Morgunblaðið - 08.10.1958, Page 8

8
MORCVIVBLAÐIÐ
Miðvikudagur 8. okt. 1958
Fiskveiðilögsagan rædd á árs
þingi ATA í Bosfon
„ATLANTIC Treaty Association"
(ATA), sem er félagsskapur
áhugamanna um NATO í 14 með-
limaríkjum bandalagsins, hélt
ársþing sitt í Boston dagana
21.—28. september sl. íslenzka
deildin, sem nefnist „Samtök
um vestræna samvinnu", átti tvo
fulltrúa á þinginu, þá Knút Halls
son, fulltrúa í menntamálaráðu-
neytinu, og Sigurð A. Magnús-
son, blaðamann.
Lester Pearson
hinn nýi forseti ATA
Ársþingið sóttu um 80 fulltrú-
ar frá 14 Atlantshafsríkjum,
þeirra á meðal ýmsir stjórnmála-
leiðtogar. Meðal mála sem rædd
voru á þinginu voru ýmis þau
vandamál, sem nú steðja að
Atlantshafsbandalaginu, svo sem
fiskveiðideila íslands og Bret-
lands, Kýpurmálið og Alsirmálið.
Sigurður A. Magnússon talaði
fyrir hönd íslands og skýrði af-
stöðu íslendinga í fiskveiða-
deilunni. Benti hann á að víkkun
fiskveiðilögsögunnar væri íslend-
ingum lífsnauðsyn og þjóðin
stæði einhuga um það mál.
Harmaði hann rangtúlkun ýmissa
erlendra blaða á málinu og lagði
áherzlu á, að hér væri ekki um
að ræða 12 mílna landhelgi, held,-
ur 12 mílna fiskveiðilögsögu,
þannig að aðgerðir íslendinga
væru engan veginn hliðstæðar
við aðgerðir Kínverja eða Rússa.
Brezki fulltrúinn kaus að þegja
um þessi atriði.
Blaðið „The Boston Herald"
átti viðtal við íslenzka fulltrúann
og rakti sjónarmið íslands í all-,
löngu máli. Bandarískir blaða-
menn játuðu, að þeim hefði ekki
verið kunnugt um ýmis veiga-
mikil atriði málsins, og einn af
ritstjórum „The Christian Science
Monitor" bað um sérstaka grein
um fiskveiðilögsögu Islands.
Ársþing ATA vakti mikla at-
hygli í Bandaríkjunum. Blöð, út-
varp og sjónvarp fluttu ýtarlegar
fréttir af þinginu, enda var vel
til þess vandað í hvívetna. í>átt-
takendum voru haldin boð víða í
Boston, og síðasta kvöldið var
fjölmenn veizla í stærsta hóteii
Boston, þar sem Foster Dulles,
utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, og Paul-Henri Spaak, fram-
kvæmdastjóri Atlantshafsbanda-
lagsins, fluttu ræður.
Lester Pearson, fyrrverandi
utanríkisráðherra Kanada, var
kosinn forseti ATA á þessu þingi.
Hann hélt merkilega ræðu þar
sem hann rakti helztu vandamál
HÖRÐUR ÓLAFSSOM
málflutningsskrifstofa.
Löggiltur dómtúikur og skjal-
þýóandi í ensku. — Austurstræti
14. — Sími 10332.
Atlantshafsbandalagsins nú og
benti á, hvaða leiðir væru hugs-
anlegar til nánara samstarfs
NATO-þjóðanna. Lagði hann
megináherzlu á efnahagslega og
pólitíska samvinnu og hvatti að-
ildarríkin til að sýna hvert öðru
fullan trúnað og algert traust.
Þingið gaf út stefnuyfirlýsingu
þar sem NATO-ríkin eru hvött
til meiri samstöðu í baráttunni
við heimskommúnismann. Einnig
er bent á mikilvægi þess að veita
ríkjum utan NATO-svæðisins
efnahagsaðstoð, þannig að þau
verði ekki tylliloforðum komm-
únista að bráð. Þá er lögð á það
áherzla, að herstyrkur Atlants-
hafsbandalagsins hafi verið meg-
inskjöldur vestrænna þjóða gegn
ágangi kommúnismans, og ekki
komi til mála að dfaga úr honum
meðan kommúnistaríkin séu grá
fyrir járnum.
