Morgunblaðið - 24.03.1960, Blaðsíða 10

10
MORCVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 24. marz 1960
Utg.: H.í Arvakur, Reykjavík.
Ikamkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinssor,
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 40,00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 2.00 eintakið.
ÁBYRGÐ STJÓRN
ARANDSTÖÐ-
UNNAR
UTAN UR HEIMI
CTJÓRNARANDSTÆÐING-
^ AR halda áfram haturs-
fullum árásum sínum á við-
reisnarstefnu ríkisstjórnarinn
ar. Það er ekkert við það að
athuga, þó stjórnarandstæð-
ingar gagnrýni ýmislegt í
stjórnarstefnunni á hverjum
tíma. Lýðræðið byggist ekki
hvað sízt á málfrelsi minni-
hlutans og tillitssemi við
hann. En minnihlutinn verð-
ur jafnframt að vera já-
kvæður í gagnrýni sinni og
miða hana við heill þjóðar-
innar, en má ekki láta stjórn-
ast af gremju yfir valdamiss-
inum. Enda er það enn einn
kostur lýðræðisins, að völdin
eru ekki fast tengd neinum
einum flokki eða stefnu.
Miklar þrengingar
Enginn réttsýnn maður
gæti haldið því fram, að
núverandi stjórnarandstaða
gætti fyrrnefndra 'skilyrða í
málflutningi sínum. Hún ger-
ir allt, sem hún getur til að
tortryggja hinar nýju efna-
hagsaðgerðir, þó að forystu-
mennirnir hljóti að vita, að ef
þær fara út um þúfur, þá bíða
allrar þjóðarinnar miklar
þrengingar.
Það, sem nú er verið að
gera, hefur hlotið meðmæli
færustu efnahagssérfræðinga,
innlendra og erlendra. Við
njótum mikilvægrar aðstoð-
ar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins
og Efnahagssamvinnustofnun
arinnar til þess að fram-
kvæma þær. Ef hið mikla
átak í efnahagsmálunum mis-
tekst, og það getur því aðeins
mistekizt, að stjórnarandstæð
ingum takist að æsa almenn-
ing til óhæfuverka, þá mun
íslenzka þjóðin fá það orð á
sig á alþjóðavettvangi, að hún
sé ábyrgðarlaus og óraunsæ.
Slíkt fyrirbrigði mun engin
alþjóðastófnun fást til að
styrkja á nokkurn hátt. Þá
myndum við einangrast frá
nágrönnum okkar.
Komið í veg fyrir hrun
Að vísu má segja, að nokk-
ur von gæti verið fólgin í því,
að þjóðin fengist til að leggja
á sig miklar byrðar, ef sér-
hver einstaklingur fyndi fyr-
ir því á átakanlegan hátt, að
allt væri komið í óefni, svo
sem eftir hrun peningakerfis-
ins, eða annað slíkt.
Núverandi ríkisstjórn hef-
ur einmitt sett sér það mark,
að þjóðin þurfi aldrei að
komast í slíkar raunir. En
mikil er ábyrgð þeirra
manna, sem hyggjast hindra
þetta starf.
Við sjósetningu. Myndin sýnir skrúfustaðsetningu og skutbúnað.
Lítill skuttogari
UNGA FÓLKIÐ
NÝJASTA viðbótin við flota
skuttogaranna heitir Universal
Star og er frá Aberdeen. Þessi
togari er all frábrugðinn öðrum
skuttogurum, sérstaklega stærð-
in, en mesta lengd hans er að-
eins 31,7 metrar eða svipuð lengd
og á um 200 tonna vélbátum.
Universal Star er nýlega kom-
in til Aberdeen úrveiðiferð. Skip-
stjórinn, George Robb, lætur
mjög vel yfir sjóhæfni skipsins
og segir að unnt hafi verið að
toga í 8—9 vindstigum, eftir að
margir togarar af venjulegri gerð
voru hættir.
