Morgunblaðið - 21.05.1957, Page 17

Þriðjudagur 21. maí 1957
MORGVNBLAÐ1Ð
17
Anna Árnadóttir minning
Þann 8. þ.m. var jarðsungin frá
Fossvogskirkj u Anna Á.rnadóttir,
húsfreyja á Þórsgötu 7A.
Anna var fædd 11. okt. 1884 að
Ósi við Steingrímsfjörð. Korn-
ung fluttist hún þaðan með for-
eldrum sínum suður í Reykhóla-
sveit, en þaðan voru þau bæði
ættuð, fyrst að Kollabúðtun svo
að Hofstöðum. Anna var elzt
af 9 systkinum. Mun jafnan hafa
verið þröngt í búi hjá foreldr-
um hennar. Komst Anna því
snemma í kynni við fátækt og
erfiðleika. Þegar Anna var um
tvítugt, andaðist faðir hennar.
Fer hún þá, ásamt tveim systkin-
um sínum að Stað á Reykjanesi
til hinna kunnu prestshjóna, sr.
Jóns Þorvaldssonar og Ólínu
Snæbjamardóttur, og dvaldist
þar næstu 7 árin.
Hefur Önnu efalaust orðið ver-
an þar heilladrjúg, því að hin
unga og fjölhæfa prestsfrú hugs-
aði ekki einvörðungu um að
stúlkur sínar inntu af hendi hin
venjulegu heimilisstörf, heldur
kenndi hún þeim líka hvers kon-
ar saumaskap og aðra kvenlega
handavinnu, einnig ýmislegt bók
legt, þeim er það vildu. Að fara
að Stað til frú Ólínu, jafnaðist að
mörgu leyti við að fara í góðan
kvennaskóla — og svo mun Önnu
hafa reynzt. Á Stað lærði Anna
meðal annars sauma og dvaldist
síðar í Reykjavík, til að fullnuma
sig í þeim. Sjálfsagt hefur prests
frúin kunnað vel að meta þessa
ungu stúlku, því að með þeim
tókst sú vinátta og tryggð sem
entist þeim meðan þær báðar
lifðu.
Þann 26. okt. 1911 giftist Anna
eftirlifandi manni sínum, bónda-
syni þaðan úr sveitinni, Eyjólfi
Guðmundssyni frá Berufirði,
maður á togaranum Ólafi. Þessi
ungi maður var allt í senn: vel
að atgjörvi búinn til sálar og lík-
ama og hvers manns hugljúfi. Var
hann því móður sinni sem öðrum
ástvinum sínum mjög hjartfólg-
inn. En atburðir lífsins virðast
ekki spyrja um slíkt. Togarinn
Ólafur fórst eins og kunnugt er
2. nóv. 1938, og með honum hvarf
Kristján í hinn vota faðm hafs-
ins.
Guðmundur hét annar sonur
þeirra Önnu og Eyjólfs. Hann fer
einnig á sjóinn og er á millilanda
skipum. Hann er á Dettifoss
þegar skipið fer sína síðustu för
og ér skotið niður við írlands-
strendur í febr. 1945, og ferst þar
með því. Guðmundur var kvænt-
ur Hrefnu Ingvarsdóttur, og áttu
þau tvo unga drengi, er hann féll
frá.
Þannig riðu þung áföll yfir og
lífið rétti hvern reynslu- og erf-
iðleikabikarinn eftir annan að
Önnu. En Anna vann úr þeim
drykk ekki tóman sársauka og
lífsbeiskju, ekki uppgjöf og von-
leysi, heldur aukinn þroska: —
aukna samúð, festu og jafnvægi,
— aukinn skilning á hinum
sönnu verðmætum lífsins og hin-
um mikla og eilífa veruleika
þess. Og vissulega hafði lífið líka
trúað önnu fyrir miklu. Börnin
voru enn 5 auk þeirra þriggja,
sem dóu og áður er á minnzt, og
virðist því hafa legið fyrir ærið
verkefni fyrir fátæka sjómánns-
konu að hugsa um og sinna. En
Anna sýndi fleirum umhyggju en
börnum sínum. Hún var hvort-
tveggja, vinmörg og vinföst, og
hús hennar stóð ávallt opið vin-
um hennar og sveitungum, enda
var oft gestkvæmt hjá Önnu.
