Morgunblaðið - 03.05.1957, Blaðsíða 12

12
MORCVNBLAÐ1Ð
Fostudagur 3. maí 1957
Svar H. C. Hansens til Búlganins:
„Atburðirnir í Ungverjalandi skerfu
óhjákvœmilega vonir Dana um aukið
samstarf austurs og vesturs

Kæri forsætisráðherra.
t>ær vikur, sem liðið hafa síðan
ég móttók bréf yðar dagsett 28.
marz, hef ég og samstarfsmenn
mínir í dönsku ríkisstjórninni
hugleitt vandamálin, sem þér vík-
ið að í bréfinu, og einnig rætt þau
við utanríkismálanefnd þingsins.
í svari við orðsendingu yðar,
óska ég að segja i upphafi, að
danska ríkisstjórnin, og vafalaust
öll danska þjóðin, er sammála
grundvallarsjónarmiðum þeim,
er þér látið í ljós í bréfi yðar. Hér
er fyrst og fremst átt við óskina
um verndun friðarins í öllum
heimi. Engin þjóð gæti elskað
friðinn meira en danska þjóðin.
Við höfum, eins og þér minnizt á
í bréfi yðar, orðið nokkrum sinn-
um fyrir árásum á liðinni öld.
Þær höfðu í för með sér hörm-
ungar og mikinn skaða fyrir land
okkar. Vitundin um eyðingarmátt
nútímastyrjaldar, hlýtur að efla
með okkur þrá til friðar. Við í
Danmörk álítum verndun friðar
og frelsis hið háleitasta takmark,
sem stjórnvitringar og stjórn-
málamenn okkar kynslóðar verði
að stefna að. Við erum einnig
sammála því í yfirlýsmgu yðar,
að núverandi ástand krefjist þess
af öllum ríkjum að allt verði gert
til að vernda friðinn. Þaö leggur
forystumönnunum mikla ábyrgð
á herðar. Þessi ábyrgð getur verið j
ákaflega þung á smáríki sem
Danmörk, sem hefur mjög tak-
mörkuð áhrif á vettvangi alþjóða
stjórnmála. En hve miklu þyngri
hlýtur ábyrgðin ekki að vera á
herðum forystumanna stórveldis
eins og Sovétríkjanna, þar sem
örlög milljóna manna eru háð af-
stöðu þeirra.
Við föllumst einnig í aðalatrið-
um á þá hugmynd, að öryggi
Evrópu sé bezt borgið með sam-
vinnu allra þeirra ríkja, sem hlut
eiga að máli. En öryggi Evrópu
er ekki aðeins bezt tryggt með
sameiginlegum aðgerðum, held-
ur einnig öryggi alls heimsins.
Þetta öryggi er bezt tryggt með
því, að allir aðilar leggi fram
sinn skerf í samræmi við getu
hvers lands og stöðu þess í heim-
inum.
Þér segið einnig réttilega, að ef
hugmyndin um afvopnun kæmi
til framkvæmda, mundi það hafa
í för með sér grundvallarbreyt-
ingu til batnaðar og losa þjóðirn-
ar við ógnir kjarnorkustríðs.
Danska þjóðin, sem er, eins og
allir vita, er í sérstakri hættu, ef
til stríðs kemur, telur það lífs-
skilyrði, að jákvæður arangur
náist í afvopnunarmálunum, sem
eru samofin öryggismálunum. Og
á svipaðan hátt hefir vígbúnaður
í för með sér stríðshættu, þegar
ta lengdar lætur. Þessar grund-
vallarskoðanir eru, herra forsæt-
isráðherra, vafalaust hárréttar.
Þér minnizt á yfirlýsingu mína
þess efnis, að nauðsynlegt sé að
gera gangskör að því að draga úr
kalda stríðinu og minnka spenn-
una í alþj óðamálum, svo og á hið
mikla takmark mannkynsins —-
gagnkvæman skilning þjóða í
milli. Ég stend við þessar yfir-
lýsingar mínar og er glaður yfir
því að geta strikað undir þær við
þetta tækifæri. Takmarkið hlýtur
að vera friður, minnkandi mis-
klíð og gagnkvæmur skilningur
milli frjálsra og jafnrétthárra
þjóða.
