Morgunblaðið - 16.12.1958, Blaðsíða 12

12
MORCVISBLAÐIÐ
Þriðjudagur 16. des. 1958
Utg.: H.f. Arvakur, Reykjavfk.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá vfmw
Emn/ Asmundsson.
Lesbók-. Arni Óla, sími 33045
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480
Askriftargjald kr 35.00 á mánuð: innanlands.
1 lausasölu kr. 2.00 eintakið.
Á EINNIG AÐ GLATA ÞESSU
TÆKIFÆRI?
I^NGINN íslendingur getur
( kvíðalaust horft fram til
þess, sem við kann að
bera á Islandsmiðum í vetur.
Hamfarir náttúrunnar skapa þar
ærna hættu, þó að ekki sé gerður
leikur til að auka hana. En svo
er gert með hinu heimskulega
herhlaupi Breta hingað.
í haust skildisi mönnum svo, að
það væri von ís’enzku ríkisstjóru
arinnar, að meðferð málsins á
allsherjarþingi Sameinuðu þjóð-
anna mundi leiða til þess að
bægja voðanum frá nú í vetur.
Úrslit málsins hjá Sameinuðu
þjóðunum hafa orðið öll önnur.
Þar voru að vísu nokkrar góðar
ræður haldnar af fulltrúum ís-
lands. Engin ástæða er til að jfa
að þær hafi vakið samúð með
málstað okkar og Bretar hafi átt
í vök að verjast í orðaskiptum.
En málið sjálft er jafn fjarri
lausn og nokkurn tíma áður.
★
Utanríkisráðherra íslands f.ór
Sjálfur á þir.g Sameinuðu þjóð-
anna í haust. Áður en hann hélt
vestur um haf, skýrði hann frá
því, að íslenzka stjórnin mundi
leggja megmáherzlu á að flýta
málinu og fá sjálft allsherjarþing
ið þá þegar 1il að setja almennar
reglur um siærð landhelginnar.
Því tjáir þó ekki að leyr.a, að
í umsögnum ráðherraona og mál-
svara þeirra hefur gætt býsna
mikils ósamræmis um eftir
hverju fslendingar væru að sækj-
ast í þessari málsmeðferð á Alls-
herjarþinginu.
Stundum er sagt, að málinu sé
þegar að fullu lokið. Hér sé um
að ræða einhliða ákvörðun, sem
varði íslenzkt innanríkismál. Ef
svo er, af hverju er þá stefnt að
því að fá settar almennar reglur
á alþjóðavettvangi? Enn er sagt
að alls ekki megi semja við Breta
um málið og er þó meðferðin
á því hjá Sameinuðu þjóðunum
ekkert annað en tilraun til samn-
inga milli allra aðildarríkjanna.
Aðrir segja, að auðvitað muni
íslendingar beygja sig fyrir lög-
lega gerðri samþykkt á Allsherj-
arþinginu, en þó því aðeins, að
allir aðrir geri slíkt hið sama.
Nánari skýring á þeim fyrirvara
hefur hins vegar verið látin und-
an fallast.
★
Eins og af þessu sést er það nokk-
uð á reiki, hvað stjórnin þóttist
ætla að vinna með þeirri með-
ferð málsins, sem hún hefur við-
haft. Hvað sem um það er, þá er
þó Ijóst, að ekkert hefur tekizt
af því, sem stjórnin stefndi að.
Hún vildi efnislega ákvörðun
Allsherjarþingsins og hún vildi
fá þá ákvörðun gerða sem fyrst.
Niðurstaðan hjá Sameinuðu
þjóðunum var aftur á móti sú,
að Allsherjarþingið fékkst ekki
til að taka nú efnislega ákvörðun
í málinu. Var þá um sinn svo
að skilja sem hinir íslenzku ráða-
menn teldu hér bættan skaðann,
því að í rauninni væri sjálft Alls-
herjarþingið ekki heppilegur vett
vangur til að ráða þvílíku máli
til lykta á. Þar réðu annarleg
sjónarmið og pólitísk hrossakaup,
svo að litlar likur væru til þess,
að mál slíkt sem þetta væri metið
eftir eigin verðleikum.
Þess vegna var talið að stefna
bæri að því að fá sérstaka ráð-
stefnu um landhelgismálið, ein-
ungis að hún yrði sem allra
fyrst. Þá var um það að velja,
hvort hún yrði í febrúar—marz
nk. eða júli—ágúst á næsta
sumri. íslendingar kusu að sjálf-
sögðu fyrri tímann.
