Morgunblaðið - 05.06.1958, Blaðsíða 18

18
MORC.rvnr 4nifí
Fimmtudagur 5. júni 1958
— Karl Marx
Framh. af bls 6
Lögreglu- og herstyrkur þess er
meiri en þekkzt hefur nokkru
sinni fyrr á friðartímum. í stað
þess að ríkið þurrkist út, vex.
það og bólgnar út með hverju
ári sem líður. Og rússnesku leið-
togarnir viðurkenna að til sé enn
hið sovézka „ríki“ — en afsaka
það með þeim rökum að þetta sé
nauðsynlegt vegna ,,umsáturs auð
valdsríkjanna.“
Þriðji liður fjallar um það að
„ £na byggðina og gera minni
mismun borgar og sveitar. Um
það segir Marx í „Kommúnista
ávarpinu":
„Smám saman verður mun-
ur borgar og sveitar afnum-
inn með jafnari skiptingu íbú-
anna í landinu."
Það er nú staðreynd, sem rúss-
neskar hagskýrsiur sýna, að a
þeim 40 árum, sem kommúnistar
hafa verið við völd í Rússlandi
hefur byggðin ekki jafnazt J land
inu. Þvert á móti hefur verið
stöðugur flótti úr sveitunum til
hinna yfirfylltu borga..
-V
Fjórði liðurinn fjallar um það,
sm verkamenn láta af hen
taka við frá þjóðfélaginu.
það ritaði Marx:
„Hinn einstaki framleið-
andi hlýtur frá þjóðfélaginu,
nákvæmlega það sama og
hann hefur gefið því.“
Rannsóknir á launakerfi Rúss-
lands myndu geta fyllt stóra bok
En það eitt er víst, að það á lítið
skylt við hugmyndir Marx. Það
má vera að hin mikla mismunun
sem er gerð æðstu og lægstu stétt
unum, þar sem yfirmennirmr
hljóta stórkostleg fríðindi sé skilj
anleg út frá raunhæfum ástæð-
um. En hún á ekkert skylt við
kenningar Marx.
Marx viðurkennir að svo geti
farið á byrjunarstigi hins komm-
úníska þjóðfélags, að sumir
verkamenn hljóti meiri. umbun
en aðrir, vegna þess að þeir vinna
lengur eða framleiða meiri verð-
mæti á stuttum tíma. í þessu
I O G. T.
St. Andvari nr. 265.
Fundur í kvöld í G.T.-húsinu.
Endurupptökufundur kl 8. Kl.
8.30 hefst venjulegur fundur. —»
Inntaka. Kosning fulltrúa á stór-
stúkuþing og mælt með umboðs-
manni stórtemplars. Hagnefndar-
atriði: Vísnaþáttur. Fimm félag-
ar flytja. — Æt.
millibilsástandi telur hann þó að
allt stefni í áttina til þess að
hver verkamaður hljóti laun eft-
ir þörfum. Nú hefur þetta „milli
bilsástand“ verið teygt svo í
Sovétríkjunum að launamismun-
ur þar er meiri en nokkurs stað-
ar annars staðar. Þar gildir sú
regla, að hinn mikli múgur
verkamanna hefur 3600 rúblur á
án, en vissir einstaklingar
hafa milljón rúblna tekjur á ári
★
Fimmti liðurinn, sem er megin-
hugsjón Marx, og sýnir það í
raun og veru að hann hafi verið
hugsjónamaður, fjallar um afnám
arðráns og kúgunar. Þetta sama
kemur'fram í formála Engels að
„Kommúnistaávarpinu". Þar seg-
ir hann:
.... hin arðrænda og kúg-
aða stétt — öreigarnir — geta
ekki brotizt undan valdi kúg-
unarstéttarinnar, — borgar-
anna —, nema með því að af-
nema úr þjóðfélaginu í eitt
skipti fyrir öll arðrán, kúgun,
stéttaskiptingu og stéttabar
áttu“.
