Morgunblaðið - 24.12.1955, Blaðsíða 12

44
MORGUNBLAÐIB
Laugardagur 24. des. 1955
EINU SINNl fyrir mörgum,
mörgum árum var lítið fræ-
kora. Það var ósköp litið og óx
og 6x niðri í jörðinni. Litla
írækornið vissi, að það átti eftir
að springa út og komast upp fyr-
ir yfirborð jarðarinnar, en það
viaei ekkert, hvernig það myndi
verða. En mikið hlakkaði það til
þegar sú stund rynni upp. —
Jseja, einn góðan veðurdag
fannst litla frækorninu það vera
orðið nægilega stórt og stæðilegt
til þess að reka kollinn upp úr,
og það fann hvernig það teygði úr
sér, og allt í einu heyrðist eins og
smáhvellur, þegar sprotinn fór
upp, — en æ-i hvaða voða birta
er þetta, — litla frækornið, sem
var nú. orðið að litlu tré, blind-
aðist alveg af allri þessari birtu,
því niðri í jörðinni var auðvitað
kolniðamyrkur. — En fljótlega
vandist það birtunni, — og nú leit
það í kringum sig í sólskininu. —
Það sá að það stóð uppi á háu
felli, og fyrir neðan breiddi sig
allvíður dalur, sem var frekar
eyðilegur. Þjóðvegurinn lá þar
fyrir neðan fellsbrúnina. En litla
trénu til mikillar gleði sá það
fljótlega, að það var alls ekki eitt
síns liðs uppi á fellinu, heldur
stóð þar skammt. frá stórt og
gamalt tré.
Það hefur líklega verið farið að
sjá illa, því það tók ekki eftir
ktla trénu, og ætlaði varla að
heyra, þegar það sagði með sínum
véika málróm: „Góðan daginn“.
Stóra tréð leit í kringum sig
og skildi ekkert í hvaðan þetta
veika hljóð kom, en þá sagði litla
tréð aftur „góðan daginn. Sérðu
mig ekki? Ég er hérna rétt við
hliðina á þér?“
— Ó ,jú, nú sé ég þig, sagði
stóra tréð. — Góðan daginn, litla
tré, og velkomið í.heiminn! Það
var gaman að fá einhvern hérna
t« þess að rabba við. Það getur
veríð dálítið einmanalegt stund-
um að vera alltaf aleinn.
*
Og nú leið tíminn og litla tréð
6x og dafnaði með hverjum deg-
inum sem leið. Stóra tréð reynd-
ist þvi hinn bezti kennari og
leiðsögumaður, því það kenndi
litla trénu hvernig það ætti að
fara að því að vaxa sem bezt,
og hvernig það ætti að skýla sér
þegar rigningar og stormar geis-
uðu. Og eftir mörg ár, þegar litla
tréð var orðið að stóru og lim-
fallegu tré, þá kal laði stóra gamla
tréð það alltaf „litla tréð“.
Einn daginn fór stóra tréð að
segja litla trénu frá því hvað það
langaði til að vei'ða, þegar það
yrði höggvið niður.
— Mig langar til þess að
verða eitthvað gagnlegt, eins
og t. d. uxakerra gamla manns-
ins, sem gengur oft hérna fram
hjá. Hann hefur gengið hér
eftir veginum í mörg, mörg ár,
og ég hef tekið eftir því, að hann
er alltaf með sömu kerruna, og
nú er 'hún orðin ósköp slitin,
sagði gamla tréð og litla tréð
hlustaði hugfangið á, þegar þetta
gamla og vitra tré talaði.
— Ó, sagði litla tréð, — mig
langar líka til þocs að verða eitt-
hvað ga'mlegt, en mig mundi
langa tii þess að verða fallegt
hús, gagnleg bygging, sem minnti
alla sem sæju liúsið á fallega
viðinn minn, — það eykur yndi
Og ánægju fólksirs áð sjá falleg-
ar byggingar...
Mítt í þessum samræðum sáu
trén tvö hvar gamli maðurinn
kom gangandi eftir þjóðveginum.
