Morgunblaðið - 16.05.1957, Side 13

Fimmtudagur 16. maí 1957
MORGUNBLAÐIÐ
13
Fram 2
KR 2
Fjörmilcill leikur
í 6. LEIK Reykjavíkurmótsins
mættust Fram og K.R. Allmikið
var búið að bollaleggja um þenn-
an leik fyrirfram, sem úrslita-
leik mótsins, þar sem bæði félög-
in voru enn taplaus. Það var
líka sýnilegt, að liðin tóku leik-
inn sem slíkan, sýndu geysilegan
baráttuvilja frá upphafi til enda,
sem maður sér alltof sjaldan.
Hraðinn í leiknum var mikill,
jafnvel um of á köflum, þar sem
leikmenn réðu e.kki fyllilega við
knöttinn með tilliti til samleiks
og árangurs.
K.R.ingar voru fyrri til að ná
virkum leik. Þeir léku undan
þægilegum vindi fyrri hálfleik-
inn. Þegar á 6. mínútu skorar
Sverrir Kærnested fyrra mark
K.R. eftir vel framkvæmda horn-
spyrnu frá vinstri og undirbún-
ing hægra sóknararmsins. Komst
hann í gott færi fyrir miðju
marki og skoraði örugglega af
stuttu færi. Við markið færðist
aukið fjör í leikinn og er stund-
arfjórðungur var af leik höfðu
Framarar náð í gang virkum
sóknarlotum. Upp úr hornspyrnu
kemst mark K.R.inga þrisvar í
hættu á sömu mínútunni. Mark-
Vörður slær yfir háan knött frá
Dagbjarti, Hreiðar skallar frá
marki á síðustu stundu eft.ir fast
skot frá Hinriki og Karl Berg-
mann skaut háum knetti sem
datt ofan á markþakið. Voru
Framararnir nú nær allsráðandi
í sókn og komust margsinnis í
hættuleg færi. Á 24. mínútu
leika þeir knettinum frá miðju,
maður til manns, stuttur fall-
egur samleikur, allt innfyrir
vítateig, þar sem Guðmundur
Voarmót
á Akureyri
VORMÓT i frjálsum íþróttum
fór fram á Akureyri dagana 11.
og 12. maí. Tóku 4 félög þátt í
því: KA, MA, UMSE og Þór. —
Keppt var í 7 greinum, og náð-
ust þessir árangrar beztir:
Spjótkast: Ingimar Skjóldal,
UMSE, 49.45 m.
Kúluvarp: Þóroddur Jóhanns-
son, UMSE, 12.76 m.
Kringlukast: Þóroddur Jó-
hannsson, UMSE, 36.71 m.
Hástökk: Leifur Tómasson, KA,
1.65 m.
Langstökk: Bragi Hjartarson,
Þór, 5.91 m.
800 m hlaup: Jón Gíslason,
2:04.7 mín.
100 m hlaup: Þóroddur Jó-
hannsson, UMSE 11.5 sek.
KEFLVIKINGAR KEPPA
VIÐ AKUREYRINGA
Sömu daga fóru fram tvetr
knattspyrnuleikir á Akureyri
milli ÍBA og knattspyrnuflokks
úr Keflavík. Unnu Akureyring-
ar báða þá leiki, hinn fyrri með
6:3 en hinn síðari með 2:1. Dóm-
ari var Rafn Hjaltalín. Leikirnir
fóru fram á gamla Þórsvellinum,
■em er malarvöllur. Akureyrar-
liðið nýtur nú leiðsagnar þýzks
þjálfara, Heinz Marotske og æfir
undir íslandsmótið, sem hefst 17.
maí með leik Akureyringa og
Hafnfirðinga.
Óskarsson fékk ágætt skotfæri
og góðan tíma til þess að undir-
búa skot á markið, sem Heimir
markvörður réði ekki við og
voru nú metin jöfnuð að sinni.
Áfram eru það Framarar sem
eru virkari og hættulegri cg
komast margoft í færi en án ár-
angurs. Þeim hætti um of til þess
að nota ónákvæmar loftsendingar
eftir prýðilega uppbyggingu á
miðju vallarins. Framverðirnir
Reynir og Hinrik léku of aftar-
lega og utarlega, sem varð til
þess, að tengingin milli sóknar
og varnar var sundurlausari en
efni standa til. Skúli lék of
innarlega og fóru af þeim sökum
4 góð tækifæri forgörðum eftir
góða uppbyggingu á hægra arrni.
