Morgunblaðið - 23.05.1957, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 23. maí 1957
MORGVHBLAÐ1Ð
3
«
Varhugaverl að lóta breytingar ó lögom um
hlutaiélög nú til þeirra félaga, sem þegar
haia verið stofnuð
Bjamí Benediktsson flytur breyting-
artill. um oð svo verbi ekki
T GÆR urðu nokkrar umræður um breytingu á hlutaféíagalög-
A unum sem fjallar um að breyta atkvæðisrétti hluthafa þegar
um er að ræða ríkið eða ríkisstofnanir, sveitarfélög, stofnanir þeirra
eða samvinnufélög. Bjarni Benediktsson flutti breytingartillögu
við frv. þess efnis að breyting þessi næði ekki til þeirra hluta-
félaga, sem þegar hefðu verið stofnuð.
Fyrir nokkru var skýrt frá því í fréttum austan af Eskifirði, að
vélbáturinn Víðir hefði landað óvenjugóðum afla þar laugardag-
inn fyrir páska. Myndin sýnir bátinn koma hlaðinn inn á Eskifjörð.
Hann hafði innanborðs 30 lestir af óslægðum fiski og 60 lestir af
slægðum. Hafði hann fengið þennan afla í fjórum lögnum.
Gerðar verða athyglisverðar
tilraunir í Heiðmörk í sumar
Sennilegt að vorverkum Ijúki þar
næstu daga.
Gunnar Jóhannsson fylgdi frv.
úr hlaði og kvað meiri hluta alls-
herjarnefndar mæla með að það
yrði samþykkt eins og það kom
frá Efri deild. Nefndi Gunnar
í þessu sambandi Útgerðarfélag
Akureyringa h.f. og kvað bæjar-
stjórnina á Akureyri mæla með
samþykkt frumvarpsins.
Bjarni Benediktsson kvað á-
stæðu til þess að athuga þetta
mál mun betur. Kvaðst hann
hafa borið fram tillögu í nefnd-
inni um að leita álits sérfróðra
manna, sem sérstaklega hefðu
kynnt sér lög um hlutafélög, en
sú tillaga hefði ekki fengizt bor-
in upp í nefndinni. Hins vegar
teldi hann mjög nauðsynlegt að
fá umsögn þessara manna. —
Aðalefni frv. væri umdeilanlegt
og að sínu áliti mjög varhuga-
vert, en einkanlega væri hættu-
legt að láta þessa lög-
gjöf ná til hlutafélaga, sem þeg-
ar hefðu verið stofnuð. Menn
hefðu lagt fram fé sitt í ýmis
félög í þeirri góðu trú að þeir
hefðu þann rétt, sem lög mæltu
fyrir. Kvaðst Bjarni draga í efa
að þetta myndi standast fyrir
dómstólunum, ef aðilar hlutafé-
laganna neituðu að þessi breyt-
ing yrði gerð. Lögin gætu orsak-
að langvarandi málaferli og væri
þá ver farið en heima setið.
Með þessari lagabreytingu
væri verið að hagga fjárhags-
skuldbindingum, sem menn
hefðu byggt á. Kvaðst Bjarni
mjög vilja vara við að gera þessa
breytingu. Hún mundi rýra trú
AKRANESI, 22. maí — Karla-
kórinn Svanir hér á Akranesi,
fer á föstudaginn í söngför til
Vestmannaeyja, á því góða skipi
Akraborg. Almenningi verður
gefinn kostur á að taka þátt í
ferðinni, eftir því sem skipsrúm
leyfir. Á laugardagskvöld syng-
ur kórinn í Eyjum og hingað
verður komið aftur á sunnudags-
kvöldið. —O.
AFBOÐ OG VARAMENN
Þegar bárust boð frá Ellert
Schram að hann léki ekki með.
Valdi Albert Guðmundsson, sem
skipaður var fyrirliði liðsins,
Bergþór Jónsson, ÍBH, í hans
stað. Leikur hann með í kvöld.
