Morgunblaðið - 28.02.1957, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 28. ebr 1957
MORCUISBL 4fítn
9
MANNFJÖLGUN HÆTTULEGA ÖR
ÞAÐ ER NÚ orSið langt síðan ríkið fór að hafa tölu á þegnum
sínum og fylgjast með fjölgun þeirra. Við munum t.d. eftir
hinni gömlu sögu um skipun Ágústusar Rómarkeisara, sem leiddi
til þess að Kristur fæddist í Betlehem, en ekki í Nazaret. Þessi
áhugi ríkisvaldsins á tölu þegna sinna hefur sízt minnkað á síð-
ari árum, og af eðlilegum ástæðum. Flest menningarlönd hafa nú
nákvæmar skýrslur yfir fjölda íbúanna, aldur þeirra, störf og kyn.
Þessar skýrslur eiga ekki aðeins rætur að rekja til þarfa augna-
bliksins, heldur eru þær líka nauðsynlegur liður í öllum áætlun-
um um framtíðina.
Nú er það augljóst mál, að á-
ætlanir um fólksfjölgun í fram-
tíðinni geta aldrei orðið nákvæm-
ar. Jafnvel í löndum, þar sem
fyrir liggja fullkomnar skýrslur
um fæðingar, dauðsföll, meðal-
aldur o. s. frv., getur brugðið til
bggja vona um það, hver verði
þróunin í framtíðinni. Að maður
nú ekki tali um lönd þar sem
manntalsskýrslur eru mjög ófull-
komnar. Það virðist því næsta
vonlaust verk að reyna að gera
áæt í um fólksfjölgun í öllum
heiminum, jafnvel þótt slík á-
ætlun sé takmörkuð við næstu
25 ár.
30 MILLJONA AUKNING
ÁRLEGA
Manntalsskrifstofa Sameinuðu
þjóðanna hefur nú samt færzt
þetta í fang á þeim forsendum,
að samtökunum sé beinlínis nauð
synlegt að hafa einhverjar tölur
yfir fólksfjölgun í framtíðinni. En
jafnframt bendir hún á, að taka
verði slíkar tölur með varúð, og
þá einkum þær er varða hin svo-
nefndu vanræktu lönd.
Samkvæmt skýrslum Mann-
talsskrifstofunnar var fólksfjöld-
inn í heiminum í árslok 1954
2652 milljónir. Þetta er há tala,
en þá fyrst gerir maður sér grein
fyrir þýðingu hennar, þegar þess
er gætt, að í árslok 1949 var
fólksfjöldinn 2504 milljónir. Á
þessum 5 árum jókst íbúatala
heimsins sem sagt um 148 millj.,
eða að meðaltali um 30 milljónir
á ári, sem svarar til 80.000 á degi
hverjum.
ÁVÖXTUN FJÁR
Fólksfjölgunin er þannig örari
en nokkru sinni fyrr í sögu mann-
kynsins og hlýtur að hafa í för
með sér geysileg vandamál á
næstu áratugum. Hinn kunni
brautryðjandi manntals-áætlana,
presturinn og hagfræðingurinn
Thomas Robert Malthus, hélt því
fram fyrir rúmum 150 árum, að
fólksfjölgunin ætti sér stað sam-
kvæmt „flatarmáls-lögmálinu“.
Þessi vísindalega formúla verður
bezt skýrð með dæmi úr fjár-
málaheiminum, nefnilega vöxtun
höfuðstóls. Fj ármálasnillingurinn
J. P. Morgan sagði það með þess-
um orðum: „Peningar framleiða
peninga, og þeir peningar fram-
leiða meiri peninga" Leggi mað-
ur fjárhæð í banka með 4% vöxt-
um, tvöfaldast hún á 17 árum.