ATA er ekki í beinu sambandi
við Atlantshafsbandalagið, helcl-
Ungfrú Valgerður skýrði svo
frá, að hið nýja viðfangsefni
John Osborne
væri mjög umdeilt leikrit eftir
enska skáldið John Osborne. Á
ensku heitir það „Look Back in
Anger, var á æfingum nefnt „í
bræði“, en hefur nú hlotið nafn-
ið „Horfðu reiður um öxl“. Leik-
ritið verður frumsýnt á morgun,
fimmtudag kl. 8. — Leikstjóri
er Baldvin Halldórsson og er
þetta fimmta leikritið sem, hann
setur á svið í Þjóðleikhúsinu. —
Leikendur eru fimm. Eru það
Gunnar Eyjólfsson, sem leikur
aðalhlutverkið, Kristbjörg Kjeld,
sem einnig leikur stórt hlutverk,
Þóra Friðriksdóttir, Bessi Bjarna-
son og Jón Aðils. Leikritið er í
þremur þáttum og tekur sýning
þess tæpar þrjár stundir. Magnús
Pálsson hefur gert leiktjöld.
Thor Vilhjálmsson skýrði frá
því, að höfundur leikritsins, John
Osborne, væri 28 ára að aldri,
fæddur í Chelsea. Hann var veik-
byggður í æsku, missti úr skóla-
göngu og fór að vinna fyrir sér
117 ára gamall. Fyrst lagði hann
stund á blaðamennsku um hríð,
en gerðist síðar kennari barna
farandleikara. Voru það fyrstu
tengsl hans við leiklistina. Þegar
hann hætti kennslunni varð hann
ur er hér um að ræða samtök
áhugamanna, sem vilja stuðla að
auknum skilningi almennings á
nauðsyn og tilgangi bandalags-
ins. Þetta er m. a. gert með því
að vekja menn til umhugsunar
um vandamál NATO, og ennfrem
ur með því að leggja fram tillög-
ur og ályktanir, sem ráðamenn
NATO taki til yfirvegunar. ATA
hefur átt vaxandi gengi að fagna
í NATO-löndunum, og í nokkrum
þeirra, t. d. Bandaríkjunum,
Frakklandi og Noregi, eru deildir
samtakanna mjög fjölmennar og
athafnasamr.
íslenzka deildin, „Samtök um
vestræna samvinnu", var stofnuð
í apríl sl., og eru meðlimir henn-
ar um 30 talsins. Hún er opin öll-
um áhugamönnum um eflingu
vestrænnar samvinnu. Formaður
hennar er Pétur Benediktsson,
bankastjóri, en aðrir í stjórn
hennar eru Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri, Sigurður A. Magnússon,
blaðamaður, Ásgeir Pétursson,
deildarstjóri, Lúðvík Gizurarson,
cand. jur., Sigvaldi Hjálmarsson,
fréttastjóri, og Kx-istján Bene-
diktsson, kennari.
aðstoðarleikstjóri, síðar leikari,
og loks tók hann að skrifa leik-
rit. —
Baldvin Halldórsson sagðist
í þessu verki hafa fundið meira
af þeirri æsku, sem nú lifir, en
í nokkru öðru leikriti. Kvað
hann það hafa orkað æ sterkara
á sig, því lengur sem hann hefði
kynnzt því.
Gunnar Eyjólfsson sagði, að
Jimmy, aðalpersóna leiksins,
væri ekki brjálaður, hins vegar
dálítið truflaður og kæmi út í
heim, sem hann þekkti ekki. Þá
skýrði hann frá því að leikrit
þetta hefði fengið ágætar við-
tökur í Bandaríkjunum og voru
því þar m. a. dæmd Pulitzer-
verðlaunin.
