Morgunblaðið - 29.05.1957, Blaðsíða 13

MíSvíkudagur 29. maí 1957
MORGUNBLAÐ1Ð
13
Grundvöllur stjórnarinnar er
kosningalaga- og stjórn-
Herra forseti, háttvirtu
áheyrendur.
Allir eldri hændur muna
glöggt þau fjárhagslegu vandræði
sem þeim voru búin í tíð vinstri
stjórnarinnar fyrri — hallæris-
stjórnarinnar 1934—’39. Þá urðu
bændur almennt að vinna kaup-
■laust og alltaf gekk á lítinn höf-
uðstól. Unga fólkið flúði til bæj-
anna. Fjöldi jarða lagðist í auðn.
í síðustu kosningum spáði ég
og fleiri því, að allt þetta mund-
um við fá aftur ef slík stjórn yrði
endurreist. Þetta er farið að ræt-
ast og stefnir ört í þá átt eins
og við mátti búast. Þegar verð-
festingarlögin voru sett í byrjun
september sl., þá tóku bændur
því almennt vel, þó það skerti
þeirra hag í bili. Þeir sáu, að þar
var stefnt í rétta átt, ef skynsam-
legt framhald hefði á orðið. En
þessu var ekki alveg að heilsa.
Eftir fáa mánuði voru tollar og
skattar hækkaðir gífurlega. Vísi-
tölunni var sleppt lausri enn á
ný. Verð á öllum aðfluttum vör-
um hefir stórhækkað. Þar á með
al á sumum helztu rekstrarvör-
um landbúnaðarins, benzíni, olíu,
kolum, áburði o.fl. Mörg stéttar-
félög hafa fengið hækkuð laun
og stefnir óðum áfram á þeirri
leið. Kostnaður við allar fram-
kvæmdir vex. Framræsla og
ræktun um minnst 20%. Bygg-
ingakostnaður sömuleiðis, vega-
lagningar og hvað annað. Aðeins
eitt er bundið. Það er afurðaverð
bændanna. Það má ekkert hækka
fyrr en 1 september næst. Bænd-
ur verða að taka við allri hækk
arskrárbrot
„Þess er ekki að vœnta að upp úr slíkri
jörð komi neinn nyfjagróður", sagði
Jón Páimason í eldhúsdagsumrceðunum
á mánudagskvöid
flokkamenn þorað að kannast við
verkið. Nokkuð var þetta lagað
í meðförum Alþingis, en eitt að-
alatriðið mátti ekki koma til
greina. Móti því komu allar hend
ur stjórnarflokkanna, þegar við
Sjálfstæðismenn fluttum tillögu
um það. Þetta var hækkun til
Byggingarsjóðs sveitanna um 2,5
millj. króna svo unnt væri, að
hæklta lán til íbúðarhúsabygg-
inga upp í 100 þús. kr. á hús að
minnsta kosti. Lán til kaupa á
jörð, bústofni og vélum er það
sem frumbýlinga skortir mest og
hefir svo lengi verið. En þetta
hefur eigi fengizt lagað nema
að litlu leyti. Nú var ætlun milli-
þinganefndarinnar, að bæta úr
þessu með 5 milljóna kr. frám-
lagi á ári til Veðdeildar Búnað-
arbankans. Það hefir ekki feng-
izt. Tillögur okkar Sjálfstæðis-
manna ekki teknar til greina og
ekkert fé hefir Veðdeildin enn
fengið þó þar liggi 300 umsóknir
óafgreiddar.