Fyrstu 25 mínúturnar af seinni
hálfleik var barizt ákaflega um
það að ná marki yfir. Hraði og
kapp var mikið í leikmönnum
og allt gat skeð. Þessi kafli leíks-
ins var sá jafnasti. Á 26. mín er
dæmd aukaspyrna á K.R. á víta-
teig. Guðmundur Óskarsson
framkvæmdi spyrnuna, sem
hafnaði í þverslá. — Gott skot,
en aðeins of hátt. — Á 29. mín-
útu fá K.R.ingar sams konar
aukaspyrnu á Fram. Hörður
Felixsson framkvæmdi og skaut
í varnarmúr Framara. Framarar
sækja nú fast á og alltaf lá mark-
ið í loftinu, en lét standa á sér
fram að 37. mínútu, er Hinrik
sendi knöttinn laglega fyrir til
Skúla Nielsen sem skoraði með
föstu skoti. Mínútunni áður hafði
Hinrik gefið Skúla samskonar
sendingu, sem ekki nýttist. Var
nú skammt til leiksloka og enn
hélzt sami hraðinn og baráttu-
viljinn óskertur. K.R.ingar voru
ekki á að gefa sig, þó naumur
tími væri til að jafna. Mínútu
fyrir leikslok ná þeir í gang upp-
hlaupi eftir hægra kanti. Margir
Framarar voru til varnar innan
vítateigsins, en samt sem áður
tókst Reyni að vippa knettinum
laglega til Þorbjörns, sem sendi
,hann áfram fyrir markið og
ætlaði sýnilega samherjum sín-
um að skora, en óheppnin elti
Framara. Þeir stýrðu knettinum
sjálfir inn í markið, framhjá
hægra bakverðinum, sem stóð
vel staðsettur til að spyrna í
burtu, en áttaði sig ekki á að-
stæðum fyrr en of seint. Þetta
skeði á 44. mínútu og jafnteflið
þar með innsiglað.
LIÐIN
Lið Fram er létt og leikandi,
sýndi á köflum áferðarfallegan
stuttan samleik og þá tókst liðinu
bezt upp. Hins vegar var tenging
milli sóknar og varnar nokkuð
laus í reipunum. Kantarnir of
lítið notaðir til uppbyggingar og
framverðirnir jafnslyngir og þeir
eru, léku of utarlega og studdu
sókniria ekki á sama máta og
þeir hefðu getað gert með ann-
arri „taktik“. Reynir Karlsson
var bezti maður liðsins. Dagbjart
ur og Skúli Nielsen voru virk-
ustu menn framlínunnar. Björg-
vin miðframherji fer laglega með
boltann, en er ekki nógu sækinn
og ágengur sem miðframherji og
forðast að leggja í návígi við
andstæðingana. Það v'erður hann
að temja sér og hvika hvergi.
Guðmundur Guðmundsson var
sterkasti maður varnarinnar, átti
hreinar og fallegar spyrnur og
öruggur með skalla. Hinrik er
vaxandi leikmaður, sívinnándi
allan leikinn.
í liði KR er erfitt að taka einn
fram fyrir annan, en mest fannst
mér þeir vinna Sverrir, Sveinn
og Gunnar Guðmannssson meðan

hans naut við, en hann og Atli
Helgason urðu að yfirgefa leik-
vang í lok fyrri hálfleiks vegna
meiðsla. KR-ingar berjast alltaf
til þrautar og krafti og dugn-
aði, ásamt nokkurri heppni
mega þeir fyrst og fremst-þakka,
að jafntefli náðist í þessum leik.
Nýliðinn Ellert Schram, sem inn
kom fyrir Atla Helgason, og lék
vinstra kanti lofar góðu.
Spyrnur hans eru mjúkar og
hreinar og augað fyrir samleik
áberandi.
Ekki er hægt að skilja svo við
frásögn af þessum leik, að minnzt
sé örlítið á regluna innan vallar-
takmarkanna. Það er alveg ó-
tækt, að dómarar þurfi 5 sinr.um
í leik, eins og kom fyrir að þessu
sinni, að gera sjálfstæðar ráð-
stafanir til þess, að halda hinum
ásækna krakkahópi frá sjálfum
leikvanginum. Það er ekki hlut-
verk dómarans að taka að sér
„barnagæzlu". Stjórnendum vall-
arins ber skylda til að sjá svo
um, að áhorfendur haldi sig ut-
an takmarka hlaupabrautarinn-
ar. Þetta hefur gengið mjög erf-
iðlega og stöðug köll í hátalara-
kerfi vallarins með áskorunum
til hinna ásæknu um að hafa sig
á brott koma engu áleiðis, en
eru orðin hvimleið vallargestum,
enda stappar nærri misnotkun
kerfisins á köflum. Jafnágætur
reglumaður og vallarstjóri má
til með að hrinda betra skipu-
lagi þessara mála í framkvæmd
hið bráðasta. Klassísk setning á
borð við: „Krakkar mínir, farið
af línunni“, er alltof góðlátieg
til þess að vera tekin alvarlega
af þeim unglingum sem mest
hafa sig í frammi.
