Morgunblaðið - 28.01.1958, Blaðsíða 14

14
MORCTJNBLAÐ1Ð
Þriðjudagur 28. januar 1958
Allmikið krap er nú í Reykjavíkurhöfn. Torveldar það þó ekki siglingu um höfnina, en hefur
valdið því, að allerfitt er að leggja skipum við bryggjurnar, þar eð það vill hlaðast upp milli
skips og bryggju. Ljósm. Mbl. tók mynd þessa í gaermorgun, og sér á Grófarbryggju og Ægisgarð.
— Ejbíópía
Frh. á bls. 9.
Norður-Afríku og tekið Rauða-
hafsströndina, hófst hið langa
einangrunartímabil landsins. —
Amharar notuðu tækifærið til að
færa landamæri sín suður á bóg-
inn, leggja undir sig lítt siðaða
þjóðfiokka, sem þeir síðan hafa
ríkt yfir, en ekki blandazt að
mun. Gallar, sem nú eru lang-
fjölmennasti kynflokkur lands-
ins gerðu innrás á 16. öld —
enginn veit hvaðan. Margir
þeirra tóku trú Amhara og
blönduðust þeim, aðallega í tveim
héruðum.
Múhameðstrúarmenn gerðu um
svipað leyti innrás og hefðu lagt
undir sig landið, em Portúgalar,
— sem þá voru mikið sjóveldi —
hefðu ekki orðið við beiðni
Eþíópíukeisara um hernaðarlega
aðstoð. Jesúítar sigldu til lands-
ins í kjölfar þeirra og varð svo
mikið ágengt, að afleiðing þess
varð borgarastyrjöld. Koptiska
kirkjan gekk með sigur af hólmi,
og voru jesúítar ýmist drepnir
eða reknir úr landi, en einangr-
un þess varð nær alger.
Um síðustu aldamót urðu
straumhvörf í sögu Eþíópíu með
valdatöku Meneliks II. Hann rak
ítalska innrásarheri af höndum
sér í miklum orrustum 1896. í
byrjun aldarinnar stofnuðu
evrópsk ríki sendiráð í Addis
Abeba hvert á fætur öðru. Keis-
arinn tók í þjónustu sína er-
lenda ráðunauta. Svissneskur
maður var um tíma utanríkis-
ráðherra hans.
Núverandi keisari, Haile
Selassie I hefur haldið áfram
hinu míkla siðbótarverki fyrir-
rennara síns, haft mikinn fjölda
erlendra manna í þjónustu sinni
„frá flestum löndum veraldar
öðrum en Rússlandi“. Rembilát
embættismannastétt og kirkju-
leg yfirvöld hafa reynzt Þrándur
í Götu, en hernám ítala 1936—
1941) hin mestu truflun. Keisar-
inn efldist mjög að áliti og völd-
um eftir stríðið við ítali og er
nú raunverulega einvaldur. Með
varfærni og viturleik hefur
hann komið á miklum umbótum
á sviði kirkjumála, fræðslumála,
heilbrigðismála svo fátt eitt sé
talið.
Keisarinn er æðsta yfirvald
kirkjunnar.
Honum er það að þakka fyrst
og fremst, að Biblíunni hefur
verið snúið á Amharisku, að
stofnaður hefur verið skóli fyrir
presta, en þeir hafa fæstir kunn-
að að lesa hvað þá meira, að
tekið er að prédika við guðs-
þjónustur á lifandi tungu fólks-
ins og að kirkjan fékk innlendan
abúna, vígðan í landinu sjálfu
1951.
Áætiað er, að þriðjungur þjóð-
arinnar sé kristinn.
Keisarinn hefur látið fræðslu-
mál mjög til sín taka. Enn aug-
lýsa blöð í mörgum löndum
Evrópu eftir kennurum við skóla
í Eþíópíu. Síðan um aldamót hafa
kristniboðsskólar — ekki sízt
sænskir — verið aðalmennta-
stofnanir landsins. Frá þeim hef-
ur keisarinn fengið marga sinna
mætustu samverkamanna. Æðri
skólar eru fáir og aðeins fyrsti
vísir að háskóla í Addis Abeba.
Samkvæmt opinberum upplýsing
um er álitið, að 10 hundraðshlut-
ar barna gangi í skóla og að 10
hundraðshlutar þjóðarinnar séu
læsir. (Haft eftir bandaríska
sendiherranum í A. A. í blaða-
viðtaii 1957).
