sem sí og æ
eru að ónotast út í þróun mynd-
listar í heiminum og tala oft aí'
hreinni vanþekkingu, svo að
ætla mætti, að þeir hefðu hlotið
myndlistaruppeldi sitt innan
borgarmúra Moskvu.
Sjaldan hefur jafn góður mynd
listarmaður og John W. Rhoden
heimsótt okkur. Þakka ég honum
innlitið og vonast til, að ókomnir
séu fleiri myndlistarmenn, sem
jafn ánægjulegt er að kynnast.
Valtýr Pétursson
Góður áranpr ai
HINN 13. nóv. s.l. efndi Blindra
félagið til merkjasölu um land
allt. Hafa nú flestir skilað af sér
fyrir merkjasöluna, en þó ekki
allir. Hefur alls verið skilað um
111 þús. kr. af öllu landinu, og
þar af eru 53 þús. úr Reykjavík
einni. Er það um 20 þús. kr. meir
en í fyrra.
Blinda fólkið hefur beðið
að flytja öllum þeim sem unnu
að merkjasölunni og sem keyptu
merkin þakkir fyrir hina ómetan-
legu aðstoð, sem þeir hafa veitt.
jólakort til ágóða
fyrir blint fólk
REBEKKUSYSTUR í Oddfellow-
reglunni, hafa jafnan um hver
jól, revnt að gera blindu fólki
jólin ánægjuleg. Hafa verið seld
skreytt jólakerti til ágóða fyrir
jólaglaðningihn. og í ár verður
áð áukí seld jólakort. Jólakort
Rébekkustystra. hefur Eggert
Guðmundsson teiknað, en það er
litprentað, og inni i þvi jólavers
eftir frú Guðrúnú Gúðlaugsdótt-