Ekki var vitað annað í gærkvöldi
en að aðrir væru tilbúnir til
leiks og umræðufundur var boð-
aður með liðinu í gærkvöldi.
manna á gildi samninga og kippa
grundvellinum undan fjárhags-
skuldbindingum. Flutti hann síð-
an breytingartillögu þess efnis að
ákvæði þessi næðu ekki til þeirra
hlutafélaga sem þegar hefðu ver-
ið stofnuð.
Bjarni Benediktsson lagði fram
af hálfu minnihluta allsherjar-
nefndar svofellt nefndarálit í
málinu:
NEFNDARÁLIT
MINNIHLUTANS
FRV. þessu var vísað til alls-
herjarnefndar 18. maí og tekið
til afgreiðslu að morgni 21. maí.
Er sá viðbragðsflýtir ólíkur öðr-
um starfsháttum nefndarinnar á
þessu þingi, svo sem um um-
ferðarlagafrv. Því frv. var vísað
til nefndarinnar hinn 12. apríl,
og hefur nefndin enn ekki tekið
afstöðu til eins einasta atriðis
þess, enda ekki gefið sér tíma
til að ræða þennan þýðingar-
mikla lagabálk að nokkru gagni.
Þegar frv. um breytingu á
hlutafélagalögunum var tekið til
umræðu í nefndinni, lagði ég
til, að fengin yrði um það um-
sögn þeirra hæstaréttardórnar-
anna Árna Tryggvasonar og dr.
Þórðar Eyjólfssonar, sem undir-
bjuggu hið ýtarlega frv. um
hlutafélög, sem lagt var fyrir
Alþingi 1952 og 1953, en ekki
varð samkomulag um afgreiðslu
á, vegna þess að ekki fékkst
næg trygging fyrir því, að hin-
um merku nýmælum frv. yrði
fylgt eftir í framkvæmd. Enginn
bar þó á móti því, að hæsta-
réttardómararnir hefðu unnið
merkilegt grundvallarverk með
endurskoðun sinni. Eggert Þor-
steinsson alþingismaður sagði
t. d. þá í umræðum um málið:
„Það verður að álíta, að ríkis-
stjórnin hafi vandað vai manna
til undirbúnings þessu máli, enda
er það álit flestra þeirra, sem
kunnugastir eru þessum málum,
að frv. sem heild sé til mikilla
bóta frá eldri lögum ....“
Þar sem landsliðsnefnd átti að
velja varamenn sína fyrst, en
ekki var vitað um val hennar í
gærkvöldi, var nokkuð í óvissu
með varamenn „pressuliðsins."
En þrír af 5 voru valdir til þess
að geta verið með frá byrjun í
undirbúningi liðsins. Eru það
þeir Jón Pálmason, ÍBH, Kjart-
an Elíasson, ÍBH, og Ragnar
Jónsson, ÍBH.
Nú brá hins vegar svo við,
að formaður allsherjarnefndar,
Bragi Sigurjónsson, beitti for-
mannsvaldi sínu til þess að
hindra, að tillagan um að leita
umsagnar þessara ágætu fræði-
manna um þetta frv. væri borin
undir atkvæði í nefndinni.
Hvað sem málefnalegum ágrein
ingi um afgreiðslu mála líður,
verður að ætlast til þess, að
réttum fundarsköpum sé hlítt.
Ærið tortryggilegt er að greiða
atkvæði gegn því, að umsögn
óhlutdrægra sérfræðinga sé feng-
in. Út yfir tekur, þegar vikið er
frá viðurkenndum fundarsköp-
um til að koma í veg fyrir, að
tillaga um það komi undir at-
kvæði.
Um efni þessa frv., það, að
sveitarfélög og samvinnufélög
séu ekki bundin á sama veg og
aðrir hluthafar um meðferð á at-
kvæðisrétti, má auðvitað deila og
færa rök með og á móti.
Sök sér er að setja slík ákvæði
til frambúðar og láta þau gilda
um þau félög, sem héðan í frá
verða stofnuð. Hitt er miklu meiri
vandi, hvernig fara eigi að um
þau félög, sem þegar eru stofnuð.
Þar hafa aðilar lagt fram fé með
ákveðnar forsendur í huga. Ef
þeim forsendum er breytt af lög-
gjafanum án samþykkis aðila,
hljóta margvísleg vandamál að
vakna.
