Morgunblaðið - 16.05.1957, Side 14

H
MORCUWBLAÐ1Ð
Fimmtudagtur 16. maí 1957
Ensk bréf — Bókfærzla
Ensk stúlka, vel menntuð, óskar eftir skrifstofustarfi
hálfan eða allan daginn. Hefur unnið 8 ár á skrifstofu í
London. — Tilboð merkt: „Ensk bréf“, sendist íerðaskrif-
stofunni „Orlof“.
Dieselfoíll
Hef verið beðinn að útvega nýjan eða nýlegan
dieselbíl
5—8 tonna.
SVEINN SVEINSSON — Sími 81476
IMatsvein og háseta
vantar á reknetabát frá Hafnarfirði.
Uppl. í síma 9165.
Afgreiðslustúlka
helzt vön við afgreiðslustörf í fataverzlun eða önnur verzl-
unarstöf, óskast nú þegar.
Tilboð merkt: „2986“, sendist til blaðsins fyrir laugardag
18. þ. m.
Píanó
notað, uppgert danskt píanó til sölu.
Gotfred Bernhöft & Co. hf.
Sími 5912 — Kirkjuhvoli.
íbúð til leigu
4—5 herbergja íbúðarhæð (120 ferm.) við Tómasarhaga
er til leigu nú þegar. Sér hitakerfi.
íbúðin er í 1. lfokks ástandi.
Tilboð sendist blaðinu fyrir hádegi á föstudag merkt:
„Sólrík íbúð —2990“.
Ferðamannaherbergi
Þeir sem vilja leigja herbergi fyrir útlenda og inn-
lenda ferðamenn í sumar, vinsamlegast hafi samband
við okkur næstu daga.
Fyrirgreiðsloskrifstofan,
Grenimel 4 — sími 2469, eftir kl. 5.
Hafnarfjörður
4ra herbergja íbúð í verkamannabústað
við Skúlaskeið — tii sölu.
Nánari upplýsingar gefur
GUÐJÓN STEINGRÍMSSON, hdi.,
Strandgötu 31, Hafnarfirði.
. Símar: 9960 og 9783.
HÚSIMÆÐI VIÐ LAUGAVEG:
TIL SÖLU er 4ra herbergja götuhæð, (105 ferm.) á
eignarlóð við Laugaveginn, ásamt hálfum kjallara.
Góður staður fyrir verzlun.
Útborgun kr. 300 þúsund.
FasteSgnasa^an
VATNSSTÍG 5 — Sími 5535.
Opið kl. 5—7 e. h.
Fyrirlestur J. R. Dunning
DR. J. R. DUNNING, hinn
þekkti bandaríski kjarnorku-
fræðingur, sem kom hingað á
vegum fslenzk-ameríska félags-
ins, flutti hér tvo fyrirlestra í
háskólanum, 4. og 5. maí. Dr.
Dunning er einn af brautrj'ðj-
endum í kjarnorkuvísindum. Frá
upphafi hefur hann stefnt að
hagnýtingu kjarnorkunnar til
aflvinnslu, enda er hann upp-
haflega verkfræðingur, en fór
út í kjarnvísindi með það fyrir
augum að finna leið til að leysa
úr læðingi orku atómkjarnans.
Frá því að Hahn og Strassman
uppgötvuðu klofnun úraníum-
kjarnans í ársbyrj. 1939, beindist
athygli Dunnings aðallega að
úraníumísótópnum U—235, en
keðjuklofnun í úraníum byggist
á klofnun hans. Þar sem í venju-
legu úraníum er aðeins 0,7% af
U-235 snéru Dunning og sam-
verkamenn hans sér að því að
skilja U-235 frá U-238, sem er
99,3% af venjulegu úraníum.
Þetta er mjög erfitt að gera í
stórum stíl, en árangurinn af
starfi þeirra var, að reist var
risastór verksmiðja í Oak Ridge.
Síðan hafa tvær verksmiðjur
bætzt við og fer nú einn tíundi
af raforku Bandaríkjanna í að
framleiða U—235. Dr. Dunning
átti ásamt öðrum frumkvæðið
að byggingu kjarnorkukafbáts-
ins Nautilus sem siglt hefur
70,000 mílur án þess að eldsneyt-
ið væri endurnýjað.