Hannes.
Knattspyrnan er hafin. Þessi mynd er úr leik Reykjavíkur og
Akraness. — Sveinn Teitsson skorar þriðja mark Akurnesinga.
— Ljósm. Bjarnl. Bjarnl.
Skemmtisigling ó vegum
Lúðrasveitoi Reykjnvikui
LÚÐRASVEIT Reykjavíkirr mun
standa fyrir þriggja daga
skemmtiferð til ísafjarðar og
Stykkishólms um hvítasunnuna
með m.s. Esju.
Farið verður frá Reykjavík
eftir hádegi laugardaginn 8. júní
og komið aftur snemma morguns
þriðjudaginn 11. júní.
Þátttakendur búa um borð í
skipinu og er fyrsta flokks fæði
innifalið í fargjaldinu.
Siglt verður héðan beint til
Isafjarðar og dvalið þar á
hvítasunnudag og er ráðgert^ að
fara skemmtisiglingu inn Isa-
fjarðardjúp þann dag.
Á annan í hvítasunnu verður
farið til Stykkishólms um
Breiðafjörð, er það mjög fögur
sigling í góðu veðri.
Hljómleikar, skemmtanir og
dansleikir verða um borð og á
ísafirði og Stykkishólmi. Mun
verða vandað til þeirra eftir
föngum.
Lúðrasveitin mun fyrst og
fremst leika og ennfremur verð-
ur danshljómsveit og fleiri
skemmtikraftar með í ferðinni.
Nauðsynlegt er fyrir væntan-
lega þátttakendur að panta far
sem fyrst og eigi síðar en 18.
maí.
Allar nánari upplýsingar eru
veittar í síma 5035 og áskrifta-
listi liggur frammi í Skyndi-
myndum, Templarasundi 3.
Fyrir þremur árum fór Lúðra-
sveit Reykjavíkur slíka för, sem
tókst með ágætum, og komust
þá færri en vildu. Er því örugg-
ara að tryggja sér farmiða sem
allra fyrst.
íslenzk tónlistarhátíð
UNDANFARNA daga hefir stað-
ið yfir í Reykjavík íslenzk tón-
listahátíð. Þegar norræna tón-
listahátíðin var haldin hér fyrir
tveimur árum, voru engin ís-
lenzk verk flutt þar, en hátíðin
helguð gestum okkar einvörð-
ungu. Ný hátíð var þá jafnframt
boðuð, þar sem aðeins yrðu flutt
verk íslenzkra tónskálda. Nú
höfum við haldið þessa hátíð, og
er þaðan vissulega margs góðs
að minnast, sem mun reynast okk
ur dýrmætara, er lengra líður frá
og við fáum betur áttað okkur
á verkunum sem flutt voru og
þeim aðstæðum er höfundarnir
bjuggu við.
Þróunarsaga íslenzkrar listmenn-
ingar liggur ekki fyrir skrásett
nema að litlu leyti og ekki nema
nokkrir þættir hennar. Aðeins
mjög yfirborðslega er því unnt,
enn sem komið er, að átta sig á
því, hvað hér hefir raunverulega
verið að gerast í nýsköpun á sviði
tónlistarinnar. Fátt eitt af því,
sem unnið er, hefir verið birt
almenningi, og gerist ekki þörf
að rekja þá harmsögu hér. Mögu-
leikarnir til þess að kynna hér
þau verk, sem rituð eru á nótna-
blöð, eru svo sáralitlir, að það
verður að teljast til furðulegrar
bjartsýni að eyða lífi sínu í jafn
vonlaust verk, ef samtímis er til
þess hugsað að sinna ytri þörfum
þess. Það gerir áreiðanlega eng-
inn nema knúður af áleitinni
þörf.
Helztu upplýsingarnar sem
fyrir liggja handa almenningi til
að átta sig eftir, er úthlutun svo-
kallaðra listamannalauna, en þar
eru tónlistarmenn ekki sérlega
hátt skrifaðir, ef hafðir eru jafn-
framt í huga sumir þeirra, sem
settir hafa verið á bekk með
þeim eða skör hærra. Á þeirri
raunalegu niðurjöfnunarskrá
hafa okkar víðkunnustu tónlistar
menn aldrei fengið sæti með
þeim mönnum öðrum, sem þjóðin
er talin standa í stærstri þakkar-
skuld við.