En því miður hafa Austrið og
Vestrið ekki enn komizt að sam-
komulagi um leiðir til að draga
úr spennunni og auka skilning-
inn. Hér hefjast erfiðleikarnir —
einnig í samskiptum þjóða okk-
ar. Ástæðan er einfaldlega sú, að
danska stjórnin hefir allt aðrar
skoðanir á NATO, eðli þess og
markmiði, en Sovétstjórnin. En
Atlantshafsbandalagið hefir ein-
mitt orðið orsök þess, að þér haf-
ið skrifað mér. Sovétstjórnin er
þeirrar skoðunar, að bandalaginu
sé stefnt gegn Ráðstjórnarríkjun-
um og hafi það að stefnumiði að
ráðast á þau. Ég hef tekið eftir
því, að rússneskir ráðamenn, blöð
og útvarp í Ráðstjórnarríkjun-
um hafa undanfarið notað hvert
tækifæri sem gefizt hefir til að
skella árásarstimpli á Atlants-
hafsbandalagið. Svipað mat á
bandalaginu kom einnig fram i
bréfi yðar til mín dags. 28. marz.
þar sem þér bendið á hernaðar
undirbúning í ákveðnum löndum
og fullyrðið, að nokkur hluti þess
ara hernaðaráætlana beinist að
því að koma upp herstöðvum,
sem hægt er að nota eins og nokk
urs konar stökkpall til árása.
Ef við tökum þetta fyrst til at-
hugunar, kemur í ljós, að þér
varið Danmörku við þeirri -á-
hættu, sem það mundi hafa í för
með sér að leyfa árásaröflum af-
not af dönsku landi, þar sem þau
gætu undirbúið árásir sínar. Þér
útskýrið fyrir mér, hvernig Ráð-
stjórnin mundi bregðast við og
svara árásaraðilanum með höggi,
sem nægir til gereyðingar. Þér
bendið á hörmungar kjarnorku-
styrjaldar og segið, að slík styrj-
bld jafngilti sjálfsmorði fyrir
Dani, ef þeir leyfðu erlendar her-
stöðvar í landi sínu.
Danska stjórnin hefir athugað
bréf yðar gaumgæfilega og rann-
sakað, hvort við höfum gefið Ráð
stjórninni tilefni til slíkra aðvar-
ana. Niðurstaða þessara athugana
er. — og Þetta hlýtur að verða
höfuðatriðið í svari mínu við
bréfi yðar — sú, að aðvörun
Sovétstjórnarinnar er algjörlega
tilefnislaus, þegar athugaðar eru
hinar raunverulegu aðstæður við
stofnun NATOS, störf þess og
markmið og aðild Danmerkur að
bandalaginu.
Herra forsætisráðherra, svo að
ég sé einlægur og segi afdráttar-
laust til skýringar á niðurstöðum
hugleiðinga okkar, það sem mér
býr í brjósti, þá er álit Ráðstjórn-
arinnar á Atlantshafsbandalag-
inu algjörlega á misskilningi
byggt. Aðvörun yðar er því
byggð a haldlitlum og óverjandi
forsendum. Atlantshafsbandalag-
íð er og verður varnarbandalag.
Til þess var stofnað vegna þess,
að vestrænar þjóðir álitu það
nauðsynlegt og það mun halda
áfram að starfa af sömu ástæðum
Margir atburðir leiddu til stofn-
unar þess og viðhalds og aðildar-
ríkin líta svo á, að það verndi
þau gegn mögulegri árás. Undir-
búningur okkar miðast eingöngu
að því, að við séum færir um að
verja okkur, ef nauðsyn krefur.
Við höfnum þeirri hugmynd, að
Danmörk sé stökkpallur fyrir ár-
as a Sovétríkin, enda á hún enga
stoð í raunveruleikanum.
