Morgunblaðið - 27.05.1959, Qupperneq 3

Ti?fv?J?ivTaf?ur 27. maí 1959
laoRGVisnr aðíð
3
Athyglisvert bréf i Daily Telegraph
Háðung fyrir Bretland oð
berjast v/ð vopnlausa smáþjóð
BREZKA stórblaðið Daily Tele-
graph birti fyrir nokkrum dög-
um bréf varðandi landt |! lgis-
deilu Breta og íslendinga. Telst
það til nokkurra tíðinda, að bréf
þetta sem er mjög hliðholt ís-
lendingum skuli hafa fengið birt
ingu í þesu blaði, sem er stuðn-
ingsblað brezku ríkisstjórnarinn
ar.
Bréfritarinn nefndist R. F. J.
Phillips og er búsettur í Lundún-
um. Hann kveðst í upphafi rita
bréfið til þess að benda á nokkur
atriði varðandi deiluna við fsland,
sem fram til þessa hafi verið höfð
að engu. Síðan segir hann m. a.:
Efni deilunnar er í aðalatriðum
fremur einfalt. Bretar eru að
reyna að halda við lögum sem
eiga við sumstaðar, en eru alger-
lega óviðeigandi kringum ísland.
íslendingar eru að hugsa um að
koma á hjá sér heilbrigðu efna-
hagslífi, svo þeir geti að minnsta
kosti lifað af.
Við vitum allir, að ísland á eng
in önnur jarðargæði sem fólk geti
lifað af, en fiskinn í sjónum (og
hin ógirnilegu viðskipti, að leigja
erlendum stórveldum land undir
herstöðvar). En fáir skilja hvaðaj
þýðingu þetta hefur. Svo árum
skiptir hefur íslenzkur gjaldeyrir
verið verðlaus, eingöngu vegna
þess hve vonlaust ójafnvægi er í
efnahagsmálunum og það er eng
inn von til þess að hægt verði að
bæta úr þessu, nema íslendingar
geti aukið útflutninginn. Ef það
mistekst eiga þeir aðeins tveggja
kosta völ, að deyja út eða verða
að þola aftur hin verstu lífsskil-
yrði.
íslendingar segja að ofveiði sé á
miðunum kringum land þeirra, en
slíkt er skaðlegt öllum fiskveiði
þjóðum og stórhættulegt fyrir ís-
lendinga. Hvað geta þeir þá ann
að gert, en að gera ráðstafanir til
þess að vernda uppeldisstöðvar
fisksins?
Bretland hefur.nokkurn rétt sín
megin, en hefur kosið að byggja
málstað sinn á hálfum sannleika
og fölskum dylgjum.
Nokkru síðar segir bréfritari:
— Það er líka stöðugt verið að
segja okkur, að kommúniskur
þjónustumaður kommúnískrar
ríkisstjórnar hafi sagt hitt og
þetta í Reykjavík. En þetta kemur
ekkert málinu við, ætti ekki einu
sinni að nefna það. Því að jafnvel
þótt utanríkisráðherrann væri
kommúnisti, þá talar hann fyrir
hvern einasta mann og konu í
landinu, frá vinstri sinnuðum til
hægri sinnaðra.
Eftir að kommúnistar höfðu ver
ið þrjú ár í ríkisstjórn var flokk
ur þeirra orðinn svo óvinsæll, að
hann átti sér vart viðreisnar von.
Það eina sem aukið gat vinsældir
kommúnista var gjöf til þeirra frá
Bretlandi, sem gerði þeim fært
að eignast talsmann fyrir alla
þjóðina í máli, sem varðar líf eða
dauða hennar.
Þorskafjarðar-
heiði aðeins fær
jeppum
ÞÓ snjór hafi að mestu eða öllu
leyti verið ruddur af Þorskafjarð
arheiði, er vegurinn um heiðina
enn mjög illfær, vegna bleytu og
allmikilla skemmda, sem orðið
hafa á honum, einkum í Langa-
dal. Mun þess enn alllangt að
bíða að vegurinn verði fær öðr-
um bílum en jeppum, eins og nú
horfir.