Heilbngðismál eiga þó óefað
tiltölulega lengra í land, þrátt
fyrir mikinn áhuga keisarans og
þrotlausa baráttu fyrir bættum
kjörum aimennings í landinu.
Rauði krossinn í Rússlandi
stofnaði fyrsta sjúkrahús lands-
ins eftir stríðið við ítali 1896 und-
ir stjórn franskra lækna. Keis-
arinn mun hafa metið mest starf
sænskra kristniboðslækna, en
það er nú um 80 ára gamalt í
landinu. Hann hefur fengið
sænska lækna og sænskt hjúkr-
unarlið til sjúkrahúsa, sem hann
hefur stofnað. Norskt kristniboð
starfrækir þrjú sjúkrahús í Suð-
ur-Eþíópíu. Leyfi til trúboðs í
landinu er bundið því skilyrði
af hálfu yfirvaldanna, að hjúkr-
unarkonur séu á öllum kristni-
boðsstöðvum.
Fyrsti eþíópski maðurinn, sem
tekið hefur háskólapróf í læknis-
fræði, útskrifaðist í London 1956
og er nýtekinn til starfa í Addis
Abeba.
Það er ekki ólíklegt að sumt
af þessu þyki furðulegar upplýs-
ingar.
♦
Eþíópía var fyrsta land Mið-
og Austur-Afríku, sem vestræn-
ar þjóðir vissu nokkur deili á,
en varð síðast allra landa fyrir
nútímamenningu, vísindum og
tækni.
Aðþrengdir af múhameðskum
fjendum trúar sinnar, útilokaðir
frá öðrum kirkjudeildum kristn-
innar vegna sérskoðana og angr-
aðir af villimannlegum þjóðflokk
um við landamærin, tóku Eþíóp-
ar fyrir öll samskipti við erlend
ríki, héldu uppi hafnbanni við
sínar eigin strendur og bjuggu
að sínu einangraðir og öllum
gleymdir um aldaraðir.
Það var þeim bæði til ávinn-
ings og tjóns.
Þeir vörðust yfirgangi nýlendu
ríkjanna einir ailra Afríkuþjóða.
Egyptar glötuðu tungu sinni, trú
og þjóðerni 1 flóðöldu hins
múhameðska trúboðs. Eþíópíar
færðu miklar fórnir og varð
undankomu auðið — þó ekki án
þess að bíða nokkurt tjón á sál
sinni.
Gidole í október 1957.
Ólafur Ólafsson.
— Bókmenntir
Framh. af , ís. 13
„Til deg“ er eitt hið fallegasta
í bókinni:
„Jeg elsker deg uten S vite
hva som er sjel
og hva som er kropp.
NSr din sjel blomstrer
pulserer din hud
hver celle utánder velluk,
og ander av liv
hver minste del av deg
rommer til bristepunktet
all din ömhet
og er meg uendelig attrSverdig.
Hvor enn mine lepper berörer
er du munn er du sjel er
du öye.“
Samsæti
í vetur 12. jan. 1958, var mér
haldið veglegt og eftirminnilegt
samsæti hér í Tjarnarkaffi í
Reykjavík, af gömlum nemend-
um mínum, sem verið höfðu í
skóla hjá mér í skólahéraði Aust
ur-Eyjafjalla, fyrir mörgum ár-
um siðan. Tilefnið var að gefa
mér og afhenda til eignar og um-
ráða líkneski eða eirsteypu-
mynd, sem þeir höfðu látið Rík-
arð. Jónsson gera af mér. Mynd
þessa hefi ég ákveðið að setja
upp til geymslu og varðveizlu í
framtíðinni um óákveðinn tíma,
í barnaskóla Austur-Eyjafjalla,
sem nú er verið að byggja að
Skógum í skólahéraðinu.
Þessir kæru nemendur mínir
og góðvinir eru nú, sem við má
búast, dreifðir víða um landið.
Einn allverulegur hópur er hér
í Reykjavík, nokkrir eru enn
kyrrir undir Eyjafjöllum og tals
verður hópur er í Vestmanna-
eyjum. Þessir hópar tóku sig
saman og mynduðu einn öflugan
flokk, með það markmið fyrir
augum, að leggja fram svo mikið
fé sem nægja mundi fyrir eir-
steypumynd til að gefa mér. —
Þessa dýrmætu og ánægjuiegu
gjöf vil ég svo þakka mínum
kæru nemendum þeirra tryggð
og virðingu í minn garð, að vísu
með fáum orðum, en af einlæg-
um huga og hjarta óska þeim
góðs gengis og einlægrar lifsgleði
alla þeirra óförnu ævibraut.
