Morgunblaðið - 24.03.1960, Blaðsíða 8

8
MORGUN BLAÐIÐ
Fimmtudagur 24. marz 1960
Búnaðarþingi lokið
Ersdaði með deilum um efnahagsmál

1 FYRRADAG var 42. búnað-
arþingi slitið kl. 5.30. Forseti
þingsins, Þorsteinn Sigurðs-
son á Vatnsleysu, gaf yfirlit
yfir störf þingsins. Það hefur
staðið í 26 daga og þingfundir
hafa verið 22. Fyrir þingið
voru lögð 47 mál og af þeim
voru 39 afgreidd, 2 fóru til
milliþinganefnda og 6 mál
hlutu ekki afgreiðslu.
Síðustu fundir þingsins voru á
mánudag og þriðjudag. Á fund-
inum á mánudag afgreiddi bún-
aðarþing svofellda ályktun um
eflingu veðdeildar Búnaðar-
banka íslands:
Efling veðdeildar
„Búnaðarþing ályktar að skora
á ríkisstjórn og Alþingi að stuðla
að því að tekið verði á þessu ári
allt að 50 millj. kr. erlent lán
handa veðdeild Búnaðarbankans,
og verði ríkisábyrgð veitt fyrir
láninu og lánstíminn ákveðinn
eigi skemmri en 30 ár.
Þá verði og svo ákveðið í sam-
bandi við lántöku þessa, að ef
gengisbreyting yrði á lánstíman-
um, þá skyldi sá halli, sem af
því kynni að leiða fyrir veðdeild-
ina, jafnaður með fjárframlagi
úr ríkissjóði".
Þá var og á mánudaginn sam-
þykkt stórt og mikið mál, en það
var frumvarp til ábúðarlaga.
Breytingar á búfjárræktarlögum
Einnig voru samþykktar nokkr
ar breytingar á búfjárræktarlög-
unum. Má þar geta nokkurra
atriða er við koma hrossarækt.
Fela breytingarnar í sér hækkun
á styrkjum til stóðhestahalds,
hækkun á styrk til hrossarækt-
arsambands, er láti reisa girð-
ingu til starfsemi sinnar o. fl.
Þá er lagt til að inn í búfjár-
ræktarlögin komi ný grein er
fjallar um viðhald þess geita-
stofns, sem til er í landinu. Orð-
ist greinin þannig:
„Búnaðarfélagi íslands er
skylt að sjá um, að geitastofni
þeim, sem nú er til í landinu,
verði við haldið. Veita skal þeim
bændum, sem geitpening eiga,
kr. 60,00 sem árlegan styrk á
hverja geit, sem þeir hafa á fóðr-
um. Þó skal ekki veita styrk á
fleiri en 200 geitur árlega.
Skylt er þeim bændum, er
geitabú reka og styrks njóta, að
senda Búnaðarfélagi íslands ár-
lega skýrslur um rekstur búsins
í því formi, sem viðkomandi
ráðunautur félagsins telur full
nægjandi“.
Þá voru og gerðar breytingar
á ákvæðunum um fóðurbyrgða-
félög.
Fjáröflun til Ræktunarsjóðs
og Byggingarsjóðs
Á fundi sínum á þriðjudag
samþykkti þingið tillögu til
þingsályktunar varðandi fjáröfl-
un fyrir Ræktunarsjóð og Bygg-
ingarsjóð svofellda:
„A. Búnaðarþing ályktar að
skora á Alþingi og ríkisstjórn að
gera hið allra fyrsta ráðstafanir
til að afla Ræktunarsjóði og
Byggingarsjóði nauðsynlegs fjár-
magns með hagstæðum kjörum,
svo þessir sjóðir geti á næsta
hausti og eftirleiðis sinnt því
hlutverki, sem þeim er ætlað
lögum samkvæmt, enda verði
strax og fært þykir lánstíminn
lengur og vextir lækkaðir af
þessum lánum frá því sem nú er,
samkvæmt núgildandi bráða-
birgðaráðstöfunum um þetta
efni, og verði lán, sem veitt eru
samkvæmt núgildandi lánskjör-
um færð til samræmis við það.
B. Jafnframt skorar búnaðar-
þing á Alþingi og ríkisstjórn að
gera ráðstafanir til að bæta
Ræktunarsjóði og Byggingar-
sjóði þann halla, sem sjóðirnir
bíða árlega sökum mismunar á
útlánsvöxtum þeirra og vöxtum
af því fé, sem þeir hafa að láni.
Einnig óskar búnaðarþing að
ríkissjóður hlaupi undir bagga og
taki að sér greiðslu á erlendum
lánum þessara sjóða, nema kost-
ur verði annarra öruggra ráða
þeim til hjálpar.
C. Ennfremur er þvi treyst,
að ríkissstjórnin útvegi nú þegar
það fé, sem með þarf, svo fcaman
greindir sjóðir geti afgreitt á
næstu mánuðum þær lánbeiðnir,
er liggja hjá þeim og hafa öll
skilríki í lagi, og með þeim láns-
kjörum, er áður hafa gilt“.
Umræður um efnahagsmál
Að síðustu afgreiddi þingið
tillögu varðandi efnahagsmál.
I lok þingsins báru þeir Gunn-
ar Guðbjartsson, Bjarni Bjarna-
son, Baldur Baldvinsson og Jó-
hannes Davíðsson fram tillögu
um efnahagsmál. Er hún var
lögð fyrir þingið báru þeir Einar
Ólafsson og Siggeir Björnsson
fram aðra tillögu um sama efni.
Eftir nokkrar umræður varð
samkomulag milli flutnings-
manna beggja tillagnanna að
sameinast um eina tillögu og var
hún svohljóðandi:
„Búnaðarþing metur að verð-
leikum þá fyrirgreiðslu, sem út-
flutningi landbúnaðarvara var
tryggð með samkomulagi um bú-
vöruverð í sl. desembermánuði
og þann rétt, sem bændum er
veittur til að hækka verð land-
búnaðarvara vegna hækkaðs
reksturskostnaðar á verðlags''
inu, en jafnframt vekur búnao-
arþing athygli Alþingis og ríkis-
stjórnar á því að sumir þættir
efnahagslöggjafar þeirrar, sem
nú hefir verið ákveðin, geta orð-
gjtianSRB! r* * f'x* ' • . vv .
Þyril- j
vœngja
MIG MINNIR að Flugfélag Is-
lands hafi eitt sinn flutt trakt-
or loftleiðis austur í Öræfi.
Slíkt þykir víst að sönnu ekki
mikil tíðindi á íslandi nú orð-
ið. Þó eru það stórir hlutir,
þegar þess er minnst sem áð-
ur var um samgöngur austur
þangað og flutninga, jafnvel
þó ekki sé litið lengra aftur
í tímann en til þess er Skaft-
fellingur var að lóna austur
við sandana til að koma vör-
um á land við Ingólfshöfða.
Hér í Noregi búa enn marg-
ir bændur víð mikla samgöngu
'

