Morgunblaðið - 16.05.1957, Blaðsíða 2

2
MORGVNBL4S1Ð
Finvmturíatfwr T*. nwi J»57
Eystemn Jónsson
misbeitingu vulds
sérleyíis
víttnr fyrir
við veitingu
um hefði verið fækkað, svo og
hefði aðalsérleyfishafi veitt félag
inu ýmsa aðra þjónustu bæði með
vöruflutningum og innansveitar-
flutningum, Ingólfur kvað það
ótrúlegt að nokkur myndi mis
beita svo valdi sínu sem Eysteinn
Jónsson hefði hér gert og með
^ því að líta yfir þingsalinn kvaðst
I GÆR urðu allharðar umræð- stækkuð upp í 12 farþega bifreið hann engan sjá, sem fram-
Ráðherrarm reiddist mjög
fundi i gær
þing-
ur í Sameinuðu þingi út af fyrir-
spurn Jóns Kjartanssonar, sem
hljóðar svo:
1. „Hvers vegna synjaði ráð
herra á sl. vetri Verzlunarfélagi
Vestur-Skaftfellinga í Vík um
leyfi til áætlunarferða fólksbif-
reiðar með vörupalli — og einnig
síðar um undanþágu — á leið-
inni Reykjavík — Vík — Hörgs-
land þrátt fyrir einróma með-
mæli skipulagsnefndar fólks-
flutninga með bifreiðum?
2. Hefir ráðherra á þessu ári
synjað öðrum umsóknum um sér-
leyfi, sem skipulagsnefnd hafði
einróma mælt með, og ef svo er,
hverjum?
Jón Kjartansson rakti í fáum
dráttum sögu þessa máls. Árið
1950 hefði Brandur Stefánsson
fengið aðalsérleyfi á leiðinni
Reykjavik — Vík — Kirkjubæj-
arklaustur. Árið 1952 hefðu bæði
Verzlunarfélag Vestur-Skaftfell-
inga og Kaupfélag Skaftfellinga
fengið sérleyfi fyrir 6 manna
fólksflutningabíl með vörupalli.
í júlí sama ár komu þrír fulltrú-
ar skipulagsnefndar ásamt skrif-
stofustjóra nefndarinnar aust-
ur til þess að ræða þessi mál
við aðalsérleyfishafa. Þá fengu
bæði verzlunarfélögin leyfi sín
Hafnfirðingum
þakkað
KVENNADEILDIN Hraunprýði
hafði árlegan söfnunardag sinn 9.
maí sl. með sama sniði og áður
og með góðum árangri eins og
endranær. Þessi dagur er orðinn
snar þáttur í lífi Hafnfirðinga,
og segja má að þeir keppist um
að sýna velvild sína til slysa-
varna þennan dag, eins og reynd-
ar alltaf þegar Hraunprýði hefir
eitthvað á prjónunum til fjár-
öflunar. Við konurnar í Hraun-
prýði erum Hafnfirðingum mjög
þakklátar fyrir áhuga þeirra og
góðan vilja, sem er okkur ómet-
anlegur, því að á góðvilja þeirra
grundvallast allt okkar starf.
Tekjur dagsins urðu samanlagt
kr. 42.781,00 og þar að auki barst
deildinni gjöf að upphæð 2.000,00
kr. frá frú Margréti Guðmunds-
dóttur, Öldugötu 8 hér í Hafnar-
firði, sem er minningargjöf um
mann hennar Arnór Kristján
Arnórsson og bróður hennar, Sig
urð Guðmundsson, en þeir fórust
báðir með togaranum Leifi
heppna árið 1926.
Eins og kunnugt er, hefir
Hraunprýði látið setja lítinn en
handhægan björgunarbát á
gömlu hafskipabryggjuna, og
hefir hann tvívegis komið að liði
við björgun manna. Ætlunin er
nú að setja annan bát í sunnan-
verða höfnina eða á suðurgarð-
inn, þar sem hentugt þykir. í
þessu sambandi vildi ég benda
viðkomandi aðilum á, að nauð-
synlegt er að setja upp aðgengi-
legan síma við suðurgarðinn.
í nafni slysavarnadeildarinnar
Hraunprýði færi ég svo öllum
okkar ágætu vinum beztu þakk-
ir. Mínum félagssystrum og sam-
starfskonum færi ég mínar per-
sónulegu þakkir. Þær gengu lún-
ar frá verki eftir langan en á-
nægjulegan vinnudag.
Rannveig Vigfúsdóttir,
formaður.
með vörupalli til rekstrar yfir
sumarmánuðina. Með þessu var
leyfi aðalsérleyfishafa rýrt svo
mjög að í raun og veru var hon-
um ókleift að reka sérleyfið.