V amartilgangur Atlantshafs-
bandalagsins er skýrður í sátt-
mála þess og stjórnmálamenn
margra og ólíkra flokka í aðild-
arríkjunum hafa við ýmis tæki-
færi lagt áherzlu á hann.
í orðsendingu, dags. 4. maí
1949, til rússneska sendiherrans
í Kaupmannahöfn skýrði danska
stjómin skoðanir sínar á inni-
haldi og markmiði Atlantshafs-
sáttmálans. í orðsendingu þess-
ari var sagt, að fyrsta boðorðið
í utanríkisstefnu Dana væri að
varðveita frið í heiminum og
verja frelsi og sjálfstæði lands-
ins. Því var ennfremur lýst yfir,
að danska stjómin mundi ekki
styðja neina þá stefnu, sem mið-
aði að því að hefja árás á hend-
ur öðru ríki, og þá auðvitað ekki
heldur gegn Sovétrikjunum, sem
Danir hafa átt friðsamleg og vin-
gjarnleg viðskipti við um langan
aldur. Ég sé mér til mikillar
Fram vann Víking 15:0
Á ÞRIÐJUDAGSKVÖLDIÐ fór
fram þriðji leikur Reykjavíkur-
mótsins í knattspyrnu og mætt-
ust Fram og Víkingur. Fram
vann þennan fyrsta leik sinn á
sumrinu með 15 mörkum gegn
engu — svo byrjunin er ekki af
lakara taginu.
Þessi úrslit komu flestum á
óvart, ekki sízt vegna þess að
Víkingar unnu Valsmenn, íslands
meistarana, tæpri viku áður. En
illt er að bera saman tvo knatt-
spyrnuleiki og ætla úrslit þess
þriðja eftir útkomunni. Fram-
liðið náði þegar tökum á leikn-
um við Víkinga og leikurinn
var líkastur sýningu. Enda eru
úrslitin nýtt vallarmet. Jafntefli
var eftir 11 mín 0:0 en á næstu
6 mín. skorar Fram 4 mörk. Svo
er hlé í 17 mín. og þá kemur
önnur lota; Fram skorar 5 mörk
á 10 mín. í upphafi síðari hálf-
leiks skorar Fram 2 mörk, 2 um
miðjan hálfleik og 2 rétt fyrir
leikslok. Mörkin skoruðu Dag-
bjartur 7, Skúli 4, Guðmundur
Óskarsson 2, Karl og Björgvin
1 hvor.
Liðsmenn Fram eru mjög fljót-
ir til. Þeir búa yfir talsverðri
leikni. Þessir kostir buguðu Vik-
inga gersamlega og það var eins
og þeir sæust ekki á vellinum.
Mótstaðan varð engin gegn Fram
eftir að 11 mín. voru liðnar af
leik. Þetta gefur ekki réttan
mælikvaða á styrk Fram, en
sannarlega verður gaman að
fylgjast með því í sumar.
H. C. Hansen
ánægju, að þér skírskótið í bréfi
yðar til yfirlýsingar, sem samin
var í október 1952 af þáverandi
stjórn, þar sem því er lýst yfir,
að Danir muni aldrei láta af
hendi landsvæði til árásar á ann-
að ríki. Það er nauðsynlegt að
leggja áherzlu á það í þessu
svari, að núverandi stjórn tekur
undir þau sjónarmið, sem fram
koma í orðsendingunni frá 1952.
Dönsk stjórn tekur við völdum
að undangengnum frjálsum kosn-
ingum. Engin dönsk stjórn kæm-
ist klakklaust í gegnum slíkar
kosningar, ef hún hagaði stefnu
sinni ekki í samræmi við orð-
sendinguna. Engin hernaðaráætl-
un, sem gerð hefir verið.í Dan-
mörku síðan við gengum í NATO,
og engin áætlun, sem gerð verð-
ur, á skylt við undirbúning und-
ir árás. Þetta er í samræmi við
skoðun allrar dösku þjóðarinnar.
