Morgunblaðið - 05.06.1958, Blaðsíða 11

Fimmtu'dagur 5. júní 1958
MORGUNBLAÐIÐ
11
Stefna Sjálfstœöismanna:
HaUaíaus atvinnureksfur, aukning fram-
leiðslunnar, lœkkun skatta og tolla.
Heildarsamningar verði gerðir um kaup og kjör
til lengri t\ma en nú tíðkast
Vinstri stjórnin hefur margsvikið
þjóðina á öllum sviðum
Útvarpsrœða Sigurðar Bjarnasonar
s.l. mánudagskvöld
EINN af mestu núlifandi stjórn-
málaleiðtogum heimsins, Winston
Churchill, fyrrverandi forsætis-
ráðherra Breta, komst þannig að
orði, er hann ávarpaði þjóð sína
á mikilli örlagastundu, að hann
byði henni blóð, svita og tár.
Þannig vildi hinn djúpvitri og
raunsæi leiðtogi búa þjóð sína
undir átökin við þá erfiðleika,
sem fram undan voru.
Þegar núverandi ríkisstjórn tók
við völdum fyrir tæpum tveim-
ur árum, sagði hún þjóðinni að
vísu, að hér væri allt komið í
kalda kol, sem þó var fjarstæða
og ósannindi. En hún lýsti þvi
jafnframt yfir, að ekkert væri
auðveldara en að ráða fram úr
erfiðleikunum. Hún hét þjóðinni
því, að úr vanda hennar skyldi
leyst með nýjum leiðum, og
varanlegum úrræðum. Hún lof-
aði gulli og grænum skógum.
En ávöxturinn af starfi vinstri
stjórnarinnar hefur ekki orðið
sá, sem hún spáði sjálf við valda-
töku sína. Aldrei hefur íslenzk
þjóð staðið frammi fyrir öðrum
eins vanda í stjórnmálum sínum,
eftir að hún öðlaðist sjálfstæði
sitt og einmitt nú.
Spurt um úrræði Sjálfstæðis-
að engan vanda væri hægt að
leysa með Sjálfstæðisflokknum
verða nú umfram allt að fá leið-
beiningar frá honum um það,
hvað gera skuli.
Hallarekstur atvinnuveganna
En hvað hefur eiginlega orðið
af úrræðunum, sem vinstri
stjórnin sagði þjóðinni að hún
ætti sumarið 1956. Getur það
verið, að sama hafi hent hæst-
virta ríkisstjórn og hrafninn, sem
etur sín eigin egg, þegar hart
er í ári?
Viðhorfin í íslenzkum stjórn-
málum 'i dag, út á við og inn á
við, hljóta að vera öllum ábyrg-
um og hugsandi íslendingum hið
mesta áhyggjuefni. Það er vit-
anlega hlutverk stjórnarandstöð-
unnar að gagnrýna mistök og
vixlspor þeirra sem með völdin
fara á hverjum tíma. Og vissu-
lega er það rétt, að stjórnarand-
staðan hefur að mörgu leyti mikl-
um mun erfiðari aðstöðu til þess
að kryfja vandamálin til mergj-
ar en ríkisstjórnin, sem hefur
fjölda sérfróðra manna í þjón-
ustu sinni. Þrátt fyrir það, höf-
um við Sjálfstæðismenn aldrei
skorast undan því að segja þjóð-
inni, hver afstaða okkar og
stefna sé í stórum dráttum til
hennar, en álagning hrikalegra
nýrra skatta og tolla á almenn-
ing.
Sjálfstæðismenn vilja efla
útflutningsframleiðsluna
Ohugsandi er, að íslenzkri út-
flutningsframleiðslu verði haldið
uppi með slíkum hrossalækning-
um til frambúðar. Ný gengis-
skráning, sem .rnætt væri með
hækkun kaupgjalds að vörmu
spori væri þó gersamlega til-
gangslaus.
Jafnhliða raunverulegum jafn-
vægisráðstöfunum telur Sjálf-
stæðisflokkurinn, að höfuðnauð-
syn beri til bess að auka útflutn-
manna
Þessi hæstvirta ríkisstjórn á nú
það úrræði eitt, eftir að hún | Þjóðfélagsyandamálanna, enda
hefur gefist upp í viðureigninni
við þá erfiðleika, sem hún hef-
ur að langsamlegu mestu leyti
skapað sjálf, að ásaka Sjálf-
stæðisflokkinn fyrir að hafa eng-
ar tillögur flutt um lausn efna-
hagsvandamálanna, og reyna að
þótt við séum ekki í ríkisstjórn.