Fólkið fann, að til þessarar
gætnu og góðgjörnu konu var
Ford 1953
prýðilega vel gefnum manni og alltaf eitthvað að sækja _ eitt_
góðum dreng, sem hann átti kyn
til. Voru ungu hjónin fyrst í
Berufirði, en fluttust þaðan til
Reykjavíkur 1913 og bjuggu þar
æ síðan. Gerðist Eyjólfur sjómað-
ur upp frá því, og var alla tíð á
strandferðaskipum, lengst af á
Esju. Var því hlutskipti Önnu,
sem annarra sjómannaeigin-
kvenna að sjá ein um börn og
heimili á meðan bóndinn var á
sjónum — oft óslitið svo vikum
og mánuðum skipti. Þá voru laun
sjómannsins sem annarra alþýðu-
manna á þann veg, að eftir
nútímakröfum myndu þau vart
hafa hrokkið fyrir brýnustu
nauðsynjum meðalfjölskyldu,
hvað þá þar sem börnin voru
8, eins og hjá önnu og Eyólfi.
Anna reyndi því oft að taka
sauma til að drýgja með
heimilistekjurnar. Það var henn-
ar eftirvinna og næturvinna,
þótt eftirvinnukaup hafi þá verið]
hvað gott, jákvætt: holl ráð,
móðurlega hlýju, öryggi. Hún
vildi hvers manns vandræði
leysa og tókst það oft ótrúlega
með sínum fasta og góða vilja.
Seinustu áratugina fór að létta
undir fæti hjá þeim hjónum.
Efnahagurinn rýmkaðist og þau
eignuðust snoturt hús, Þórsgötu
7A, og áttu þar snyrtilegt og fall-
egt heimili. Loks hætti líka
Eyjólfur sjómennskunni og sett-
ist um kyrrt eftir áratuga far-
mennskulíf. Börnin voru nú öll
komin upp og báru glögg ein-
kenni foreldra sinna í gerð og
mannkostum. Og svo hurfu þau
út í heiminn — langt út í heim.
Að síðustu öll nema eitt alla leið
til Kaliforníu. Þar settust þau
að, fyrst Kristín, sem er þar gift
íslenzkum manni, Ingvari Thord-
arson. Auk hennar fóru svo þang
að Oddur, Ólöf og Steinunn Ás-
henni óþekkt hugtak. Enn aðra ^ls ógift. Heima á gamla
- ... - - - > Inn/imii n+4-n V. I, • I A — M ■ Tá_•
eftirvinnu stundaði hún einnig
meðan hún bjó vestur í bæ — á
Sólvöllum. Á kvöldin, þegar
börnin voru komin í rúmið, lagði
hún oft poka fullan af óhreinum
smáflíkum á herðar sér og gekk
inn í laugar til þvotta!
Af Sólvöllum fluttu þau Anna
og Eyjólfur austur í bæ og
bjuggu þar mörg ár, lengst af á
Barónsstígnum. Þar fæddust flest
börnin. Árin liðu og hópurinn
var að komast á legg og ætla
mátti, að stærstu erfiðleikarnir
væru yfirstígnir. En þá kvaddi
nýr gestur dyra hjá þeim hjón-
um. Hvíti dauðinn kom í heim-
sókn, og tvö börnin máttu fara
að Vífilsstöðum, Kristján, elzta
barnið og Guðrún. Auðvitað
heimsótti hún Anna börnin sín á
Vífilsstöðum, þótt engar væru þá
fastar bílferðir þangað. En það
lét hún ekki aftra sér, hún fór
þangað gangandi yfir hæðir og
hálsa. 1 þá daga var það sem
dauðadómur yfir flestum að úr-
skurðast á Vífilsstaði. Guðrúnu
litlu varð heldur ekki bjargað.
Hún dó veturinn 1925, 8 ára göm-
ul. Kristján hafði berkla í fæti.
Náði hann aftur heilsu, þótt hann
æ síðan bæri merki eftir sjúk-
dóminn. Hann lagði stund á loft-
fckeytafræði og var loftskeyta-
landinu áttu þau Anna og Eyj-
ólfur að síðustu eftir aðeins eina
dóttur, Ingunni, sem gift er Ósk-
ari Þórðarsyni, skrifstofumanni.
