Morgunblaðið - 12.09.1959, Page 6
6
MOR'irwrtr 4ðið
Laugardagur 12. sept. 1959
Biskup íslands end
urvígir á morgun
Reynivallakirkju
Á MORGUN verður kirkjuathöfn
í Reynivallakirkju í Kjós. Kirkj-
an verður j>á endurvígð af bisk-
upi landsina, prófessor Sigur-
birni Einarssyni eftir viðgerð
og stækkun. Jafnframt verður
þess þá minnzt, að kirkjan er
orðin 100 ára.
Hér á Reynivöllum hefur
kirkja staðið svo lengi sem mál-
dagar herma, sagði séra Kristján
Bjarnason prestur á Reynivöllum
í samtali við Mbl. heima á hinu
vistlega prestsetri. Hinir elztu
máldagar herma, að hér hafi
kvarða alistór og gat rúmað um
100 kirkjugesti. 'Hana teiknaði
Einar snikkari Jónsson, og sá um
smíði hennar, en Einar mun hafa
búið í Reykjavík.
Á þeim 100 árum, sem nú eru
liðin, hefur kirkjan lítið breytt
um svip hið ytra að öðru leyti en
því, að á hana var sett bárujárn,
þegar það tók að flytjast inn í
landið. í tíð séra Halldórs Jóns-
sonar, er hér var prestur í rúm
50 ár, var byggð við hana for-
kirkja. Reynivallakirkja á margt
góðra gripa, sagði séra Kristján,
sem sóknarbörn hennar hafa gef-
ið henni og aðrir velunnarar. Tel
ég einna merkasta altaristöfluna,
en fleira mætti nefna. Hana mál-
aði ungur listmálari, Brynjólfur
Þórðarson. Einna merkastan þátt
í 100 ára sögu kirkjunnar kvaðst
séra Kristján telja daginn 27.
júní 1950. Þá tók söfnuðurinn að
sér kirkjuna og alla umsjá en
áður hafði hún verið lénskirkja
í umsjá sóknarpresta. Hefur
kirkjunni alla tíð verið vel við
haldið. Prestar að Reynivöllum
hafa verið 6 síðasliðin 100 ár,
þeir séra Gísli Jóhannesson, séra
Björn Jónsson, séra Þorvaldur
Björnsson, séra Þorkell Bjarna-
Sagt er að glöggt sé gestsaug-
að. Það mun líka óhætt að full-
yrða að stækkun Reynivalla-
kirkju og aðrar endurbætur hafi
tekizt mjög vel. Mun hún án
efa vera í tölu hinna fallegri
sveitakirkna á landinu.
★
Að vígsluathöfninni lokinni
mun kirkjugestum verða boðið
til kaffidrykkju í Félagsgarði, í
boði sóknarnefndarinnar.
Wi
Séra Kristján Bjarnason, Reynivallaprestur er og mjög
andi bóadi. Hann er hér á kirkjutröppunum.
dug-
Karl Andrésson á Hálsi verið yf-
irsmiður við þessar breytingar
og var hann að leggja síðustu
hönd að því að festa nýju bekkj-
Þessi minningatafla, sem er í
Reynivallakirkju, er líklega
um það bil 150 ára. Kort
Þorvaldsson, sem taflan er
til minningar um, bjó á
Möðruvöllum og honum var
sendur móri sá norðan úr
Skagafirði, sem kallaður var
ísafellsmóri, en sá hélt sig
þó einkum hjá Magnúsi á
írafelli, sem var sonur Korts.
staðið Maríukirkja. Mun hafa allt
til ársins 1859 staðið inni j hin-
um gamla kirkjugarði staðarins.
Árið 1699 féll snjóskriða á stað-
inn hér ofan úr gilinu, sem Kipp-
ur heitir. í skriðunni tók bæjar-
hús af og varð mikið manntjón,
er allt heimilisfólk fórst. Þá gerð-
ist það, að presturinn flutti héð-
an að Vindási, sem var kirkju-
jörð frá því og þar bjuggu Reyni-
vallaprestar um nokkurt árabil.