Fyrir rúmum aldarfjórðungi
hófst nýtt tímabil í íslenzku tón-
listarlífi undir forustu Páls ís-
ólfssonar, Jón Leifs, Sigurðar
Þórðarsonar o. fl. ágætra manna.
Þá er meðal annars stofnaður
Tónlistarskólinn, fólk fær í fyrsta
sinn að heyra fullkomnar erlend-
ar hljómsveitir og úrvals lista-
fólk, og kórsöngur, sem þá var
enn ein aðalskemmtun fólks,
fékk nýtt lífsloft utan úr lönd-
um. Upp úr því er byrjað að
þjálfa menn til þátttöku í hljóm
sveitum og ungt fólk fer fyrir
alvöru að fara til útlanda til
söngnáms.
Eins og bækur verða ekki
skrifaðar fyrir ólæst fólk né
leikrit þar sem leikmennt er
óþekkt, er varla hægt að gera
ráð fyrir að skrifuð séu hljóm-
sveitarverk fyrir þau hljóðfæri,
sem enginn kann að leika á. Bók-
menntasköpun hefst er menn
hafa lært að lesa og leika, og hin
eiginlega tónlistarsköpun hefur
sig fyrst verulega til flugs er
fullkomin hljómsveit er fyrir
hendi. Hér gat því naumast verið
um slíka sköpun að ræða fyrr en
nú síðustu árin, er við höfum
átt okkar eigin hljómsveit.
Þessi fyrsta íslenzka tónlistar-
hátíð er því í senn fyrsta upp-
skeruhátíð íslenzkra tónskálda til
að fagna því að jarðvegurinn
hefur í fyrsta sinn verið plægð-
ur og undirbúinn til almennrar
sáningar. Hún lýsir því í senn
heilbrigðri bjartsýni og trú á
þann jarðveg, þar sem rækta á
framtíðarskóga íslenzkrar list-
menningar. En eins og Róm var
ekki byggð á einum degi, svo er
og listþróunin átak margra alda.
Skal því vissulega fagnað inni-
lega að nú er fyrsti áfanginn, og
ekki sá þýðingarminnsti, að baki,
og ekki lengur stefnt alveg blint
í óvissuna.
Ekki mun í þessari frásögn frá
tónlistarhátíðinni verða gerð til-
raun til þess að meta einstök
verk, sem þar voru flutt, en hins
vegar ekki hikað við að full-
yrða að íslenzkir tónlistarmenn
hafi þegar sýnt, svo ekki verði
um deilt, að frá þeirra hendi er
ekki síður hægt að vænta góðra
verka á næstu árum, en úr heimi
myndlistar og bókmennta. Og
tilhneiging gerir nú víða vart við
sig til að trúa því að einmitt þeir
hafi notað tímann betur undan-
farið en ýmsir hinna, sem þó var
á margan hátt betur búið að.
Hátíðin hófst með ávarpi
menntamálaráðherra og lauk
með kveðjuorðum borgarstjórans
í Reykjavík. Hátíðahöldin fóru
fram í Þjóðleikhúsinu og Dóm-
kirkjunni. Voru tveir tónleikar,
Kammermúsik og hljómsveitar-
tónleikar, í Þjóðleikhúsinu, og
einn kirkjukonsert. — Á lokatón-
leikunum flutti dr. Páll ísólfsson
skorinort ávarp og eggjunarorð
til ungu tónskáldanna. Minntist
hann meðal annars á það í ræðu
sinni að stefna bæri að því að
breyta kennslu í barna- og ung-
lingaskólum á þann veg að hefja
almenna kennslu í listum. Einnig
lýsti hann vanþóknun sinni á því
menningarleysi að tolla hljóðfæri
eins og þann varning sem fólk
er vayað við að kaupa.
Sjálf hátíðin var tvímælalaust
einn merkasti listviðburður í
sögu lands og þjóðar og áttu þar
margir menn hlut að, tónskáld
og flytjendur. Ýmis þeirra verka
sem flutt voru munu verða talin
til dýrmætra eigna í framtíðinni
og ósérplægni og eldlegum áhuga
þeirra Jóns Leifs og Skúla Hall-
dórssonar við að skipuleggja há-
tíðina, safna Verkum til flutn-
ings og undirbúa tónleikana,
verður seint gleymt. Án Sin-
fóníuhljómsveitarinnar hefði
þessi hátíð ekki verið haldin og
raunar varla án Olavs Kiellands.
Þeir sem unna tónlist þessa
lands og trúa á sköpunarmátt
þjóðar sinnar á þessu sviði sem
öðru fagna samróma þessum
langþráða áfanga.
R. J.