Morgunblaðið - 11.12.1955, Blaðsíða 1

32 síður (2 blöð)
tuiMflMð
4í árgiwirar
284. tbL — Sunnudagur 11. desember 1955
Prentudi^ 9X«rgunbla8sl*«
I4rús|e{f kaliar Kasmír
„itsrStir hluta lndlands“
,.Eg er sannfærður um, að Bagdadbanda-
lagið springur eins og
kúla“, segir Krúsjeff.
hver
onnur sapu-
SRINAGAR, Kasmír, 10. des.
KRÚSJEFF og BulganLn marskálkur eru nú á ferðalagl um
Kasrn'r. í dag lét Krúsjeff svo .urrjmælt í ræðu, að Kasmír
værí hluti af Indlandi, og hefðu íbúar furstadæmisins ákveðið
sjálfir, að svo skyldi vera.
Minntist hann á, að Indland og urinn kallaði Kasmír „norður-
Pakisían hefðu bæði nýiega orð- hluta Indlands."
ið sjálfstæð ríki, og kvað hann Kvað talsmaðurinn það kyn-
það skoðun sína, að engin þörf iegt ,að meðan deila Indlands
væri á því að hagga landamær- og Pakistan um Kasmír lægi enn
um þeirra. í ræðu sinni, sem hann fyrir öryggisráði SÞ, gerði einn
flutti í Srinagar, höfuðborg helzti fulltrúi þjóðar, er ætti
Kasmír, lagði hann enn áherzlu sæti í öryggisráðinu sig sekan
á, að öll samskipti Indlands og um að draga algjörlega taum
Rússlands væru mjög vinsamleg, annars deiluaðilans.
enda væru þau samherjar í bar-
áttunni fyrir friði.
O ★ O
Kvaðst hann harma það að
geta ekki sagt hið sama um Pak-
istan, sem væri meðlimur Bag-
dad-bandalagsins og hefði heim-
ilað Bandaríkjamönnum að
reisá herstöðvar í landinu. En
landið er mjög nálægt Sovét-
ríkjunum og' veldur þetta Rúss-
um því áhyggjum, sagði Krús-
jeff. ,,Ég er sannfærður um, að
Bagdad-bandalagið springur eins
og hver önnur sápukúla,“ bætti
Krúsjeff við. Krúsjeff reynir
engan veginn að draga dul á
óskhyggju sína!
Sagði Krúsjeff, að stjóm
Pakistan hefði mótmælt heim-
sókn þeirra til Afghanistan og
Kasmír við sendiherra Rússa í
Karachi, en „enginn gefur okkur
fyrirmæli um, hvert við förum,
í hvaða tilgangi eða hvaða vini
við veljum okkur.“
0^0
iTalsmaður utanríkisráðuneyt-
isins í Karachi lýsti heimsókn
Rússanna til Kasmír sem „fjand-
samlegri.“ Skírskotaði hann til
ummæla Bulganins, er marskálk-
Halldór Kiljan Laxness:
Mér þykir mest um vert, að narfn
mitt skuli nefnt í sambandi við hina
ókunnu meistara fornsagnanna
Laxness veitti bókmennta-
verðlaununum-viðtöku á Nóbels-
hátíðinni i Stokkhóimi í gær
STOKKHÓLMI, 10. des.
NÓBELSVEROLAUNIN í ár voru afhent í dag í Stokkhólmi.
tók Halldór Kiljan Laxness þar við bókmenntave. ðlaununnm,
en hann er fyrsti íslendingurinn, er hiýtur Nóbelsverðlaunin. VSff
verðlaunaafhendinguna kynnti prófessor Elías Wessén skáldíð og
skáldskap hans, og ávarpaði hann Kiljan að lokum á íslenzka.
250 þús. kr. kom
á númer 12204
í GÆR var dregið í 12. flokki
Happdrættis Háskólans og
kom hæsti vinningurinn, 250
þús. krónur, á miða númer
12204. Eru það fjórðungsmið-
ar og var einn seldur á Akur-
eyri, einn í varðarhúsinu í
Reykjavík og tveir hjá Ragn-
hildi Helgadóttur á Laugavegi
66. 50 þúsund króna vinningur
inn kom á hálfmiða númcr
6242, báðir seldir hjá Arndísi
Þorvaldsdóttur að Vesturgötu
10, Reykjavík. 25 þús. kr. kom
á númer 3457, og var hann
seldur í Varðarhúsinu.

