Morgunblaðið - 09.12.1955, Blaðsíða 9

Föstudagur 9. des. 1955
MORGVISBLÁÐIB
9
FRA SAMBANDI UNGRA SJALFSTÆÐISMANNA
RITSTJORI: ÞOR VILHJALMSSON
Myndin sýnir fyrsta vagninn, sem byggt var yfir á verkstæði Landleiða. -,
Góð og örugg þjónusfa
Nokknr orð um storísemi Lundleiða
STÓBVIRKI hafa verið unnin á síðasta áratug til að efla vel-
megun íslendinga. Komið hefur verið upp nýjum atvinnu-
ttækjum. skipum, verksmiðjum og orkuverum. Næsta skrefið til
aukinnar hagsældar er öflugt átak tii bóta á sviði samgangna.
Reynsla annarra þjóða sýnir, að menning hefur blómgazt og auður
safnazt í garð, þar sem flutningar aliir eru greiðir. Svo er einnig
hér á landi. Mörg verkefnin bíða úrlausnar, en e. t. v. skiptir
mestu, að vegakerfið verði bætt með því að gera aðalakvegina |
úr malbiki eða steinsteypu. Slíkur vegur frá Reykjavík austur
fyrir fjali er fyrsta skrefið. í dag er prentuð hér á síðunni ályktun
13. þings Sambands ungra Sjálfstæðismanna um samgöngumál. Ekki
verða þeim tillögum, sem þar eru fram bornar, gerð hér ýtarleg
skil, en sagt verður nokkuð frá merku fyrirtæki, sem að sam-
göngumálum vinnur.
Flutningur fólks milli Reykjavíkur og nágrannabæjanna
Hafnarfjarðar og Kópavogs er samgönguþjónusta, sem margir
þekkja af eigin reynd og hafa áhuga á. Sú þjónusta er í höndum
hlutafélagsins Landleiða, sem nýlega átti 5 ára afmæli. Stofnun
félagsins vakti athygli á sínum tíma. og starf þess hefur verið
svo vel af hendi leyst að til fyrirmyndar er. Þvi þótti viðeigandi
að segja iesendum æskulýðssíðunnar nokkuð frá félaginu.
STOFNUN LANDLEIÐA
Um atburði þá, sem leiddu til
Stofnunar Landleiða, var mikið
rætt á sínvtm tíma. Ríkið hafði
annazt flutning fólks mílli Reykja
víkur og Hafnarfjarðar um nokk-
urt árabil, en starfsemin hafði
komizt í kröggur. Árið 1949 var
tap skv. reikningum 250.009,00
kr. Þá vár þó ekki tekið nægilega
tillit til afskrifta af bílaverði.
Þegar það var gert eftir almenn-
um reglum, kom í ljós, að tapið
var í raun og veru á milli 700 og
800 þúsundir króna.
Það ráð var þá tekið, að aug-
lýsa sérleyfisleið þessa lausa til
umsóknar, og bjóða eignir þær,
sem við reksturinn voru notaðar,
til sölu. Sex ungir menn, sem
starfað höfðu við útgerð bíla,
mýnduðu þá með sér félagið
Landleiðir. Þeir tóku að sér flutn-
ingana og keyptu eignirnar, sem
greiðast skyldu á 7 árum. Hér
var um að ræða 10 bifreiðir,
áhöld og innréttingar í verkstæði
©g nokkra skúra á Grimsstaða-
holti. Leiguréttur í skálum þar
á holtinu fylgdi með.
Framkvæmdastjóri hins nýja
félags var ráðinn Ágúst Hafberg.
Hann var þá nýlega útskrifaður
stúdent frá Verzlunarskóla ís-
lands, en hafði þó reynslu á
jþessu sviði. Ágúst gekk af dugn-
aði til verks, enda batnaði bæði
xekstur og þjónusta. Félagið tók
við um miðjan júni. Þaðan í frá
og til áramóta varð tapið „að-
eins“ 74 þúsund króriur. Er þá af-
skrifað á verulegan hátt. Siðan
hefur hagur fyrirtækis farið
batnandi.
Þessar staðreyndir hafa áður
verið birtar opinberlega. Vert er
að minna enn á, að þaer renna
öflugum stoðum undir rökfærslu
þeirra, sem telja einkarekstur
líklegri til árangurs en opinber-
an rekstur. Ýmsir frómir. menn
og fljóthuga, eiga stundum erfitt
með að skilja, að nokkuð sé þvi
til fyrirstöðu, að umfangsmikil
fyrirtæki séu starfrækt á vegum
hins opinbera. Þeir telja þann
hátt til blessunar og ávinning
fvrir alla alþýðu. Þó er það
alménningi til einskis gagns að
láta áhuga- og ábyrgðarlitla op-
inbera starfsmenn annast um
flókin stjórnendastörf, sem þeim
má í léttu rúmi liggja, hver ár-
angur verður af. Reynslan hefur
sýnt að í höndum einstakiinga er
á málum haldið af meiri alúð,
framkvæmdahug og dugnaði. Því
verður árangurinn meiri, þjónust
an betri og störfin arðbærari.
