Morgunblaðið - 26.05.1957, Blaðsíða 3

Sunnuðagur 26. maf 1957
MORCV1SBL4ÐÍÐ
S
tr verinu
Togararnir
Tíðin var góð framan af vik-
unni, en rysjótt eftir miðja vik-
una.
Skipin eru allflest út af Vest-
fjörðum, á Halaiium og vestur af
honum. Ein 5—6 skip eru við
Grænland og veiða öll í salt nema
Neptunus, sem væntanlegur er á
mánudaginn.
Aflabrögð voru ágæt framan af
vikunni, á meðan tíðin var góð,
en þó misjöfn, fengu sum skip
stundum upp í 9 poka í „hali“
25 lestir. Síðarihluta vikunnar
dró mjög úr aflanum og þá lík-
lega helzt vegna austanbrælunn-
ar.
Þetta er hreinn þorskur, sem
fæst, góður fiskur. Er þetta lík-
lega vertíðarfiskurinn, sem er að
ganga þarna suður eftir með kant
inum. Þessi fiskur er óvenjulega
djúpt, dýpra en venjulega gerist
á Halanum, allt niður á 210—230
faðma dýpi. Fiskur stendur
aldrei lengi þarna, annars eru
sjórnenn vongóðir með aflabrögð.
Ágætur afli er við Grænland,
en heldur hefur dregið úr honum.
Það hefur verið það mikill fisk-
ttr þarna, að enginn hefur lagt
sig eftir því ævintýri að leita að
karfa. Það er vart að búast við
honum fyrr en um miðjan júní.
Fiskleitarskipið Brimnes hefur
lítið látið til sín heyra, en lítið
mun það hafa fengið.
FISKLANDANIB
voru miklar siðustu viku:
tonn dag
Jón forseti 12
Marz 16
Karlsefni ,... 271 14
Sk. Magnússon . ,... 285 12
Úranus ... 218 13
Geir ... 320 10
Hallv. Fróðad. . ,... 261 13
Ing. Arnarson , ,... 180
saltfiskur .,, 13
Bótarnir
Heytingsafli hefur verið á hand-
færi, komizt jafnvel upp í 7 lestir
eftir sólarhringinn. Þessi eini bát
ur, sem enn rær með net, hefur
líka aflað sæmilega. Þeir hafa
líka verið að fá góðan afla í smá-
riðnari net unan jökli, möskva-
stærð svona mitt á milli þorska-
netja og ýsunetja.
Vestmannaeyjar
Slæmt veður var mestan hluta
vikunnar og ekki litið að sjó.
Endanlegar tölur eru nú fyrir
hendi um aflabrögðin á vertíð-
inni. 16 bátar fengu 500 lestir
eða meira miðað við slægðan fisk
með haus:
Ólafsson (rithöfundurinn Ási í
Bæ).
Lifrarmagn var 3175 lestir,
sem fengust úr tæpar 2000 lestir
af lýsi. Lifrarsamlag Vestmanna-
eyja greiðir kr. 1,50 fyrir kg. af
lifrinni.
Vinnslustöðvarnar 4 tóku yfir
vertíðina á móti fiskmagni, sem
hér segir, miðað við slægðan fisk
með haus:
Vinnslustöðin .... 9993 tn.
Hraðfr.st. Ve....8110 —
Fiskiðjan .... 7580 —
ísfél. Ve........5168 —
Akranes
Það hefur verið suðaustan
strekkingur alla vikuna, en þó
hafa oftast einhverjir verið á sjó.
Afli hefur yfirleitt verið ágæt-
ur hjá reknetjabátum, á fimmtu-
daginn voru t.d. 10 bátar með
100 tn. meðalafla, á föstudaginn
voru 6 bátar með 115 tn. meðal-
afla.
Bátar hafa komizt upp í 205 tn.
dagsafla.
Síldin er falleg, en nokkuð mis-
jöfn. Það er meira af gotinni síld
í Jökuldjúpinu en í Miðnes- og
Grindavíkursjónum. Undir Jökii
er talið, að 80% af síldinni sé
gotið, en aðeins 20% full. í
Grindavíkursjónum eru hlutföll-
in hins vegar þau, að 30% af síld-
inni er gotið, en 70% af henni
full.
11 bátar stunda reknetjaveiðar.
Keflavík
2 fyrstu daga vikunnar var
fremur gott veður, og almennt
róið en síðan var stormur og land
lega.