í bréfi yðar minnizt þér á stöðu
Grænlands. í því sambandi er
mikilvægt fyrir mig að leggja
áherzlu á, að ég vísa algjörlega
á bug þeirri staðhæfingu yðar, að
eyjan sé raunverulega ekki undir
stjórn Dana. Varnir Grænlands
hafa verið undirbúnar í fullu
samræmi við yfirlýst samkomu-
lag Dana og Bandaríkjamanna.
★
Eins og þér leggið réttilega
áherzlu á í bréfi yðar, hefur hver
þjóð eðlílegan og ófrávíkjanleg-
an rétt til sjálfsvarnar. Þessi
kenning mun hljóta almennan
stuðning. Á meðan tortryggni
ríkir þjóða á milli og löndin lifa
í ótta við árás, verður hvert land
að hafa rétt til að undirbúa varn-
ir sínar og skipuleggja þær með
þeim hætti sem það telur hent-
ugast. Það skal hreinskilnislega
viðurkennt, að við sem byggjum
þetta land hefðum heldur kosið
það, að friðurinn í heiminum
hefði verið tryggður með Sam-
einuðu þjóðunum einum. Það
hefði verið langbezta lausnin,
en því miður hafa Sameinuðu
þjóðirnar ekki verið vandanum
vaxnar fram að þessu. Þetta er
orsök þess, að Danmörk kaus leið
Atlantshafsbandalagsins — til að
tryggja frið hennar og öryggi.
Sú staðreynd að litlar þjóðir
eins og Danir eru meðilmir
Atlantshafsbandalagsins ætti í
sjálfu sér að sanna það, að banda-
lag okkar er ekki til árása, held-
ur varna; hún ætti að bægja frá
mönnum öllum grun um hið
gagnstæða. Ég vona, að það sem
ég hef nefnt hér, geri yður og
rússnesku þjóðinni kleift að
treysta þeim fullvissunum, sem
svo oft hafa verið bornar fram
á Vesturlöndum, að Atlantshafs-
bandalagið sé í eðli sínu ekkert
annað en varnarbandalag.
Brennandi ósk okkar um frið
og vilji okkar til að lifa í sátt
við aðrar þjóðir, hvort sem er
í austri eða vestri, benda enn-
Framh á- bls. 19
Lokasiaða ollro flokka
í handknaitleiksmótinu
HANDKNATTLEIKSMÓTINU er nýlokið, eins og skýrt hefur
verið frá. En hvernig staðan var innbyrðis milli félaganna
hefur ekki komið skýrt fram og hér fara því á eftir töflur um
úrslit í hverjum flokki.
Meistaraflokkur karla Valur 3 0 1 2 29:53 1
FH 8 8 0 0 185:129 16 B-riðill
KR 8 7 0 1 180:123 14 ÍR 3 2 0 1 43:40 4
ÍR 8 5 0 3 182:142 10 Fram 3 2 0 1 38:47 4
Ármann 8 5 0 3 174:176 10 FH 3 1 0 2 42:40 2
Fram 8 4 0 4 177:159 8 Þróttur 3 1 0 2 42:40 2
Valur 8 2 15 161:165 5 ÍR og Ármann mættust i úr.
Afturelding 8 2 15 174:193 5 slitaleik og unnu þá Ármenning.
Þróttur 8 10 7 125:220 2 ar íslandsmeistaratitilinn.
1. flokkur karla Keppni fór fram milli B-liða 1
FH 3 3 0 0 47:26 6 þessum sama aldursflokki. - - 1
KR 3 2 0 1 47:32 4 þeirri keppni tóku þátt KR, Fram,
Ármann 3 10 2 31:48 2 Þróttur, FH og ÍR. FH-drengirnir
Þróttur 3 0 0 3 33:42 0 unnu alla sina leiki, skoruðu 65
2. flokkur karla mörk gegn 41 og unnu bikar sem
A-riðill um var keppt.