fylgir blaðinu ekki í dag. —
Næsta Lesbók verður Jóla-
Lesbókin.

Halldór Kiljan Laxness: „Ég hugs
aSi einmitt til þeirra undursam-
legu ntanna ug kvenna þjóSdjúps-
ins, sem veittu mér fóstur.“
Gustaf 6. Adólf Svíakonungur
afhenti þeim verðlaunin, er
Nóbelsverðlaunin hlutu í ár. Fór
athöfnin mjög hátíðlega fram í
Hljómleikahöllinni í Stokkhólmi,
og voru margir tignarmenn við-
staddir athöfnina auk sænsku
konungshjónanna svo sem ráð-
herrar, sendiherrar erlendra
rikja þ. á. m. Helgi P. Briem
sendiherra, er var viðstaddur há-
Kosningar í Ástralíu
Flokkar samsteypusfjórnar-
innar báru sigur úr býfum
Hafa unnið sjö sæti, en engu tapað
I
MELBOURNE, 10. des.
D A G fóru fram kosningar í Ástralíu og var kosið tii full-
trúadeildarinnar og helmings öldungadeildarinnar. Flokkarnir,
er standa að samsteypustjóm Menzies, forsætisráðherra, hafa
augsýnilega borið sigur úr býtum. Er talningu var hætt í dag, voru
endanleg úrslit ekki kunn, en flokkar stjórnarinnar höfðu þá mik-
inn meiri hluta í 71 kjördæmi, en stjómarandstaða verkalýðs-
flokksins hafði betur í 45 kjördæmum. Enn lék vafi á því, hvor
mundi hafa betur í sex kjördæmum.
Fjárveitingarnefnd skilar áiili.
Ef kaupgjaldi og verðlagi hefði verið
Jialdið niðri yrði fjárhagur ríkis betri
Stjórnarflokkarnir hafa þá
unnið sjö sæti en engu tapað. Enn
er óljóst, hvort stjórnin heldur heimsbókmenntir, sagði Wessén.
tíðina sem sérstakur fulltrúi ís-
lenzku ríkisstjórnarinnar.
Er sænsku konungshjónin og
Nóbelsverðlaunahafarnir höfðu
gengið í salinn, setti Ekeberg,
ríkismarskálkur, hátíðina og
minntist tveggja Nóbelsverðlauna
hafa, er létust á þessu ári — þýzka
rithöfundarins Thomasar Mann
og eðlisfræðingsins Alberts Ein-
stein.
★ ★ ★
Voru síðan verðlaunahafarnir
kynntir hver á fætur öðrum og
afhenti konungur þeim verðlaun
in. Leikin voru hátíðleg lög á
milli kynninganna. Fyrstir voru
kynntir Nóbelsverðlaunahafarnir
í eðlisfræði, banderísku prófessor
arnir Lamb og Kusch, síðan
Bandaríkjamaðurinn Vincent de
Vigneaud, er hlaut verðlaunin í
efnafræði, þá Svíinn Hugo
Theorell, verðlaunahafinn í líf-
eðlis- og læknisfræði og loks
Halldór Kiljan Laxness.
★ SNAUÐ SMÁÞJÓÐ
Á AFSKEKKTRI EYJU
SKÓP HEIMSBÓKMENNTIR
Komst Wessén ni. a. svo að orði,
að ísland væri írumheimkynni
sagnalistar á Norðurlöndum, og
ætti þetta rætur sínar að rekja
til sérkenna og þróunar islenzks
þjóðlífs. Snauðri smáþjóð á af-
skekktri eyju tókst að skapa
meirihluta
deildinni.
sinum
öldunga-
Menzies forsætisráðherra hlaut
hreinan meirihluta í kjördæmi
sínu í Melbourne. En endurtaln-
MEIRI HLUTI fjárveitingarnefndar Alþingis hefur nú skilað
nefndaráliti og breytingartillögum við fjárlagafrumvarpið. - -
Er ætlunin að afgreiða fjárlög fyrir jól, og verður önnur um-
ræða þeirra á mánudaginn. Af nefndarálitinu er það ljóst, að af-
greiðsla fjárlaga er nú meiri erfiðleikum háð en oft áður og er
orsök þess fyrst og fremst sú stórfellda verðbólga, sem komið
hefur upp vegna verkfalls kommúnista s. 1. ár.
