Morgunblaðið - 23.05.1956, Blaðsíða 6

MORCUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 23. mai 1956
Ljósmyndari Morgunblaðsins, Ól. K. Magnúss., tók þessar myndir
tj rir skömmu a fyrstu opinberu æfingu drengjahljómsvcita Austur-
og Vesturbæjar. Efri myndin sýnir áheyrendur, en hvert sæti i
Skátaheimilinu var setið.. Borgarstjórinn, Gunnar Xhoroddsen, er
fremst á myndinni tii vinstri, ásamt Jónasi B. Jónssyni, fræðslu-
málastjóra. Neðri myndin er af Lúðrasveit Vesturbæjar, en stjórn-
andi hennar er Paul Pampichler.
Hnitastefnan grelur nndan réf*?r-
vitund þjéðfétagsborgaranna
Slíkt stjórnarfar hlýtur oð enda
annaðhvort með harðstjórn eða
stjórnleysí og spillingu
Athyglisverð grein eftir dr. Jóhs. Nordaí
I
ÁGÆTRI grein, sem dr. Jóhannes Nordal skrifar í nýútkomið
oss ekki í freistni", gerir hann að umtalsefni þær hættur, sem
almennri löðhlýðni og réttarvitund þjóðfélagsborgaranna stafar
af hinni viðamiklu lagasetningu, sem siglt hefir í kjölfar síauk-
inna opinberra afskipta af daglegu lífi bogaranna, sér í lagi
slíkra aukinna afskipta á sviði efnahagsmála.
Á þeim örlagaríku tímamótum,
sem nú eru, þegar kjósendur
standa gagnvart því áð velja
rnilli hafta- og ofstjórnarstefnu
vinstri flokkanna svonefndu ann-
ars vegar og stefnu einstaklings-
frelsisins hins vegar, er grein dr.
Jóhannesar vissulega þörf hug-
vekja, og þykir því rétt að birta
úr henni nokkrar setningar.
ÓHÓFLEG OG ÞVINGANDI
LÖGGJÖF FREISTAR
TIL LÖGBROTA
í grein sinni kemst dr. Jó-
Sænskur
náimstjþkur
SAMKVÆMT tilkynningu frá
sænska sendiráðinu hafa sænsk
stjórnarvöld ákveðið að veita
námsmanni frá Danmörku, Nor-
egi, Finnlandi eða íslandi fjög-
urra mánaða námsstyrk háskóla-
árið 1956—1957. Styrkurinn verð-
ur væntanlega 440 sænskar krón-
ur á mánuði, ennfremur ferðá-
styrkur að fjárhæð 300 sænskar
krónur. Styrkurinn er einkum
ætlaður mönnum, er hafa hug á
að stunda sjálfstætt framhalds-
nám við sænskan háskóla. Til
mála kemur, að styrknum verði
skipt milli tveggja umsaekjenda,
og fengi hvor umsækjandi þá
styrk til tveggja mánaða náms-j
dvalar.
Umsóknir um styrkinn sendist
menntamálaráðuneytinu fyrir 15.
maí n.k. í umsókn skal taka fram
fullt nafn og heimilisfang, fæð-
ingarár og stöðu, ennfremur fylgi
umsókninni staðfest afrit af próf-
skírteinum, vottorð um sænsku-
kunnáttu, nákvæm greinargerð
um, hvernig umsækjandi hyggst
verja námstímanum, svo og með-
mæli ef til eru.
Svenska Institut annast val
styrkþega.
(Frá menntamálaráðuneytinu)
Raab falin stjórnar•
myndun í Austurríki
Flokkur hans vann mikið á í kosningunum
— skoriir aðeins 1 þingssii á hreinan
meirihluia í hinu nýja þingi
Vínarborg,
AUSTURRÍSKI forsetinn Theódór Körner fól Júlíusi Raab,
fyrrverandi stjórnarforseta að mynda nýja stjórn, eftir að
flokkur hans, Kaþólski flokkurinn, hafði unnið mikið á í kosning-
imum, er fóru fram í Austurríki s.l. sunnudag. Kaþólski flokkur-
[ inn fékk átta þingsætum fleira en í síðustu kosningum — og skortir
1 nú aðeins eitt þingsæti til að hafa hreinan meirihluta í hinu nýja
,)ingi.
