Morgunblaðið - 05.06.1958, Qupperneq 10

10
MOKCTllVni 4ÐTÐ
Fimmtuaagur 5. júní 1958

O’tg.: H.f. Arvakur, Reykjavlk.
Framkvæmdastjóri: bigius Jónsson.
UTAN UR HEIMI
Aðaii'itstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Asmundsson.
Lesbók: Arni Ola, simi 33045
Auglýsingar: Arni Garðar Knstinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýs.'ngar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Asknftargjald kr 30.00 á mánuði innanlands. •
1 lausasolu kr. 1.50 eintakið.
/ ÞINGLOKIN
NÚ er þinghaldinu að ljúka
að þessu sinni og hefur
Alþingi sjaldan setið leng-
ur en líka sjaldan setið yfir
minni störfum, en verið hefur í
vetur. Fyrst lagði Eysteinn Jóns-
son fram fjárlagafrumvarp sitt
með miklum halla og kvaðst ekki
hafa ráð til þess að bæta þar úr,
en skaut máli sínu til þingsins
og þá sérstaklega til stjórnar-
flokkanna. — Nærri má geta,
að ekki var átt við það, að Sjáif-
stæðismen legðu hér hönd á
plóginn, því að stjórnarflokkarn-
ir höfðu margoft lýst því yfir, að
fyrsta skilyrðið til þess, að leysa
efnahagsmálin farsællega væri,
að Sjálfstæðismenn kæmu þar
hvergi nærri. Þetta verk ætluðu
stjórnarflokkarnir sér sjáifir. En
eftir að Eysteinn hafði lagt fram
uppgjafarfrumvarp sitt, gerðist
ekkert í langan tíma og var nú
beðið eftir því, að bæjarstjóvn-
arkosningarnar færu fram. Til-
lögur ríkisstjórnarinnar máttu
ekki sjá dagsins ijós fyrir þann
tíma. Á meðan sat Aiþingi vik-
um saman aðgerðalítið eða nær
því aðgerðarlaust. Að bæjar-
stjórnarkosningunum liðnum
komu nýjar tafir og það var ekki
fyrr en nú í s.l. mánuði, að bjarg-
ráð ríkisstjórnarinnar sáu dags-
ins ljós. Síðan komu deilurnar
innbyrðis á milli flokkanna og
efnahagsmálafrumvarp ríkis-
stjórnarinnar var ekki tekið á
dagskrá svo dögum skipti. Loks
ins eftir að tekizt hafði að lífga
stjórnarlíkið við, með þeim hætti,
sem alkunnugt er orðið, þá var
loks bundinn endir á afgreiðslu
bjargráðanna svonefndu. Það má
í rauninni segja, að Alþingi hafi
að miklu leyti setið yfir því að
bíða eítir efnahagsmáltillögum
ríkisstjórnarihnar í allan vetur
og mjög lítið orðið úr störfum
löngum tímum saman að öðru
leyti.
Ástæðan til þessa er sú, að
ríkisstjórnin var ráðvillt í efna-
hagsmálunum. Hún vissi ekkert
arflokkarnir höfðu stofnað til út
af landhelgismálinu og kvað
Sjálfstæðisflokkinn engan þátt
vilja eiga í þeim gráa hildarleik.
Það bar einnig mjög ó því í um-
ræðunum, að í ljós kom, hversu
mikil óheilindi eru innan ríkis-
stjórnarinnar og bitnar það
ástand ekki sízt einmitt á þýð-
ingarmesta málinu, landhelgis-
málinu, sem í senn er stórkost-
legt hagsmunamál íslendinga inn
á við og viðkvæmt milliríkja-
mál.