Ungfrú Valgerður skýrði frá
því að lokum, að enn yrðu tvær
sýningar á „Föðurnum” og verð-
ur hin fyrri þeirra á föstudags-
kvöldið. Á laugardaginn verður
sýning á „Hausti“ Kristjáns Al-
bertssonar.
Gunnar Eyjólfsson og Krist-
björg Kjeld í hlutverkum
sínum.
„Horfðu reiður um öxl",
eftir John Osborne, næsta viðfangs-
efni Þjóóleikhússins
I FYRRAD. voru fréttamenn kvaddir upp í Þjóðleikhús í tilefni þess
að nýtt leikrit verður frumsýnt þar nú í vikunni. Skrifstofu-
stjórx Þjóðleikhússins, ungfrú Valgerður Tryggvadóttir, ræddi við
fréttamenn í fjarveru þjóðleikhússtjóra. Viðstaddir voru þýðandi
leikritsins, Thor Vilhjálmsson, leikstjórinn, Baldvin Halldórsson
og Gunnar Eyjólfsson, leikari, sem nú er nýkominn til landsins
eftir fimm ára dvöl í Bandaríkjunum.
Anthony Chaytor
Kommúnistar
viðurkenna
hrakfarirnar
PARÍS, 6. okt. — Franskir komm-
únistar hafa nú viðurkennt hrak-
farirnar, sem þeir biðu við þjóð-
aratkvæðagreiðsluna um stjórn-
arskrá de Gaulles. Að loknum
umræðum í miðstjórn komxaún-
istaflokksins var birt yfirlýsing
þar sem sagði, að ástandið væri
nú mjög alvarlegt. Yfir ein
milljón kommúnista hefði greitt
atkvæði gegn hagsmuiium flokks
ins og þetta væri mesta áfall,
sem franskir kommúnistar hefðu
hlotið síðan 1945.
Kringum hnöttinn
á 15 mánuöum
Á SUNNUDAGSMORGUNINN
kom hingað til lands með flugvél
Loftleiða frá New York allóvenju
legur gestur.Hann er Ný-Sjálend-
ingur að nafni Anthony Chaytor
og hefur verið á ferðalagi um
hnöttinn undanfarna 15 mánuði.
Chaytor er 24 ára ganxall og nem-
ur landbúnað í Lundúnum. Hann
á búgarð í Marlborough á Nýja
Sjálandi ásarnt bróður sínum,
sem nú rekur búskapinn þar.
Anthony Chaytor hafði stundað
nám í Lundúnum í þrú ár, þegar
hann tók sig upp í byrjun júní
1957 og hóf heimsflakk sitt.
Fyrst fór hann yfir meginland
Evrópu til Moskvu þar sem hann
tók þátt í hinni margumtöluðu
æskulýðshátíð. Með því móti spar
aði hann sér mikil útgjöld. Eítir
þriggja vikna dvöl í Moskvu nélt
hann áfram austur á bóginn, yfir
Síberíu og alla leið til Kína. Þar
heimsótti hann meðal annarra
borga Port Arthur, Peking og
Kanton, en fór þaðan til Hong
Kong. Á þessu langa ferðalagi
lenti hann í alls konar hrakning-
um, en sá jafnframt margt nýstár
legt: Kínamúrinn, keisarahallirn-
ar og aðrar menjar fornrar kín-
verskrar menningar.
Frá Hong Kong lá leiðin til
Pusan í Suður-Kóreu og svo
áfram til Japans. Þar ferðaðist
hann víða og jafnan „á þumal-
fingrinum“, þ. e. a. s. með því að
veifa bílum. Þegar hann var kom-
inn langt suður í Japan viidi
hann komast norður til Tókíó.
Tók hann það þá til bragðs að
laumast inn í bandaríska herflug-
vél sem flutti hann heilu og
höldnu norður á bóginn. Hann
reyndi árangurslaust að fá vinnu
á skipum eða flugvélum til að
komast til Hawaii, og eftir tvo
og hálfan mánuð varð hann loks
að kaupa sér far þangað. Hann
dvaldist þrjár vikur í Honolulu,
m. a. í klaustri Búddamunka, en
sigldi svo til San Francisco í lok
marzmánaðar.