Meginvandamál íslenzks efna-
hagslífs er í dag hinn geigvæn-
legi hallarekstur, svo að segja
alls atvinnurekstrar í landinu,
og þá fyrst og fremst útflutn-
ingsframleiðslunnar. Fullkomið
telja þjóðinni trú um, að hann “samræmi ríkir milli verðlags og
eigi engin úrræði og farist því framlexðslukostnaðar í landinu
ekki að gagnrýna uppgjöf ríkis-
stjórnarinnar.
Áður en þessari staðhæfingu
er svarað, er rétt að minna á
það, að flokkar vinstri stjórnar-
innar spurðu ekki um úrræði
Sjálfstæðisflokksins sumarið 1956.
Þá sögðu þeir þjóðinni, að þeir
kynnu sjálfir ráð við öllum
vanda, og mestu máli skipti fyr-
ir þjóðarheill, að Sjálfstæðis-
flokkurinn yrði gersamlega ein-
angraður um aldur og ævi.
Þið munuð, hlustcndur góðir,
heyra hæstv. forsætisráðherra,
sem talar hér á eftir mér, halda
sgr í þá staðhæfingu eins og
sökkvandi maður í flak, að Sjálf-
stæðisflokkurinn eigi engin
sjálfstæð úrræði og hafi engar
viðreisnartillögur flutt. Hæst-
virtur fjármálaráöherra mun
syngja sama sönginn. Hann hef-
ur raulað hann undanfarna daga.
Fulltrúar kommúnista og Alþýöu
flokksins munu svo púa undir.
Þannig mun öll vinstri hers-
ingm reyna að hugga sig og
fyigismenn sína og afsaka upp-
gjöí sma og brigðmæli með því
að stjórnarandstaðan hafi verið
svo hláleg að vilja ekkt segja
henni hvernig eigi að raða fram
úr vandamálunum.
En sjá menn ekki hve eymd
stjórnarliðsins er uppmáluð í
þessum afsökunum þess? Menn-
imir, sem lýstu þvi yfir árið 1956
annars vegar og markaðsverðs
útflutningsafurða okkar í við-
skiptalöndunum hins vegar. Þetta
þýðir það, að gengi íslenzkrar
krónu er raunverulega fallið. Það
er ekki lengur í neinu samræmi
við hina opinberu skráningu þess.
Vinstri stjórnin hefur fellt
gengi krónunnar
Sjálfstæðismenn hafa jafnan
talið gengislækkun algert neyð-
arúrræði. En fram hjá þeirri stað-
reynd verður ekki gengið, að
gengi krónunnar er fallið. Ein
meginorsök þess gengisfalls eru
hin pólitísku verkföll, sem komm
únistar beittu sér fyrir árið 1955
og höfðu í för með sér stórfellt
kapphlaup milli kaupgjalds og
verðlags. í framhaldi af því, að
kommúnistum og bandamönnum
þeirra tókst að brjóta niður jafn-
vægisstefnu fyrrverandi ríkis-
stjórnar í efnahagsmálunum, hef-
ur svo gengi íslenzkrar krónu
haldið áfram að falla hröðum
skrefum. Vinstri stjórnin hefur
verið að fella gengi krónunnar
siðan hún settist á valdastól. En
hún þorir ekki að viðurkenna
það og reynir að fela það eins og
önnur óhappaverk sín. Verð-
bólguskrúfan hefur haldið áfram,
hallarekstur útflutningsfram-
leiðslunnar stöðugt orðið meiri,
en engar aðrar ráðstafanir gerð-
ar til þess að hindra stöðvun
Sigurður Bjarnason
ingsframleiðsluna þannig, að
þjóðin fái meira til skiptanna og
geti byggt lífskjör sín á heilbrigð-
um og traustum grundvelli. í
því sambandi verður að leggja
áherzlu á það, að beina vinnu-
aflinu í vaxandi mæli að þeim
atvinnugreinum, sem standa und-
ir gjaldeyrisöflun og útflutningi.
í dag eru um 4500 manns á öll-
um fiskiskipaflota þjóðarinnar.
Af þessum hópi voru á s. 1. ári
um 1400 útlendingar.
