Morgunblaðið - 27.06.1958, Blaðsíða 1

45. árgangur
142. tbl. — Föstudagur 27. júní 1958
Prentsmiðia Morgunblaísins
Framkoma Rússa óskiljanleg og veldur miklum vonbrigðum:
Hætta á siöustu sfundu v/ð
þáttföku í ráðstefnum um
kjarnorkumál
LUNDÚNUM, 26. júní — í dag tilkynntu Rússar, að þeir
mundu ekki taka þátt í fyrirhugaðri Genfarráðstefnu um
tæknileg atriði í sambandi við bann við kjarnorkuvopnum,
nema því aðeins að Bandaríkin fallist á sjónarmið Sovét-
ctjórnarinnar um markmið slíkrar ráðstefnu. Segja Rússar
í orðsendingu, sem þeir afhentu Vesturveldunum í dag um
mál þetta, að svo virðist sem þau hafi lítinn áhuga á, að ráð-
stefna þessi leiði til þess, að sett verði á bann við tilraunum
með kjarnorkuvopn.
Þessi afstaða Rússa hefur
vakið mikla athygli, enda
kom orðsending þeirra eins
og þruma úr hciðskíru lofti.
Undanfarnar vikur hefur ver-
ið unnið kappsamlega að þvi
að undirbúa ráðstefnuna og
fregnir herma, að þeim störf ■
um sé enn haldið áfram af
fullum krafti þrátt fyrir af-
stöðu Rússa. Fulltrúar Banda-
ríkjamanna í Genf sögðu í
dag, að þessi ákvörðun Rússa
breytti engu og fyrstu full
trúarnir mundu koma á morg-
un, föstudag. Frá Washington
er símað, að Bandaríkja
stjórn muni sennilega svara
orðsendingu Rússa þegar í
dag.
MikH vonbrigði
Fulltrúi berzka utanríkisráðu-
neytisins ræddi mál þetta í dag
og sagði, að haldið yrði áfram
undirbúningi í Genf. Hann bætti
því við, að brezka stjórnin væri
sömu skoðunar og Bandaríkja-
Rússneskur togarasjó-
maður flýr skip sitt
Biður um hceli í Bretlandi
stjórn. Hún liti svo á, að á ráð-
stefnunni ætti að ræða um ýmis
atriði í sambandi við eftirlit með
fyrrnefndu banni en ráðstefnan
ætti ekki að hafa umboð til þess
að semja um slíkt bann. —
Franska stjórnin skýrði frá því
í dag, að hún undraðist mjög
framkomu Rússa, en sæi ekki
ástæðu til að láta ráðstefnuna
Framh. á bls. 15
Rússar skipulögðu aras-
ina á V.-Þýzka sendiráðið
Neifa að biðja afsökunar á sjónarspilinu
BONhl, 26. júní — Rússar hafa nú byrjað að' gera við þær skemmdir,
sem urðu á sendiráði Vestur-Þýzkalands í Moskvu, þegar hópur
manna réðst á það með grjótkasti og eggjum og öðrum nýjum
ieynivopnum Ráðstjórnarinnar. Von Brentano, utanríkisráðherra
Þýzkalands, hefur kallað sendifulltrúa Rússa í Bonn á sinn fund
og mótmælt árásinni á sendiráðið.
50 lögreglumenn
Rússar hafa boðizt til að kosta
viðgerðina á sendiráðsbygging-
unni, en þverskallast við að biðj-
ast afsökunar. Sendiherra vestur-
þýzku stjórnarinnar í Moskvu,
Hans Kroll, hefur gengið á fund
A. V. Zakharovs, varautanríkis-
ráðherra, og borið fram munn-
leg mótmæli, en jafnframt krafð-
ist hann þess, að Rússar bæðust
afsökunar. Ekki hafa þeir sinnt
því. Kroll hafði einhvern nasa-
Frainh. á bls. 15.
LUNDÚNUM, 26. júnf. — Butler,
innanríkisráðherra Breta, skýrði
frá því í Neðrimálsstofunni í dag,
að rússneskur sjómaður, sem
hefði flúið af togaranum „IJkra-
ina“ í gærkvöldi, hefði beðið um
hæli í Bretlandi sem póiitiskur
flóttamaður. Sjómaðurinn fór í
land á Hjaltlandseyjum og Ieit-
aði til bónda nokkurs, sem
hann bað um að skjóta skjólshúsi
yfir sig. Þrjátíu sjómenn af rúss-
neska togaranum leituðu manns-
Víkingaskipið
NEW YORK, 26. júní. — í dag
kom norska víkingaskipið til
New York og var skipshöfninni
innilega fagnað af mörg þúsund
manns, sem safnazt höfðu saman
niður við höfn. Skipið hefur verið
þrjár vikur á leiðinni.
ins í allan morgun, en fundu
ekki. Var honum síðar komið fyr-
ir á lögreglustöðinni í Larwich,
þar sem hann var yfirheyrtíur.
Þrír menn af ,,Ukraina“ báðu um
að fá að tala við sjómanninn á
lögreglustöðinni síðdegis í dag,
en var synjað. Butler sagði, að
landganga rússnesku sjómann-
anna væri ólögleg og yrði henni
mótmælt.