að fæðingar taka nú langt fram
dauðsföllum. Þannig má segja, að
SÞ hafi óbeint stuðlað að fólks-
fjölguninni í vanræktu löndun-
um með því að draga stórlega úr
barnadauða og bæta lífsmögu-
leika fullorðinna. Þær hafa leit-
azt við að uppræta sjúkdóma,
farsóttir og hungursneyðir, sem
hingað til hafa dregið mjög úr
fólksfjölguninni. Fyrir 20 árum
dóu t.d. 20 af hverjum 100 börn-
um á Ceylon, áður en þau náðu
eins árs aldri, en nú er þessi tala
komin niður í 8. En fæðingar-
talan er jafnhá og fyrir 20 árum,
eða 40 á hverja 1000 íbúa. Meðal-
tala árlegra dauðsfalla hefur fall-
ið úr 25 niður í 12 á hverja 1000
íbúa, og þannig er fólksfjölgunin
tvöfalt meiri en fyrir 20 árum.
Svipuðu máli gegnir um flest
önnur lönd í Asíu, Afríku og
Suður-Ameríku.
RÁNYRKJA OG RÝRNANDI
TEKJUR
Þessi geipilega fólksfjölgun
skapar mörg vandamál. Umfram
allt leiðir hún af sér minna land
og minni tekjur á hvern íbúa. —
Þetta er sérstaklega viðsjárvert
þar sem stór hundraðstala af
íbúum heimsins lifir nú þegar
við sárasta skort, og framleiðslan
hefur enn sem komið er ekki
haldið í við fólksfjölgunina. Víða
um heim hefur fólk nú minna að
bíta og brenna en það hafði fyrir
síðari heimsstyrjöld. Þörfin fyrir
aukin ræktarlönd hefur í þéttbýl-
ustu löndum heims leitt til rán-
yrkju og óhóflegrar eyðingar
skóga, sem síðan hefur leitt af
sér uppblástur landsins.
FJÁRSKORTUR MESTUR
í ÞÉTTBÝLUM LÖNDUM
Fjárskorturinn er tilfinnanleg-
astur í þéttbýlustu löndunum,
því þau hafa löngum verið fá-
tækust og tækni þeirra frum-
stæðust. Þar hefur ekki verið
hægt að taka upp nýtízku fram-
leiðslutækni, leggja vegi og járn-
brautir, byggja skóla og sjúkra-
hús o. s. frv. Með sívaxandi fólks-
fjölgun hlýtur fjárþörfin að verða
æ brýnni, og það fé, sem tiltækt
er, verður aðeins notað til að
byggja sem flest hús, skóla,
sjúkrahús og verksmiðjur, en
minna lagt upp úr vandvirkni og
endurbótum.
Áður fyrr voru smitberar mikilvægur þáttur í takmörkun fólks-
fjölgunar í heiminum. En með víðtæku fræðslu- og líknarstarfi
S.Þ. hefur dauðsföllum fækkað til stórra muna. Á myndinni er
indverskur kennari að sýna skólabörnum gríðarstórt líkan af mýra-
köldu-mýflugunni, svo að þau þekki erkiíjanda sinn.
ASÍA ER LANGÞETTBYLUST
Vandamálið felst þó ekki að-
eins í fólksfjölguninni sjálfri. —
Skýrslurnar sýna aðrar athyglis-
verðar staðreyndir. Af 2652
milljónum manna búa t.d. 1451
milljón, eða 55%, í Asíu einni, og
samt er Asía aðeins 1/5 hluti af
landflæmi jarðarinnar. Þannig er
þéttbýlið mjög mismunandi frá
álfu til álfu, og það getur vel
Ieitt til pólitískra átaka og stofn-
að heimsfriðinum í hættu. Árás-
arhugur Japana á þessari öld á
vafalaust að nokkru rætur að
rekja til gífurlegrar fólksfjölg-
unar á Japans-eyjum, þar sem
íbúatalan þrefaldaðist og Japan
varð eitt þéttbýlasta land í heimi,
sem gat ekki brauðfætt íbúana
vegna takmarkaðra ræktunar-
skilyrða.