— Annar maður var með honum
og í vagninum höfðu þeir exi
og sög. —
— Ó, ó, hrópaði gamla tréð með
ánægju, — nú ætla þeir að koma
og búa til uxakerru úr mér. Ég
skal þá alltaf reyna að vera góð
kerra og gera gamla manninum
allt til þægðar sem ég get.
Og gamla tréð hafði rétt fyrir
sér, mennirnir hjuggu það niður
og óku því í burtu á gamla vagn-
inum.
á:
Nú var litla tréð eitt eftir uppi
á fellinu. — Fyrst í stað leiddist
því alveg óskaplega, — einveran
gat verið svo kveljandi, sérstak-
lega á kvöldin, en smátt og smátt
fór það að venjast henni.
Það var nú orðið mjög fallegt,
teygði greinar sínar og lim á móti
sólinni. Á sumrin, þegar sólin
var hæst á lofti, höfðu vegfar-
endur það fyrir venju að hvíla
sig í skugga þess.
Svo var það einu sinni að
nokkrir menn komu saman í hóp
gangandi upp hlíðina og þeir
námu staðar í forsælu litla trés-
ins. Þeir voru bara venjulegir
menn og litla tréð veitti þeim
enga sérstaka athygli, en allt í
einu sá það hvar einn af mönn-
unum. gekk út úr hópnum alveg
upp að því og horfði á það hug-
fanginn á svip.
— En hvað þetta er fallegt tré,
sagði maðurinn, og litla tréð fann
að það roðnaði af ánægju. Þá fór
það að veita manninum meiri
athygli, og sá þá að hann var allt
öðru vísi en hinir mennirnir, þótt
hann væri bara iklæddur hvítri
skykkju alveg eins og þeir.
En það var eitthvað í svip
hans, sem var svo fallegt og augu
hans voru sérstaklega góðleg. Og
litla tréð fann hvernig sælu- og
góðleikatilfinning fór um það allt
út í yztu greinar, þegar maður-
inn með góðlegu augun horfði á
það.
Og um kvöldið, löngu eftir að
mennirnir voru farnir var liíla
tréð enn 1 að hugsa um þenr.an
mann og velta fyrir sér hver
hann hefði verið.
á
Litla tréð hélt áfram að hugsa
um það hve gaman það yrði þeg-
ar það yrði sótt og smíðað úr þvi
eitthvað gagnlegt og það hugs-
aði um þetta á hverju einasta
kvöldi, áður en það fór að sofa.
Svo var það eitt kvöld að litla
tréð þóttist sjá að vont veður
væri í aðsigi og þegar það fór að
sofa bjó það sig sérstaklega und-
ir þjið. En um miðja nótt vaknaði
það upp með andfælum við að
stofn þess rifnaði eftir endilöngu
við þnð að eldingu sló niður.
— Ó, ó, hrópaði litla tréð í ör-
væntingu sinni, — hiálp, hjálp, —
vill ekki einhver hjálpa mér, ég
finn svo mikið til, — og það grét
hástöfum og fann hvernig það
ætlaði að klofna alveg í sundur.
En auðvitað kom enginn tií þess
að bjálpa því, enginn var nálæg-
ur, sem gat heyrt hljóðin i því —
rg hogar aumingja litla tréð hafði
kvaii f og grátið nokkra stund
var það orðið svo úrvinda að þsð
sofnaði loks út frá öllu saman.
Næsta dag, þegar það vaknaði,
verkjaði aumingja litla tréð í all-
ar greinarnar, — og það ætlaði
varla að þora að líta niður á sund
urtættan stofn sinn, — og þegar
það sá hvernig það leit út, gjör-
samlega afskræmt, fór það að
gráta.
— Æ-i, mikið er leiðinlegt að
sjá hvernig ég er orðið, snökti
aumingja tréð, — ég er ekki leng-
ur fallegt tré, og nú kemur á-
byggilega aldrei neinn til þess að
búa til eitthvað fallegt úr mér.
Og vegna þess hve aumingja
litla tréð var sorgbitið féllu smám
saman af því öll laufin og það
stóð nú á fellsbrúninni sundur-
tætt og ekki með einu einasta
laufi. — Vegfarendur, sem leið
áttu fram hjá, hættu alveg að
setjast niður hjá því, — enginn
veitti því athygli, — og því leidd-
ist nú meir en nokkru sinni fyrr.