Fréttaritari frá siðu ungra
Sjálfstæðismanna sneri sér til
Ágústs Hafbergs og innti hann
nánar eftir starfi fyrirtækisins.
Fara upplýsingar hans hér á eftir.
STARFSHÆTTIR
LANDLEIÐA
Við kunnum ekkert töfraráð til
að kippa öllu í liðinn í einni svip-
an, segir Ágúst í upphafi. Við
reyndúm að gæta hagsýni í skrif-
stofum, verkstæðum og vögnun-
um sjálfum. Þeir þruftu mikið
\'iðha!d, og voru mannfrekir, t.d.
þurfti bílfrevjur til fai’miðasölu.
I fyrstu námu launagreiðslur til
! stúlknanna L. bílverði árlega.
Ti) dæmis um úrræði okkar
má nefna, að við settum okkur
fljótlega í samband við verk-
smiðju eina í Svíþjóð, sem fram-
leiðir vagna af gerðinni Scania
Vabis. Frá henni höfum við síðan
fengið 7 sterkbvggða og hag-
kværna vagna og geta bílstjór-
arnir nú t.d. annazt alla af-
greiðslu sjálfir.
Rekstur okkar hefur átt við
erfiðleika að etja. Okkur gekk
lengi illa að fá innflutningsleyfi
fyrir nýjum bílum og urðum því
að notast við þá gömlu iengur en
hagkvæmt var. Tvö stórverkföll
hafa og verið okkur þung í
skauti. í vor stóð verkfallið sex
vikur. VTið þux’ftum þó engar und-
anþágur til að halda uppi fullri
þjónustu. Var þó ekkert unnið
við viðgerðir og engar eldsneytis-
birgðir fluttar til okkar.
ÞJÓNUSTA FÉLAGSINS
Um leið og við tókum við
rekstrinum fjölgaði ferðunum til
Hafnarfjarðar. Höfum við siðan
farið þangað .43 ferðir á dag.
Við ákváðum einnig að gera
nýja tili-aun með ferðir í Kópa-
vog. Forráðaménn suður þar létu
gera nauðsynlegustu vegabætur
og eftir það hófust ferðir, sem
batnað hafa með auknum bíla-
kosti og lagfærðum vegum. Sér-
stakar Kópavogsferðir eru nú 26
á dag óg er ekið um alla byggð-
ina.
Þá annast Landleiðir ferðir til
Vífilsstaða (5 á dag) og á sumrin
er ekið að Vatnsenda.
Landleiðir hafa leitazt við að
hafa vagnakost sinn svo góðan
sem unnt er. Félagið hefur sjálft
byggt yfir bíla sína á eigin verk-
stæði, og hafa þar verið reyndar
ýmsar nýjungar. Stál hefur mik-
ið verið notað í bílahúsin, og á
verkstæðinu var smíðuð eina yf-
irbyggingin, sem hér á landi hef-
ur verið gerð úr stáli einu.
Rúmlega 4000 manns fara með
bifreiðum Landleiða á degi
hverjum, og þær aka um 1700
km. Fargjöld hafa verið óbreytt
síðan 1951. Fullorðnir greiða 3
kr. fyrir ferð mxlli Reykjavíkur
og Hafnarfjarðar, en 2 kr. fyrir
fei'ð í og úr Kópavogi.
HAGUR FÉLAGSINS
Fyrirtækið stendur nú traust-
um fótum að ég held, segir Ágúst.
Það hefur skilað nokkrum hagn-
aði s.l. 2 ái' eins og fram kemur
í nýjpm og bættum bílakosti.
I Starfsmenn eru.nú 27 auk min.
Tveir af bílum þeim, sem keyptir
’vorp.í upphafi, eru enn við lýði,
j en aðeins hafðir til vara. Allir
1 Skoda bílarnir eru úr umferð.
Við höfum keypt 8 nýja vagna,
Hver bíll tekur 70—80 farþega,
og þeir, sem nýjastir eru. hafa
kostað h.u.b. 400.000,00 kr.
Því miður verður ekki komizt
hjá hækkun fargjalda á næst-
unni. Síðan verkfallið skall á hef-
j ur, kaup hækkað um 15% Launa-
greiðslur okkar námu á s.l. ári
| nokkuð á 2. milljón króna, og
voru 45% af útgjöldum fyrirtæk-
■ns. Ljóst er, að þegar af þess-
ari ástæðu er hækkun óhjá-
kvæmileg. Þá er og þess að geta,
áð sitthvað hefur nú nýlega haft
áhrif á farþegatöluna okkur í ó-
Framh, á bls. 12
ÁLYKTUN 13. ÞSNGS SUS UM
SAMGÖNGUMÁL
1) 13. MNG S.U.S. telur, að góðar og öruggar samgöngur séu
frumskilyrði þess, að blómlegur atvinnurekstur geti þrifizt i
landinu og byggð haldizt í strjálbýlli héruðum. Jafnframí
fagnar þíngið þeim framförum, sem orðið hafa í samgöngum
tií annarra landa á sjó og í lofti, og telur höfuðnauðsyti,, að s»
þróun geti haldið áfram, og þeim aðilum, sem flutninga þessa
annast, sé gert kleift að starfa á samkeppnisgrundvelli við aðrai'
þjóðir.