Ólafur Eiríksson.
— St ó r s i g u r
Frh. af bls. 2.
Framsfl. og óháðir 47 atkv. 1
fulltr., Sós. og óháðir 44 atkv.
og 1 fulltrúa kjörinn.
í sýslunefnd var kjörinn: Einar
Guðfinnssson (D), og varamaður
Kristján Ólafsson (D).
Hólmavík
Á Hólmavík, þar sem 3 listar
voru í kjöri, kaus 181 af 224, sem
voru á kjörskrá, 2 seðlar voru
auðir. Atkvæði skiptust þannig
á listana: A (Framsókn) 87 atkv.
og 3 menn kjörna, B-listinn (listi
Sjálfstæðismanna þar) 56 atkv.
og 1 mann, og listi þeirra kjós-
enda, sem töldu sig Frjálslynda
framfarasinna, en þar var um
kommúnista að ræða, hlaut 36
atkv. og 1 mann kjörinn.
Við síðustu hreppsnefndarkosn
ingar var aðeins einn listi, sem
var sjáifkjörinn.
í hreppsnefnd Hólmavíkur
taka þessir menn nú sæti: Fram-
sóknarmennirnir Hans Sigurðs-
son, Jóhann Jónsson og Jónatan
Benediktsson, fulltrúi Sjálfstæð-
ismanna er Kristján Jónsson og
kommúnista Jón Friðriksson.
Það munaði 3 atkvæðum að
lista Sjálfstæðismanna tækist að
ná öðrum manni Framsóknar-
flokksins. í sýslunefnd var kjör-
inn Jónatan Benediktsson.
Hvammstangi
Á Hvammstanga var óhlutbund
in kosning. Þar var mjög lítill
áhugi á þessum hreppsnefnd-
arkosningum og aðeins 54 kusu.
Þessir menn voru kjörnir: Ás-
valdur Bjarnason, Björn Kr.
Guðmundsson, Sigurður Tryggva
son, Skúli Magnússon og Helgi
Benediktsson. Náðst hafði sam-
komulag við þessa menn alla að
taka að sér hreppsnefndarstörf.
Hafa þeir allir starfað þar áður
nema Helgi, er kom í stað Brynj
úlfs Dagssonar. í sýslunefnd var
kjörinn Karl Hjálmarsson, er
hafði 2 atkv. umfram Sigurð
Tryggvason.
Blönduós
300 á kjörskrá, 264 kusu (88%).
A (Sjálfst.fl.) . 133 (159) 3 (4)
B (Vinstri m.) 128 (74) 2 (1)
í hreppsnefnd voru kjörnir:
A: Hermann Þórarinsson, Einar
Evensen, Jón ísberg. B: Pétur
Pétursson, Þórður Pálsson.
í sýslunefnd var kjörinn: Páll
Kolka (A).
Hofsós
181 á kjörskrá, 137 kusu
(75,7%).
A (Óháðir) . . 61 atkv. 2 fulltr.
B (Framsfl. og
aðrir st.m.) 50 atkv. 2 fulltr.
D (Sjálfst.fl.) 22 atkv. 1 fulltr.
1954 fékk listi Framsóknarfl.
og Alþfl. 101 atkv. og 4 menn
en listi sjómanna og verkamanna
37 atkv. og 1 mann.
í hreppsnefnd taka sæti: D:
Pétur Sigurðsson, A: Þorsteinn
Hjálmarsson, Guðmundur Þórð-
arson, B: Friðbjörn Þórhallsson,
Níels Hermannsson.
Hrísey
148 á kjörskrá, 51 kaus (34,5%)
Kosning var óhlutbundin. —
Kjörnir voru í hreppsnefnd: Séra
Fjalar Sigurjónsson, Þorsteinn
Valdimarsson, Kristinn Þorvalds
son, Sæmundur Bjarnason og
Njáll Stefánsson.
1954 var kosning einnig óhlut-
bundin.
í sýslunefnd var kjörinn Þor-
steinn Valdimarsson.
Raufarhöfn
Á kjörskrá 220, 153 kusu
(70%).
A (Óháðir) ........ 83 2
B (Verkam.fél.) 67 2
1954 var sjálkjörið á Raufar-
höfn.
Þórshöfn
206 á kjörskrá, 134 kusu
(65%).