Gott sjóskip
Áhöfnin er 14 manns og eru
þeir sammála skipstjóra um sjó-
hæfnina og segja ennfremur að
vinnuskilyrði séu míklu betri en
á venjulegum togurum. Skipið sé
mjög stöðugt og taki ekki á sig
sjó, jafnvel í verstu veðrum.
Helzti gallinn, sem fram hefur
komið í sambandi við þennan tog-
ara, er sá, að ekki hefur reynzt
unnt að notast við venjuleg veið-
arfæri. Þá þrjá mánuði, sem skip-
ið hefur verið að veiðum, hafa
ýmsar lagfæringar verið gerðar,
og segir skipstjórinn að nú muni
byrjunarerfiðleikarnir vera yf-
irstignir. Aðalbreytingarnar
liggja í því að toghlerarnir eru
léttari en venjulegir toghlerar.
Einnig voru nokkrar breytingar
nauðsynlegar á höfuðlínu o. fl.
Fiskað í reynzluferð
Smíði þessa nýja skuttogara
hófst 18. júní 1959 og var reynzlu
ferð farin í nóvember sama ár.
Farið var á Norðursjávar-mið og
fiskað þar í tvo daga með sæmi-
legum árangri. Er það algjör ný-
lunda að fá hagnað úr reynzlu-
ferð. Ætlunin er að láta Univer-
sal Star stunda veiðar í sex mán-
uði, og bera síðan árangurinn
saman við afköst 35 metra tog-
skipa af venjulegri gerð, sem
stunda veiðar á sömu miðum,
sennilega við Færeyjar.
Ný vandamál
Vegna þess hve Universal Star
er miklu minni en aðrir skuttog-
arar, voru ýms vandamál, sem
leysa þurfti áður en smíði hófst.
Stærri togararnir draga til dæm-
is botnvörpuna upp á efra þilfar
eftir þar til gerðri rennu, sem
gengur aftur úr þeim, en á Uni-
versal Star er ekkert efra þilfar,
og ekki var mögulegt að hafa
skutinn opinn. Var það ráð tek-
ið að setja borðstokk fyrir skut-
rennuna, sem hægt væri að
leggja flatann þegar botnvarpan
er dregin á þilfar. Þá er á Uni-
versal Star ný tegund „gálga“,
sem unnt er að sveigja aftur til
að auðvelda innbyrðingu botn-
vörpunnar. Nokur hætta var álit-
in á því að varpan lenti í skrúf-
unní, og var því ákveðið að búa
skipið tveim skrúfum, en á þann
hátt var unnt að staðsetja þær
miklu framar á skipinu en ella.
Athyglisverð nýjung
Of snemmt er að segja endan-
lega um árangur af tilraununum
með þessa tegund skipa. En sú
reynzla, sem þegar er fengin,
gefur mjög góðar vonir. Ýmissa
endurbóta er þörf og verða þær
gerðar á næsta togara sem byggð
ur verður af þessari gerð. Fyrir-
sjáanlegt er að hér er á ferð
merkileg nýjung, sem vert er að
veita athygli.
¥ ARÓÐRINUM gegn við-
*■ reisnarstefnunni er því
meðal annars haldið fram, að
ungt fólk, og þá einkum það,
sem mun stofna heimili á
næstunni, muni mæta miklu
meiri erfiðleikum, en verið
hefði að óbreyttri skipan
mála.
Þetta er furðuleg röksemda
færsla, ef nota má svo virðu-
legt orð í þessu sambandi. Að
vísu er nú stefnt að því, að
lántakendum, hvort sem þeir
eru ungir eða gamlir, skuli
ekki haldast uppi að féflétta
lánveitendur, eins og þeir
hafa gert svo lengi að undan-
förnu. Ekki er hægt að taka
þátt í hryggð þeirra, sem
harma endalok slíks órétt-
lætis.