ALDURSFLOKKAR
Þá er skipting fólksins í ald-
ursflokka einnig mikilvæg, en
hún er mjög mismunandi í ýms-
um löndum. Fólk á aldrinum
15—60 ára stendur venjulega und
ir framleiðslunni. Þessi aldurs-
flokkur verður sem sé að sjá sjálf
um sér farborða ásamt með börn-
um og gamalmennum þjóðfélags-
ins. í Kanada og Bandaríkjun-
um er hlutfallið 100 manns á
aldrinum 15—60 ára á móti 55
börnum og gamalmennum, en í
mörgum vanræktu landanna er
síðari talan 80 eða meira. í sum-
um löndum, t.d. Egyptalandi og
Malaja, er hundraðstala barna
næstum tvöfalt hærri en í Norð-
ur- og Vestur-Evrópu.
EIGUM VIÐ AÐ HÆTTA AÐ
BERJAST VIÐ SJÚKDÓMA?
Margir höfundar hafa haldið
því fram, að mennirnir sjálfir
eigi sök á vandanum, þar sem
þeir hafi gert of mikið að því að
útrýma sjúkdómum og öðrum
„náttúrlegum hömlum" á fólks-
fjölgun. Að þeirra áliti er það
jafnmannúðlegt að láta fólk
deyja umsvifalaust úr drepsótt-
um og að láta það veslast upp
smátt og smátt úr hungri. — En
málið er bara ekki svona einfalt.
Þótt maður sleppti hinni siðferði-
legu hlið á sjónarmiðum slíkra
höfunda, þá eru þau efnahags-
lega og tæknilega séð fjarstæð.
Til þess að auka framleiðsluna og
bæta lífskjörin í vanræktu lönd-
unum er það liöfuðnauðsyn að
bæta heilbrigðisástandið, því lítil
framleiðsla á venjulega rætur
að rekja til sjúkdóma, sem
veikja og mergsjúga íbúana. Hér
er m.ö.o. um að ræða vítishring,
sem rjúfa verður.
IÐNVÆÐING KOSTAR OFFJÁR
Ein leið til lausnar á vandan-
um er iðnvæðing þéttbýlu land-
anna, sem byggja efnahag sinn að
mestu á landbúnaði. Allur mann
afli, sem ekki er nauðsynlegur til
að rækta jörðina, sé notaður til
að framleiða útflutningsvörur. í
rauninni er hér um það að ræða
að breyta mannafla sem nóg er
af, í „ræktarland", sem skortur
er á. En það hefur komið á dag-
inn, eins og svo oft áður, að
lausnin, sem virðist sjálfsögð á
pappírnum, er erfið framkvæmd-
ar í veruleikanum. Það er nefni-
lega stórkostlegt fyrirtæki að
breyta landbúnaðarríki með lítið
fjármagn í meiri háttar iðnaðar-
ríki. Manntalsskrifstofa SÞ hefur
t.d. komizt að þeirri niðurstöðu,
að verði flutt til Asíu verkfæri
og vélar, sem kosta mundu um
2000 dollara á hvern verka-
mann, mundi það krefjast fjár-
festingar, sem næmi um 300% af
árlegum þjóðartekjum Banda-
ríkjanna. Við fáum fyrst hug-
mynd um þessa tölu, þegar við
hugleiðum, að hagfræðingar telja
15% fjárfestingu af þjóðartekjum
einstaks ríkis óvenjuháa hundr-
aðstölu og að þjóðartekjur Banda
ríkjanna eru 40% af þjóðartekj-
um alls heimsins. Skrifstofan hef
ur einnig komizt að raun urn, að
eigi lönd Suðaustur-Asíu að ná
jafnlangt í iðnaðarþróuninni og
Japan hafði náð fyrir síðari
heimstyrjöld, verði þau að fá
verkfæri og vélar, sem kosta um
540 milljarða dollara.