Afli hjá reknetjabátum var
sæmilegur þessa tvo daga, en þó
misjafn 50—100 tunnur á skip,
tveir bátar fengu 150 tn. Beztur
afli er nú í Grindavíkursjó, þar
fékk einn bátur annan daginn 254
tn í Miðnessjó var sáratregt. Á
laugardag voru nokkrir bátar á
sjó og reru alla leið vestur undir
Jökul, en þar höfðu Akurnesing-
ar aflað vel.
ÚTFLUTNINGSSJÓÐUR OG
SKULDBINDINGAR HANS
Skýrsla útflutningssjóðs um,
að tekjur hans hafi numið 111
millj króna fyrstu 4% mánuð árs
ins „og nokkurn veginn eins og
búizt var við“ er framar vonum
manna. Mönnum fundust koma
dræmt greiðslur úr sjóðnum og
lítið sem ekkert upp í það, sem
eftir stóð frá fyrra ári. Þessar 111
millj. króna eru tæplega það, sem
áætlað var, að sjóðurinn fengi í
tekjur á 3 mánuðum, svo að ekki
Gullborg 806 tn.
Víðir SU 743 —
Snæfugl SU 711 —
Björg SU 656 —
Gullfaxi NK 654 —
Freyja 643 —
Stígandi 617 —
Kristbjörg 605 —
Ófeigur III 597 —
Sidon 553 —
Björg 551 —
Týr 540 —
Bergur 535 —
Vonin II 533 —
Andvari 517 —
Kap 500 —
Aflahæsti báturinn Gullborg
varð með kr. 43,700,00 hásetahlut.
Skipstjóri Benóný Friðriksson.
Hefur hann verið aflakóngur ár-
um saman, ekki aðeins í Vest-
mannaeyjum heldur á öllu land-
inu.
Hlutarhæsti báturinn á vertíð-
inni var Hersteinn með kr.
50,082,00 hlut. Var hann með
handfæri, og voru 5 menn og
skiptu jafnt. Skipstjóri er Ástgeir
skakkar nema 50%. En látum gott
heita, að „innflutningur sé mis-
jafn eftir árstíðum“ og tekjur
sjóðsins standi til bóta.
Sjóðurinn hefur lagt höfuð-
áherzlu á að greiða jafnóðum
það, sem gjaldfallið var af verð-
bótum framleiðslunnar 1957, en
minna sinnt um 1956. Og segir í
skýrslu sjóðsins að enn séu ó-
goldnar um 55 millj. króna frá
því ári. Sjálfsagt eru gjaldfalln-
ar af þeirri upphæð, samkvæmt
samningum 35 millj. króna.
Það þarf ekki að benda á það
hér, hvaða lausn verður að finna
til að bæta úr þessu, það er ráða-
mönnum þessara mála fullljóst,
þ.e. lántaka. Það má heita gott,
ef tekjur sjóðsins hrökkva til fyr-
ir greiðslum ársins 1957, eins og
nú horfir um innflutning.
STÓREIGNASKATTURINN
Alþingi hefur undafarið fjallað
um stórmál, sem snertir mjög
allan atvinnurekstur í landinu og
þá að sjálfsögðu mest höfuðat-
vinnuveg þjóðarinnar, sjávarút-
veginn, þ. e. nýr stóreignaskatt-
ur.
Frá sjónarmiði útgerðarmanns-
ins og framleiðanda útflutnings-
vara eru allar skatta- og tolla-
hækkanir fjötur um fót atvinnu-
vegi hans, hvort sem slíkt lendir
á honum sjálfum eða verkafólki
hans. Fjármagnið dregst úr at-
vinnurekstrinum og kallar á
kauphækkanir.
Standi atvinnureksturinn höll-
um fæti, eins og nú er ástatt um
sjávarútveginn, er það þeim mun
tilfinnanlegra. Og jafnvel þótt
skattarnir snertu ekki beint sjáv-
arútveginn, vegna þess hve illa
hann væri stæður, myndu slíkir
skattar skerða spariféð og draga
úr sparifjármyndun og þar með
minnka lánsmögpleika sjávarút-
vegsins. Þess atvinnuvegar, sem
þarf á mestu lánsfé að halda. Því
að allir eru þessir skattar gerðir
um leið að eyðslueyri.
Fyrir sjávarútveginn væri bezt,
að tollar og skattar væru sem
lægstir. Þeim mun samkeppnis-
færari væru fslendingar á erlend-
um markaði. Umrætt tollabanda-
lag við Vestur-Evrópu væri því
hið mikilvægasta spor fyrir út-
flutningsframleiðslu þjóðarinnar.