í umr. um hlutafélagafrv. á
Alþingi 1953 viðurkenndi Einar
Olgeirsson, sem þá flutti sams
konar brtt. og þetta frv. fjallar
um, þessi sjónarmið og sagði:
„Nú má vel vera, að í sumum
af þeim útgerðarfélögum, sem ég
sérstaklega hef hugsað um í þessu
sambandi og þegar eru til, séu
ákvæði í stofnsamningi, sem séu
samkomulag á milli stofnenda
um einhvern annan hátt á, og að
svo miklu leyti sem slíkur háttur
brýtur ekki í bága við lög, getur
slíkt máske haldizt. Hins vegar,
að svo miklu ieyti sem ný félög
yrðu mynduð með þessu fyrir-
komulagi sem hlutafélög, þá
mundi þetta ákvæði gilda, ef
þetta væri samþykkt. Og ef til
vill yrði á ýmsan hátt hægt að
laga þetta með góðu samkomu-
lagi, ef lögunum yrði breytt eins
og ég legg til, í þeim félögum,
sem nú þegar eru starfandi."
Fram hjá því verður ekki kom-
ít£., að athugun þessara atriða
fari fram, áður en frv. verði sam-
þykkt, ef ekki á að efna til vand-
ræða. Þar sem ekki hefur verið
gefið færi á að gera þessa óhjá-
kvæmilegu athugun, legg ég til,
að frv. verði fellt.
HÖFN í Hornafirði, 22. maí: —
Heildarafli heimabátanna sex á
Hornafirði varð 3195 lestir af
slægðum fiski með haus. í sam-
tals 410 sjóferðum. Aflinn skipt-
ist þannig á bátana: Helgi 687,4
lestir í 75 róðrum, Gissur hvíti
661,8 lestir í 80 róðrum, Axurey
525 lestir í 66 róðrum, Hvanney
478,6 lestir í 65 róðrum, Sigur-
fari 473 lestir í 62 róðrum, og
Ingólfur 369,3 lestir í 62 róðrum.
Hásetahlutur á tveim hæstu
bátunum, Helga og Gissuri hvíta
varð um 35 þús. kr. Formaður
á aflahæsta bátnum er Tryggvi
Sigurjónsson, Höfn. — Gunnar.
HAFNARFIRÐI — Togararnir
hafa komið inn með stuttu milli-
bili undanfarið og var afli frem-
ur góður hjá þeim um tíma, en
dró aftur úr nú síðustu daga.
Þeir veiða nú flestir í salt
og sumir farnir á Grænlands-
mið, svo sem Ágúst og Júní. —
Surprise kom af veiðum í gær-
morgun (miðvikudag) með
ágætisafla eða um 170 tonn af
saltfiski eftir 11 daga útivist.
Á A3ÐALFUNDI Skógræktarfé-
lags Reykjavíkur, er haldinn var
í fyrrakvöld, sagði Einar Sæ-
mundsen skógarvörður m. a. frá
því í sambandi við skóggræðsl-
una í Heiðmörk, að í vor hefði
starfið þar gengið mjög vel Virt-
ist sér sem áhugi landnemanna
hefði vart verið meiri þau sex
sumur sem liðin eru frá því
Reykvíkingar gerðu Heiðmörk
að friðlandi sínu og hófu þar skóg
rækt í stórum stíl.
Einar skógarvörður kvað þá,
sem fyrstir ruddu brautina þar
efra á sviði skógræktar, nú vera
farna að sjá ávöxt vinnu sinnar,
því að barrtrén litlu ná þar orð-
ið um mikið svæði, kjarrivaxn-
ar brekkur og fallega hraunbolla.
Skógræktin í Heiðmörk er
merkileg meðal annars fyrir það,
sagði Einar, að það er í fyrsta
skipti sem hér á landi er farið
út í skógrækt í stórum stíl með
almennri þátttöku. Og árangur
inn er góður, því að vanhöld hafa
ekki farið fram úr því, sem gert
var ráð fyrir, og með hverju ár-
inu sem líður hefur gróðursetn-
ingin farið betur úr höndum land
Nú eru allir bátarnir hættir
veiðum fyrir nokkru og öfluðu
þeir 6824 lestir á vertíðinni. —
Fagriklettur var hæstur með 563
lestir. Hafnfirðingur hefir farið
nokkrum sinnum út nú undan-
farið með reknet og fiskað frem-
f GÆR talaði Magnús Jónsson
fyrir þingsályktunartillögu sem
hann flytur ásamt Sigurði Bjarna
syni í Sameinuðu þingi, um sam-
einingu Áfengisverzlunar ríkis-
ins og Tóbakseinkasölu ríkisins.