Fyrri fyrirlestur Dr. Dunnings
fjallaði um áhrif kjarnorkunnar
í orkumálum heimsins. Benti
hann á, að undirstaðan að vís-
indaþekkingu nútímans væri að-
eins 2—300 ára gömul. Til
skamms tíma hefur orlcunotkun
mannkynsins byggzt að mestu
leyti á afli manna og dýra og á
vindafli. Gerbreyting varð á
þessu, þegar gufuvélin var fund-
in upp og menn fóru að nota sér
orku kola og síðar olíu. Nú er
svo komið, að menningarlíf nú-
tímans byggist á orku, en ef
kjarnorkan kæmi ekki til, væri
orkuskortur fyrirsjáanlegur með
þeim afleiðingum, sem hann
hefði fyrir siðmenninguna. ís-
land er undantekning að því
leyti, að enn er hér næg óvirkj-
uð vatnsorka og óvirkjaður jarð-
hiti. Birgðir af kolum, olíu og
jarðgasi fara minnkandi og í
sumum löndum, t.d. Bretlandi,
er ástandið þegar orðið alvarlegt.
í Bandaríkjunum vex kola- og
olíframleiðslan enn þá, en fyrir
lok þessarar aldar hlýtur hún að
dragast saman. Ef halda á sömu
lífsskilyrðum og nú fyrir vax-
andi mannfjölda, er fyrirsjáan-
legt, að orku muni skorta til þess,
kringum 1980, ef kjarnorkar.
kæmi ekki til sögunnar.
Birgðir heimsins af úranium
eru mjög miklar. Úraníum er al-
gengara en nikkel og kopar, en
úraníumleit er aðeins á byrjunar-
stigi. Mest af úraníum kemur frá
Kanada og þekktar birgðir þar
munu duga um 150 ár. Eftir því
sem tækni við úraníumvínnslu
verður fullkomnari, er hægt að
vinna úraníum úr rýrara grýti.
Núna er það yfirleitt unnið úr
grýti, sem inniheldur 0,1% (eða
meira) af úranium, en þetta er
að lækka niður í 0,01% og geturi
líklega komizt niður í 0,001%. |
Ef miðað er við orkuinnihald, i
er U—235 jafndýrt og kol á £3
tonnið, en það er lægsta verð á'
kolum í Bandaríkjunum. í
Bretlandi er verðið um £20
tonnið og víða hærra, t.d. á ís-
landi. Úraníum er því ódýrt elds-
neyti, ef orka þess er fullnotuð,
en það er ekki mögulegt í kjarn-
orkuofnum.
Um 10% af orkunni fæst úr
því, og þá samsvarar það kolum
á £30 tonnið, svo að það er sam-
keppnisfært, þar sem kol eru
mjög dýr.
Úraníum 235 er ekki eina
kjarn- eldsneytið, sem menn
geta notfært sér, því að úr U—238
er hægt að framleiða eldsneyti,
U-233, úr þóríum, en af því
eru til meiri birgðir en af úr-
aníum.
í Bandarikjunum er nú fjöldi
kjarnorkuofna, og flestir eru not-
aðri til tilrauna, en ekkj til afl-
vinnslu, þar sem Bandaríkin
hafa ekki þörf fyrir nýjar orku-
lindir á næstu árum. Um Bret-
land er öðru máli að gegna og
má búast við, að eftir um 10 ár
verði 25—40% af rafmagninu
þar framleitt með kjarnorku.
Bandariski flotinn hefur nú tvo
kjarnorkuknúna kafbáta, og
stefnan er sú, að öll skip fJotans
verði knúin kjarnorku.
Að lokum vék Dr. Dunning að
aflvinnslu með samruna atóm-
kjarna, en á þeim samruna bygg-
ist vetnissprengjan. Gat hann
þess, að orka sólarinnar væii
fenginn á þennan hátt, en við
mörg vandamál væri að stríða
við að beizla þá orku hér á jörð-
inni. Hita þyrfti efnin upp i 100
milljón gráður og vandkvæðin
væru að halda þeim saman, þar
sem enginn ílát þyldu slíkan hita.
Tilraunir hafa verið gerðar með
að nota segulsvið til að halda
efnunum á afmörkuðu svæði, en
enginn hefur enn hugmynd um,
hvernig á að fara að því að beizla
þessa gífurlegu orkulind.
Olafur Kristinn Olason
IVfinning
HANN kvaddi þennan heim þ. 2.
apríl sl. og var til grafar borinn
11. s. m. Þegar mér var «ögð and -
látsfregn þessa vÍAar míns,
fannst mér, sem strengur brysti i
hjarta mínu. Hann, sem fyrir fá-
um dögum fór frá heimili mínu,
hress og glaður að vanda, og
gerði ráð fyrir að koma brátt
aftur til vinnu sinnar, en svo fór
hér, sem oftar, að guð ræður, en
mennirnir þenkja, og nú eftir
rúman hálfan mánuð, hef ég fylgt
þessum góðvini mínum til
hinztu hvíldar. Þannig er líf
vort mannanna, að enginn ræð-
ur sínum næturstað.