Það var auðheyrt í umræðun-
um, sem fóru fram á Alþingi og
útvarpað var, hversu bágt stjórn-
arflokkarnir áttu í sambandi við
þau svik á gefnum loforðum, sem
stjórnin er staðin að. Raunveru-
lega gerðu stjórnarflokkarnir
ekki minnstu tilraun til þess að
afsaka þessi svik, en reyndu að
bera sig borginmannlega og
töldu að raunverulega væri „allt
í lagi“. Eysteinn Jónsson lét sér
um munn fara á þriðjudagskvöld,
að með bjargráðunum væri stig-
ið spor „hálfa leið út úr upp-
bótafyrirkomulaginu". Hvernig
það svo fær staðizt, að ríkis-
stjórnin sé að stíga skref hálfa
leið út úr uppbótakerfinu á sama
tíma sem allar uppbætur og
styrkir stórhækka og þyngri álög
ur eru lagðar á landsmenn til að
standa undir því kerfi, en nokkru
sinni fyrr, fær víst enginn mað-
ur skilið. Það kom líka Ijóst fram
hjá sumum ræðumönnum stjórn-
arflokkanna og þá ekki sízt for-
sætisráðherranum, að hann við-
urkenndi að tjaldað væri hér til
einnar nætur, hér væri ekkert
annað gert en það, sem kallaði
á enn nýjar ráðstafanir, bjarg-
ráðin heimtuðu ný bjargráð.
Þannig hefur þetta raunar gengið
koll af kolli síðan ríkisstjórnin
tók við, því eitt „bjargráðið“ sem
hún hefur komið með hefur
einungis kallað á önnur, en
nokkra varanlega lausn eða úr-
bót hefur ríkisstjórnin ekki get-
að fundið.
hvað hún átti að gera, eins og
ljóst kom fram í uppgjöf sjálfs
fjármálaráðherrans, þegar hann
lagði fram fjárlagafrumvarpið.
önnur orsökin var svo sú, að
ríkisstjórnin hefur að öðru leyti
algerlega vanrækt að undirbua
ný mál í hendur þingsins og
koma fram með þau í tæka tíð,
svo Alþingi hefði tækifæri til að
athuga þau mál og afgreiða þau
á hæfilegan hátt.
Þinghaldið hefur í ríkum mæli
borið svip af ráðleysi og fálmi
ríkisstjórnarinnar.
★
í útvarpsumræðunum, sem far-
ið hafa fram undaniann kvöld,
hefur einkum borið á tveimur
málum, efnahagsmáiunum og
landhelgismálinu. Sjálfstæðis-
menn hafa deilt hart á stjórnar-
flokkana fyrir stefnuleysi í efna-
hagsmálunum og fyrir það, að
stofna til harðvítugra innbyrðis
deiina um landhelgismálið, þegar
mest ríður á að þjóðin sé ein-
huga um það, sem gerist af henn-
ar háifu í því máli. Ólafur Thors,
formaður Sjálfstæðisflokksins
dendi á sundrungina, sem stjórn-
Nú þegar þingið fer heim, er
því augljóst, að því fer eins og
manni sem hættir við hálfnað
verk eða minna en hálfnað og
leggur frá sér verkfærin í bili,
en verður svo síðar neyddur til
að taka það upp og halda áfram.
En margir munu mæla það, og
vafalaust er meirihluti þjóðar-
innar þeirrar skoðunar, að nú-
verandi ríkisstjórn hafi engin
skilyrði til að leysa þau mál, sem
hún er að glíma við. Reynslan
af tveggja ára valdatímabili
hennar hafi sýnt það svo ljós-
lega sem verða má. Stjórnar-
flokkarnir vita líka, að ef nú
væri gengið til kosninga, að þess-
ari reynslu fenginni, mundi
koma í ljós að stjórnarflokkarnir
nytu sízt af öllu trausts þjóðar-
innar og þess vegna hafa þeir
forðazt að leggja málin undir
dóm almennings. Nú í þmglokin
er því ekki bjart um að litast
Stórkostleg vandamál bæði út á
við og inn á við blasá við þess-
ari traustlausu stjórn og almenn-
ingur horfir með óhug til þess,
sem verða vill.
Mennirnir í sfjórn de Gaulles
UTANRÍKISRÁÐHERRA í stjórn
de Gaulles, Maurice Cove de
Murville, hefir aldrei látið til sín
taka í innanríkismálum Frakk-
lands og jafnan leitt hjá sér þá
ólgu, sem þar hefir ríkt. Hann er
viðurkenndur sem ágætur dipló-
mat, ætíð rólegur og prúður.
Hann hefir undanfarið verið
sendiherra Frakka í Bonn, en
hafði áður gegnt sendiherraem-
bætti i Washington, Róm og
Kaíró, og einnig hefir hann vev-
ið aðalfulltrúi Frakka hjó SÞ.