Síðan í marz hefur hann svo
flakkað um Bandaríkin og Kan-
ada. Hann komst t. d. til Seattle
með því að aka bíl frá San Fran-
cisco fyrir bílasala. Síðan ferð-
aðist hann um Brezku Kólumbíu
og ætlaði að komast til Alaska,
en kuldinn og ófærðin á vegun-
um heftu för hans, svo hann fór
aftur suður á bóginn. Við landa-
mæri Kanada og Bandaríkjanna
lenti hann í vandræðum, og
dvaldist þar sex vikur, þar til
honum hugkvæmdist að gerast
kanadískur borgari, og var hon-
um þá hleypt inn í BandaríkiR
að nýju.
Svo hélt hann áfram að ferðast
„á þumalfingrinum“ suður vestur
strönd Bandaríkjanna, yfir eyði-
merkurnar og um suðurríkin.
Hann eyddi að jafnaði einuxn doll
ar á dag, svaf venjulega undir
berum himni þar sem hann var
niður kominn. Hann var aðeins
rændur þrisvar, og í eitt skiptið
tókst honum að ná peningunum
aftur. Nokkrum sinnum komst
hann í tæri við eiturnöðrur,
en þær unnu honum aldrei moin.
Chaytor kom til New York
snemma í ágúst og hélt þá áfram
til Nýja-Englands og borganna á
austurströnd Kanada. Kom svo
aftur til New York og tók flug-
vélina til íslands á laugardaginn
Þegar fréttamaður Mbl. spUrði
Chaytor, hvað 15 mánaða flakk
hans hefði nú kostað, kvað hann
það ekki hafa kostað meira en
um 1300 dollara. Af þeirri upp-
hæð var 100 dollurum rænt.
Og nú er þessi heimshorna-
flakkari kominn til íslands. Hann
setur það ekki fyrir sig þó kom-
ið sé íslenzkt haust. Hann lagði
upp norður í land í gær með
bakpoka sinn og annað hafurcask
ásamt spjaldi þar sem hann hefur
sjálfur letrað „Frá Nýja Sjáland
til Akureyri“. Vonast hann til að
bílstjórar verði honum vinsam-
legir og kippi honum upp, ef þeir
hafa rúm í bílnum. Þannig hefur
það verið hvar sem hann hefur
farið. Seinna langar hanrx til að.
ná í fiskibát, sem flytji hann til
Færeyja, og þaðan vonasi hann
svo til að komast áfram til Eng-
lands. Þegar þangað kemur
hyggst hann hvíla sig um hríð,
en svo á hann eftir að ferðast í
gamla Ford-bílnum sínum yfir
Suður-Evrópu og alla leið til Ind-
lands þar sem hann á frænda.
Það er svo sem ekki mikill
vandi að sjá heiminn, ef maður
hefur áræðið.
Skólar í Keflavik
GAGNFRÆÐA- og barnaskólí
Keflavíkur eru teknir til starfa.
í gagnfræðaskólanum eru nú 267
nemendur og er það 50 nemend-
um fleira en var árið áður og
verður skólinn nú að starfa í
leiguhúsnæði á öðiaxm stað í bæn-
um.
í barnaskólanum eru nú 600
börn og er það 30 fleira en árið
áður. Starfa nú 18 kennarar við
barnaskólann, en 4 af þeim kenr.a
einnig við gagnfræðaskólann. —
Húsnæði skóJans er þegar fu’l-
setið. Tónlistarskóli Keflavíkur
var settur 1. október og eru nem-
endur þar 36. Skólastjóri Tón-
listarskólans er Ragnar Björnsson
sem einnig er aðalkennari skói-
1 ans. —Helgi S.
SÍ-SLÉTT POPLIN
(N0-IR0N)

STRAUNING
ÓÞÖRF