Morgunblaðið - 30.10.1958, Blaðsíða 6

e
MORCVNBLAÐIÐ
Ffmmtudagur 30. okt. 1958
Hlutoiélögum og sumeignur-
félögum sé heimilt uð hækku
hlutufé í sumræmi við eignir
Hefur rýrnað stórkostlega vegna verðbólgu
Við Reykjavíkurhöfn í vor. — Pilturinn fremst á myndinni er sá, sem þýzka konan talar um
Þýzka konan hefur leitað
sonar síns frá stríðslokum
Sá mynd frá íslandi og fannst hún
þekkja son sinn jbar
ÚTBÝTT hefur verið á Alþingi
frumvarpi til laga um breyting á
lögum um tekjuskatt og eignar-
skatt. Flm.: Björn Ólafsson.
í frumvarpinu er lagt tii. að á
eftir 13. gr. laganna komi eftir-
farandi ákvæði til bráðabirgða.
Til ársloka 1960 er hlutaféiögum
og sameignarfélögum heimilt að
hækka hlutafé eða stofnfé félag-
anna í samræmi við eignir þeirra
31. desember 1958. Þá má hækk-
un hlutafjár eða stofnfjár aldrei
vera meiri en sem svarar vísitöiu-
hækkun dagvinnukaups í al-
mennri verkamannavinnu í
Reykjavík, frá því að hlutaféð
eða stofnféð var greitt. Ekki má
hlutafé eða ítofnfé á þennan hátt
vera hærri en raunverulegt verð
gildi eigna.
Verðgildi eigna skal fundið
með því, að lagt er til grundvall-
ar bókfært verðmæti sjóða, vöru
birgða, útistandandi skulda og
verðbréfa, en fasteignir, skip,
vélar, innbú og önnur tæki skal
metið eftir meðaltryggingarfjár-
hæð síðustu þriggja ára.
Með skattaframtali næsta árs
eftir breytinguna skal gerð íull-
nægjandi grein fyrir hækkun
FLEST Evrópulönd vestan járn-
tjalds hafa nú risið að mestu úr
rústum styr jaldarinnar. Ferða-
menn, sem fara um V-Evrópu sjá
óvíða ummerki eyðileggingar síð-
ustu styrjaldar, rústir hafa verið
jafnaðar og nýjar og glæsilegar
byggingar hafa risið upp. Þýzka-
land, sem harðast varð úti, hefur
að nokkru leyti endurreist blóm-
legt efnahagslíf — þ.e.a.s. Vestur-
Þýzkaland. Velmegun fer þar vax
andi, hagur borgaranna hefur
batnað stórlega og landið er aft-
ur að verða eitt öflugasta iðnaðar
veldi heims.
Enda þótt Vestur-Þýzkaland
hafi á yfirborðinu náð sér að
fullu, eru sár styrjaldarinnar
alls ekki full-gróin — þau voru
djúp og mörg. Milljónir manna
misstu ástvini sína á vígvöllun-
um, bæði á sjó og landi — og
enn þann dag í dag, 13 árum
eftir styrjaldarlokin, er ekki vitað
um afdrif nær allra þeirra karla
og kvenna, sem ekki komu í leit-
irnar, þegar styrjaldarbáiið
slokknaði.
Vitað er, að mikill fjöldi þýzkra
herfanga situr enn í fangabúðum
í Rússlandi — margir hafa líka
farið til fjarlægra heimsálfa,
byrjað nýtt líf, sagt skilið við
fortíðina og það umhverfi, sem
hildarleikurinn mikli var háð-
ur í.
Þá sjaldan Rússar skil^ litlum
hópum stríðsfanga koma þúsund-
ir manna til þess að taka á móti
föngunum, þegar þeir koma yfir
landamserin. Þorri þessa fólkc er
í leit að horfnum ástvinum og
lifir í veikri von urn að pe.r
séu enn á lífi og komi e. t. v. einn
góðan veðurdag heiin. Vonir
flestra bregðast — og enn í dag
lifa tugir þúsunda í óóssunni;
Féli sonur minn i stríðinu — eða
lenti hann í fangabú.ðum Rússa?
Fær hann að koma heim, eða ber
hann beinin í Síberíu? Þannig
spyr mörg þýzk móðir 13 árum
eftir lok styrjaldarinnar. Og fæst
ar þeirra munu nokkru sinni fá
svar.