Á styrjaldarárunum flúði hai.n
til Alsír og varð ritari „Srriðs-
nefndar" Frjálsra Frakka. Varð
það til þess, að Vichystjórnin
svipti hann frönskum ríkisborg-
ararétti. De Murville er 51 árs
að aldri.
Pinay — „Maðurinn, sem
bjargaði frankanum“
Vestur-þýzka stjórnin hefir
látið í Ijós ánægju sína yfir því,
að de Murville hefir verið skip-
aður utanríkisráðherra. Bendir
stjórnin á, að Couve de Murville
hafi aflað sér margra vina í Vest-
ur-Þýzkalandi með starfi sínu í
Bonn, svo.að vestur-þýzka stjórn
in geti fastlega búizt við vinsam-
legu samstarfi við hann sem ut-
anríkisráðherra.
Sátta- og samningamennirnir
Pinay og Pflimlin
Antoine Pinay, sem verður fjár
málaráðherra, hefir löngum ver-
ið talinn gætinn samningamaður.
Hann er 67 ára og forustumaður
óháðra íhaldsmanna í fulltrúa-
deildinni. Hann hefir oft verið
kallaður „Maðurinn, sem bjarg-
aði frankanum", fyrir þann skerf,
er hann lagði til lausnar efnahags
málunum sem forsætisráðherra
1952. Hann er talinn vera vin-
sælastur þeirra manna, er gegnt
hafa forsætisráðherraembættinu
í Frakklandi frá styrjaldarlokum.
Hann studdi de Gaulle til valda
með ráðum og dáð.
Pierre Pflimlin, er vék úr for-
sætisráðherraembættinu fyrir de
Gaulle, verður ráðherra án stjórn
ardeildar í stjórn de Gaulles.
Talið er vafalítið, að hann verði
áhrifamikill. Hann er 51 árs og
hefir setið 15 sinnum í stjórn.
Hann er lögfræðingur og hag-
fræðingur og talinn vera slyngur
samningamaður.
Mollet hefir áður unnið
fyrir de Gaulle — í
neðanjarðarhreyfingunni
Guy Moilet verður eins og
Pflimlin ráðherra án stjórnar-
deiidar. Hann er 52 ára, leiðtogi
jafnaðarmanna og mjög andvíg-
ur kommúnistum. Eftir styrjöld-
ina tók hann að láta mikið til sín
taka í stjórnmálum Frakklands,
og hefir hann verið einhver á-
hrifamesti stjórnmálamaðurinn í
Frakklandi undanfarin ár, enda
viljasterkur, duglegur og mjög
góður samningamaður. Á styrj-
aldarárunum var hann einn af
forustumönnum fröusku neðan-
jarðarhreyfingarinnar. Hann hef-
ir gegnt ýmsum ráðherrastöðum
og varð’ forsætisráðherra 1956.
Stefna hans sem forsætisráð-
herra í Alsírmálunum beindist
að stjórnmálalegum, efnahags-
legum og þjóðfélagslegum endur-
bótum í Alsír, en jafnframt lagði
hann ríka áherzlu á að varðveita
og styrkja sambandið milli Alsír
og Frakklands.
Maðurinn frá Fílabeinsströndinni
Felix Houphouet-Boigny er
einn af fjórum ráðherrum án
stjórnardeildar í stjórn de Gaull-
es. Hann er 53 ára og læknir að
menntun. Hann er ættaður frá
Fílabeinsströndinni í Vestur-Af-
ríku, og þar er hann forustumað-
ur afríkanska lýðræðissambands-
ins. Er þetta einhver stærsti og
bezt skipulagði stjórnmálaflokk-
urinn í Vestur-Afríku. Þó að
hann sé frá Vestur-Afríku, er
hann ekki nýr á nálinni í frönsk-
um stjórnmálum. í janúar 1956
varð hann ráðherra án stjórnar-
deildar í stjórn Mollets, síðar sat
hann í stjórn Gaillards og einn-
ig í stjórn Pflimlins. Hann er
sérfræðingur í málum frönsku
Afríku.