Þyrilvængja lendir í Maldal
flytur fraktor
erfiðleika, jafnvel slíkt vega-
ieysi að þess er enginn kost-
ur að komast með hest og
kerru heim til bæja. Inni í
Ryfylki, aðeins fáa km. frá
fjölmennum iðnstöðvum með
tugmilljóna framleiðslu ár-
lega eru bændabýli sem eng-
inn vegur er að, enda myndi
kosta hundruð þúsunda eða
jafnvel milljóna, talið í norsk-
um krónum að sprengja veg
í björg og klet'ca heim að bæj-
unum. Slík býli sem hér er um
að ræða eru oft mikil góðbýli
um margt og þrautseigja
margra bænda að búa á þeim
er ótrúlega mikil.
Einn slíkur bær er býlið
Maldal í Ryfylki, þar búa enn
2—3 bændur, hafa byggt sér
rafstöð og búa myndarbúskap
í fullu sar-ræmi við þá fram-
kvæmd.
Bændunum í Maldal þótti
súrt í broti að vera traktor-
lausir, en þar er enginn flug-
völlur og og ekkert Flugfélag
Islands til að leysa þá þraut
að koma traktor til þeirra.
Málið var samt leyst nú ný-
lega og var til tíðinda talið
hér um slóðir. Búvélafirmað
Eikmaskin í Stafangri seldi
bændunum í Maldal 37 hest-
afla traktor og lofaði að koma
bonum heim á hlað til þeirra.
Eikmaskin sendi traktorinn
með skipi til Sauda og tvo
vélamenn með honum. Þeir
rifu traktorinn sundur í Sauda
og skiptu honum í fjórar byrð
ar. Svo kom flugherinn til sög
unnar með vinsamlega fyrir-
greiðslu, sem um leið var góð
æfing fyrir þyrilvængju-flug-
mennina, sem þar voru að
verki. Þeir komu og fluttu
traktorinn í fjórum ferðum
upp í Maldal. Tók sá flutn-
ingur eigi nema eina klst. alls.
Vélamennirnir voru líka flutt-
ir loftleiðis upp að Maldal.
Þeir komu traktornum saman
aftur, og nú geta bændurnir
í dalnum unnið vorverkin með
traktor eins og bændurnir
niðri í sveitinni, en þeir hjá
Eikmaskin brosa í kampinn
yfir því að hafa slegið tvær
flugur í einu höggi, greitt vel
íyrir bændunum í Maldal og
auglýst firma sitt og þjónustu
svo að um munar.
Jaðri, 16. marz 1960.
Árni G. Eylands.