BÆNDUR OG SVEITAMENN
OLNBOGABÖRN
Nú er talið, að ætlunin sé,
að lána Veðdeildinni 5 milljónir
uninni og fá' ekkert í staðinn Ég I króna úr Atvinnuleysistrygging-
, , _ 01 QT'ClASi rnm -PÓL-lr O 1 í 11 í i
segi svo, þó 7 aurar fengjust 1
vetur til verðjöfnunar á mjólk,
því sú upphæð nægir engan veg-
inn til þess að bændur vestan-
lands, norðan og austan fái það
verð fyrir sínar afurðir, sem
verðgrundvöllurinn gerir ráð fyr
ir. Samsvarar það því, að launa-
menn fengju ekki launin sín
nema með miklum afföllum. Þó
gert sé ráð fyrir verðhækkun á
landbúnaðarvörum í haust, í
samræmi við aukinn tilkostnað,
þá þykir mér trúlegt, að áður
verði komin önnur bráðabirgða-
lög eða aðrar ráðstafanir til að
koma í veg fyrir þá hækkun.
FRUMVARPI
STUNGIÐ UNDIR STÓL
Áður en þetta gerðist, þá vissu
bændur að ekkert samræmi var
milli afurðaverðs og launa, enda
engin leið að reka búskap með
aðkeyptu vinnuafli, nema með
miklum halla. Það sanna reikn-
ingar ríkisbúanna ár eftir ár.
En kað ,er fleira en þetta sem
gengur í sömu átt og sem sannar
bændum hvert stefnir með þeirra
hag.
Sú milliþinganefnd, sem fyrr-
verandi landbúnaðarráðherra
skipaði til að gera tillögur um
bættan hag frumbýlinga og ný-
bylamanna og sem í voru meðal
annars tveir meiri háttar Fram-
soknarmenn: Skólastjórinn á
Holum og formaður Búnaðarfé-
lags Islands, hún skilaði sínu áliti
um miðjan nóvember sl. með
tveimur frumvörpum.
Öðru þeirra um aukið fé til Veð
deildar Búnaðarbankans frum-
yhngum til gagns, var stungið
undir stól. 6
VEÐDEILDIN ENN FÉVANA
Það mátti ekki koma fram.
Hitt var tætt í sundur af skúma-
skotamönnum stjórnarflokkanna
áður en það var, að mörgum mán
uðum hðnum, lagt fyrir Alþingi
Er það einsdæmi í þingsögunni
um frumvarp frá milliþinga-
nefnd, enda hafa engir stjórnar-
arsjóði, sem fékk 21 milljón i
fjárlögum. Er þetta að vísu þakk
arvert, það sem það nær. En öfug
streymi finnst mér í öllu þessu,
þegar vitað er, að helzta ráðið
til að fá verkafólk til landbún-
aðar eða á fiskiskipin er að fá
það frá öðrum löndum, Færeyj-
um og víðar að. Hið eina er máli
skiptir, og gert hefur verið land-
búnaðinum til gagns í öllu flóð-
inu, er aukið framlag til nýbýla
og ræktunar á þeim jörðum, sem
hafa minnst túnin. Er það gott út
af fyrir sig. En það er ekki rækt-
unarkostnaðurinn, sem er örðug-
ast með þeim f’-amlögum er áður
voru lögfest. Heldur eru það
byggingarnar og hinn gífurlegi
kostnaður við að stofna til bú-
skapar. Það er öllum ungum
sveitamönnum þungt í skauti og
hrekur marga þeirra til bæjanna.
Þeir sjá að bændur og sveita-
menn eru olnbogabörnin eins og
nú er að unnið.
Við í milliþinganefndinni ætl-
uðum okkur að fá nokkurn létti
fram við byggingu íbúðarhúsa á
nýbýlum með 25 þús. kr. fram-
lagi á hús og má segja að nokkur
bót sé þar að. En síðan við flutt-
um þá tillögu hefur byggmga-
kostnaðurinn verið aukinn, sem
þessu svarar. Auk þess var fram-
lagið til þessa lækkað um Va svo
það nægir aðeins handa 60 mönn-
um þó 80—100 eigi rétt á að fá
það. Sannast á öllu þessu, að
meira hefur verið um annað
hugsað, þó víða séu kvartanir, en
það, að bæta úr va.ndræðum
sveitanna. Það er líka augiýst
meira af jörðum til kaups nú en
verið hefur síðustu 16 árin og
líkur fyrir, að margar þeirra
fari í auðn, meðal annars í beztu
héruðum landsins á Suðurlandi.