Efalaust hefur móðurinni þótt
hafið næsta breitt milli sín og
barnanna. Ef til vill ekki athug-
að í fyrstu, að nú á þessum furðu
tímum er fjarlægð milli heims-
álfa litlu meiri en milli Reykja-
víkur og Vífilsstaða fyrir 30—40
árum.
En svo skeði hið undraverða
ævintýri í lífi alþýðukonunnar,
sem áður fyrr gekk vestan úr bæ
inn í laugar með þvottinn af
börnunum sínum. Nú buðu þessi
sömu börn foreldrum sínum yfir
hafið breiða, buðu þeim í heim-
sókn til sólarlandsins, til strand-
ar hins eilífa sumars. Þessa för
fóru þau Anna og Eyjólfur fyrir
3 árum og dvöldust hjá börnum
sínum vestra um 4 mánaða skeið.
Ég heimsótti Önnu skömmu
eftir að hún kom heim aftur að
vestan. Er mér minnisstætt, hve
bjart var þá yfir henni, og ég
skildi, að förin hafði verið henni
eitt hugljúft og sólbjart ævin-
týr. Og þó, ef til vill átti hún þá
eftir að lifa annað, sem jafnaðist
á við þetta. Þegar sjúkdómur sá,
sem hún féll fyrir, tók að áger-
ast, svo séð var að hverju stefndi,
fékk h>in heimsókn handan yfir
hafið. Fyrst kom Kristín dóttir
hennar að vestan með tvær litlu
dæturnar sínar og dvaldist hjá
foreldrum sínum 3 mánuði sl.
sumar. Skömmu eftir að Kristín
fór aftur vestur, kom Ásdís,
yngsta dóttirin, og seinna um vet-
urinn Ólöf. Þrjár dætur sínar
hafði því Anna í nálægð sinni og
naut umhyggju þeirra og ástúðar
síðasta áfangann.
Og nú að leiðarlokum sendum
við þér, Anna, — allir þínir
gömlu vinir — hugheilar kveðj-
ur og þakkir fyrir hið liðna. Við
erum þess fullviss, að í hinni
nýju framtíð, sem bíður þín, mun
líf þitt halda áfram að færa öðr-
um blessun, svo sem það gerði
meðan þú dvaldist hér meðal
okkar.
Ingibjörg Þorgeirsdóttir.
2 matreiðslukonur
Þekltt gistihús á Norðurlandi vill ráða 2 vanar
matreiðslukonur í sumar. Góð kjör, há laun. —
Upplýsingar hjá Ásbirni Magnússyni í Ferða-
skrifstofunni Orlof hf. milli kl. 1,30 og 3 næstu
daga.
Bezt oð ouglýsa i Morgunblaðinu
Frá barnaskólunum
Þau börn, sem fædd eru á árinu 1950 og verða því
skólaskyld frá 1. september n.k., skulu koma til
innritunar og prófa í barnaskóla bæjarins mið-
vikudaginn 22. maí kl. 2 e.h.
Fræðslustjórinn í Reykjavík.
sendibifreið með útvarpi og miðstöð, hliðarglugg-
um og aftursæti í 1. fl. lagi, til sölu.
Bílnum hefir verið ekið 40.000 mílur. Til sýnis í
Mjóstræti 3.
STAÐA
aðstoðarlæknis
við borgarlæknisembættið í Reykjavík er laus til
umsóknar.
Laun skv. V. flokki launasamþykktar Reykja-
víkurbæjar.
Umsóknir sendist undirrituðum fyrir 20. júní n.k.
RORGARLÆKNIR.
Aðalfundur
Vinnumálasambands samvinnufélag-
anna verður haldinn að Bifröst í Borgar-
firði þriðjudaginn 25. júní kl. 20.30.
Dagskrá samkvæmt samþykktum
félagsins.
Stjórnin.
Aðalfundur
Sambands íslenzkra samvinnufélaga
verður haldinn að Bifröst í Borgarfirði
dagana 26. og 27. júní nk. og hefst mið-
vikudaginn 26. júní kl. 9 árdegis.
Dagskrá samkvæmt samþykktum
Sambandsins.
Stjórnin.
Aðalfundur
Fasteignalánafélags samvinnumanna
verður haldinn að Bifröst í Borgarfirði
föstudaginn 28. júní kl. 14.00.
Dagskrá sanikvæmt samþykktum
félagsins.
Stjórnin.