Svo var það eitt kvöld að litla
tréð stóð eitt og yfirgefið á fell-
inu sínu að það sá hvar maður
kom gangandi hægt upp fells-
hlíðina. Þó maðurinn væri enn
langt í burtu, sá litla tréð strax
að þetta var maðurinn með góð-
legu augun, sem einu sinni hafði
komið og dáðst að því hvað það
hafði verið fallegt.
— Ó, hugsaði litla tréð með
sjálfu sér. — Hvað skyldi hann
halda, þegar hann sér mig aftur?
Nú er ég allt sundurtætt og ekki
með eitt einasta laufblað. Ég
skammast mín svo mikið að ég
get ekki litið upp. Og berar grein-
arnar héngu niður og litla tréð
grét af skömm.
En góðlegi maðurinn virtist
ekki taka eftir neinu, hann leit
ekki einu sinni í áttina til litla
trésins, — heldur kraup hann á
kné skammt frá því, og lét lóf-
ana saman undir höku sér. Svo
beindi hann augum sínum til
himins, — og svona var hann aila
nóttina. '
Litla tréð var svo undrandi yfir
háttalagi mannsins, að það sofn-
aði ekki dúr. Það veitti þvi at-
hygli að augu mannsins voru svo
harmþrungin að þvi stóð stuggur
af.
Þegar sólin kom upp morgun-
inn eftir var eins og góðlátlegi
maðurinn rankaði við sér. Hann
stóð upp og leit í kringum sig,
jafn hnugginn á svip og kvöldið
áður, en nú kom hann auga á
tréð.
Auðséð var að hann varð undr-
andi. Hann gekk að því og lagði
hönd sína blíðlega yfir sárið á
stofni litla trésins og það fann
greinilega hvernig velliðan og
sælutilfinning fór um það allt.
Aldrei hafði því liðið svona vel
fyrr og það fann hvemig Værð
barnascga
fré Egyptalandi
færðist yfir það og það varð svo
syfjað að það gat ekki haldið sér
vakandi. — Það féll í væran
svefn.
Það vaknaði ekki fyrr en næsta
morgun við að fólk hafði safnazt
saman í kringum það og dáðist
hástöfum að einhverju.
Litla tréð lauk upp augum sín-
um og sá að mikill mannfjöldi
hafði safnazt saman umhverfis
það og allir horfðu á það og
sögðu: „Dásamlegt, hvílíkt und-
ur. Hér hefur gerzt kraftaverk!“
Og litla tréð leit niður á stofn
sinn og greinar og sér til mikíll-
ar undrunar sá það að stofninn
var orðinn heill og greinarnar
voru orðnar laufgaðar. — Litla
tréð æpti upp yfir sig áf fögn-
uði og sagði: — Hér hefur víst
gerzt kraftaverk! Ég er aftur orð-
ið að fallegu tré, sem allir dáðst
að. Nú getur verið að einhver
komi og smíði eitthvað gott og
gagnlegt úr mér. Nú langar mig
enn meir en fyrr til þess að gera
góðverk. Dásamlegt! Gleði htla
trésíns verður ekki með orðum
lýst.
Þegar mannfjöldinn hafði
dáðst að trénu nokkra stund
týndist fólkið í burtu, nema tveir
menn, sem urðu eftir með sög og
exi.
■— Jæja, hugsaði litla tréð. Svo
þeir ætla þá að saga mig niður
og leyfa mér að gera gagn í heim-
inum. Og það varð himinlifandi
af gleði.
En undrun þess óx enn þegar
mennirnir fóru að skoða grein-
arnar í staðinn fyrir stofninn og
þeir völdu tvær stórar greinar og
söguðu þær af. — Síðan gengu
þeir burtu.
Litla tréð starði undrandi á
éftir mönnunum, sem gengu í
áttina til þorpsins, sem var
skammt undan. — Hvað skyldu
þeir ætla að gera við tvær af
greinum þess? Það gat ómögu-
lega skilið það.
Allt var kyrrt og hljótt og litla
tréð var hnuggið. Allt í einu
heyrði það óm af miklum mann-
fjölda, sem nálgaðist óðum. Það
leit í kringum sig og sá þá hvar
heillöng skrúðganga af fólki kom
eftir þjóðveginum, Fremst í
henni rogaðist maður með kross
á bakinu, og litla tréð þekkti bæði
krossinn og manninn.