Af þessu og mörgu öðru má sjá
að þeir bændur og sveitamenn,
sem kusu Hræðslubandalagið i
síðustu kosningum létu illa
blekkjast, sjálfum sér, sinni stétt
og þjóðinni alln til mikils ógagns.
Fyrrverandi ríkisstjórn hafði
marga galla eins og allar sam-
steypustjórnir hafa. En ef hún
hefði verið enn, þá væri ástandið
gagnólíkt og miklu betra en nú
er orðið.
HVER VITLEVSAN
REKUR AÐRA
Öllum landslýð er líka að
verða það ljóst að hver vitleysan
hefur rekið aðra í starfi núver-
andi ríkisstjórnar. Hinni stævstu
neyddust mennirnir sjálfir til að
snúa frá, eftir að hafa orðið þjóð-
inni til minnkunnar um allan
hinn vestræna heim. Af henni
mun þjóðin þó lengi súpa seyðið.
Hinar smærri verða eigi upp-
taldir á lítilli stundu, en yfirleitt
stefna þ ær til vaxandi vand-
ræða, því það er augljóst, að
stjórnin er að leiða þjóðina út í
þá mestu fjárkreppu, sem þekkzt
hefur síðan vinstri stjórnin fyrri
var við völd. Mun þess skammt
að bíða að það komi glöggt
ljós.
SAMIÐ OG SVIKIÐ
Á VÍXL
Þegar við lítum til fjármála-
sögu þjóðarinnar síðustu árin, þá
leitar hugurinn til þess, að nú-
verandi fjármálaráðherra, Ey-
steinn Jónsson, lét allra manna
verst yfir hinni voðalegu fjár-
eyðslu nýsköpunarstjórnarinnar,
þegar Pétur Magnússon var fjár-
málaráðherra. Þá átti allt að
vera að sökkva. Þá var Eysteinn
Jónsson og fleiri Framsóknar-
menn óðir af vandlætingu út af
öllu sukkinu, sem þeir kölluðu.
Þá var ekkert eins nauðsynlegt,
á hans máli sem það, að afnema
óstjórn íhaldsins á fjármálum. En
hvað voru öll gjöldin þá? Þau
komust hæst samkvæmt sjóðsyfir
liti á ríkisreikningi 1946 í 228
milljónir króna. Síðan hefur nú-
verandi fjármálaráðherra ailtaf
verið í ríkisstjórn. Hann hefur
samið á víxl og svikið á víxl.
Hvort sem hér er Alþýðufiokks-
stjórn, Framsóknarstjórn, Sjálf-
stæðisstjórn eða kommúnista-
stjórn, þá getur Eysteinn Jóns-
son verið í þeim öllum. Hann
tekur stefnuna „frá degi til dags“,
eins og einu sinni var eftir hon-
um haft.
Jón Pálmason.
STAKSTEIMAR
Eldhús fullt af reyk.
ELDHÚSDAGSUMRÆÐURNAR
fóru að þessu sinni fram að sum-
arlagi. Munu þess fá eða engin
dæmi á síðari áratugum að þær
hafi farið svo seint fram. Það,
sem helzt einkenndi þessar um-
ræður var doði og drungi stjórn-
arliðsins. Það var eins og eldhús
þess væri fullt af reyk og það
reikaði um rammvillt og úrræða-
laust.