Fjórði ráðherrann án stjórnar-
deildar er Louis Jacquinot, lög-
fræðingur og þingmaður íhalds-
manna, 59 ára að aldri. Hann
gekk í flokk de Gaulles í Lund-
únum á styrjaldarárunum og
skipulagði flota Frjálsra Frakka.
í bráðabirgðastjórn de Gaulles
eftir stríðið varð hann flotamála-
De Murville — Vichystjórnin
svipti hann ríkisborgararétti
ráðherra, og síðar fjallaði hann
sem ráðherra um mál Araba í
frönskum nýlendum. Hann hef-
ir verið sex sinnum ráðherra frá
styr j aldar lokum.
Nýi dómsmálaráðherrann,
Michel Debre, er mjög hægri-
sinnaður og einn af leiðtogum
lýðveldisflokksins, sem áður var
Gaullistaflokkurinn. Hann er
46 ára og mikill andstæðingur
hverra þeirra aðgerða, er kunna
að verða til þess að veikja að-
stöðu Frakka í Norður-Afríku.
Hann var manna fyrstur til að
krefjast þess, að de Gaulle tæki
völdin í sínar hendur í takmark-
aðan tíma. Debre er lögfræðingur
og á sæti í lýðveldisráðinu, efri
deild franska þingsins.
Heimspekingurinn Malraux
Því var fleygt í forsölum þings-
ins, áður en það ákvað að taka
sér hvíld frá störfum í sex mán-
uði, að skáldsagnahöfundurinn og
heimspekingurinn André Mal-
raux yrði upplýsingamálaráð-
herra. Það mun nú vera afráðið,
að hann taki við þeirri stjórnar-
deild. Hann var einnig upplýs-
ingamálaráðherra í stjórn de
Gaulles eftir styrjöldina. Hann
Mollet —■ viljasterkur, dugmikill
og mjög góður samningamaður
var einn af stofnendum Gaullista-
flokksins, er nefndist „Samband
frönsku þjóðarinnar" en sá flokk
ur leystist síðar upp, og var þá
lýðveldisflokkurinn stofnaður. —■
Hann barðist í flokki Repúblik-
ana í borgarastyrjöldinni á Spáni.
Hann var handtekinn af Þjóð-
verjum á hernámsárunum, en
slapp úr haldi og gekk í neðan-
jarðarhreyfinguna. Er hann hafði
setið í bráðabirgðastjórn de Gaull
es, hætti hann öllum afskiptum
af stjórnmálum, og hefir síðan
fengizt við ritstörf. Er ráðherra-
listi de Gaulles var lesinn upp
í þinginu, vakti það mesta at-
hygli og undrun, að Malraux
skyldi vera á listanum.
Ekki hefir enn verið ákveðið,
hvaða ráðherraembætti Paul
Bacon gegni. Hann hefir níu sinn-
um verið verklýðsmálaráðherra,
er fimmtugur að aldri og blaða-
maður að atvinnu. Hann hefir
mikið látið til sín taka í kaþólsku
verklýðshreyfingunni og er með-
limur Kaþólska lýðveldisflokks-
ins.
Ekki hefir heldur verið ákveð-
ið, hvaða ráðherraembætti Max
Lejeune gegni. Frá styrjaldar-
lokum hefir hann gegnt mörgum
ráðherraembættum. Um skeið
var hann hermálaráðherra, en
1957 varð hann ráðherra í mál-
efnum Sahara. Hann tók þátt í
neðanjarðarhreyfingunni og sat
um skeið í haldi sem stríðsfangi.
Lejeune er aðeins 43 ára og til-
heyrir yngri kynslóðinni meðal
franskra stjórnmálamanna.
Emile Pelletier, sem verður
innanríkismálaráðherra, hefir
aldrei verið ráðherra og aldrei
setið á þingi. Hann er ríkisstarfs-
maður og nú síðast amtmaður í
heimspekingur
Signuamti, héraðinu umhverfis
París. Eins og margir aðrir ráð-
herrar de Gaulles, var hann í
neðanjarðarhreyfingunni og var
sæmdur heiðursmerki fyrir þátt-
töku sína í henni.
♦ Enn hefur neyðarástandi ekki
verið aflýst á Ceylon, en allt
er þar með kyrrum kjörum.