Þegar hér er komið sögu leitar
verzlunarstjóri VVS álits skipu-
lagsnefndar um það hvort
nefndin hafi nokkuð við það að
athuga að aðalsérleyfishafi annist
ferðir fyrir félagið um óákveðinn
tíma. Höfðu nefndarmenn síður
en svo neitt við það að athuga.
Þannig stóð þetta þar til sl. vetur
að Barndur Stefánsson segir upp
sínu sérleyfi og selur Kaupfélagi
Skaftfellinga sérleyfisbifreiðir
sínar. Þegar svo úthluta skyldi
sérleyfum á sl. vetri sótti K. S.
um aðalsérleyfið og fékk það og
er ekkert við það að athuga.
Verzlunarfélagið sótti einnig um
leyfi til þess að fá að halda sínu
sérleyfi áfram. Skipulagsnefnd
mælti einróma með því að það
leyfi yrði veitt, en þegar kom til
kasta ráðherra synjaði hann.
Verzlunarfélag Vestur-Skaft-
fellinga áleit að hér hlyti að vera
um misskilning að ræða og end-
urnýjað því umsókn sína, en til
vara sótti það um undanþágu frá
sérleyfi, en í sérleyfislögunum er
heimilað að veita undanþágu fyr-
ir bifreiðir sem flytja eingöngu
framleiðsluvörur bænda og
mættu þær hafa 8 farþega rúm.
.Enn mælti skipulagsnefnd ein-
róma með umbeðnu leyfi, en ráð-
herra synjaði á ný. Þetta var til-
efni fyrirspurnarinnar, sagði Jón
Kjartansson. Taldi hann að með
framkomu sinni í þessu máli
hefði ráðherra mismunað félag-
inu og misbeitt valdi sínu, þar
sem í öllum tilfellum hefði ver-
ið farið með sérleyfi þetta með
fullu samþykki skipulagsnefndar
fólksflutninga með bifreiðum.
Eysteinn Jónsson svaraði því
til að VVS hefði aldrei sjálft
rekið sérleyfi sitt og enga bifreið
átt til þess að geta rekið það.
Það hefði ekki haldið uppi ferð-
um eins og það hefði í upphafi
fengið leyfi til. Þess vegna hefði
hann ekki talið ástæðu til þess að
veita því leyfi áfram.
Um síðarihluta fyrirspurnar-
innar kvað hann ekkert dæmi
vera sambærilegt þessu, sem hér
um ræddi, enda væri svar sitt við
þeirri fyrirspurn neitandi.
Jón K jartansson kvað svar ráð-
herra við síðari fyrirspurninni
sanna að hér hefði hann misbeitt
valdi sínu gegn einu félagi. Væri
hér um að ræða pólitíska ofsókn
gegn félaginu. Benti hann enn á
að öll meðferð VVS á sérleyfi
því, sem það hafði haft hefði ver-
ið með fullu samþykki skipu-
lagsnefndar og því hvorki um mis
notkun eða vanrækslu á sérleyf-
inu að ræða og því rökstuðningur
ráðherrans fyrir synjuninni alls
ómerkur.
Eysteinn Jónsson endörtók það
að félagið hefði aldrei rekið sér-
leyfið og aldrei átt neinn bíl til
þess að geta rekið það. Það hefði
því algerlega vanrækt þá þjón-
ustu sem því hefði verið fengin
með sérleyfinu.
Ingólfur Jónsson tók tvisvar
til máls og deildi hart á ráðherra
fyrir misbeitingu ráðherravalds
síns í pólitískum tilgangi. Hann
benti enn á rök þau er Jón
Kjartansson hefði lagt fram fyrir
málinu. Skipulagsnefnd hefði
samþykkt allar breytingar, sem
gerðar hefðu verið á framkvæmd
leyfisins bæði þá að annar aðili
ræki það fyrir félagið, og að ferð-
kvæma myndi verknað sem þenn
an. Hann hefði á freklegan hátt
misbeitt pólitísku valdi sínu og
myndi það verða honum til
skammar og almenningur dæma
það hart. Með þessu pólitíska of-
stæki og smámunasemi hefði
Eysteinn opinberað innræti sitt.
Eysteinn Jónsson tók aftur til
máls og var sýnilega mjög reið-
ur og miður sín. Sagði hann fátt
annað en það að Ingólfur Jónsson
hefði ekki átt að taka til máls
— Gómulka
Framh. af bls. 1.
landsins. En því miður hefðu
verið gerðar miklar og alvarlegar
skyssur í Sovétríkjunum.