Það má sjálfsagt líta á þetta
mál frá mörgum hliðum og færa
gegn því mörg mikilvæg rök.
Eitt má benda hér á frá sjónar-
miði borgarns. Þetta er skattur,
sem leggst á einstaklinginn, en
ekki félög, bæjar- eða ríkisfyrir-
tæki. Þetta er skattur til höfuðs
einstaklingsframtakinu.
Er það æskilegt að lama stöð-
ugt meir og meir einstaklings-
framtakið í landinu með nýjum
og nýjum sköttum og girða svo
gott sem fyrir alla fjármagns-
myndun. Er reynslan af ríkis- og
bæjarrekstri hér á landi eða
annars staðar sú að hann sé lík-
legur til að bæta lífskjör almenn-
ings? Hvar eru lífskjör almenn-
ings álitin bezt og hvar einstakl-
ingsfrelsi og framtak í heiminum
mest, og hvar eru aftur lífskjör-
in verst og ófrelsið mest?
Bondolag kvenna í Beykjavík
minnist 40 óra afmælis síns
með hófi í Sjálfsfæðishúsinu 29. mas næsfkomandi
TlANDALAG KVENNA í Reykjavík á 40 ára afmæli 30. maí næst-
W komandi. f því tilefni og einnig 70 ára afmælis formanns banda-
lagsins, frú Aðalbjargar Sigurðardóttur, sem liðið er, efnir banda-
lagið til afmælishófs í Sjlófstæðishúsinu 29. maí næstkomandi, sem
er miðvikudagur. Fréttamenn áttu í gær viðtal við stjórn Banda-
lags kvenna í Reykjavík, af þessu tilefni en hana skipa auk for-
manns, frú Jónína Guðmundsdóttir og frú Guðlaug Bergsdóttir.
AFMÆLISHÓFIÐ
Afmælishófið hefst kl. 7 um
kvöldið. Verður þar borðhald og
ýmisiegt til skemmtunar. Ræður
verða fluttar, sungnar gamanvís-
ur almennur söngur og ýmislegt
fleira. Eins og áður er getið,
verður einnig minnst 70 óra af-
mælis formanns frú Aðalbjargar
Sigurðardóttur. Til hófsins hefur
veiið boðið öllum fyrrverani
formönnum bandalagsins en þe
eru alls fjórir með núveran
formanni, Steinunn Bjarnaso
fyrsti formaður bandalagsin
Inga Lórusdóttir og Ragnhildi
Pétursdóttir. Öllum konum (
heimil þátttaka í afmælishófin
hvort sem þær eru meðlim
bandalagsins eða ekki.
Helen Keller „les, sér og talar“ með höndunum.
Þórir Þórðarson, dósent:
Keller og freisfnin
KONAN MÍN lét þess getið við
mig, er hún hafði nýlokið við
að lesa ævisögu hinnar stór-
merku konu og dýrlings tuttug-
ustu aldarinnar Helenar Keller,
að sér fyndist auðsætt, að Helen
Keller lifði í fegUrri heimi en
velflestir aðrir menn. Ekkert
ljótt né illt bærist henni til eyrna
né fyrir augu.
Helen Keller hefir aldrei séð
heimilisföðurinn slangra drukk-
inn um götuna, aldrei heyrt menn
formæla hverja öðrum, aldrei
séð nýkvænta eiginmanninn á
veitingastað í leit að nýjum ævin-
týrum, aldrei heyrt neyðaróp
móðurinnar, er sprengjan féll úr
flugvél og grandaði barni henn-
ar.
Allt það, sem borizt hefir til
skilningarvita hennar, síðan hún
sigraðist á myrkrinu og þögninni,
hefir verið fagurt og göfugt, því
að annað var ekki þess virði, að
flutt væri til vitundar hennar
með merkjum og hnúðletri.
Þessi einskorðun við fegurðina
og göfgina lýsir af látbragði
hinnar minnisstæðu konu og
vermir andrúmsloftið kringum
hana. Töfrar hennar eru í því
fólgnir, að hún hefur með Guðs
hjálp og góðra manna og af at-
fylgi sjálfrar sín brotizt gegnum
myrkrið og séð rofa þangað, sem
er einskært ljós.