Fram 3 3 0 0 40:26 6 Meistaraflokkur kvenna
Valur 3 2 0 1 36:32 4 Þróttur 4 3 1 0 49:26 T
KR 3 10 2 27:33 2 Fram 4 3 1 0 38:23 7
FH 3 10 2 26:38 2 Ármann 4 2 0 2 37:31 4
B-riðill KR 4 1 0 3 46:42 2
ÍR 2 2 0 1 45:16 4 FH 4 0 0 4 19:67 ð
Víkingur 2 10 1 26:29 2 1. flokkur kvenna
Ármann 2 0 0 2 15:41 0 Þar kepptu aðeins tvö lið, bæði
Fram og ÍR mættust í úrslitum frá Þrótti. A-liðið vann með 4
og Fram vann með einu marki í mörkum gegn 3.
frægasta úrslitaleik sem fram 2. flokkur kvenna
hefur farið í þessum flokki. Þróttur 5 2 3 0 30:16 7
3, flokkur karla FH 5 3 1 1 33:18 7
A-riðill Ármann A 5 3 11 31:20 7
Ármann 3 3 0 0 46:31 6 KR 5 3 1 1 24:20 T
KR 3 2 0 0 54:37 4 yalur 5 0 14 18:38 1
Víkingur 3 0 12 34:42 1 Ármann B 5 0 14 13:37 1
Real IMadrid aftur
■ úrslitum um E-bikarinn
ISÍÐASTLIÐINNI viku fór fram í Manchester knattspyrnukapp-
leikur milli hins fræga enska liðs Manch. United og Real
Madrid. Það var seinni leikurinn af tveimur, sem skera átti úr
um hvort félaganna ætti að mæta Fiorentina í úrslitaleik í keppn-
inni um Evrópubikarinn í knattspyrnu. Sá úrslitaleikur fer fram
í Madrid 15. maí.
Keppnin milli Manch. United
og Real Madrid stóð þannig er
leikurinn í síðustu umferð hóf-
ust, að Real Madrid hafði unnið
á heimavelli með 3:1. Nú mætt-
ust liðin á heimavelli Manch.
United, og til að komast í úr-
slitin varð enska liðið, sem sigr-
að hefur í deildakeppninni ensku
og er líklegast til að hreppa sig-
ur í ensku bikarkeppninni, að
vinna leikinu með 3 marka mun.
Real Madrid náði mjög góðum
leik í fyrri hálfleik og náð 2:0
forskoti. En Englendingarnir létu
ekki bugast og börðust til síðustu
min. Leiknum lauk með 2:2, og
Real Madrid, sem vann Evrópu-
bikarinn í fyrra, fer í úrslita-
leikinn.
Þessi stóri leikur milli þeirra
tveggja liða sem bezt eru talin
í heiminum, olli engum von-
brigða. Bæði lið léku á köflum
mjög vel, og Spánverjarnir slök-
uðu dálítið á í síðari hálfleik er
þeir höfðu náð 2:0, þá var það
fyllilega réttlátt að þeir fari í
úrslitaleikinn. Þó Manchester-
menn berðust hatrammlega þá
var meiri glans yfir leik Real
Madrid og báðar hinar skæru
stjórnur Spáanverjanna í fram-
línu, Kopa og Di Stefano, sýndu
að þeir eru leikmenn á heims-
mælikvarða.
Forskot Spánverja í fyrri hálf-
leik var verðskuldað. Kopa gerði
fyrsta markið um miðjan hálf-
leik. Lék sér að ensku vörninni
og skoraði örugglega. 7 mín. síð-
ar skoraði Hector Rial glæsilegt
mark. Manch.-menn börðust af
ákafa en langsendingar varnar
þeirra til framherja komust ekki
alltaf til skila.
í síðari hálfleik voru rafmagns-
ljósin kveikt og greinilegt var
að það háði Spánverjunum, sem
voru í vörn mestan hluta hálf-
leiksins. United, sem einnig fékk
goluna í bakið, jókst ásmegin.
Taylor skoraði á 15 mín. og síð-
an hófst nær látlaus atlaga að
spánska markinu og 4 mín. fyrir
leikslok skoraði Charlton v. innh.
og bjargaði heiðri Manchester.