Samkvæmt áreiðanlegum heim
ildum sagði Gómúlka einnig, að
nauðsynlegt væri að taka tillit
til aðstæðna í hverju landi og
hafa í huga sérkenni hverrar
þjóðar þegar koma skyldi á sós-
íalisma. Tala mætti um pólska
og rússneska leið til sósíalisma.
Það sem greindi Pólverja frá öðr-
um þjóðtum væri tilfinninganæmi
þeirra þegar um frelsi og sjálf-
stæði ræður. En við höfum líka
erft stjómleysið frá forfeðrun-
um, sagði hann, og það getur
skaðað okkur nú.
Gómúlka sagði, að öll sós-
íalistalönd ættu sameigin-
legar óskir um alþjóðahyggju,
sósíalískt efnahagskerfi og ó-
skoruð völd verkalýðslins.
Hann sagði, að verkalýðsráð-
in mættu ekki fá meiri völd
en þau hefðu og ekki ættu þau
að reka verksmiðjurnar ein
saman, því það skapaði hætt-
una á fullkomnu stjórnleysi.
Það er haft fyrir satt í Varsjá,
að verkamenn í höfuðborginni
séu andvígir því, að varaforsæt-
isráðherrann, Zenon Novak,
verði endturkjörinn í æðstaráð
flokksins, en hann var látinn
fara úr því í október sl.
og skipta sér af þessu máli. Endur
tók hann síðan fyrri fullyrðingar
utn að sérleyfið hefði ekki verið
rækt.
Magnús Jónsson rakti fram
komnar staðreyndir í málinu og
sýndi fram á það að sú ráðstöfun
Eysteins Jónssonar að synja um
leyfi þrátt fyrir eindregin með-
mæli skipulagsnefndar væri vægt
sagt mjög einkennileg og hæpin,
þótt hann hefði kannske laga-
heimild til þess.
Bjami Benediktsson átaldi
mjög framkomu Eysteins Jóns-
sonar og brigzlyrði hans í garð
Ingólfs Jónssonar, sem hefðu ver-
ið honum alls ósæmandi. Hann
benti einnig á það að skipulags-
nefnd fólksflutninga með bifreið-
ubi hefði aldrei haft neitt við
framkvæmd þessa sérleyfis að at-
huga. Sérleyfið hefði verið veitt í
tíð fyrrverandi ráðherra og
flokksbróður Eysteins Jónssonar.
Það hefði verið skylda ráðherr-
ans að sjá svo um að starfs-
menn hans fylgdust með því að
sérleyfið væri rekið eins og vera
bæri. Ekkert hefði verið að því
fundið, en allar breytingar á því
samþykktar. Kvaðst hann ekki
trúa því að með þessu hefði ver-
ið ætlunin að leiða sérleyfis.
hafann í gildru til þess að fá á-
stæðu til þess að geta sagt hon-
um upp sérleyfinu.
Eysteinn Jónsson endurtók enn
að sökum þess að sérleyfið hefði
ekki verið rekið af sérleyfishafa
hefði hann talið ástæðu til þess
að svipta hann leyfinu.
Mögaleihar jarð-
ganga rannsakaðir
Tillaga Sigurðar Bjarnasonar og
Kjartans Jóhannssonar samþykkt
AIi Þ IN GI samþykkti í gær með samhljóða atkvæðum tiHögq
þeirra Sigurðar Bjarnasonar og Kjartans J. Jóhannssonar um
rannsókn á möguleikum jarðgangagerðar og yfirbygginga á fjaU-
vegum.
Hafði fjárveitinganefnd fengið tiliöguna til meðferðar og sent
hana vegamálastjóra til umsagnar.
Magnús Jónsson var framsögumaður fjárveitinganefndar, en
Kjartan Jóhannsson þakkaði nefndinui fyrir góða afgreiðslu á tit-
lögunni.
RANNSÓKN FARI FRAM
Tillagan er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að skora á
ríkisstjórnina að láta fram
fara í samráði við vegamáia-
stjóra rannsókn á möguleik-
um jarðgangagerðar og yfir-
bygginga á fjallvegum, sem
liggja svo hátt eða eru svo
ótryggir, að þeir eru aðeins
opnir til umferðar nokkurn
hluta árs. Skal jafnframt leit-
að áiits erlendra sérfræðinga
á sviði vegagerðar, ef þess
gerist þörf.“
600 METRA JARÐGÖNG
Á BREIÐADALSHEIÐI
í greinargerð tillögu þeirra
Sigurðar Bjarnasonar og Kjart-
þess að Josna við snjóþyngstm
kaflann þar. Slík jarðgöng
mundu kosta ófóðruð um
millj. kr.