En móðir, sem leitar barnsins
síns, gefst aldrei upp. Hún berst
við hin grimmu örlög til hinzta
dags. Ein þessara óhamingjusömu
þýzku mæðra hefur skrifað til ís-
lands. Hún sá í þýzku blaði ekki
alls fyrir löngu mynd frá íslandi,
mynd, sem birtist í sambandi við
fréttirnar af landhelgisdeiiunni.
Og á þessari mynd var ungur
maður, sem henni fannst svo lík-
ur syni . sínum, sem hún hafði
misst í stríðinu og ekkert hafði
síðah frétzt af. að hún leitaði þar
til hún hafði upp á manninum,
sem sent hafði myndina frá ís-
landi.
Þessa umræddu mynd tók Ólaf-
ur K. Magnússon, ljósmyndari
Mbl. hér við höfnina, og einn af
blaðamönnum Mbl., sem skriíað
hefur fréttir fyrir þýzk blöð,
sendi þessa mynd utan. I bréfi
þýzku móðurinnar til blaðamanns
ins segir m. a.;
í „Suddeutsche Zeitung" sá ég
þessa mynd, sem ég sendi yður.
Ljóshærði sjómaðurinn er svo lík
ur drengnum mínum, sem ég hef |
ekki haft neinar fréttir af síðan |
1944 — og sakna svo mikið. Þá
var hann reyndar í Rússlandi, en
gæti hann ekkj hafa komizt til
íslands eftir einhverjum leiðum?
... Mér hefur verið bent á að
snúa mér til yðar. E. t. v. getið
þér grafið upp nafn sjóman ;sins?
Sonur minn heitir Jchanr. Ab-
streiter, fæddur 3. 5. 1! 24 í
Munchen. Alltaf, þegar ég lít á
þessa mynd úr blaðinu finn: : mér
ég sjá þarna drenginn minr. Þér
getið kannske hjálpað mér? ...
Og Theresia, móðir Jóhanns
Abstreiter, sendir jafnframt mynd
af syni sínum, sem tekin var í
júli 1943, þá var hann 19 ára.
Ekki fylgir það með hvenær
myndin er tekin, en ljóst er, að
hann er í einhvers konar einkenn
isbúningi og í björgunarvesti.
Ef ungi sjómaðurinn á mynd-
inni rækist á þessa frásögn í blað-
inu þætti þeim, sem þetta ritar,
vænt um, ef hann gæfi sig fram
við blaðið svo að hægt verði að
segja móður Jóhanns Abstreiter
nafn hans.
hjh.
Johann Abstreiter — myndin tekin 1943
hlutafjár eða stofnfjár sara-
kvæmt þessari heimild.
Ný hlutabréf eða stofnbréf,
sem út eru gefin fyrir hækk-
uninni í réttu hlutfalli við eign
hvers hluthafa í félaginu, skulu
ekki vera skattskyld sem úthlut-
un til félagsmanna, þrátt fyrir
ákvæði d-liðs 7. gr. þessara laga.
I greinargerð segir svo m. a.:
Vegna langvarandi verðbólgu
hefur stofnfé og hlutafé félaga
flestra rýrnað stórkostlega að
verðgildi síðustu árin. Auk þess
hefur höfuðstóll fjölda margra
félaga gengið mjög til þurrðar
vegna óeðlilegrar skatchéimtu
ríkis og bæjarfélaga.
Þetta veldur svo meðal annars,
að vegna rýrnandi verðgildis
hlutafjárins er hætt við, að traust
félaganna fari þverrandi, sérstak-
lega út á við. Hins vegar eiga
ýmis félög, sérstaklega hin eldri,
varasjóði og eignir umfram hið
skráða stonfé eða hlutafé.
Nú er orðið tímabært og nauð
synlegt vegna hinnar miklu og
langvarandi verðbólgu að heim-
ila félögunum að hækka stofn-
féð eða hlutaféð í hlutíalli við
eignir þeirra í samræmi við þá
verðrýrnun, sem orðið hefur síð-
an hlutaféð eða stofnféð var
greitt.
í löndum, þar sem mikil verð-
gildisröskun hefur orðið af völd
um verðbólgu, hafa svipaðar ráð-
stafanir verið gerðar. Er þetta
eðlileg ráðstofun, eins og nú er
komið hér á landi, og mundi gefa
réttari mynd af raunverulegum
efnahag félaganna en nú er.
Slíka ráðstofun er þó ekki hægt
að framkvæma, nema gefin sé
undanþága frá ákvæði d-liðs 7.
gr. laganna.