TAKMÖRKUN BARNEIGNA
Þegar litið er á ofangreindar
staðreyndir, verður eina hugsan-
lega lausnin á þessu geigvænlega
vandamáli TAKMÖRKUN BARN
EIGNA. En það er annað
en leikur að framkvæma slíka
takmörkun. f sumum þéttbýlustu
löndum heims er litið á börn sem
sérstaka blessun. Þau hafa bæði
efnahagslegt gildi og tryggja for-
eldrunum virðingu samborgar-
anna, auk þess sem þau eru
trygging fyrir áhyggjulausum
elliárum þeirra. Þetta sjónarmið
er óhemju útbreitt, og einn Ind-
verji orðaði það á þessa leið:
„Hvert barn fæðist raunar með
einn munn, en það fæðist svo
sannarlega líka með tvær hend-
ur“. Ennfremur eru trúarbrögðin
Þrándur í Götu. Kaþólska kirkj-
an er andvíg takmörkun á barn-
eignum, og hún er mjöj: áhrifa-
rík í S-Ameríku. Múhammeðs-
trúin leggur ekki blátt bann við
henni, en í Kóraninum segir
Allah: „Verið frjósamir og marg-
faldizt“, og taka margir synir
hans það bókstaflega.
KAPPHLAUPIÐ VIÐ
TORTÍMINGUNA
Jafnframt skortir margar frum
stæðar þjóðir þekkingu og fjár-
ráð til að takmarka barneignir.
SÞ hafa í þessu efni unnið mikið
og þarft verk í samráði við
stjórnir viðkomandi landa. Er
reynt að útbreiða þekkinguna á
getnaðarvörnum og notkun
þeirra, og sömuleiðis eru gerðar
tilraunir með nýjar og ódýrar
varnir. Árangur þessarar við-
leitni hefur verið merkilega góð-
ur, einkum í Indlandi, en þar
hefur Nehrú forsætisráðherra
mjög beitt sér fyrir takmörkun
barneigna. Þetta má segja, að sé
fyrsta Ijósglætan í síharðnandi
kapphlaupi milli fólksfjölgunar
og framleiðslu. Hér er í rauninni
um að ræða kapphlaup mann-
kynsins við tortíminguna. Ef þú,
lesari góður, vilt gera þér grein
fyrir, hve tvísýnt þetta kapp-
hlaup er, þá máttu hugleiða, að
meðan þú last þetta greinarkorn,
hafa 1000 nýir munnar komið í
heiminn, og þeir þarfnast fæðu
sinnar.
Þankar sveilamanns
TVÖFALDAST Á NÆSTU
60 ÁRUM
Fólksfjölgunin á sér stað með
sama móti. Fyrir 100 árum var ár
leg fólksfjölgun j heiminum að-
eins 8 milljónir, ' fyrir 50 árum
var hún 15 milljónir, og nú er
hún orðin 30 milljónir. Sérfræð-
ingarnir búast við, að hún verði
orðin 50 milljónlr í lok þessarar
aldar. Þær 2500 milljónlr manna,
sem byggðu jörðina um miðja
þessa öld, voru um það bil helm-
ingi fleiri en íbúar heimsins árið
1850. Þar sem þessl tvöföldun tók
100 ár, er aftur á móti búizt við
að íbúar jarðarinnar tvöfaldist
aftur á næstu 70 árum. Þannig
verða þeir orðnir 500 milljónir
eftir rúm 60 ár.
ÚTRÝMING SJÚKDÓMA
EYKUR FÓLKSFJÖLGUN
Það er ekki bara „flatarmáls-
lögmálið“, sem kemur til greina,
heldur og sú staðreynd, að með
bættum lifnaðarháttum og auk-
inni læknishjálp hefur meðalald-
ur manna vei-ið lengdur, þannig
Engin tíðindi frá umheiminum
á sl. ári hafa orkað eins á hug
manna hér í sveit og um landið
allt og fréttirnar um hið glæp-
samlega og grimdarfulla fram-
ferði rússnesku kommúnistanna
í Ungverjalandi. Það er sem
hugsunin staðni — maður verði
agndofa yfir slíkum ósköpum
gagnvart menningarþjóð er ekk-
ert hefir til saka unnið annað en
vilja vera frjáls, og lifa í friði
með öðrum þjóðum.