Þyrilvængjan tekur hluta af traktor á bryggjunni í Sauda.

ið bændum þungir í skauti, og
þá einkum þeim mönnum, sem
nú eru í þann veginn að hefja
búskap, eða hafa staðið í og eiga
Fulltrúar á nýloknu búnaðarþingi.
miklum framkvæmdum ólokið.
Af þessum sökum vill búnað-
arþing beina þeirri áskorun til
ríkisstjórnar >\g Alþingis að
nauðsyn ber til að gerðar verði
ráðstafanir til þess að koma í
veg fyrir alvarlegar afleiðingar
af þessum ástæðum og að stutt
verði á allan hátt að heilbrigðri
þróun landbúnaðarins“.
Undir þessa tillögu rita þeir
Gunnar Guðbjartson, Einar
Ólafsson, Jóhannes Davíðsson,
Baldur Baldvinsson, Siggeir
Björnsson og Bjarni Bjarnason.
Sprengja samkomulagið
Er til umræðu kom um tillög-
una bar Kristján Karlsson fram
breytingartillögu um að þar sem
stendur — „efnahagslöggjafar
þeirrar, sem nú hefir verið
ákveðin, geta orðið bændum
þungir í skauti .... “ — komi í
staðinn — „verða bændum þung-
ir í skauti ....“. Tillaga þessi
var studd af búnaðarmálastjóra.
Við þetta brast samkomulags-
grundvöllurinn og fór svo að
breytingartillagan var sam-
þykkt með 10 atkv. gegn 7, en
8 sátu hjá.
Síðan var tillagan svo breytt
samþykkt með 18 atkv. gegn 1
en 6 sátu hjá.
ítalskur píanóleik-
ari hlutskarpastur
13. marz sl. fór fram í hljóm-
leikasal National-Fílharmóní-
unnar í Varsjá afhending verð-
launa til sigurvegaranna í 6. al-
þjóðlegu samkeppni píanóleik-
ara, sem kennd er við Chopin.
Úthlutun verðlaunnanna var
hinn hátíðlegi lokaþáttur á
þriggja vikna hljómleikum ungra
píanóleikara, sem í glæstri
keppni höfðu barizt um lárviðar-
titil hins minnisverða árs 1960,
er 150 voru liðin frá fæðingu hins
mikla tónskálds og minnzt var
um heim allan.
í fyrstu umferð keppninnar
tóku þátt 76 píanóleikarar frá
‘ 30 löndum, af þeim komust að
eins 12 í síðustu umferð. 1. verð-
laun hlaut ítalskur píanóleikari
18 ára að aldri Maurizio Pollim.
Aðrir sem verðlaun hlutu voru:
Irina Zariískaya frá Sovétríkj-
unum, Tania Achout-Haratoun-
ian frá íran, Li Min Chan frá
Kína, Zianida Ignatieva og Val-
ery Kastielski frá Sovétríkjun-
um.