Morgunblaðið - 09.12.1955, Blaðsíða 8

3
MORGVNBLAÐIÐ
Föstudagur 9. des. 1955

Útg.: H.Í. Arvakur, Reykjavlk.
Framkv.stj.: Sigíús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá VifW.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askriítargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 króna eintakið.
Lœrdómsríkar umrœður
um milliliðagróða
raTILLAGA Sjálfstæðismanna
1 mn rannsókn á milliliða-
gróða er nú loks komin til nefnd-
ar á Alþingi eftir að fyrri um-
ræðu um hana er lokið. Hafa
farið fram um hana einkar at-
hyglisverðar umræður. Sjálfstæð
ismenn hafa þar lagt aðal-
áherzluna á það, að nauðsynlegt
sé að fá sem gleggstar upplýs-
ingar og yfirlit um þátt millilið-
anna í framleiðslukostnaði þjóð-
arinnar og þjóðarbúskapnum
yfirleitt. Ef rannsókn leiddi í ljós
að milliliðakostnaðurinn sé hér
óhóflegur og meiri en í nálægum
löndum þá beri hiklaust að gera
tillögur um leiðir til þess að
lækka hann.
Aðalatriðið er að koma
fram umbótum
Af hálfu Sjálfstæðismanna
hefur það þannig komið
greinilega. fram, að aðalatriðið
sé að koma fram umbótum,
þar sem þeirra reynist þörf i
þessum efnum. Þar sem milli-
liðakostnaður kann að reynast
óhóflega mikill verður hik-
laust að leita úrræða til þess
að lækka hann. Öll þjóðín á
þar hagsmuna að gæta.
Fyrirfram er ekki rétt að full-
yrða neitt um það, hvar meðal-
hófs hafi verið gætt og hvar
ekki. Líklegt verður að telja, að
hér eins og annars staðar séu
nokkur brögð að því, að ein-
stakir aðilar á ýmsum sviðum
viðskipta- og efnahagslífsins hafi
gengið lengra en góðu hófi gegn-
ir í verðlagningu milliliðaþjón-
ustu. Oft hefur þeim skapazt að-
staða til slíks vegna oftrúar hins
opinbera á gagrtsemi hafta og
banna.
Þar sem hin frjálsa sam-
keppni nýtur sín bezt verður
aðstaðan til óhóflegs milli-
liðagróða verst.
Það sannar reynsla allra
þjóða, einnig okkar íslend-
inga. Hin frjálsa samkeppni
skapar raunhæft verðlagseft-
irlit fólksins, sem alitaf hlýt-
ur að beina viðskiptum sín-
um til þeirra, sem bezt kjör
bjóða, lægst verð fyrir vöru-
dreifingu eða aðra þjónustu.
Taugaóstyrkur
vinstri flokkanna
Hjá vinstri flokkunum hefur
það komið greínilega fram í um-
ræðunum um tillögu Sjálfstæðis-
manna að þeim er meinilla við
fyrirhugaða rannsókn. Flestir
þeirra hafa þó ekki þorað annað
en lýsa yfir fjdgi sínu við hana.
En þeir hafa lagt megináherzlu
á það í umræðunum, að bera
fram alls konar dylgjur og get-
sakir í garð flutningsmanna
rannsóknartillögunnar. — Enda
þótt Sjálfstæðismenn hafi marg-
lýst því yfir, að þeir telji að
rannsóknin eigi að vera sem
víðtækust og þeir sem hana
framkvæmi eigi að fá sem bezta
aðstöðu til þess að afla nauð-
synlegra upplýsinga, hefur tæt-
ingslið þrástagazt á því, að til-
lagan sé aðeins flutt til þess að
sýnast. Sjálfstæðismenn hafi að-
eins flutt tillöguna til þess að
fá það sannað að óhóflegur milli-
liðagróði fyrirfinnist yfirleitt
ekki á landi hér.
Uggur tætingsliðsins
í þessari staðhæfingu tætings-
liðsins felst út af fyrir sig greini-
legur uggur um það, að rækileg
rannsókn á þætti milliliðanna
hér á landi í efnahagsstarfsemi
og framleiðslukostnaði muni
leiða í ljós, að hann sé engan
vegixm eins geigvænlegur og
haldið hefur verið fram. Sjálf-
stæðismenn vilja ekki fullyrða
neitt um það fyrirfram. Þeir
benda aðeins á það að vitanlega
| vinna velflestir milliliðir þjóð-
félagsins nauðsynleg störf, sem
nútíma þjóðfélag getur ekki án
verið. Aðstaða þeirra til þess að
misnota aðstöðu sína er mjög
misjöfn. Þar sem almenningur
hefur aðstöðu til þess að velja
og hafna, beina viðskiptum sín-
um þangað sem hagstæðust kjör
eru boðin, verður aðstaðan til
óhóflegs miililiðagróða lang-
verst.