Að lokum segir bréfritari: —
Okkur er sagt, að efnahagur nokk
urra brezkra hafnarborga muni
bíða tjón af því, ef 12 sjómílna
landhelgin ítandi óbreytt. En
hvaða hleypidómalaus maður get
ur haldið því fram, að það sé þýð
ingarmeira en efnahagsmál heill
ar þjóðar, eða sérstaklega, að það
sé örðugra að bæta úr því.
Ég er ekki að segja að öll sagan
sé þar með sögð, heldur aðeins
bent á nokkur atriði í rökum ann
ars aðiljans, en svo mikið er víst,
að það er kominn tími til að brezk
BYGGINGAÞJÓNUSTAN hefur
nú verið mikið sótt; hafa um það
bil 6000 manns séð sýninguna.
Eins og flestum er kunnugt
verður áframhaldandi sýning á
byggingarefnum og bygginga-
hlutum er létta mun fólki mat
og samanburð, þar sem því verð-
ur við komið.
Starfsvið Byggingaþjónustunn-
ar er, jafnframt að veita ókeyp-
is upplýsingar; um byggingar-
efni og notkun þeirra, verðlag og
hvaðeina er snertir bygginga-
framkvæmdir.
Byggingaþjónustan mim einnig
standa fyrir fræðsluerindum og
Fyrsti hvalurínn
AKRANESI, 26. maí. — Fyrsti
hvalurinn á nýbyrjaðri hvalveiði
vertíð, sem er hin tólfta, var
dreginn á land í hvalveiðistöð-
inni snemma í gærmorgun. Hval-
veiðibáturinn Hvalur II. kom
að með hvalinn kl. 6 í morgun.
Að þessu sinni hófst hvalveiði-
vertíðin viku síðar en t. d. í
fyrra. Fjórir bátanna eru við
veiðarnar en fimmti báturinn
liggur við festar fyrir utan stöð-
ina og er hafður þar til taks sem
varaskip flotans.
A annan mánuð hefur verið
unnið að vertíðarundirbúningi í
hvalveiðistöðinni. — Fastráðnir
starfsmenn hennar streyma nú
þangað og sumir hverjir með
fjölskyldur sínar. Fastráðnir
starfsmenn Hvalveiðistöðvarinn-
ar á skipum hennar og í landi
eru 135.
í fyrra, sem var metár, komu
á land í stöðinni 508 hvalir.
Þoka er nú á veiðisvæði bát-
anna og hamlar slæmt skyggni
veiðunum. — Oddur.
blöð opinberi það leyndarmál, að
það er til önnur hlið á þessari
deilu, en sú ein að ;,varnarlausir“
litlir fiskimenn séu hraktir til og
frá af fallbyssubátum.
Bretland hefur orðið sér til háð
ungar með styrjöld sinni gegn
varnarlausri smáþjóð. Samt getur
það ekki vænzt þess að vinna sig-
ur ekki fremur en gegn írlandi
fyrir 40 árum. Smáþjóðin mun
sigra að lokum, þó hún eigi við
ofurefli að etja, því að hún veit
að hún hefur á réttu að standa og
að öll lífsafkoma hennar er í
veði.
kvikmyndasýningum varðandi
byggingaiðnað.
Kvikmyndasýningar þessar og
erindi verða í litlum fundarsal
við hliðina á sýningarsvæðinu,
og er öllum heimill ókeypis að-
ÁRSÞING Bridgesambands ís-
lands var haldið í Reykjavík
laugardaginn 23. þ. m. Á fund-
inum voru mættir fulltrúar frá
Akureyri, Siglufirði, Borgarnesi,
Hafnarfirði, svo og frá bridge-
félögunum í Reykjavík, en að
sambandinu standa alls 13 bridge
félög víðs vegar af landinu.