★
En þá var það, að upp kom
hreyfing um að láta ekki sér-
staka ráðstefnu koma saman fyrir
næsta Allsherjarþing, heldur láta
það sjálft taka málið til með-
ferðar. Voru þá góð orð um það,
m. a. í íslenzkum blöðum frá hin-
um sérstaka sendimanni sjávar-
útvegsmálaráðherra, að öruggt
væri, að á því þingi mundi mál-
inu ljúka að vild okkar íslend-
inga. Aðrir höfðu um þetta veru-
legar efasemdir.
Beztu bandamenn okkar í mál-
inu, eins og Kanadamenn, voru
andvígir því að fresta málinu til
næsta Allsherjarþings og töldu
þar brögð í tafli. Tortryggilegt
var og, að sumir sem fyrst og
fremst vilja draga málið á lang-
inn eins og Rússar, voru frestun-
artillögunni mjög fylgjandi. ís-
lenzka stjórnin ákvað þó að
leggjast á sveif með þeim, sem
vildu láta fresta málinu um eins
ás bil í þeim tilgangi, að Alls-
herjarþingið sjálft tæki málið til
meðferðar.
Afleiðingin af öllu þessu bram-
bolti er nú komin í ljós. Sérstök
ráðstefna hefur verið ákvðin, en
hún verður ekki á árinu 1959,
hvorki í febrúar—marz né júlí—
ágúst, heldur frestast hún fram
á árið 1960.
★
Um það þarf ekkj að fjölyrða,
að í þessari málsmeðferð felst
ekki aflétting voðans. sem við
okkur blasir á íslandsmiðum í
vetur, Sjálfstæðismenn bentu á
það þegar í ágústmánuði, að rétt
væri að kæra Breta fyrir Atlants-
hafsráðinu vegna fynrsjáanlegr-
ar valdbeitingar þeirra hér við
land. Allar líkur eru til, að ef
ráðum Sjálfstæðismanna þá hefði
verið fylgt, hefði verið komið í
veg fyrir frumhlaup Breta. Ríkis-
stjórnin vildi því miður ekki lúta
ráðum Sjálfstæðismanna og því
fór sem fór.
Eftir ofbeldi Breta innan gömlu
landhelginnar stungu Sjálfstæðis
menn enn upp á, að Bretar yrðu
kærðir fyrir Atlaritshafsráðinu
og buðu aftur fulla samvinnu af
sinni hálfu til að fylgja málinu
eftir. Ríkisstjórnin hefur enn,
þrátt fyrir mánaðar-bið, ekki feng
ist til að taka afstöðu til þeirrar
tillögu, hvað þá meira.
Nú í dag hefst fundur Atlants-
hafsráðsins. Þar mæta utanríkis-
ráðherrar allra aðildarlanda
nema íslands. Borið er fyrir, að
íslenzka stjórnin hafi nú sagt af
sér, en ráðherrar hennar gegna
enn störfum og ber því að sjá
málefnum þjóðarinnar borgið.
Það er mjög miður að utanríkis-
ráðherra fslands skuli ekki hafa
farið á þennan fund til að flytja
þar málstað þjóðarinnar og fá
atbeina bandamanna okkar til
þess að Bretar hætti sínu heimsku
lega herhlaupi.
n *
UTAN UR HEIMI

L
myndum
1 Sviss er í rauninni ekki mikill
áhugi meðal almennings um
þaö, hver verður forseti lands-
ins. Það eru ráðherrarnir sjö
í ríkisstjórninni (Bundesráte),
sem kjósa hann, og það aðeins
til eins árs í senn. Forseti fyrir
árið 1959 hefir nýlega verið
kosinn. Hann heitir Paui Chau-
det og er vínyrkjubóndi að at-
vinnu. Hér sést hann við skrif-
borð sitt í stjórnarráðinu í
Bern. —
Byrjað er á að grafa jarðgöng undir hæsta fjali Evrópu, Mont Biane. Verða jarðgöngln á
milli héraðanna Entreves í ítalíu og Chamonix í Frakklandi. ítalir eiga að gera 6450 metra löng
göngu en Frakkar 5150 m. Myndin sýnir opin ítalíumegin.
Það var ekki nema mjög eðlilegt að Rainer fursti og Grace kona hans vektu mesta athygli á
miklum dansleik, sem haldinn var í Astorhótelinu í New York núna nýlega. Þau litu þar ljóm
andi vel út. — Stuttu eftir að mynd þessi var tekin yfirgaf Grace samt danssalinn. Sagt var að
stigið hefði verið illilega ofan á annan fót hennar.