Æviferil Ólafs sáluga ætla ég
mér ekki að rekja hér, það væri
mér ofvaxið, en þar væri
mannkostamanns að minnast.
En þess í stað langar mig til þess
að minnast góðs vinar eftir tutt-
ugu og fimm ára kynningu, sem
ég hafði af honum.
Ólafur var sá hreinræktaðasti
vinur, sem ég hefi kynnzt á langri
ævi, að öllum öðrum ólöstuðum.
Þar fór allt saman, trygglyndi,
hjálpsemi og glaðværð, að
ógleymdri trúmennsku í öllum
störfum. Þessar dygðir átti Ól-
afur sálugi í ríkum mæli. Hann
var ávallt og alls staðar mann-
bætandi, orðheldinn og áreiðan-
legur í öllum viðskiptum hii.s dag
lega lífs. Hann vildi hvers manns
vanda leysa, enda var hann vel
Blóma- og grænmetistorgib
(Hringbraut og Birkimel)
tilkynnir. — Plöntusalan byrjuð. Einnig daglega ný-
afskorin blóm, pottablóm, giænrneti o. fL
Opið frá kl. 9 f. h.
Sigurður Guðmundsson,
garðy rkj umaður,
Sími 5284.
séður af öllum, sem þekktu hann
og ég, sem þessar línur rita, full
yrði, að það var hans yndi að
gera þeim greiða, sem til hans
leituðu, sérstaklega, ef hann vissi
að brýn þörf var fyrir hjálp
hans.
Þau eru ótalin handtökin, sem
hann vann fyrir aðra, án þess
av taka hátt gjald fyrir. Aðal-
atriðið var að veita hjálpina.
Fróður og skemmtilegur var
Ólafur og ljóðelskur, og gat vel
komið fyrir sig orði í bundnu
máli, ef með þurfti. Ég á marg-
ar slíkar minningar eftir þennan
vin minn.
Og nú sný ég máli mínu til þin,
kæri vinur, þó þú sért horfinn
sjónum mínum. Þú manst heit
okkar, og ég þakka þér kæri
vinur, að þú hefur efnt það og
þar með gefið mér fullvissu um,
að látinn lifir, já, þökk sé þér,
kæri vinur, fyrir allt og allt.
Minningu þína geymi ég, sem
helgidóm í hjarta mínu. Ég
þakka þér alla vináttuna, allar
gleðistundir sem við áttum sam-
an.
Svo enda ég þessi orð mín til
þín, með fáum Ijóðlínum, sem
eru gamalt loforð.
Gleði mannsins, góða, vitra,
1 geymi ég í huga minum.
Minninganna geislar glitra,
gengnum yfir sporum þínum.
Mannkærleikans merkið hæsta,
með þér barstu vinur góði.
Trúarinnar gullið glæsta,
geymir þú í hjartasjóði.
Öllum varst þú góður gestur,
greiðvikinn, en allra beztur,
þar, sem sárast þrengdi neyðin,
þangað var þér greiðust leiðin.
Vertu sæll, við sjáumst bráðum,
settum eftir drottins ráðum.
Hann á öllu hefur gætur.
Heill á meðan, góðar nætur.
Jón Arason.
Lífið einbýlishús
kjallari og hæð, 3 herbergi m.m. við Elliðavatn
til sölu. — Lítil útborgun.
Aðalfasteignasahn
Aðalstræti 8
Símar: 82722, 1043 og 80950.
STRASSBORG, 7. maí. — Full-
trúar sjö ríkja í Vestur-Evrópu
samþykktu í dag ályktun til rík-
isstjórna sinna, um að lönd þessi
hæfu sameiginlegar rannsóknir á
sviði fjarstýrðra flugskeyta. —
Einnig samþykktu þeir ályktun
um að framleiðsla flugskeyta
yrði í framtíðinni sameiginleg
fyrir alla Vestur-Evrópu. Álykt-
anir þessar eru byggðar á þeirri
skoðun, að hvert einstakt ríki í
Vestur-Evrópu hafi hvorki fjár-
hagslegt né tæknilegt bolmagn
til að annast smíði slíkra hern-
aðartækja. — Reuter.