Krossinn hafði verið búinn til
úr greinum þess og maðurinn var
góðlátlegi maðurinn, sem hafði
læknað það.
— Ó, hugsaði litla tréð með
sjálfu sér. — Hvers vegna er góði
maðurinn látinn rogast með
krossinn, hann hlýtur að vera
alítof þungur fyrir hann. Hvað
skyldi eiga að gerast?
Og litla tréð tárfelldi þegar það
sá hvernig mannfjöldinn hamað-
ist í kringum aumingja manninn
með krossinn á bakinu. Svitinn
bogaði af honum, en samt henti
fólkið í hann steinum og spark-
aði i liann, óg hátín var rekinn
áfram rrieð svípum. En nú kom
einhvfer maður úr hópnum og
baúSst tíl þes? að bera krössitín,
én hötíu’m Va’r'ýtt'fíí' hliðar.
Vegurinn var erfiður yfirferð-
ar og sólin var brennheit, og
mdnnf jöldinn þokaðist áfram. Nú
vas skrúðgangan komin fram hjá
fellí Jitla trésins, en hélt í áttina
að öðru, sem stóð þar skammt
frá. Þá sá það að þar höfðu verið
reistir tveir krossar, sem stóðu
með dálitlu millibili og þegar
fólkið komst upp á hæðina, var
krossinn hrifinn af góða mann-
inum og rekinn niður á milli
hinna tveggja.
Litla tréð vissi nú hvað átti að
gerast og það leit undan — og
draup höfði og grét. — Allt í einu
skyggði fyrir sólina og þrumu-
regn steyptist niður, — eldmg-
arnar glömpuðu og skynclilega
varð kolniðamyrkur, eins og
komið væri fram á nótt.
Litla tréð grét, og í kringum
það grét öll náttúran, það sagði
blómunum og grasinu hvað værí
að gerast og áður en langt um
leið vissu öll tré í heiminum, allt
grasið og öll blómin hvað var að
gerast. Og öll náttúran grét.
Litla tréð vissi ekki hvernig
það átti að fara að því að halda
áfram að lifa, allan næsta clag
grét það, og um kvöldið sofnaði
það út frá sorgum sínum.
Næsta morgun, en þá var sunnu
dagur, skein sólin aftur glatt og
litla trénu fan'nst eins og einhver
breyting hefði orðið á heiminum
aftur. Það leit í kringum sig og
sá þá allt í einu hvar maður kem-
ur gangandi upp hlíðina. Það lá
við að það æpti upp yfir sig af
gleði. ,
Þetta var maðurinn með góð-
lega andlitið, sem hafði verið
krossfestur.
— Hann lifir! Hann lifir! hróp-
aði það upp yfir sig og allt í kring
um hann leit upp. Hann er kom-
inn aftur! hrópaði litla tréð í gleði
sinni. Og öll náttúran gladdist
með því.
En svo, þegar maðurinn var
næstum kominn alla leið upp, var
eins og hann byrjaði að svífa upp
í himininn. Litla tréð varð undr-
andi, en maðurinn hélt áfram að
svífa lengra og lengra í buríu.
— Ekki fara! hrópaði litla tréð.
— Ó, ekki fara, vertu hérna hjá
okkur. En maðurinn fór lengra
og lengra, en hann leit við og
horfði sinum góðlegu augum á
litla tréð og það heyrði í fyrsta
sinn málróm hans er hann sagði:
„Gleymdu mér aldrei, litla tré,
og gættu að mér, því ég mun
koma aftur".
Og litla tréð teygði laufin rín
á móti himni og sól og sagði gras-
inu og blómunum að gera eins og
brátt vissi öll náttúran að hún
átti að gæta að þegar góðlegi
maðurinn kæmi aftur, og allt
teygði sig á móti birtúnni.
Þess vegna vísa blöð trjánna
og blómin á móti himni, þau bíða
öll eftir því að Hann, sem fædd-
ist í þennan heim í dag fyrir
1955 árum lcomi aftur tíl okkar.
(Þýtt og endursagt — A. Bj.)