2) Þingið telur að hraða beri eftir föngum brúa- og vegagerð og
telur höfuðnauðsvn, að áherzla sé lögð á endurbætur og viðhald
á aðalsamgönguieiðum og álítur að stefna beri að því, að byggja
aðalvegi úr varanlegu efni, svo sem malbiki eða steinsteypu.
Þingið iýsir því stuðningi sínum við framkomna þingsálykt,
unartillögu Sjálfstæðismanna á yfirstandandi Alþingi varðandi
þetta mál. Jafnframt telur þingið að betri. nýting fengist á
fjármagni því, er veitt er til brúa og vegagerða, með auknu
eftiriit og með því að leita tilboða í einstakar framk væmdir.
3) Jafnframt því, sem þingið fagnar þeirri öru þróun, sem orðiö
hefur í flugsamgöngum hér innanlands, telur það að stefna beri
að aukningu þeirra með því að fjölga lendingarstöðum og
endurbótum á þeim flugvöllum, sem fyrir eru. Telur þingiö,
að óhjákvæmiiegt sé, að hækkuð verði fjárframlög tií flugvalla
og kaupa á örvggistækjum, sem nauðsynleg teljast. Þingið lýsiv
ánægju sinni með vaxandi þátttöku íslendinga i alþjóðaflug ■
samgöngum og telur, að hér sé um nýja þýðingarmikla atvinnu
grein að ræða, sem njóta skuii fyllsta stuðnings ríkisvaldsins
4) Þingið álítur að stuðla beri að sem greiðustum samgöngum á
sjó og að jafnan sé tryggt, að nægur íslenzkur skipastóll sé
fyrir hendi til flutninga að og frá landinu. Einnig telur þingið
nauðsynlegt að leggja áherzlu á hafnarbætur og þá sérstaklega
á þeim stöðum, er eiga við samgönguerfiðieika að stríða. Þingið
telur óhjákvæmilegt að bæta úr því ófremdarástandi, sem es'
á strandferðum hjá Skipaútgerð ríkisins. Þingið vill því emv
á ný lýsa yfir því, að leggja beri niður Skipaútgerð ríkisin í
og fá reksturinn i hendur einkafvrirtækjum.
5) Þingið telur að stuðla beri að úrbótum í gistihúsamálum lands
ins hið bráðasta, bæði í Reykjavík og út um, íandið. Einnig
telur þingið óviðunandi að ríkiseinokun sé á móttökum erlendro.
ferðamanna, enda muni frjálsræði í þeim efnum stuðla að vax-
andi ferðamannastraumi til landsins og auknum gjaldeyris
tekjum.
6) Þingið telur endurbóta þörf á símakerfi landsins og enn fremm'
að bæta þurfi póstsamgöngur til dreifbýlisins og bendir á aD
nýta megi betur flugvélar til póstflutninga en verið hefur.
SKOLAFRETTIR
FRA VERZLUNARSKOLA
ÍSLANDS
í vetur stunda 328 nemer.dur
nám í Verzlunarskóla Islands. í
4 fyrstu bekkjunum, en þeir
mynda verzlunardeild skólans.
eru 285 nemendur, enda 3 deildir
í hverjum bekk. í 5. bekk eru 19
nemendur og 24 í 6. bekk.
Málfundafélag (M.V.Í ) starfar
í skólanum af fjöri. Hafa 3 mál-
fundir verið halanir i haust. —
Stjórn félagsins skipa: Gísli R.
Pétursson (formaður), Ragnar
Tómasson (ritari), Kristmann
Magnússon (gj aldkeri). Ýmsar
nefndir vinna að sérstökum þátt-
um í félagsliíi nemenda og aí
þeim hefst skemmtinefndin mest
að, en formaður hennar er Þór-
arinn Ólafsson. Ritstjói’i blaðs
nemenda, Viljans, er Þórðui
Guðjohnsen, formaður íþrótta-
félags þeii’ra er Björn Blöndal
Kristmundsson og bindindisfé
lagsins Ragnar Tómasson.
Verzlunarskólinn átti 50 ára af
mæli á s.l. hausti. Hann er sjálfs-
eignarstofnun, en nýtur nokk-
urra opinberra styrkja.
HELLUMÓTIÐ. — Á laugardaginn var efndi Samband ungra Sjálf
stæðismanna til kynningarmóts að Hellu á Rangárvöllum. Sam
koman fór fram með ágætum og mun ekki meiri fjöldi fólks hafa
komið áður til mannfundar austanfjalls á þessum árstíma. E'ru
mótinu var nánar sagt i Morgunblaðinu s.l. þriðjudag. Á myndinny
hér að ofan sjást þeir Jón Þorgilsson frá Ægissíðu, formaðpf
FjÖlnis, félags ungra Sjáll'stæðismanna á Rangárvöllum, Ingójfftr
I Jónsson ráðherra og Ásgeir Pétursson. formaður S.U.S. Þeir Iðgi
| óifur og Ásgeir flutlu aðalræðurnar á mótinu. ■