Forseti sambandsins, Ólafur
Þorsteinsson, setti fundinn og
voru þeir Karl Friðriksson, Ak-
ureyri og Eiríkur Baldvinsson,
Reykjavík, tilnefndir fundarstjór
ar. Ólafur lýsti síðan störfum
sambandsstjórnarinnar á sl.
starfsári. Voru tvær sveitir send-
ar á Evrópumeistaramótið, sem
haldið var í Ósló. Sambandið
kom á fót bréfanámskeiði með
góðum árangri. Auk hinnar
venjulegu keppni, er sambandið
gekkst fyrir, var haldið svonefnt
sumarmót, er þótti takast sérlega
vel. Að tilstuðlan sambandsins
var vikulega fluttur bridgeþáttur
í Ríkisútvarpinu og stjórnaði
Eiríkur Baldvinsson þeim þætti.
Sökum mikils kostnaðar, m. a.
við þátttöku í Evrópumeistara-
mótinu var efnt til happdrættis
í fjáröflunarskyni og tókst það
veL
Viðskiptasamning-
ur vio JSvipioo
framlengdur
VIÐSKIPTASAMNINGUR milli
íslands og Svíþjóðar, er féll úr
gildi hinn 31. marz s.l., hefur
verið framlengdur óbreyttur til
31. marz 1960.
Bókun um framlenginguna var
undirrituð í Stokkhólmi hinn 21.
þ.m. af Magnúsi V. Magnússyni,
ambassador, og Östen Undén,
utanríkisráðherra Svíþjóðar.
Frá utanríkisráðuneytinu
PATREKSFIRÐI, 23, maí. — Tog
arinn Ólafur Jóhannesson er
væntanlegur af Nýfundnalands-
miðum í fyrramálið og er hann
með fullfermi. Hér verður farm-
inum landað til frystingar. Aflx
handfærabáta hefur verið góður.
— T. A.
gangur meðan húsrúm leyfir.
í kvöld kl. 20,30 verður önn-
ur kvikmyndasýningin fyrir al-
menning og framvegis á miðviku-
dagskvöldum frá kl. 13—18, nema
laugardaga frá kl. 10—12, einnig
miðvikudagskvöld frá kl. 20—22.
Mörg mál voru rædd á þinginu
og voru þau helztu þessi:
1. Ákveðið var að koma á stað
undirbúningskeppni vegna vænt-
anlegrar þátttöku íslands í Ólym-
píumótinu er fram fer í Róm í
apríl 1960. Var samþykkt að fela
stjórninni að taka síðan, að
undirbúningskeppninni lokinni,
ákvörðun um þátttöku íslands.
2. Samþykkt var að gera til-
raun um að fá hingað til lands-
ins sterka erlenda bridgesveit.
3. Lögð var fram tillaga um út-
hlutun meistarastiga, eins og
tíðkast hjá mörgum þjóðum. Var
kosin nefnd til að rannsaka málið
og á sú nefnd að skila störfum
fyrir væntanlegt sumarmót.
4. Ákveðið var að íslandsmótið
1960 skuli haldið á Siglufirði.
Síðan fór fram stjórnarkosning
og er stjórnin þannig skipuð:
Ólafur Þorsteinsson forseti,
Laufey Þorgeirsdóttir, Júlíus Guð
mundsson, Björn Sveinbjörnsson,
Geirlaug Jónsdóttir, Karl Frið-
riksson og Sigurður Kristjáns •
son.
¥
Úrslit í 3. umferð sveitakeppni
íslandsmótsins urðu þessi:
Sveit Hjalta Elíassonar jafnt við
Framhald á bls. 19.
Byggingarþjónustan sýnir kvikmyndir i kvöld
Bridgespilarar undirbúa
þátttöku í Ólympíumótinu
í Róm
KTAKSTEIWIÍ
„Alvarlega skelkaðir“
Alþýðublaðið birti s.I. laugar-
dag grein, sem það nefnir
„Flokkar í vanda á jólaföstu“. Er
þar skýrt frá skoðunum Alþýðu-
flokks-foringjanna á viðhotfum
þeim, er sköpuðust eftir uppgjöf
Hermanns Jónassonar hinn 4.
des., þegar hann flúði af hólmi
og V-stjómin veltist úr völdum.