A .................. 72 3
B ................... 62 2
Fyrri listinn var borinn fram af
Vilhjálmi ’Sigurbergssyni o.fl., sá
síðari af Aðalsteini Arngríms-
syni o.fl.
Egilsstaðahreppur
105 á kjörskrá, 90 kusu (85,7%)
A-listinn .. 48 atkv. 3 fulltr.
B-listinn .. 35 atkv. 2 fulltr.
Kosning var óflokksbundin. I
hreppsnefnd voru kjörnir af A-
lista: Sveinn Jónsson, Einar Ól-
afsson, Sigurður Einarsson. Af
B-lista: Stefán Pétursson og Guð
mundur Magnússon.
1954 voru þrír óháðir listar í
kjöri.
Björn Sveinsson á Eyvindará
var sjálfkjörinn til sýslunefndar.
Eslýfjörður
399 á kjörskrá, 316 kusu
(79,2%).
A (Alþýðufl.) ..53 1
B (Frs. og óh.) .. 62 1
D (Sj.) ......... 81 (112) 2 (2)
G (Alþýðub.) .. 73 (80) 2 (2)
H (óh. kj.) .... 35 1
1954 buðu Alþýðufl. og Frams.
fl. fram sameiginlega og hlutu
146 atkv. og 1 mann.
í hreppsnefnd eiga nú sæti: I):
Ingólfur Hallgrímsson, Guð-
mundur Auðbjörnsson, A: Lúther
Guðnason, B: Hallgrímur Jónas-
son, G. Hilmar Bjarnason, H:
Bóas Emilsson.
Reyðarfjörður
333 á kjörskrá, 255 kusu
(76,6%).
A (frjálsl.) .... 43 (88) 1 (2)
B (Frams.fl.) .. 100 (105) 2 (2)
C (óh. kj.) .... 97 (72) 2 (1)
Sjálfstæðismenn á Reyðarfirði
studdu C-listann.
Kosningu hlutu: C: Arnþór
Þórólfsson, Jónas Jónsson, A:
Guðlaugur Sigfússon, B: Þor-
steinn Jónsson, Marinó Sigur-
björnsson.
Fáskrúðsfjörffur
326 á kjörskrá ,166 kusu
(50,9%).
A (Alþfl. og
Framsfl.) ... 72 3
H (Óháðir) ... 87 (79) 4 (4)
Árið 1954 hlaut listi Alþfl.,
Sósíalistafl. og Framsfl. 78 atkv.
og 3 menn.
í hreppsnefnd taka nú sæti: A:
Jakob Stefánsson, Jón Lúðvíks-
son, Jóhann Jónsson. H: Árni
Stefánsson, Ólafur Þórlindsson,
Magnús Þórormsson, Friðrik
Jóhannesson.
Stöðvarfjörður
Á kjörskrá 115, 49 kusu
(42,6%).
Kjörnir voru óhlutbundn-
inni kosningu: Friðgeir Þor-
steinsson, Björgólfur Sveinsson,
Guðmundur Björnsson. Runólfur
Einarsson, Kristján Jónsson.
1954 var einnig óbundin kosn-
ing á Stöðvarfirði.
Djúpavogur
Kosning var óhlutbundin.
Sveitarstjórnarkosningar hafa
ekki farið fram á Djúpavogi sl.
12 ár, þar sem aðeins einn listi
hefir komið fram. Hreppsnefnd
var því sjálfkjörin 1954. Símasam
bandslaust var við Djúpavog í
gær, og veit Mbl. því ekki nöfn
hinna nýkjörnu hreppsnefndar-
manna.
Stokkseyri
Við hreppsnefndarkosningarn-
ar á Stokkseyri voru 307 á kjör-
skrá, 261 kaus, 3 seðlar voru
auðir, en atkv. féllu þannig: A
(Hræðslubandalagið)59 atkv. og
1 mann kjörinn. Við kosningarn-
ar 1954 hlaut Alþýðuflokkurinn
63 atkv. og 1 fulltrúa, en Fram-
sókn 97 atkv. og 2 fulltrúa. C-
listinn, utanflokkamenn og óháð-
ir verkamenn, 39 atkv.og 1 mann,
D (Sjálfstæðismenn) 92 (101) 3
(3), G (Alþýðubandalagið) 68
(47), 2 (1). Hreppsnefndin verð-
ur þannig skipuð: Af A-listanum
Sigurður I. Gunnarsson, C-listinn
Óskar Sigurðsson, fulltrúar Sjálf
stæðismanna eru Ásgeir Eiriks-