Fólkið þarna er murkað niður
sem gras, með stærstu drápsvél-
um, Heimili og eignum sundrað,
allt gj öreyðflagt, aðrir teknir
höndum og fluttir nauðugir úr
landi í fangabúðir eða þrælkun-
arvinnu.
Er allt réttlæti og guðlegt fram
ferði að missa sitt gildi, kærleik-
ur, sáttfýsi og mildi að verða
d .utt hugtak?
Höfum við íslendingar gert
okkur fullkomlega Ijóst hverjar
hörmungar hafa dunið yfir fólk-
ið er fyrir þessu vaið, eða hvern-
ig við myndum afbera þvílíkt
böl ef yfir okkur kæmi, að ætt-
ingjar og vinir yrðu strádrepnir
eða að verða að flýja óðal og ætt-
land allslaus?
Jú, vissulega hefir verið mikið
um þessi mál hugsað, rætt ög rit-
að, og landsfólkið yfirleitt for-
dæmt framkomu árásarmanna og
fjöldamargir verið fúsir og fljót-
ir til fjárframlaga til hjálpar
hinu nauðlíðandi fólki.
En því miður eru til nokkrir
íslenzkir menn — kommúnista-
forkólfar — er láta sér fátt um
finnast samúð og hjálpsemi við
Ungverjana, ætla herhlaupið
gert eftir beiðni þess fólks er fyr
ir varð, óumflýanlegt, til að
berja niður uppreisn þeirra er
frjálsir vildu vera og verða.
Eru þeir íslenzku kommúnist-
ar, er enn halda fram réttmæti
þjóðmálastefnu rússneskra
kommúnista eins og hún birtist í
framkvæmd á Ungverjalandi,
með óskertu viti?
Eru þeir ekki með grautar-
heila og gall í hjartastað? Halda
þeir að unnt sé að láta marga fs-
lendinga trúa því framvegis, að
allt sem skrifað hefir verið til
gagnrýni á kommúnískt stjórn-
arfar, sé óróður einn og blaða-
lygar, eftir að vitnin um afleið-
ingar þess réttarfars eru flúin
hingað og eru mitt á meðal vor?
Það eru sem betur fer margir
rnerkismenn og konur, er aðhyllzt
hafa stefnu íslenzkra kommún-
ista að undanförnu, sem hafa nú
sagt skilið við þann flokk að
fullu og öllu, og eflaust eru þeir
fleiri en vitað er um. Eftir hanga
aðeins tröllriðnir sovétdýrkend-
ur, sem enginn er ann andlegu
og efnahagslegu frelsi ætti að
vinna með í nokkrum félagsleg-
um samtökum, hvað þá heldur
að sitja með þeim í ríkisstjórn.
Það gegnir svo mikilli furðu að
engu tali tekur. Það eitt mun
nægja til að gjöra núverandi rík-
isstjórn tortryggilega og óvin-
sæla um land allt.
Sveitamaður.
Danskur ritstjóri
gefur SÍBS bækling
DANSKI ritstjórinn herra Einar
Poulsen, frá fréttastofu radikala.
flokksins í Danmörku, var hér á
ferð með öðrum dönskum blaða-
mönnum í sambandi við kon-
ungskomuna í fyrra vor. Hefir
hann síðan ritað margar greinar
um íslenzk málefni, þ. á. m.
greinina: „Island. En danskers
indtryk af sagaöen“, sem birtist
í árbók radikalaflokksins í des-
ember sl.
Nú hefir hr. Poulsen ritstjóri
látið sérprenta lítið upplag af
þessari gjein ásamt öðrum fróð-
leik um ísland og gefið upplagið
Sambandi ísl. berklasjúklinga.
Ætlast hann til að það verði selt
til ágóða fyrir Reykjalund.
Þessi sending er nú komin og
SÍBS er ritstjóranum mjög þakk-
látt fyrir þann vinarhug, sem
hann hefir sýnt Reykjalundi.
Nokkur eintök af bæklingi þess
um eru til sölu í skrifstofu SÍBS
í Austurstræti 9.