Sá stjómmálaflokkur, sem
eínarðlegast hefur barizt gegn
höftum og verzlunar- og við-
skiptaófrelsi hefur því átt rik-
astan þátt í að hindra óhóf-
legan milliliðagróða. Hafta-
postularnir hafa hins vegar
verið öflugustu stuðnings-
menn hvers konar brasks, ok-
urs og milliliðagróða.
Taugaóstyrkur vinstri flokk-
anna í umræðunum um rann-
sóknartillögu Sjálfstæðismanna
sýnir greinilega að samvizka
þeirra er ekki góð. Þeim er illa
við að þjóðin fái tækifæri til
þess að kynnast sannleikanum
um margræddan milliliðagróða.
Þeir eru hræddir um að það
sannist, að þeir hafi farið með
þvætting og blekkingar.
Sannleikurinn verður
Úr daglega iífinu
il l
Í-0
ucjve
„FLYTJIÐ þið mig út á eyði-1
eyju og látið mig hafa blýant,
hamar, einhvern efnivið og flug-
vélamótor“ — segir Erland Nils-
son — „og það verður ekki langt
þangað til að ég flýg á loft“. —
Hann er ekki svartsynn hann
Nilsson — en það er ef til vill
ekki undarlegt, því að hann hef-
ur þegar byggt sér ágætis flug-
vél.
Nilsson á heima í Norður-Sví-
þjóð. Flugvélasmíði er heldur
sjaldgæf tómstundaiðja — og
frekar illa launuð, því að flug-
vélastjórnin hefur ekki fengizt
til þess að viðurkenna flugvél
hans.
★
Fyrir allamörgum árúm byggði
Nilsson sér landflugvél, og þai
eð hann fékk vélina ekki viður
kennda, fékk hann ekki afnol
af neinum flugvöllum. Hanr
varð því að gefa þá vél upp á
bátinn.
En Nilsson var ekki af baki
dottinn. Hann hóf að byggja nýjs
vél — og í þetta skipti var það
sjóflugvél. Hún kostaði hann
fjögurra ára tómstundavinnu —
og mikið erfiði. Oft var hann
kominn að því að gefast upp,
því að á hverjum degi komu nýir
erfiðleika í ljós. En þettá gekk
þrátt fyrir allt og nú er vélin
hans komin á litla stöðuvatnið,
sem hann býr við. Hann skrepp-
ur oft á loft — og hann segist
ekki sjá eftir því, að hafa lagt
()Cl()Í
(fi m^a upp^inmvicju
viann sem smidaói ser
^it'lVli,
Nilsson er hér að fara á loft með nokkra sveitunga sína.
Þarna er hann búinn að vega bílinn upp, og stendur með annan
fótinn á stönginni. Maðurinn til vinstri er uppfinningamaðurinn.
svo mikið á sig við smíðina, þvi svo í nálægum sveitum, að undr-
að áhuginn á fluginu hafi aukizt; um sæti.
\Jefvahandi áhri^ar:
að koma í Ijós
En bezt er að fullyrða ekkert
um þetta fyrirfram. Rannsóknin
á milliliðastarfseminni verður
framkvæmd og samanburður
gerður á milliliðakostnaði hér og
í nálægum löndum.
Þjóðin fagnar þessari rann-
sókn. Hún vill að sannleikur-
inn komi í ljós um eitt þeirra
atriða, sem mest hefur verið
rætt í stjómmálabaráttu henn
ar undanfarin ár. Sjálfstæðis-
menn vilja að þessi rannsókn
verði framkvæmd af festu og
alvöru, þannig, að hægt verði
inn komi í Ijós u meitt þeirra
ar. Ef það verður hægt hefur
mjög þarft og mikilvægt verk
verið unnið.
Hræðslan við að . missa
SVO er nú komið, að hvers
konar gagnlegir hlutir svo
sem húsgögn, búsáhöld og önnur
heimilistæki — mega helzt ekki
ganga úr sér eða bila af þeirri
éinföldu ástæðu, að allt að því
ókleift er að fá gert við þá. —
Menn ganga frá Heródesi til
Pílatusar með stóla, hljóðfæri,
vekjaraklukkur, potta, pönnur
og kyrnur, sem eitthvað háfa lát-
ið á sjá —og svarið er allt of'oft:
„Því miður liggur svo mikið fyr-
ir hjá okkur, að við getum ekki
tekið þetta, fyrr en eftir nokkra
rnánuði". Oft og tíðum gengur
það svo langt, að fólki er gefið í
skyn, að ekki borgi sig að „tjasla
upp á gamalt drasl“. Vel má það
satt vera, en það er jafn óþægi-
legt — og jafnvel allt að því ó-
heilbrigt, ef fólk neyðist til þess
að kaupa nýjan hlut fyrir hvern
örlítið skemmdan.