Árið 1859 er séra Gísli Jóhannes-
/ ,
son var prestur her, var þessi
kirkja reist og flutt á núverandi
stað sökum skriðhættu. Kirkj-
þessari mynd
sjá hve Reynivallakirkja hefur verið
stækkuð, þar sem gamla þakjámið og hið nýja mætast. —
Nú er búið að máia kirkjuna alla hátt og lágt.
unum, en þeir Gunnar Leó Þor-
steinsson málarameistari á Tinda
stöðum á Kjalarnesi og Njáll
Guðmundsson, Ásgarði í Kjós,
voru að mála.
Klukkan 2 á morgun, sunnu-
dag, hefst endurvígsluathöfnin í
kirkjunni með vígslu biskups,
prófessors Sigurbjörns Einars-
sonar og verður þetta önnur
kirkjuvígslan, sem biskup fraln-
kvæmir.
Verða auk þess viðstaddir at-
höfnina prófasturinn, séra Garð
ar Þorsteinsson í Hafnarfirði og
fleiri prestar. SéTa Kristján
Bjarnason prédikar og prófast-
urinn mun og tala við þessa at-
höfn. Kirkjukórinn undir stjórn
Odds Andréssonar syngur við at-
höfnina. Meðhjálpari Reynivalla-
kirkju um langt árabil héfur ver-
ið núverandi sóknarnefndarfor-
maður hennar, Steini Guðmunds-
son á Valdastöðum.
Misjöfn
veiði
r Isafjarðardjúpi
ÍSAFIRÐI, 9. sept: — Nokkrir
bátar, bæði heimabátar og að-
komubátar stunda héðan frá ísa
firði veiðar með þorskanet. Fá
þeir aflann í ísafjarðardjúpi, og
er hann nokkuð misjafn, nú síð-
ast 3—6 tunnur á bát. Þá er hér
einnig nokkur reknetjaveiði, og
var Víkingur annar aflahæstur í
gær með 145 tunnur. Síldin er
fryst til beitu.
Mikil atvinna er hér á Ísaíirði,
einkum síðan rækjuveiðar hófust
að nýju, en þær veiðar eru góð-
ar, liggur jafnvel við að fólks-
ekla sé. En þrátt fyrir ágæta af-
komu og góðar tekjur, er mikið
um fólksflutninga úr bænum, og
.þykir mörgum illa horfa í þeim
efnum. Bót er þó, að margt ungt
fólk, sem hefur nýstofnað heim-
ili er að byggja hús. Hefur verið
mikið um húsbyggingar hér i sum
ar. Veður er nú milt hér, en úr-
komusamt og var svo allan ágúst
mánuð, aftur á móti var sólríkt
í júlímánuði og síðari hluta júní.
Fæðingarheimili
í Kópavogi
FÆÐINGARHEIMIUI Jóhönnu
Hrafnfjörð, sem áður var að Álf-
hólsvegi 66, Kópavogi, hefir nú
flutt í nýtt húsnæði að Hlíðar-
vegi 6 og getur nú tekið á móti
9—10 sængurkonum í einu.
Húsnæðið er hið vistlegasta og
mjög rúmgott. Þar eru 2 sjúkra-
stöfur, fæðingarstofa, sérstakt
barnaherbergi, vaktstofa og auk
þess setustofa með síma fyrir
sængurkonurnar, þegar þær íara
að hafa fótavist.
son og séra Halldór Jóns'son. Séra
Kristján Bjarnason hefur verið
prestur þar síðan 1950.
Svo sem fyrr getur hefur Reyni
vallakirkja verið endurbætt og
stækkuð í sumar. Skoðun Kjós-
verja er, að kirkja þeirra sé fall-
egri eftir þá stækkun. Þá hafa ver
ið settir nýir smekklegir og þægi-
an okkar var á þeirra tíma mæli- legir bekkir í kirkjuna. — Hefur
Oiafur Andrésson að festa einn hinna nýju kirkjubekkja.
í ' skrifar ur daglega lífinu J
i
Kúakynið í Hjálmholti
GREIN her í blaðinu sl. mið-
vikudag var sagt frá gæða-
gripnum Skrautu í Hjálmholti,
sem sögð er bezta mjólkurkýr
landsins. Er þar talið, að kúa-
stofninn í Hjálmholti sé upphaf-
lega af dönsku kyni, sem hafi
komið þangað í byrjun 19. aldar
með ekkju Ólafs Stephenssens,
er þá hafi flutzt í Hjálmholt.