Arðrán sumra undir stjórn
kommúnismans er svo augljós, að
það er þarflaust að fara um það
mörgum orðum. Það er nóg að
taka fram, að valdhafarnir
.Sovétríkjunum hefðu getað kennt
sem verkamenn láta af hendi og | vefnaðarkóngunum í Lancashire,
Um margar nýjar arðránsaðferðir. En
þeir vöktu fremur öllum öðrum
reiði Marx vegna afgangsarðsins,
sem hann sakaði þá um að taka
frá hinum „vinnandi stéttum ‘
Aðferð valdhafanna í Sovét-
ríkjunum er bæði einföld og
miskunnarlaus. Aðalatriði hemi-
ar eru þessi: — Fyrst ákveða
valdhafarnir hvaða laun verka-
menn skuli hafa og hvaða verð
bændur skuli hljóta fyrir upp-
skeruna. Síðan ákveða valdhaf-
arnir hvaða verð neytendurnir
skuli greiða fyrir vöruna. Er
ætíð mikill munur á því verði
sem ríkið greiðir upphaflega fyr-
ir vöruna og því söluverði sem
það tekur sér. Hlýtur ríkið stór-
felldar tekjur af þessu gífurlega
arðráni.
Ríkið notar síðan þessar stór
felldu tekjur til að auka þæg-
indi yfirstéttarinnar, sem lifir
þannig eins og sníkjudýr á lág-
stéttunum. Þá er þeim varið til
herkostnaðar og lögreglukostnað-
ar til þess að vernda kúgunar-
kerfið og að lokum til fjárfest-
ingar í stóriðnaðinum, til þess að
efla hergagnaiðnaðinn.
Þannig er ástandið í Sovétríkj-
unum í dag og er hætt við að
Karli Marx þyki þeir lænsveinar
hans hafa vikið í fles'.u frá
settum stefnumiðum.
(Lauslega þýtt og stýtt).
Magnúsdóttir
F.
minrnng
25. sept. 1917. D. 23. maí 1958
„Dagar mannsins eru sem grasið,
hann blómgast sem blómið á
mörkinni þegar vindur blæs á
hann, er hann horfinn".
(Sálm. 103. 15.)
NÆSTUM daglega erum við
minnt á sannleiksgildi þessara
orða, en dýpst snertir það okk-
ur, þegar við verðum að horfa
VerzSunarstarf
Stúlka óskast í nýlenduvöruverzlun.
Upplýsingar að Bragagötu 30,
kl. 6—9 e.h.
Vélbátur til sölu
Báturinn er 52 smál. byggður í Svíþjóð 1947, með
nærri nýjum dýptarmæli og ,,héðinslínuspili“, en
aflvél bátsins er 6 ára, allt í góðu standi.
Nánari upplýsingar veitir Björn Ólafs, bankaftr.
Landsbankanum í Reykjavík.
á bak einhverjum úr vina- eða
kunningjahópi, sem kallaður er
burtu á sumri ævinnar.
Það er næsta erfitt að átta sig
á því, að Þórey Magnúsdóttir —
Eyja, skuli ekki lengur vera á
•meðal okkar. Að við skulum ekki
lengur eiga von á að mæta henni,
broshýrri og fullri af þrótti og
lífsfjöri. En þannig er það. Hinn
geigvæni sjúkdómur, sem hún
bar með svo stakri hugprýði,
varð að lokum yfirsterkari.
Þórey fæddist í Reykjavík, ár-
ið 1917. Foreldrar hennar voru
Ólöf Magnúsdóttir, sem lézt þeg-
ar Þórey var 9 ára gömul, og
Magnús Gíslason, sem nú lifir
dóttur sína. Eina systur átti Þór-
ey, Ingibjörgu, sem gift er Her-
manni Þorsteinssyni, fulltrúa.
Eins og nærri má geta, voru þær
systurnar mjög samrýndar, og
er óþarft að taka fram, hve mik-
ils virði þær voru hvor annarri,
ekki sízt vegna þess hve snemma
þær misstu móður sína.
Þegar í bernsku kynntist Þórey
þeim félagsskap, sem átti eftir að
móta allt hennar líf; Kristilegu
félagi ungra kvenna. Strax á
unglingsárum gerðist hún virkur
þátttakandi í starfinu innan fé-
lagsins og þá sérstaklega með
söng sínum. Hafði hún einkar
Byggið þér sjdlfur
ætlið þér að byggja, eða skipu-
leggja húsið á ný, garðinn eða í-
búðina, þá getið þér sparað yður
mikið fé, ef þér útvegið yður
hina stóru og frábæru bók Hjem
og Haandværk sem inniheldur
allt um byggingar, innréttingar
heimilisins, skipulagningu garðs-
ins o. fl. o. fl. Verkið er í tveim
stórum bindum með yfir 800 bls.,
1.800 myndum og teikningum.
Unnið af sérfræðingum, búið til
prentunar af arkitekt M.A.A.