Benti Magnús á að nú stæði svo
á að forstjóri annars þessara fyr-
irtækja væri að láta af störfum
og væri því tækifæri til þessar-
ar sameiningar án þess að annar
forstjóranna þyrfti að víkja.
Magnús benti ennfremur á að
nemanna, en láta mun nærri að
1000 manns komi þangað á vori
hverju til starfa.
Sem dæmi um hve Heiðmerkur
landnemar eru nú áhugasamir
gat Einar þess að nú sé búið að
gróðursetja 20.000 trjáplöntur í
mörkina á þessu vori. Kvaðst
hann vona að um næstu mán-
aðamót yrði vorgróðursetningu
landnemanna lokið, ef ekkert
óvænt kemur fyrir.
Einar sagði nokkuð frá skóg-
græðslustarfi Vinnuskólanema
þar í mörkinni og bar lof á þá
fyrir góð vinnubrögð og um-
gengni. f þessu sambandi gat
hann þess, að í sumar myndi
verða gerð tilraun með nýtt fyr-
irkomulag á trjágróðursetningu
°g myndu Vinnuskólanemar vera
látnir vinna það starf. Suður í
skógræktarstöð Skógræktarfél.
Reykjavíkur í Fossvogi, eru nú
undir gleri þúsundir potta- og
trjáplantna, sem hugmyundin er
að taka úr pottunum í sumar og
gróðursetja í Heiðmörk með
hnausnum sem fylgir rótinni, er
plönturnar eru teknar úr pott-
unum. Einar kvaðst vilja leggja
áherzlu á það, að hér væri um
tilraun að ræða. Eigi að síður
kvaðst hann binda nokkrar vonir
við þessa nýju aðferð.Rætur barr
plantna eru sérlega vandmeð-
farnar við gróðursetningu, en
með þessu fyrirkomulagi ættu
þær ekki að verða fyrir alvar-
legu hnjaski.
Ýmislegt annað varðandi gróð
ursetningarstarfið í Heiðmörk,
kvað Einar nú vera á athugunar-
stigi hjá stjórn félagsins.
rekstrarkostnaður þessara fyrir-
tækja væri sameiginlega um 18
milljónir króna og mætti ætla
að eitthvað mætti úr þessum
kostnaði draga ef þau væru sam-
einuð. Hins vegar kvaðst hann
ekki vera með neinar getsakir
um að þessum fyrirtækjum væri
ekki stjórnað eins vel og efni
stæðu til.
★
Umræðu var frestað og till.
vísað til fjárveitinganefndar.
„Pressuliðið“ i kvöld
IKVÖLD kl. 8.30 er „pressuleikurinn" svonefndi á íþróttavellin-
inum. Leikur þá úrvalslið landsliðsnefndar, og er ekki vitað
um nein forföll eða breytingar á því frá því sem birt var í blaðinu
i gær. Stuttur tími gafst til að velja „pressuliðið" og ofan á það
bættist að forföll voru þegar boðuð. Allt var í óvissu með vara-
menn, en mæti liðið eins og það var endanlega valið, samstillt
og með vilja til að gera sitt bezta þá má telja líklegt að það standi
sig vel. Blaðamenn völdu það þannig:
©
Skúli Nielsen Fram Högni Gunnlaugss. IBK Ellert Schram KR
Pétur Georgsson ÍA Albert Guðmundsson ÍBH
Einar Sig. ÍBH Einar Halldórsson Val Reynir Karlss. Fram
Magnús Snæbjörnsson Val Kristinn Gunnlaugsson IA
Björgvin Hermannsson Val.
ur vel. —G. B.
Someining Tóbaks- og ófengis-
verzlunar