Bilaður gítar
HÚSMÓÐIR“ skrifar: „Fyrir
nokkru átti dóttir mín af-
mæli, sem í sjálfu sér er ekki í
frásögur færandi. í afmælisgjöf
glæpinn“
Það hefur komið greinilega í
Ijós, að vinstri flokkarnir hafa
engan áhuga á því, að grund-
völlur verði lagður að fullkomn-
um upplýsingum um þátt milli-
liðanna hér á landi og að lækk-
un milliliðakostnaðar. Þeir hafa
fyrst og fremst opinberað
hræðslu sína við að „missa
glæpinn". Þeir vilja geta farið
með alls konar þvætting um þessi
mál, í friði fyrir sannleikanum
um sjálfan 'kjarna þeirra. Sjálf-
stæðismenn vilja hafa önnur
vinnubrögð. Þess vegna hafa þeir
flutt fyrrgreinda tillögu um
rannsókn a milliUðagróðanum.
fékk hún gítar frá frænda sínum.
Eins og nærri má geía var hún
mjög hrifin, tók þegar að læra á
gítai, og allt lék í lyndi um
skeið. En dag nokkurn, er hún
var að æfa sig, kvað við hár
hvellur, og strengirnir þeyttust
sinn í hverja áttina. Límingin við
strengjafótinn hafði bilað og
sprengt belginn á gitarnum.
Hófst ég nú handa um að fá
gert við gítarinn, en hvorki gekk
eða rak. Meðal allra þeirra hljóð-
færaverkstæða, sem ég leitaði til,
fann ég aðeins eitt, sem tók gít-
ara til viðgerðar —: og þar var sá
hængur á, að ekki var hægt að
taka fleiri bilaða gítara, fyrr en
eftir áramót. Annars staðar- var
viðkvæðið, að slík hljóðfæri
Væru ekki tekin til viðgerðar —
aðeins orgel og slaghörpur.
— Þarf að kaupa nýjan?
TIMÉR er það ráðgáta, hvers
lfJL vegna aðeins eitt af þess-
um verkstæðum gerir við gítara.
Er til þess ætlazt, að í hvert sinn
sem strengjahljóðfæri bilar,
þurfi að kaupa nýtt? Það yrði
dýrt spaug. Ungur maður, sem
ég átti tal við á einu verkstæðinu,
kvað það mjög algengt, að lím-
ingar biluðu þannig á þessum
nýju gítörum.
Það virðist vera mikil þörf á
því að stofnsetja fleiri hljóð-
færaverkstæði".
Sjúkradeildin
í Heilsuverndarstöðinni
KBj. furðar sig á því, að eng-
. inn skuli hafa tekið sér
penna í hönd til að minnast á
sjúkradeildina í nýju heilsu-
verndarstöðinni. „Ég held, að
minna væri um kvartanir og
óánægju, ef alls staðar væri búið
eins vel að sjúklingunum og þar
ér gert. Mig langar til'að koma
á framfæri þakklæti fyrir sér-
lega góða umönnun þar í leiðum
og þreytandi lasleika.
Það er vandaverk að stjórna
sundurleitum hópi fólks, svo að
vel fari — ekki sízt í sjúkrahúsi
— Þetta hefur tekizt mjög vel á
ijúkradeildinni í Heilsuverndar-
stöðinni. Fólki verður því miður
á að tala margt um það, sem mið-
ur fer en láta sér sjást yfir það,
sem vel er gert“.
Merkit,
■«n
klaefls
ir
VÉLVIRKI einn í Hamborg hef-
ur fyrir skömmu fundið upp
tæki, sem gerir tveim mönnum
kleift að hvolfa við bíl á tveim
Þarna hefur vogarstönginni ver-
ið komið fyrir undir bílnum.
mínútum. Tækið smiðaði Þjóð-
verjinn sérstaklega fyrir Volks-
wagen — en með lítilli endurbót
mun verða hægt að noca það fyrir
hvaða bíla sem er. Þá þurfa bíl-
stjórar ekki lengur að skríða
undir bíla sína — eins og nú
kemur oft fyrir.
★
Tæki þetta er eins konar vogar
stöng, og er notað á þann hátt, að
fram- og afturhjól eru tekin af
öðrum megin og einhvers konar
skálar, sem fastar eru við slöng-
una, eru settar við í stað hjól-
anna. Síðan er bílnum hvolft.
Hægt er að hafa hann í öllum
stellingum, sem óskað . er eftir
hverju sinni. — Vinrti tveir
menn að verkinu, tekur það ekki
nema tvær mínútur, og er óhætt
að segja, að tæki þetta mun verða
mörgum bifreiðaeigendum kær-
komið og efalaust er mikill hægð-
arauki og flýtir að notkun þess.
Fénaður kominn
ÞÚFUM, 8. des.: — Undanfarna
daga hefur hlaðið niður miklum
snjó og orðið vetrarlegt útlits,
fénaður allur kominn í hús, nema
nokkuð af hestum. — P. P.