Hyldýpi blasti við
En viðreisn þjóðfélags, sem
komið var fram á gjárbarm,
þannig að hyldýpi blasti við,
eins og svo skáldlega og rétti-
lega hefur verið lýst, getur
ekki verið tilræði við unga
fólkið. Hið gagnstæða er ein-
mitt hið rétta. Það skiptir
unga fólkið meira máli en
nokkra aðra, að lagður sé
grundvöllur að heilbrigðu
þjóðfélagi. Ef sú viðleitni mis
tekst er það langalvarlegast
fyrir það fólk, sem fyrst og
fremst fengi það hlutverk að
reisa þjóðfélag sitt úr rústun-
um. Og það mundi enginn
gera, ef það yrði ekki unga
fólkið.
Allir landsmenn þurfa að
skilja það og þá alveg sér-
staklega unga fólkið, að
þjóðin á aðeins um tvo
kostí að velja: Sigur stjórn-
arstefnunnar eða efnahags-
legt hrun.
Universal Star.
Efnahagsþróun Afriku
— rædd á ráðstefnu 1 Tanger
EFNAHAGSNEFND S. Þ. fyrir
Afríku (ECA) hélt nýlega ráð-
stefnu í Tanger og samþykkti
ýmsar mikilvægar ályktanir. —
Nefndin fól framkvæmdastjóra
sínum, Mekki Abbas (Súdan), að
rannsaka hvernig bezt verði
stuðlað að þróun iðnaðar í Af-
ríku. Jafnframt samþykkti hún
áætlun um að láta gera kort yfir
náttúru-auðlindir álfunnar. Með
sérstöku tilliti til málma, sem
eru fyrir hendi í Afríku, var
lögð áherzla á að rannsaka mögu-
leikana á að hefja þar iðnað, sem
byggður sé á málmvinnslu.
— ★ —
Þá var ákveðið að kveðja sam-
an ráðstefnu afrískra kaupsýslu-
manna árið 1961 til að ræða flutn
ing fjármagns milli Afríkuríkj-
anna, aukin viðskip.ti og nýja
markaði og nýtingu auðlindanna
með einkaframtaki. Fram-
kvæmdastjórinn var beðinn að
koma með tillögur, sem miðuðu
að því að stemma stigu við ýms-
um óheppilegum áhrifum, sem
efnahagsheildir í Evrópu kynnu
að hafa á viðskipti og iðnvæðingu
Afríku.
Þar sem ekki er fyrir hendi
nein alþjóðleg stofnun, sem fjall-
ar um fiskveiðar, á svæðinu milli
Miðjarðarhafs og Gíneu-flóans,
samþykkti nefndin ályktun um
að setja á stofn sérstaka fiskveiða
nefnd til að ráða þar bót á.
— ★ —
Nefndin lagði megináherzlu á
nauðsyn þess að búa Afríkumönn
um skilyrði til haggnýtrar mennt
unar, svo að þeir geti tekið æ
virkari þátt í uppbyggingunni. —
Skorað var á meðlimi S. Þ. og
annarra efnahags-stofnana að
gera allt, sem í þeirra valdi stæði
til þess að efla möguleika
Afrikubúa til að mennta sig 1
hagfræði, skýrslugerð, opinber-
um rekstri og stjórn iðnfyrir-
tækja.
— ★ —
Fundinn sátu meðlimir allra 16
aðildarríkja nefndarinnar, ásamt
fulltrúum hinna 10 óbeinu aðild-
arríkja. Tvö svæði, Belgíska
Kongó og Rúanda-Úrúndi, urðu
óbeinir meðlimir EAC á fundin-
tim. Ennfremur voru áheyrnar-
fulltrúar frá 13 ríkjum viðstadd-
ir fundinn, ásamt fulltrúum ým-
issa alþjóðastofnana og einka-
fyrirtækja. Næsti fundur nefnd-
arinnar verður haldinn í janúar
eða febrúar 1061 í Addis Abeba,
höfuðborg Eþíópíu.