Svo mikið fé má vænta að fari til ýmiskonar niðurgreiðslna
o. fl. útgjalda, sem eru bein afleiðing af verkfallinu, að það hefur
verið vandasamt hlutverk fyrir fjárveitinganefndina að leysa út-
gjaldahlið fjárlaganna.
MIKIL ÚTGJÖLD
ÓHEILLAÞRÓUN
Um þetta segir m. a. í nefndar- j VERÐBÓLGUÖLDUNNAR
álitinu: j Orsaka þessarar óheillaþróun-
„Nefndin hefði kosið að geta ar er fyrst og fremst að leita
gert tillögur um meiri fjárveit- í þeirri verðbólguöldu, er fylgdi
ingar til ýmissa þjóðnytjamála,' í kjölfar kauphækkananna, sem
en hér hefur verið mikill hæng- , urðu snemma á þessu ári. Kaup-
ur á, af því að ljóst er, að út- hækkanir og verðhækkanir, sem
gjöld ríkissjóðs verða á næsta orðið hafa undanfama mánuði
ári mun meiri en tekjustofnar , og munu þó koma fram með enn
leyfa. Fjárlagafrumvarpið er út- meiri þunga á næsta ári, valda
gjaldamegin 62,3 millj. kr. hærra annars vegar því, að útgjöld rík-
en fjárlög yfirstandandi árs. Þar isins til flestra eða allra þátta
við bætist að horfur eru á því,1 starfsemi þess vaxa stórlega og
að í meðferð þingsins hækki út-, hinsvegar minnkar mjög hlutur
gjaldahliðin enn um 70—80 millj. [ allra verklegra framkvæmda,
kr. — i nema hækkanir verði gerðar á
þeim fjárveitingum til þess að
mæta hækkun kostnaðar við
framkvæmdirnar.
Er augljóst, að hefði verið
hægt að halda kaupgjaldi og
verðlagi í skefjum, svo sem ver-
ið hefur síðustu árin, hefði horft
mun betur um hag ríkissjóðs á
næsta ári.
NIÐURSTODUTOLUR
Breytingartillögur meiri-
hluta fjárveitinganefndar
leiða til þess að tekjur hækki
um 15 milljónir frá því sem
er í fjárlagafrumvarpinu, en
gjöld hækki um 27 milijónir.
Eftir breytingartillögur
nefndarinnar er gert ráð fyr-
ir 592 millj. kr. tekjum og 542
milljón króna gjöldum. En þá
Menzies
ber þess að geta, að eftir er,
að ákveða ýmsar stórfelldar |
greiðslur aðrar og verður það
gert í meðferð þingsins.
Síðar verður skýrt frá einstök-
um breytingartillögum nefndar-
innar.
hlaul Itreinan meiri-
ing verður að fara fram í kjör-
dæmi dr. Evatts, leiðtoga stjórn-
arandstöðunnar, í Sydney, þar
sem hann hlaut ekki hreinan
meiri hluta atkvæða.
Kvað hann þurfa mikinn þrótt
til að endurnýja sagnalist, er ætti
slíka hefði.
Sagði Wessén, að í flestu því,
sem Laxness hefði skrifað, leggði
hann áherzlu á að draga upp
sanna mynd af lífi fólksins og
kjörum, og vegna þessa og einn-
ig næmrar skynjunar hans á
mannlífinu og ríkrar frásagnar-
gáfu, hefði hann ötlum samtíma-
mönnum sínum fremur getað orð
ið skáld þjóðar sinnar.
★ ÁHUGI HANS Á STJÓRN-
MÁLUM GENGUR STUND-
UM ÚT YFIR LISTINA
Laxness er fullur áhuga á
þjóðfélagslegum og stjórnmála-
legum vandamálum síns tíma,
stundum um of með tilliti til list-
arinnar, en kímnigáfa hans slær
þó nokkuð á það, sagði Wessén.
Ræddi Wessén síðan um ein-
stakar bækur Laxness, stil hans
og þær nýjungar, er hann hefði
leitt inn í íslenzkt ritmál, og
ávarpaði hann að lokum ■ á ís-
lenzku og bað Kiljan að ganga
fram og taka við verðlaununum
úr hendi konungs.
★ ★ ★
Síðdegis í dag (kl. 6 skv. ísl.
tíma) var Jialdin mikil veizla í
Bláa salnum í Ráðhúsinu í Stokk-
hólmi. Þennan fagnað, er Sænska
akademían heldur ár hvert í til-
Frh. á bls. 2.