Sl. mánudag gerðu rússnesk ungmenni aðsúg að vesturþýzka sendiráðinu i Moskvu. Köstuðu
þeir grjóti, fiöskum og múrsteinum í sendiráðs bygginguna. Margar rúður voru brotnar þar.
Rússar líta sömu augum
á Líbanon og Kóreu
WASHINGTON, 26. júní. —
Fréttamenn í Washington síma,
að stjórnmálamenn þar og í að-
EOKA
Breta á
vísar tillögum
bug
Landstjórinn kallað-
Trojuhestur"
ur
LUNDÚNUM, 26. júní. — f dag
var Kýpurmálið rætt í Neðri mál-
Dæmdur til dauða á valdadögum
Nagy - söng sálumessu yfir
lionum í gær
VÍNARBORG, 26. júní — Hin
risastóra St. Stephens dómkirkja
hér í borg var troðfull af fólki,
þegar sungin var sálumessa yfir
Nagy og félögum hans. — Segja
fréttamenn, að mörg þúsund
manns hafi þurft frá að
hverfa. —■ Presturinn, sem
söng sálumessuna, var ungversk-
ur. Hann var dæmdur til dauða,
mcðan Nagy var forsætisráðherra
í fyrra skiptið, en var síðan náð-
aður.
Þess má geta, að Nagy var mót-
mælendatrúar.
Lögreglubílar voru á verði 1
Vín vegna þess að óttazt var að
mannfjöldi mundi safnast saman
fyrir framan sendiráð Ungverja.
Presturinn bað fólkið að fara
heim að messu lokinni og gerðu
það flestir. Nokkrir ungverskir
flóttamenn köstuðu þó grjóti í
sendiráðið.
stofunni. Fulltrúi stjórnarinnar
lýsti því yfir, að nú yrði að leggja
áherzlu á að knýja hina nýju
réttarbót fram. Landið rambaði
á barmi borgarastyrjaldar og
yrðu menn að hjálpast að því að
koma i veg fyrir hana.
Fulltrúi stjórnarandstöðunnar
benti á, að ekki hefðu sáttaum-
leitanir Breta orðið til einskis, því
að sjálfur Makaríos hefði lýst
því yfir, að hann gæti fallizt á
sjálfstjórn til einhvers tíma. Aft-
ur á móti vilja Tyrkir ekki hevra
á annað minnzt en skiptingu eyi-
arinnar.
í dag var útbýtt dreifimið-
um á Kýpur. Voru þeir undir-
ritaðir af Dighenis, foringja
EOKA. Á miðum þessum seg-
ir, að félagsskapurinn vísi til-
lögum Bretastjórnar algerlega
á bug. Er þetta í fyrsta skipti
alstöðvum S. Þ. í New York líti
svo á, að afstaða Rússa til deil-
unnar i Líbanon sé hin sama og
þegar Kóreustyrjöldin hófst,
Þeir vilji ekki, að S.Þ. grípi í
taumana og komi í veg fyrir
styrjöld í landinu.
Eins og kunnugt er, reyndu
Rússar að koma í veg fyrir að
herlið S.Þ. yrði sent til Kóreu að
bjarga landinu úr greipum komm
únista, sem höfðu gert innrás í
suðurhluta þess. Nú vilji Rússar
hins vegar ekki, að S.Þ. hafi
afskipti af málum Líbanons, enda
hafa þeir engan áhuga á því að
verja lýðræði og sjálfstæði
landsins.
Biðja Bandaríkja-
menn um aðstoð
WASHINGTON, 26. júní. —
Kambodja hefur beðið Banda-
ríkjastjórn að beita sér fyrir því,
aS stjórn Víet Nams kalli heim
1000 manna herlið, sem sé innan
landamæra Kambodja. Kambodja
menn halda því fram, að herlið
þetta hafi farið inn fyrir landa-
mæri þeirra, þegar það veitti
eftirför 100 póltískum föngum,
sem brutust út úr fangelsi í Viet
Nam. Stjórn Kambodja kveðst
leita til Bandaríkjastjórnar vegna
þess að Bandaríkjamenn séu vin-
ir beggja aðila.
Víet Nam stjórn segiv í dag, að
þetta sé alit heilaspuni og ekkert
mark takandi á þessum fullyrð-
ingum Kambodjastjórnar.
Verða fulltrúar Kadars
reknir af þingi S. Þ.?
HAAG, 26. júní — Utanríkis-
ráðherra Hollands, J oseph
Lunds, sagði í hollenzka þing-
sem EOKA lætur i ljós álit inu í dag, að ríkisstjórnir
sitt á tillögum Breta. Þá er
ráðizt á Sir Hugh Foot, land-
stjóra Breta á eynni, og sagt,
að hann sé „Trojuhestur", sem
sendur hafi verið til eyjarinn-
ar.
nokkurra landa athuguðu
horfur á því að kalla saman
Allsherjarþingið til að láta
fara fram endurskoðun á þvi.
hvort fulltrúar Kadars hafi
þar rétt til setu. — Ráðherr-
ann sagði ennfremur, að af-
tökurnar í Ungverjalandi
væri ljótur blettur á komm-
únismanum og það væri per-
sónuleg skoðun sín, að S. Þ.
yrðu fyrr eða síðar að taka af-
stöðu til málsins og ákveða,
hver ábyigð bæri á morðun-
l um. —