Útvarpshlustendur fundu greini
leg merki hinnar málefnalegu
nppffjafar í ræðum ráðherranna
og aðstoðarmanna þeirra. Þrauta
úrræði þeirra var að skamma
fyrrverandi ríkisstjórnir. Jafn-
vel Framsóknarmenn , sem setið
hafa í velflestum ríkisstjórnum
s.l. 30 ár, reyndu að bjarga sér á
því að kenna fyrrverandi ríkis-
stjórnum vöxt dýrtíðarinnar og
annað það, sem aflaga hefur
farið.
FJÁRMÁLASNILLI
EYSTEINS
Hvernig hefur honum svo tek-
izt, að laga óstjórn Péturs Magn-
ússonar, sem hann svívirti mest
forðum. Þannig að á þessu ári
eru útgjöld ríkissjóðs og útflutn-
ingssjóðs, sem líka er ríkisstofn-
un, áætluð samtals yfir 1200
milljónir króna. Þar með fylgja
hliðstæðar álögur. Þar á ofan er
svo bætt 80 milljóna króna stór-
eignaskatti svo útkoman nálgasí
1300 milljónir króna.
Hin mikla umbót hjá helzta
forystumanni „umbótaflokk-
anna“, fjármálaráðherranum, er
því sú á rúmum 10 árum, að
hækka útgjöldin og álögurnar frá
1946 um 400—470%, eftir því
hvort stóreignaskattsböggullinn
er tekinn með eða ekki.
Hámarksgjöldin frá tið Péturs
Magnússonar eru þannig milli 5
og 6 földuð. Það er þetta sem
bezt sýnir fjármálasnilli núver-
andi, fyrrverandi og oftverandi
fj ármálaráðherra, Eysteins Jóns
sonar.
GJALDABAGGINN
STÆKKAR
Hlut að þessu hafa að visu
margir átt, stéttir og flokkar. En
fjármálaráðherrann hefur haft
forystuna. Og ef um einhverja
ábyrgð væri hægt að tala á þessu
sviði, þá ber hann ábyrgðina öðr-
um fremur. Það er og alkunnugt.
að grobbið og skrumið hefur hann
fengið og það ótæpt úti látið á
síðum Tímans og úr munni Fram-
sóknarmanna. Sjálfur þykist
þessi maður hafa ráðið mestu í
öllum stjórnum. En þegar hann
er í stjórn með Ólafi Thors, þá
er allt illt kommúnistum að
kenna, en þegar hann er i stjórn
með kommúnistum, þá telur hann
allt illt Ólafi Thors að kenna.
Síðasta afrek þessa herra er svo
það að hækka útgjöldin og álög-
urnar um nærri 400 milljónir kr.
síðan núverandi ríkisstjórn tók
við. Það má segja nú á tímum að
ekki muni mikið um árið. Það
hefur þó þjóðin fundið, að sið-
asta árið er nokkuð dýrt fxá því
að hið heimskulega þingrof var
ákveðið í fyrra.
En kannske munar það ekki
miklu, þó sami fjármálaráðherra
verði eitt árið enn. Fari samt svo,
að á því ári verði enn bætt 300—
400 milljónum króna ofan á allan
gjaldabaggann eins og þetta síð-
asta ár, þá mundi kominn hæfi-
legur tími til að óska Framsóknar
mönnum til hamingju með þann
fjármálasnilling, sem þeir hafa
mest grobbað af.
INNBYRÐA KRATAR
FRAMSÓKN?
Það er kunnugt, að ég hef lengi
verið þeirrar skoðunar, að stjórn
málaflokkar okkar lands væru of
margir. Þeim þyrfti að fækka o;
ættu helzt ekki að vera nema
tveir. Nú stefnir nokkuð í þá átt,
ef stjórnarliðið gengi í einn
flokk. Að minnsta kosti líkur fyr
ir, að um einn geti fækkað. —
Framsóknarflokkurinn fékk lang
fæst atkvæði í síðustu kosning-
um. Það sannaðist líka að fyrii
liðsmenn hans í sex stærstu kaup
stöðunum og fimm sveitakjör-
dæmum kusu upp til hópa Al-
þýðuflokkinn. Meðal annars er
víst, að 7 þeirra þingmanna sem
nú teljast Framsóknarmenn kusu
frambjóðendur Alþýðuflokksins.