Kaþólski fiokkurinn hefur tii
þessa haft stjórnarsamvinnu við
Jafnaðarmenn, og þess er vænzt,
að svo verði áfram, þar sem Jafn-
aðarmenn unnu einnig nokkuð á
— fengu tveim þingsætum fleiri
en í síðustu kosningum. Búizt er
þó við því, að það kunni að ganga
í allmiklum brösum að mynda
nýja stjórn, þar sem Kaþólski
flokkurinn mun — vegna síns
glæsilega kosningasigurs — setja
sín helztu dagskrármál á oddinn
sem skilyrði fyrir stjórnarsam-
vinnu við Jafnaðarmenn.
hannes m. a. svo að orði: „Sú
saga hefir endurtekið sig hvað
eftir annað, að óhófleg og þving-
andi löggjöf hafi aukið svo mjög
freistingar manna til lögbrota,
að smám saman hefir verið graf-
ið undan réttarvitund þeirra og
löghlýðni. Slíkt stjórnarfar hlýt-
ur að enda annað hvort í harð-
stjórn, er beygir alþýðu manna
til undirgefni, eða í stjórnleysi
og spillingu.“
Og ennfremur segir dr. Jó-
hannes:
„Hér hefir verið sett marg-
visleg löggjöf, sem virðist hafa
verið til þess eins fallin, að
kenna mönnum að iítilsvirða
lög og rétt. Er þar fyrst að
geta bannlaganna, sem mikill
hluti þjóöarinnar var einhuga
um að sniðganga. Og síðan
hefir margt bætzt við, t. d.
óréttlát og illframkvæmanleg
skattalöggjöf, gjaldeyris- og
innflutningshöft og ýmiskon-
ar hömmr á sviði efnahags-
máia. Afleiðingin hcfir verið
margvísleg spilling, svartur
markaður, smygl, okur og| m4jum
önnur lögbrot, scm margir
telja vera orðið alvarlegt
þjóðfélagsmein.“
vegar er lagasetning og bein af-
skipti ríkisvaldsins, hms vegar
hið frjálsa hagkeí'fi. Fyrri leið-
in er mun erfiðari í framkvæmd.
Hún krefst dyggra þjóna ríkis-
valdsins, sem geta sýní árvekni
og framtak í starfi án þess að
hljóta fyrir það sérstaka kjara-
bót, en jafnframt staðizt þær
freistingar, sem óhjákvæmilega
verða á vegi þeirra. Sé of mikið
á lagt, er meira í húfi en stjórn
efnahagsmála ein, því að hætt
er við, að virðingarleysi fyrir
öllum lögum og rétti fylgi fljótt
á eftir."
„Það er því höfuðnauðsyn, að
þjóðfélagið sé þannig skipulagt,
að heiðarleiki og skyldurækni
borgi sig og ekki séu lagðar í
götu hvers manns ógerlegar
freistingar til lögbrota. Hið
frjálsa hagkerfi er í mörgum
efnum heppilegasta leiðin að
þessu markmiði.
Ef rétt er á haldið sameinar
það hagsmuni einstaklingsins og
þjóðfélagsins á hinn hagfelldasta
hátt. Með þessu er ekki sagt,
að einkarekstur sé ætíð bezta
skipulagið. Opinber rekstur og
þá einkum samvinnurekstur geta
vel samrýmzt frjálsum mark-
aði.“
í SlykMáéirói
Stykkishólmi, 15. maí.
Aðalfundur Sjálfstæðisfélags-
ins Skjaldar í Stykkishólmi, var
haldinn i gærkveldi í Samkomu-
húsinu. Var hann vel sóttur og
umræður fjörugar. í stjórn voru
kosrjir Jón ísleifsson, verzlunar-
maður, formaður, meðstjórnend-
ur Ólafur P. Jósson, héraðslækn-
ir, Ágúst Bjartmars, trésmíða-
meistari, Björgvin Þorsteinsson,
verkamaður, Árni Ketilbjarnar-
son, kaupmaður, Hinrik Finns-
son, verzlunarmaður og Árni
Helgason, stöðvarstjóri.
Sigurður Ágústsson alþingis-
maður ræddi stjórnmálaviðhorf-
ið og atvinnu og framtíðarmál-
efni sýslunnar. Með þessum fundi
er hafinn kosningaundirbúning-
urinn af háifu Skjaldar. — Árni
ÚRSLIT KOSNINGANNA
Úrslit kosninganna urðu þau,
að Kaþólski flokkurinn fékk 82
þingsæti, en hafði áður 74, Jafn-
aðarmenn fengu 75, höfðu áður
73, Þýzki flokkurinn fékk 5,
hafði áður 14 og kommúnistar 3,
höfðu áður 4.
Kaþólski flokkurinn og Jafn-
aðarmenn hafa haft með sér
stjórnarsamvinnu s.l. 10 ár. Er
herir Bandamanna hurfu brott
frá Austurríki s.l. haust, varð
mismunurinn milli þessara
tveggja flokka skýrari, og leiddi
það til kosninganna.
★
Aðalágreiningsmálið í kosnJ íga
baráttunni var rekstur olíufram
leiðslunnar í Austurríki. Er her
náminu lauk voru olíulindirnar,
sem verið höfðu á valdi sovézka
hersins, afhentar austurríska rík-
inu. Jafnaðarmenn vilja, að þar
Verði um ríkisrekstur að ræða,
Júlíus Raab — sigurvegari
í kosningunum.
sn Kaþólski flokkurinn tekur
einkaframtak fram yfir. Einnig
deila flokkarnir um rekstur flug-
samgangna, og vilja Jafnaðar-
menn ríkisrekstur en Kaþólski
flokknrinn vill fela einkafyrir-
tækjum reksturinn.