Vegna þess hve þá var náið þar
á milii eru einkanlega athyglis-
verðar upplýsingar Alþýðublaðs-
ins um þau atvik, sem réðu
gerðum Framsóknarbroddanna,
Alþýðublaðið segir:
„Nú höfðu þau tiðindi gerzt
suður á Keflavíkurflugvelli, sem
höfðu megináhrif á viðhorf
Framsóknarmanna, að hafin var
rannsókn á starfsemi Olíufélags-
ins og HÍS á flugvellinum.
Mundu forustumenn Framsóknar
vel fyrri olíumál og voru alvar-
lega skelkaðir við fleiri slík
skakkföll“.
Tíminn í gær tekur þetta að
visu óstinnt upp og segir:
„Framsóknarmenn hafa enga
löngun til að hilma yfir neitt í
sambandi við það mál. Ef fyrir
kemur að trúnaðarmenn sam-
vinnufélaga gerast sekir um
sviksamlegt athæfi, ber að refsa
þeim fyrir brotið“.
Af þessu tilefni verður að
spyrja: Hver eru dæmi þess, að
Tíminn hafi krafizt þess, að til-
teknum „trúnaðarmönnum sam-
vinnuhreyfingarinnar", sem gerzt
hafa „sekir um sviksamlegt at-
hæfi“ væri refsað? Hvernig var
með okurmál Olíufélagsins um
árið? Heldur Tíminn, að almenn-
ingi sé ókunnugt um það ofur-
kapp, sem ráðherrar Framsóknar
lögðu á að stöðva það? Af hverju
hefur ekki verið skýrt frá orsök-
um forstjóraskiptanna nú? Var
forráðamönnum SÍS ókunnugt
einum allra um rekstur þessa
dótturfélags hins mesta auð-
hrings á íslandi?
Kokhreysti Tímans nú sann-
ar einungis að hann er alvarlega
hræddur um, að sitthvað refsi-
vert sannist í þessari rannsókn.
Þess vegna þykjast „fínu“ menn-
irnir — hvergi hafa nálægt kom-
ið.
Stjórnarmyndun til að
bjarga Framsókn
frá „hörmungum“
Ólíkindalæti Timans nú stoða
! Framsóknarbroddana lítt. Enda
heldur Alþýðublaðið áfram upp-
ljóstrunum sínum:
„Eina leiðin til að bjarga
flokknum frá þessum hörmung-
um var myndun rikisstjórnar,
þar sem Framsóknarmaður færi
með utanrikismál og gæti stöðv-
að rannsóknina á flugvellinum.
Þetta gat orðið á tvennan hátt:
1) Með því að Emil Jónsson end-
urvekti vinstri stjórnina. Ef AI-
þýðuflokksmaður yrði þar for-
sætisráðherra, hlyti utanríkisráð-
herrasætið eftir venjulegum
reglum að falla Framsókn í
skaut. 2) Með því að mynda þjóð
stjórn allra flokka. Þá mundi
stærsti þingflokkurinn, Sjálf-
stæöismenn, fara með forustu
ráðuneytisins, næststærsti þing-
flokkurinn fá utanrikismálin, en
það er Framsókn. Landhelgsmál-
ið var notað sem tylliástæða fyrir
þessari hugmynd, en í rauninni
vissi Framsókn vel, að íslandi
varð mest gagn gert út á við í því
máli með því að koma kommún-
istum úr stjórn, en ekki með
myndun nýrrar stjórnar sem þeir
sætu í“.
Af þessari frásögn má nokkuð
marka hvaða orsakir réðu raun-
verulega hinu svokallaða
„vinstra samstarfi“. Valdabrask
og viðleitni til að fela eigin ávirð-
ingar réði mestu en umhugsun
um almenningshag sáralitlu.