Þar á meðal báðir núverandi ráð-
herrar, forsætisráðherrann og
fjármálaráðherrann. Mundi þetta
ekki geta boðað það, að Alþýðu-
flokkurinn legði Framsókn gcmlu
undir sig fyrir fullt og allt innan
skamms? Það gæti skapað tölu-
vert hreinni og eðlilegri pólitík.
Væri líka skiljanlegt framhald
af því, sem gerðist í síðustu kosn
ingum. Þá væri líka einum færra
fyrir eignarréttartnenn landsins
að berjast við. Og um leið nokk-
uð hreinni málefnabarátta og eitt
Framh. á bls. 23
Bra^ðdaufur forsætis-
ráðherra.
Ræða Hermanns Jónassonar í
þessum umræðum var með allra
bragðdaufasta móti. Hann minnt-
ist ekki einu sinni einu orði á
„klæðnað veiðimanna“. Er hann
þó sérfræðingur í þeim „fræð-
um“ og veit allt um liti slíkra
fata, og ekki síður um landslagið,
sem menn veiða í !!
Nú lét þessi gamli kappi sér
nægja að jóðla eitthvað um að
„ríkisstjórnir Sjálfstæðismanna“
hefðu alltaf sett dýrtíðarskriður
af stað. En hann gleymdi að geta
þess að Framsóknarmenn hafa
setið í nær öllum þessum „rikis-
stjórnum Sjálfstæðismanna". En
auðvitað bera þeir Hermann og
Eysteinn ekki ábyrgð á neinu,
sem gerzt hefur á þeim árum.
Ætli þeir ráði þá aldrei neinu,
vesalings Framsóknarmennirnir,
þegar þeir eru í ríkisstjórn með
Sjálfstæðismönnum? Þá veit
maður það. Ráðherrar Framsókn-
ar sitja þá bara upp á „punt“ í
ríkisstjórnum með Sjálfstæðis-
mönnum, en ekki til þess að ráða
þar neinu !!
Hefur dýrtíðin ekki
vaxið?
Ráðherrar kommúnista héldu
því enn fram í þessum umræðum
að dýrtíðin hefði ekki vaxið neitt
undanfarna mánuði. Þeir segjast
alltaf vera að vinna „sigra“ á
henni.
Skárri er það nú „sigurgang-
an“ hjá þessum blessuðum mönn-
um. En ætli þeir séu ekki frekar
lausir í tengslum við almenning
í landinu? A. m. k. sér fólkið ekki
þessa „sigra“, sem þeir Lúðvík
og Hannibal eru alltaf að vinna
á dýrtíðinni. Almenningur finnur
hins vegar ekki betur en að allt
sé stöðugt að hækka og hvert
skarðið á fætur öðru sé höggvið
í launatekjur þess.
Tveir heimspekingar
reikna.
En þeir Lúðvík og Hannibal
éru orðnir svo miklir heimspek-
ingar, að þeir hugsa ekki um svo
hversdagslega hluti sem hækkun
verðlags á algengustu nauðsynj-
um fólks. Þeir láta bara nefndir
sínar og „stjóra" reikna út á
pappírnum, lækka verzlunar-
álagninguna og segja svo fólkinu
að það vegi upp á móti þeim
hækkunum, sem leiða af hækk-
un tolla og skatta. Það eru glúrn-
ir karlar, þeir L. og H. !
Eldhúsdagsumræðumar voru
mjög gagnlegar. Þær hafa gefið
almenningi á íslandi enn eitt
tækifæri til þess að sjá út í hve
einstakt öngþveiti vinstristjórn
Hermanns og kommúnista hefur
leitt þjóðina á 10 mánuðum.