„PAPPAKOMPLEX"
UMBÓTAMANNANNA
Dr. Jóhannes spyr nú enn-
fremur: „Hvaða leið eiga Islend-
ingar nú að velja? Á að herða
löggæzluna og framfylgja bók-
staf laganna með oddi og egg,
eða á að breyta lögur.um sjálf-
um og sníða þau betur við hæfi
þjóðarinnar? Mörgum mun finn-
ast, að í hinu síðara felist sið-
ferðislegur veikleiki: Það eigi
að slaka á kröfunum og gefa
hinum eigingjörnu tilhneigingum
manna lausan tauminn. Þannig
hefir umbótamönnum allra tíma
hætt við að hugsa. Þeir hafa vilj-
að móta aðra eftir hugsjónum
sjálfra sín og æst þá því til mót-
þróa. Þess vegna hafa svo margar
byltingar og trúarhreyfingar
endað í harðstjórn“.
UM TVÆR LEIÐIR AÐ
VELJA?
Um hina heppilegustu skipan
efnahagsmálanna kemst dr. Jó-
hannes þannig að orði:
„Þótt margt hafi breytzt á
einni öld er enn yfirleitt um
tvær leiðir að velja, til &ð stjórna
efnahagsstarfseminni. Annars
HIÐ DYRA EFTIRLIT
OG LÖGGÆZLA
Dr. Jóhannes kemst enn svo að
orði:
„Mest er um vert, að nýta
þann aflgjafa, sem eigin hags-
munir einstaklingsius eru, í
stað þess aff mikill hluti af
orku þjóðfélagsins fari til
einskis í fánýtu eftirliti og
löggæzlu.“
Hér er á einkar Ijósan hátt
gefin skýring á orsökum þess
ömurlega ástands, ekki ein-
göngu í efnahagsmálum, heldur
einnig í réttarfars- og siðgæðis-
sem haftaöngþveitið
leiddi yfir þjóðina undir forystu
haftaflokkanna árin fyrir seinni
heimsstyrjöldina og aftur árin
1947—’50. Auk hins almenna
skorts á öllum sviðum blómgvað-
ist í ríkum mæli alls konar okur-
starfsemi og spilling, sem hið
dýra og viðamikla eftirlit stjórn-
arvaldanna fékk ekki rönd við
reist.
Það varð og ekki til þess að
bæta siðferðið, að allir vissu að
þetta eftirlit var ekki óhlut-
drægt. Með það fóru fyrst og
fremst pólitískir gæðingar stjórn-
arvaldanna, menn sem voru ó-
fúsir til þess að gera „óvina-
fagnað“ með því að kæra ein-
staklinga og fyrirtæki sem að
einhverju leyti voru í tengslum
við þeirra flokk. Þeim mun
meiri áherzla var á það lögð að
klekkja á þeim fyrirtækjum og
einstaklingum, sem ekki voru á
réttri „línu“.
Það skal að lokum undirstrik-
að með orðum dr. Jóhannesar
sjálfs, að stefnan í efnahagsmál-
um hefur áhrif á miklu fleiri
þætti þjóðlífsins en efnahags-
málin ein. „Þjóðfélagið er allt
ein órofa heild og meðferð efna-
hagsmála hefir ekki áhrif á af-
komuna eina, heldur á lífsskoð-
un manna og siðgæði, list þeirra
og trú.“
Aðalfundur Fasteignaefgenda*
féS. ræ5ir fryggiragamáE
♦
O Bezt að AKGLÝSA í
: m
♦ ♦
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
lORGUNBLAÐINU
AÐALFUNDUR Fnsteignaeig-
endafélags Reykjavíkur var hald-
mn 30. april s. 1.
Á fur.dinum var einróma sam-
þykkt að undirbúa pað, að hús-
eigendui í Reykjavík stofni trygg
ingafélag í þeim aðaltúgangi að
taka brunatryggingar húsa i um-
dæmi Reykjavíkur í sjnar hend-
ur eins fljótt og verða má.
Ennfremur voru rædd ýmis mál
fasteignaeigenda.
Úr stjórn félagsir.s áttu aðlagningameistari.
ganga fortuaður félagsins Jón
Sigtryggsson Jón G. Jónsson,
verkstjori og Jón Guðmundsson,
skrifstotumaður. Þeir voru allir
endurkjörnn’ Fyrir l stjórninni
eru Alfreð Guðmundsson, skrif-
stofustjóri og Ólafur Jóhanne3-
son kaupmaður.
í varastjórn voru endurkjöm-
ir: Geir Hallgrímssor.. hdl., frú
Þórey Þorsteinsdóttii kaupkona
og Sighvatur Einarsoon, pípu-