Emmunatíð
á Héraði
EGILSSTÖÐUM, 29. okt. — Ein-
munatíð hefur verið á Héraði í
haust. Enn er alveg snjólaust
nema í hæstu fjöllum, og engar
frostnætur hafa komið. Slátur-
tíð er í þann veginn að ljúka.
—Fréttaritari.
skrifar úr
daqlegq iifinu
Er það tímabært að fá
sjónvarp?
FYRIR skömmu las ég í dag-
blaði grein eftir Benedikt
Gröndal alþingsmann, og hófst
hún á orðunum: Getur það verið
að meirihluti íslendinga sé á móti
sjónvarpi? Tilefnið var svar nokk
urra ungra íslendinga í spurninga
dálki Mbl. um það, hvort þeir
álitu tíma til kominn að íslend-
ingar fengju sjónvarp.
Þetta er tímabær spurning, og
ég las greinina með athygii. En
þegar ég kom að orðunum- „Það
er sagt, að sjónvarpið sé of dýrt.
Ef mænt er eingöngu á skraut-
sýningar, sem hinar stóru sjón-
varpsstöðvar milljónaþjóðanna
senda út, þá . . þá varð mér
hugsað til einustu sjónvarpsstöðv
arinnar, sem ég hafði haft nokk-
ur kynni af, Sjónvarpsstöðvar-
innar í Stuttgart.
Sjónvarpsstöð í fjalllendi.
SÚ stöð stendur í fjalllendi og
á það sameiginlegt með vænt
anlegri íslenzkri stöð. Samkvæmt
reynslu þeirra þarna suðurfrá,
gerir það ekki svo lítið strik í
reikninginn og eykur erfiðleik-
ana við útsendingar. Af þeirri
ástæðu hafa Suður-Schwabar séð
sig tilneydda að byggja geysi-
mikinn sjónvarpsturn, og jók það
ekki svo lítið byrjunarkostnað-
inn.
Turninn er 211 metrar á hæð,
og fjórtánda hæsta mannvirki í
heimi. Næstum efst í þessari
byggingu er kúla með sendistöð
fyrir sjónvarpið, og þar að auki
veitingahús með útsýnissvölum.
Þarna uppi er að sjálfsögðu víð-
sýnt og fagurt og koma menn
langt að til að sækja veitinga-
húsið. Þarna hyggjast Þjóðverjar
ná fé upp í kostnaðinn af turn-
inum, en hann var gífurlegur,
eins og áður er getið. Turninn er
úr steinsteypu og stáli, og undir-
staðan ein ógurlegt mannvirki,
því í óveðrum tekur duglega í
þessa spíru. Upp í turninn ganga
að sjálfsögðu hraðgengar lyftur
og borgar maður vel fyrir að nota
þær.
Stofnkostnaðurinn við sjón-
varpið þarna í Stuttgart er því
ekki orðinn neitt smáræði. Fóik,
sem þarna býr, sagði mér þó, að
þrátt fyrir háa turninn næðist
sjónvarpið oft illa í þeim hlíð-
um nærliggjandi dala, sem snúa
frá stöðinni. Aftur á móti væru
ágæt móttökuskilyrði hinum
megin í dölunum, í hliðunum,
sem snúa mót stöðinni.
Flelra dýrt en skraut-
sýningar.
EG er alls ófróður um sjónvarps
stöðvar, en þarna var mér
sagt að sjónvarpsstöð, sem getur
varpað um 100 km svæði, næði
oft varla 10 km fjarlægð í fjall-
lendi. Og eitt er það, að þegar
ég horfði á sjónvarp í fjalJabæn-
um Freudenstadt í Svörtuskóg-
um, um 80 km frá Stuttgart, þá
var útsendingin langt írá því að
vera góð.
Þetta rifjaðist upp fyHr mér,
þegar sé sá að þeir, sem telja
sjónvarp dýrt spaug, voru sak-
aðir um að mæna eingöngu á
„skrautsýningar". Erfiðleikar
þessarar stóru stöðvar byrjuðu
áður en komið var svö langt, að
farið var að leggja í kostnaðinn
við sjónvarpsefni.
Hitt er svo annað mál, að mér
var sagt að hver mínúta, sem
sjónvarpað er, kostaði stöðina
6000 mörk eða 234.780 krónur,
ef krónan er reiknuð á skráðu
gengi. Og ekki sýndist mér allt
efnið vera nein „skrautsýning“,
svo ekki sé meira sagt.