Það eitt að sjá ekki freisting-
una, sem tælir manninn, er vís-
asta leiðin til persónulegrar
göfgi, — helgunar á máli kristin-
dómsins. Það eitt að horfa til
annarrar áttar er gamalt og
margprófað ráð í kristinni sál-
gæzlu, — að horfa á ljósið en
ekki myrkrið, svo að ljósið fylli
huga og hjarta og myrkrið nái
ekki inn að komast. Þetta þekk-
ir hver uppalandi. Ástundun
göfugra lista og verðugra við-
fangsefna er eitt nægileg vörn
gegn því, sem spillir lífi manns-
ins. Þeim sem gefur sig óskipt-
an að þjálfun huga og handar
og hlýtur af þeirri iðju nautn
og gleði, er það óeðlilegt að sóa
tíma sínum til einskisverðra
hluta. Hann hefir ásett sér að
byggja út allri tregðu, öllum
sljóleika, allri heimsku og ein-
beinir sér að andans flugi.
f lífi kristins manns merkir
þetta það, að hann taki vilja-
ókvörðun. Kristindómurinn hef-
ir verið nefndur trú viljans og
ekki að ófyrirsynju. Að vilja
eitt, var kjörorð Kaj Munks.
Tvíbentur vilji er synd á máli
kristindómsins, því þá horfir
maðurinn til tveggja átta í senn.
Að vilja eitt er að bægja frá
hinu illa, freistingunni, allri
ílöngun í þá hluti, er sveigja
manninn af hinni réttu braut.
„Leggjum því af verk myrkurs-
ins og klæðumst hertýgjum ljóss-
ins. Framgöngum sómasamlega
eins og á degi, ekki i ofáti né
ofdrykkju, ekki í ólifnaði né
saurlífi, ekki í þrætu né öfund,
heldur íklæðist Drottni Jesú
Kristi", segir postulinn Páll.
Hann ráðleggur mönnum að ein-
skorða sig við það líf, sem Guðs
andi skapar með oss í samfélag-
inu í kirkju Krists, og að bægja
burt öllu því, sem er ósamkvæmt
Guði og skepnu hans. Og það
segir um hina fyrstu kristnu,
að þeir „héldu sér stöðuglega við
kenningu postulanna og samfélag
ið og brotningu brauðsins og
bænirnar".
Brýning andans og efling trú-
arinnar er að þessu leyti undir
þjálfun komin. „Þeir héldu sér
stöðuglega ... . “ þ. e. þeir höfðu
reglu á hlutunum. Oss er öllum
nauðsyn að minnast þess, að dag-
leg og regluleg iðkun bænarinn-
ar og Guðs orðs er hin eina und-
irstaða í þessum efnum.
STOFNAÐ AF
9 FÉLÖGUM
Bandalag kvenna í Reykjavík
var stofnað 30. maí, 1917 af 9
kvenfélögum. Nú eru 20 kvenfé-
lög í bandalaginu og m.a. öll
pólitísk kvenfélög bæjarins. Til-
gangur félagsins í upphafi var:
að efla samúð og samvinnu milli
kvenna, að styðja sérhvert gott
málefni, að stuðla að stofnun hér-
aðssambanda kvenna og að koma
fram erlendis fyrir hönd íslands.
Bandalagið gekk á sínum tíma í
Alþjóðakvennasambandið og
þurfti þess vegna að senda full-
trúa sína á fundi þess erlendis.
Nú hefur Kvenfélagasamband
fslands tekið þann þátt að sér.
LÁTIÐ TIL SÍN TAKA
Bandaiag kvenna í Reykjavík
á mikið starf að baki á 40 ára
afmæli sínu. Bandalagið hefur
frá upphafi starfað ötullega að
hinum margvíslegustu menning-
armálum og ýmsu því er að gagni
má verða. Svo dæmi sé tekið,
má til nefna að það beitti sér fyrir
stofnun Barnavinafélagsins Sum-
argjafar á sínu mtíma. Sá nefnd
úr félaginu um þá stofnun. Þá
hefur það látið til sín taka í
skóla- og uppeldismálum, skatta-
málum og tryggingamálum. Þá
var það fyrir tilverknað banda-
lagsins að kvenlögregla var ráðin
til starfa í Reykjavík og efst á
baugi er nú hjá því að koma
upp heimili fyrir ungar óreglu-
samar stúlkur. Þá hefur það átt
sinn þátt í fæðingardeild Land-
spítalans. Er hér aðeins nefnt
brot af því sem bandalagið hef-
ur annast og komið í framkvæmd.
Einnig má nefna að það hefur
verið gestgjafi flestra erlendra
kvennanefnda og hópa sem kom-
ið hafa til landsins í félagsleg-
um erindum og ævinlega leyst
það verk af hendi af framúr-
skarandi gestrisni.