ÓRANNSAKA®
MILLI HNtFSDALS OG
BOLUNGARVlKUR
Um jarðgöng milli Hnffsdal*
og Bolungarvíkur er ekki hægt
að fullyrða neitt að svo stöddu,
þar sem möguleikar til jarðganga
gerðar á þeirri leið hafa ekki
verið rannsakaðir ennþá, segir
vegamálastjóri í álitsgerð sinnL
Samkvæmt tillögunnl mun rann-
sókn á því atriði verða fram-
kvæmd.
Vegamálastjóri segir einnig, a8
ans J. Jóhannssonar var sérstak- ; í Noregi sé nú hætt að yfirbyggja
lega bent á nauðsyn jarðganga
Breiðadalsheiði milli ísafjarð-
ar og Önundarfjarðar og á milli
Hnífsdals og Bolungarvíkur.
í álitsgerð vegamálastjóra er
talið að 600 metra jarðgöng
muni þurfa á Breiðadalsheiði til
vegi til varnar gegn snjó vegna
þess, hve kostnaðarsamt það sé.
Stórvirk tæki séu nú til, til snjó-
ruðnings. Telur hann yfirbygg-
ingu vega hérlendis tæpast koma
til greina til tryggingar á vetrar-
umferð á snjóþungum vegum.
Vaxandi óró og fretsiskröfur
mehat austur-fpýzkra stúdenta
Berlín, 15. maí.
VIÐ austur-þýzka háskóla er mikil ólga þessa dagana, og er með
henni fylgzt bæði austan tjalds og vestan með nokkrum ugg.
— Það er alkunna, að uppreisnirnar í Póllandi og Ungverjalandi
áttu ekki sízt rætur að rekja til frelsisneistans, sem enn leyndist
með háskólastúdentum þessara langhrjáðu landa. — Þegar krafa
stúdenta um andlegt frelsi kom í snertingu við kröfu verkamanna
um mannsæmandi kjör, varð sú sprenging, sem allir muna. Og það
eru einmitt verkamenn Austur-Þýzkalands sem lifað hafa erfiða
tíma undanfarna mánuði.
Utanríkisráðherra V-Þýzka-
lands, von Brentano, sagði á
NATO-fundinum í Bonn nýlega,
að Austur-Þýzkaland væri enn
ólgandi eldgígur. Atburðir síð-
ustu daga við Humboldt-háskól-
ann í Austur-Berlín virðast
styðja þessi ummæli. Forseti
læknadeildar þessa háskóla,
Schiitzler, flúði fyrir skömmu til
Vestur-Berlínar, eftir að hann
hafði reynt að vernda stúdenta,
sem áttu að hljóta hegningu fyrir
að láta i ljós samúð með ung-
versku frelsishetjunum og fyrir
að berjast gegn því, að kenning-
um Marx og Lenins væri þvingað
upp á stúdenta. Þegar dósent,
sem fylgdi flokkslinunni, átti að
taka við kennslu hans, voru 115
stúdentar fjarverandi frá fyrir-
lestrinum, og voru þeir allir
reknir úr háskólanum umsvifa-
laust. í kringum háskólabyggíng-
arnar hefur lögregluliðið verið
stóraukið, og sagt er að skammt
þar frá séu búðir með 50 vopn-
uðum mönnum, sem séu stöðugt
reiðubúnir ef þörf krefur.
ÓRÓINN MAGNAST
Óróinn hefur breiðzt út frá
læknadeildinni til annarra deilda
háskólans, ekki sízt þar sem þess
hefur verið krafizt að þeir gefi
sig fram „af frjálsum vilja“ til
að vinna í suxtabrandsnámunum.
Af 700 stúdentum sem fengu
slíka skipun gáfu aðeins 30 sig
fram. Þúsundir austur-þýzkra
stúdenta hafa verið alvarlega
varaðar við að fara til Vestur-
Þýzkalands í ár, og hefur það í
för með sér að margir stúdent-
anna verða að hætta við heim-
sóknir til ættingja eða vina fyrir
vestan járntjald.
NAUÐUNGARVINNA
Hugsjónabaráttan í skólunum
hefur líka aukizt og harðnað —
„vaxandi borgaralegar tilhneig-
ingar“ í kennslunni hafa verið
fordæmdar opinberlega og að
engu gerðar; og sett hafa verið
ný Iög sem lögbjóða „eins árs
skylduvinnu í þágu ríkisins“, en
það er í rauninni ekkl annað en
árs nauðungarvinna fyrir alla
stúdenta, áður en þeir fá að-
gang að háskólum.
Atburðirnir við Humboldt-há-
skólann þykja gefa til kynna, að
austur-þýzkir stúdentar láti
ekki kæfa frelsisvilja sinn
með lögum, hegningum og brott-
rekstrum. Kvíðinn fyrir því, að
ný sprenging verði í Austur-
Þýzkalandi í sumar, fer dagvax-
andi.