Það er fráleitt að 3500 manns
geti í framtíðinni staðið undir
svo að segja allri útflutnings-
framleiðslu 160 þúsund manna
þjóðar. Við verðum að viður-
kenna það, að gera það dæmi
hreinlega upp við okkur, að ó-
hugsandi er að þjóðin njóti til
frambúðar þeirra lífskjara, sem
hún hefur búið við undanfarin
ár, án þess að auka þátttöku
sína í útflutningsframleiðslunni.
Jafnhliða þvi, sem gerðar eru
raunhæfar ráðstafanir til þess
að koma á jafnvægi í þjóðarbú-
skapnum, yrði þess vegna að
framkvæma róttækar aðgerðir til
að beina vinnuafli þjóðarinnar
til arðbærra starfa í þágu fram-
leiðslunnar.
Þetta hefur vinstri stjórnin
gersamlega vanrækt. Hún hefur
meira að segja snúist gegn sí-
endurteknum tilraunum okkar
Sjálfstæðismanna, m. a. um skatt
frelsi sjómanna, til þess að örva
þjóðina til þátttöku í sjómennsku
og útgerð. í stað þess hefur hún
gert kákráðstafanir, sem engin
áhrif munu hafa.
Lækkaðar álögur
Þá er það skoðun okkar Sjálf-
stæðismanna, að jafnhliða því,
sem uppbótarkerfið yrði afnum-
ið, beri að lækka að mikulm mun
skatta og tolla á þjóðinni. Upp-
bótakerfið hefur krafizt stöðugt
nýrra skatta á almenning og er
nú svo komið, að undir forystu
núverandi hæstvirtrar ríkisstjórn
ar hafa verið lagðir um það bil
1100 milljónir króna í nýjum
álögum á almenning. Hefur þessi
gífurlega skattheimta haft i för
með sér lömun alls einkafram-
taks, hindrað heilbrigða efna-
hagsstarfsemi og átt ríkan þátt
í margvíslegri upplausn og öfug-
þróun í þjóðfélaginu. Einstakling-
ar, þar á meðal dugandi sjómenn
og aðrir framleiðendur, hætta að
leggja sig fram um öflun verð-
mæta, þegar hið opinbera tekur
svo að segja allt sem þeir afla.
Fáum þykir svo vænt um Eystein
Jónsson að þeir leggi á sig erfiði
og áhættu til þess eins að seðja
skatthít hans.
Heildarsamningar um kjaramál
Sjálfstæðisflokkurinn telur það
einnig eitt hið mesta nauðsynja-
mál, að samtök launþega og at-
vinnurekenda geri með sér
heildarsamning um kaup og kjör
til lengri tíma en nú tíðkast. í
nágrannalöndum okkar semja
þessir aðilar víða til 2ja og jafn-
vel 3ja ára. Tryggir þetta vinnu-
frið og á ríkan þátt í sköpun
nauðsynlegs jafnvægis í þjóð-
félögunum. Hér hafa hinar tíðu
samningsuppsagnir oft valdið
miklu öryggisleysi og glundroða,
sem síðan hefur orðið öllum til
tjóns, verkafólki, atvinnurekend-
um og þjóðarheildinni.
Hagstofnun framleiðenda og
launþega
Þá er það og þýðingarmikið
atriði, að framleiðendur og laun-
þegar eignist sameiginlega hag-
stofnun, sem hafi það hlutverk
að gera sér grein fyrir greiðslu-
getu atvmnuveganna á hverjum
tíma, og þróun í hagmálum, fram
kvæmi rannsóknir á kaupmætti
launa fra ári til árs og leggi yfir-
leitt sem gleggstar upplýsingar
á borðið um hagræn málefni, sem
varða í senn verkalýð og vinnu-
veitendur og afkomu bjargræðis-
veganna til lands og sjávar.
Enginn hugsandi maður, sem
vill þjóðfélagi sínu vel, kemst
hjá því að viðurkenna þá hættu,
sem feist í stöðugum og stór-
felldum átökum milli verkalýðs
og atvinnurekenda. Þessi átök
verður nútímaþjóðfélag að
hindra, ekki með valdboðum,
heldur með samvinnu fjármagns
og vinnu. Þessa tvo aflgjafa verð-
ur að sætta.