Hér hefir eitthvað skolazt í
meðförum, en viðkomandi blaða-
maður telur sig hafa haft rétt
eftir það, sem honum var sagt. —
Ólafur amtmaður og kona hans
bjuggu í Viðey frá 1793, og þar
andaðist kona hans 1807, fimm
árum á undan honum.
Það, sem hér liggur sennilega
til grundvallar, er eftirfarandi:
Magnús Stephensen, konferenz-
ráð, sonur Ólafs amtmanns, sem
var mikill áhuga- og fram-
kvæmdamaður um búfjárrækt,
fékk á sínum tíma tvær úrvals-
kvígur danskar, frá Holtseta-
landi — með kynbætur fyrir aug-
um. — Lét Magnús síðan átefán
amtmann á Hvítárvöllum, bróður
sinn hafa aðra kvíguna. — Stefán
lézt 1820, en síðari kona hans,
Guðrún Oddsdóttir, giftist 1822
Þórði háyfirdómara Sveinbjörns
syni, er varð sýslumaður Árnes-
sýslu það ár — en hann sat ein-
mitt í Hjálmholti á meðan hann
var sýslumaður þeirra Árnesinga.
Hefir það því væntanlega verið
ekkja Stefáns amtmanns Step-
hensens, sem kom með hið
danska kúakyn með sér til Hjálm
holts, er hún giftist Þórði Svein-
björnssyni. — Þetta staðfesta um
mæli Magnúsar Stephensens í
Kiausturpóstinum, en þar segir
hann frá þvi, að kvígan, sem
hann lét Stefán bróður sinn hafa,
hafi síður lent í Hjálmholti.
Biómaskrúð í myrkrinu
FYRIR nokkrum kvöldum ösi-
aði ég yfir pollana í miðbæn-
um og rigningin buldi á kollin-
um á mér. Ég var niðurlútur,
glápti niður á tærnar á mér og
flýtti mér gegnum miðbæinn.
En allt í einu blasti við augum
mínum marglitt blómskrúð, bað-
að björtu Ijósi, eins og vin í eyði-
mörkinni.
Ég var staddur á Austurvelli,
þar sem búið er að koma fyrir
skemmtilegum ljósalömpum, sem
lýsa upp blómabeðin meðfram
gangstígnum. Og þó blómin á
Austurvelli hafi átt erfitt upp-
dráttar vegna veðurs í sumar, þá
er varla hægt að hugsa sér þau
fallegri en þarna, þegar ljósið
glampar á regndropunum á alla
vega litum rósum, levkoj og
fjölda mörgum öðrum tegundum.
Það er eins og blómin verði enn-
þá meira lifandi svona. Þessi hug
mynd að lýsa upp blómabeðin,
lengir í rauninni þann stutta
tíma, sem við hér norðurfrá fáum
að njóta blómanna.
Blómin skærari hér
norður frá
ÞJCÆJLAGASÖNGKONAN Eng
el Lund, sem ferðazt hefur
víða um lönd, sagði mér um dag-
inn, að hún yrði alltaf fyrir von-
brigðum, þegar hún sæi á suð-
lægum slóðum þau blóm, sem á
annað borð vaxa hér, því þau
væru hvergi eins skær á lit og
falle^. Nefndi hún sérstaklega
levkoj, en það blóm hafði vaxið i
garðinum bak við apotekið, þegar
hún var að alast upp. Og þar sem
hún hafði mikla heimþrá til ís-
lands eftir að hún flutti til Dan-
merkur 11 ára gomul, mundi hún
ennþá betur eftir yndislega ilm-
inum og fallegu blómunum í garð
inum. En seinna sá hún svo lev-
koj suður í Evrópu og þá var það
ekki nærri eins, fallegt og líflegt.
Þessu segist hún veita athygli í
hvert skipti sem hún kemur hing-
að og gengur um bæinn.
En úr- því ég var farinn að
minnast á blómin á Austurvelli
og upplýsinguna þar, þá langar
mig til að benda á það, að
skemmtilegt væri ef styttan af
Jóni Sigurðssyni væri líka upp-
lýst um leið.