Jens Mollerup. Ef þér hafið á-
huga, sendum vér yður ókeypis
fallegan myndskreyttan bækling
í 9 litum viðkomandi innihaldi
verksins, samverkamenn, verð
o. fl.
Forl. HJEM og HAANDVÆRK
Jægersborgs Allé 19
Charlottenlund. Tlf. ORdrup 4873
MATVORUKAUPMENN
Vegna auglýsingar frá Ölgerðinni Egill Skallagrímsson h.f.
um breytingu á gtreiðsluskilmálum, eru félagsmenn beðnir um
að hafa nú þegar samband við skrifstofu Sambands smásölu-
fallega söngrödd og notaði hana
ávallt í starfinu fyrir Guðs ríki.
Þegar fyrsti vísirinn að kvenna
kór innan K.F.U.K. var stofnað-
ur, Ungmeyjakórinn, var hún
meðal þeirra, sem sungu þar. Síð
an söng hún í kvartett þeim, sem
í mörg ár söng innan félagsins og
víðar, og kunnur varð. Einnig
söng hún í blönduðum kór K.F.
U.M. og K. og í Kvennakór K.F.
U.K. svo lengi sem kraftar henn-
ar leyfðu. Á sl. ári byrjaði hún
að syngja í Dómkirkjukórnum.
Síðast heyrðist hún syngja er
hún lá banaleguna og hafði
misst meðvitund, um „hinn
mikla, hvíta skara“.
Þórey tók einnig þátt í mörg-
um öðrum félagsstörfum t.d. var
hún sveitarstjóri í unglingadeild
K.F.U.K. í mörg ár og í stjórn
Sumarstarfs K.F.U.K. var hún
frá því stjórnin hóf störf og til
dauðadags.
Sumarstarfið vár henni mjög
hjartfólgið, og er hennar sárt
saknað af samstarfsstúlkum henn
ar, þvi að hún var bæði dugleg
og ósérhlífin og gekk að hverju
verki með einbeittni og festu.
Það er gott, að hafa á unga
aldri valið það, að fylgja Jesú.
verzlana.
Félag matvörukaupmanna
Gróður á Suður-
nesjum
ÞEGAR vér lítum yfir Reykja-
nesið er þar lítinn gróður að sja
annan en grámosann á milli
hraunklappanna. Enda hefur það
verið talið með gróðurrýrustu
blettum landsins. í hraunholun-
um dylst margt sem augað sér
ekki við fyrstu sýn. Þegar betur
er að gætt er hægt að finna þess-
ar eftirtaldar jurtir:
Cerastium alpinum: Músareyra.
Arméria vulgaris: Geldinga-
hnappur.
Thymus arcticus: Blóðberg.
Dryas octopétala: Holtasóley.
Loiseleuria procumbens: Sauða-
mergur.
Alchemilla alpina: Ljónslappi.
Cardaminopsis petraea: Mel-
skriðnablóm.
Ranunculus acris: Brennisóley.
Calluna vulgaris: Beitilyng.
Rumex acetosélla: Hundasúra.
Oxyria digyna: Ólafssúra.
Empetrum nigrum: Krækiberja-
lyng.
Vaccinium uliginosum: Bláberja-
lyng.
Arctoshaphylas uva ursi: Sortu-
lyng.
Botrychium lunaria: Tungljurt.
Siléne acaúlis: Lambagras.
Thalictrum alpinum: Brjóstagras.
Galium pumilum: Hvítmaðra.
Galium verum: Gulimaðra.
Tofieldia pusilla: Bjarnar-
broddur.
Salix herbace: Grasvíðir.
Salix lanáta: Loðvíðir.
Alchemilla vestita: Hlíðamaríu-
stakkur.
Pinguicula vulgaris: Lyfjagras.
Potentille grantzii: Gullmurra.
Juniperus communis: Einir.
Veronica officinalis: Hárdepla.
Jón Arnfinnsson.
Hurðarnaínspjöld
Bréíalokur
Skiltaperðin. Skólavörðust.íg 8.