Engin töframeðul til
Við Sjalfstæoismenn höfum
aldrei sagt þjóð okkar, að unnt
væri að leysa efnahagsvandamál
hennar með töframeðulum, án
þess að nokkur einstaklmgur eða
stétt þyrfti nokkru að fórna. Við
höfum þvert á móti sagt og segj-
um enn, að frumskilyrði heil-
brigðs efnahagslífs, góðra lífs-
kjara og stöðugra þróunar og
uppbyggingar í þjóðfélaginu sé
að þjóðin líti raunsætt á hag
sinn og miði eyðslu sína og krof-
ur til lífsins fyrst og fremst við
arð framleiðslu sinnar og at-
vinnutækja.
Þetta er hinn einfaldi sann-
leikur um tillögur og úrræði í
efnahagsmálum. Sá, sem segir
þjóðinni þennan sannleika og
hvikar aldrei frá honum, kemur
fram eins og heiðarlegur stjórn-
málamaður og villir ekki á sér
heimildir. Sá, sem kemur hins
vegar og segir þjóð sinni, að
hann eigi ný og „varanleg úr-
ræði“, sem leysi allan vanda
auðveldlega, án þess að nokkur
þurfi nokkru að fórna, og án
þess að taka þurfi tillit til grund-
vallarlögmála efnahagslífsins,
hann segir þjóðinni ósatt, og ger-
ir tilraun til þess að blekkja hana.
Og það er einmitt það, sem nú-
veran-di hæstvirt ríkisstjórn hef-
ur gert. Hún átti engin ný og
varanleg úrræði sumarið 1956 og
hún á þau ekki heldur í dag.
Þess vegna standa nú leiðtogar
hennar uppi sem afhjúpaðir
ósannindamenn frammi fyrir
þjóð sinni. Kommúnistar og
bandamenn þeirra hafa orðið að
eta ofan í sig öll stóru orðin um
„árásir" fyrrverandi stjórna á
verkalýðinn, „kauprán" og „vísi-
töluskerðingar“. Þeir hafa s. 1.
tvö ár orðið sjálfir að sam-
þykkja visitölubindingu, dulbúna
gengislækkun og neyðst til að
láta ríkisvaldið taka aftur af laun
þegum hina fölsku „kjarabót",
sem knúð var fram með hinum
pólitísku verkföllum veturinn
1955.
Þetta sér og skilur hinn marg-
svikni verkalýður í dag.
Reynslan af tillögum Sjálfstæðis-
manna
Ég hefi hér á undan rætt
nokkra drætti í heildarstefnu
okkar Sjálfstæðismanna gagnvart
efnahagsvandamálunum. Til við-
bótar vil ég aðeins vísa til reynslu
þjóðarinnar af tillögum okkar og
úrræðum í efnahagsmálum á ár-
unum 1950—1955. Flokkur okkar
átti þá sæti í ríkisstjórn og hik-
aði ekki við að leggja fram fjöl-
þættar tillögur um margvíslegar
viðreisnarráðstafanir í efnahags-
málum landsmanna. Sumar þess-
ara ráðstafana voru ekki vinsæl-
ar. En þær voru nauðsynlegar
og þess vegna hikaði Sjálfstæðis-
flokkurinn ekki við það að rækja
skyldu sína við þjóðarhag og
beita sér fyrir flutningi þeirra
og lögfestingu. Hann treysti á
heilbrigða dómgreind fólksins og
tapaði heldur ekki ó því. Bæði
í alþingiskosningunum 1956 og í
bæjar- og sveitarstjórnarkosning-
unum í vetur stórjók hann fylgi
sitt meðal þjóðarinnar. En flokk-
ar vinstri stjórnarinnar töpuðu
að sama skapi. Því miður tókst
upplausnaröflum þjóðfélagsins,
kommúnistum og bandamönnum
þeirra að brjóta þessar jafnvægis-
ráðstafanir á bak aftur, eftir að
mikill og heillavænlegur árang-
ur hafði á þeim orðið.
Kommúnistar hafa átt megin-
þátt í þvi, að skapa upplausn í
efnahagsmálum landsins með rót-
lausum blekkingum og yfirboð-
um um margra ára skeið. Með
völdum sínum í verkalýðshreyf-
ingunni hafa þeir oft gert að engu
tilraunir fyrrverandi ríkisstjórna
til þess að fylgja heilbrigðri
stefnu í efnahagsmálum. Með því
móti tókst þeim að lokum að
troða sér inn í ríkisstjórn. Sam-
starfsmenn þeirra þar hafa nú
Frh. á bls. 12.