FélagslíS
Knattspyrnufélagið Fram
Sameiginleg æfing verður í
kvöld, fimmtud. kl. 8.30 hjá 3.
flokki A og B og 4. flokki A, B og
C. Áríðandi að allir mæti vel og
stundvíslega. — Þjálfarinn. í
Ármenningar, handknattleiksd.:
Karlaflokkar. Æfing á félags-
svæðinu í kvöjd kl. 8. Mætið
stundvíslega. — Þjálfarinn. _
Þegar að leiðarlokum dró fyrir
Þóreyju, sannaðist það, hvílíkt
gildi trúin hefur og hvílíkan
styrk hún veitir. Því að Þórey
átti þann fjársjóð, sem ekki varð
frá henni tekinn. Þess vegna ein-
kenndi friður og trúarstyrkur
hinztu baráttu hennar, svo að öll-
um, sem til þekktu, varð ljóst,
hvaðan henn kom hjálp. „Ég hef
augu mín til fjallanna: Hvaðan
kemur mér hjálp? Hjálp mín
kemur frá Drottni, skapara him-
ins og jarðar". Sálm. 121, 1—2.
Þetta var meðal uppáhalds ritn-
ingarorða Þóreyjar.
Nú er hún horfin, en við vitum,
að hún lifir, samkvæmt fyrirheiti
hans, sem sagði: „Ég er upprisan
og lífið; sá sem trúir á mig, mun
lifa þótt hann deyi. Og hver sá,
sem lifir og trúir á mig, hann
skal aldrei að eilífu deyja“. Jóh.
11.24. Félagssystur.
— Ræða Jóns
Pálmasonar
Framh. af bls. 9.
að ræða en vandræða ráðstafanir.
Og það hvort þær koma að gagni
fer ekki sízt eftir því hverjir
eiga að framkvæma þær. Þó við
Sjálfstæðismenn gætum ráðið
fram úr vandanum ef við mætt-
um einir stjórna. Þá mundi þýð-
ingarlítið, að kasta viturlegum
ráðum um mikinn allsherjar
sparnað og kerfisbreytingar í
hendur þeirra ráðleysingja, sem
nú fara með völd. Ef að líkum
lætur verður þess ekki ýkjalangt
að bíða, að Sjálfstæðisflokkur-
inn fái það ömurlega hlutskipti,
að taka við gjaldþrotabúi vinstri
stjórnarinnar. Og þá mun hann
taka til sinna ráða eins og góðum
skiptaráðanda hæfir. En það veit
þjóðin öll, að í meðferð gjald-
þrotabúa, er aldrei um ánægju-
lega kosti að veljp.
Þýðingarmikið heillaráð.
Þó þetta sé nú allt svona, þá
hefi ég nú þegar eitt ráð að gefa
V-stjórninni. Það ei meira að-
kallandi en önnur og gæti naft
meiri þýðingu en flest hin Þetta
er það, að skipta um fjármálaráð
herra. Það er fullreynt, að engra
bóta er að vænta á meðan þessi
er.
Þó eigi væri farið út fyrir Fram
sóknarflokkinn, sem hefir þetta
embætti, þá veit ég að í honum
eru margir menn, sem hafa marg-
fellt meira vit á fjármálum en
Eysteinn Jónsson auk þess sem
meðal þeirra eru margir heið-
virðir menn.
Ef ég mætti velja nýjan fjár-
málaráðherra úr liði Framsóknar
manna utan þings, þá gæti okkar
fjármálaskútu fljótlega orðið
stefnt í sólarátt. Hitt er augljóst,
að öll heilabaktería núverandi
fjármálastjórnar hrekur okkar
fjárhag hröðum skrefum beint
norður og niður.
Það vita flestir menn, að á
öllum sviðum viðskipta atvinnu-
lífs og fjármála veltur á mikiu
hvernig forystan er. Á henni get-
ur oltið meira en öllu áður. Og þá
má nærri geta hvort eigi veltur
á mestu með f jármálaforystu
þjóðarinnar í heild. Þó núver-
andi ríkisstjórn sé slæm þá gæti
hún lagast til mikilla muna ef
hún fengi þróttmikinn fyrir-
hyggjusaman og greindan fjár-
málaráðherra í stað þess sem nú
er. Segi svo stjórnarflokkariur,
að Sjálfstæðismenn gefi þeim
engin ráð.
Samkomur
Hjálpræðisherinn.
í kvöld kl. 20.30: Samkoma. —
Allir velkomnir.
Fíladelfía.
Almenn samkoma kl. 8.30. —
Arvid Ohlsson talar í siðasta
sinn. Allir velkomnir.
Reykjavíkurmót 2. fl. A. Samkoma er í kvöld kl. 8.30 í
á Háskólavellinum, fimmtud. 5. Mjóstræti 3.
júní kl. 8.30. Fram—Víkingur. I Stefán Runólfsson,
Dómari: Hreiðar Ársælsson.
Litla-Holti.