Morgunblaðið - 25.03.1960, Blaðsíða 14

14
MORGUNRLAÐIÐ
Föstudagur 25. marz 1960
Hildur Jónsdóttir Thcrarensen
Minningarorð
FRÚ HILDUR J. Thorarensen frá
Kotvogi lézt að Hrafnistu hinn 2.
þ.m. á 89. aldursári. Hún verður
járðsungin frá Dómkirkjunni i
dag.
Frú Hildur fæddist 22. ágúst
1871 að Stórholti í Dölum, þar
sem foreldrar hennar bjuggu,
þau merkishjónin séra Jóh
Thorarensen prestur í Saurbæjar
þingum og frú Steinunn Jakobína
Jónsdóttir, prests Halldórssonar í
Stórholti. Foreldrar séra Jóns,
föður Hildar, voru Bjarni skáld
og amtmaður Thorarensen og
kona hans Hildur Bogadóttir
óðalsbónda og stúdents á Staðar-
felli, Benediktssonar. Var frú
Hildur síðust á lífi af barnabörn-
um Bjarna Thorarensens amt-
manns.
Kona séra Jóns Halldórssonar
í Stórholti og móðir frú Stein-
unnar Jakobínu, var Sigríður,
dóttir séra Magnúsar í Steinnesi
Arnasonar og Önnu Þorsteins-
dóttur prests í Stærra-Arskógi
Hallgrímssonar. Voru þau frú
Hildur og Jónas skáld Hallgríms-
son þannig að 2. og 4. að frænd-
semi. Hildur var þannig stór-
ættuð kona, er átti til margra
þjóðkunnra gáfumanna að telja.
Systkinin í Stórholti, sonar-
bórn Bjarna skálds og amtmanns
voru auk Hildar: 1) Bjarni Jón
bæjarfógetaritari í Reykjavík,
kvæntur Blínu, dóttur Jóns Ein-
ars Jónssonar, stúdents. frá Stein-
nesi og konu hans, Herdísar
Andrésdóttur skáldkonu, 2) Bogi
óðalsbóndi í Hvammsdal, kvænt-
ur Guðrúnu Guðmundsdóttur frá
Felli í Kollafirði, Einarssonar, og
3) Lárus Þórarinn skáld og prest
ur að Garðar í Norður-Dakota í
Bandaríkjunum, ókvæntur.
Frú Hildur ólst upp hjá for-
eldrum sínum í Stórholti í glöð-
um systkinahópi. Heimili prests-
hjónanna var orðlagt myndar-
heimili, húsfreyjan var atgervis-
kona, mikil búkona og stjórnsöm
og húsbóndinn glæsimenni, skáld
mæltur vel og einn af beztu söng
mönnum landsins á sinni tíð.
Séra Jón, er var fimmta barn
þeirra amtmannshjónanna, sigldi
til Háskólans í Kaupmannahöfn
að loknu stúdentsprófi, tók þar
771 sölu
Rúmgóð íbúð i Hlíðahverfi. — Félagsmenn, sem óska
að nota forkaupsrétt að íbúðinni, snúi sér til skrif-
stofunnar, Hafnarstræti 8, fyrir 29. þ.m.
B. S. S. R. — Sími 23873.
Veitingarekstur
Maður sem hefur rekið veitingarekstur í mörg ár,
óskar eftir að veita forstöðu eða taka á leigu veit-
ingahús eða félagsheimili. Margt kemur annað til
greina. Tilboö sendist afgr. Mbl. fyrir 10. apríl merkt
„Veitingahús — 9955“.
Fermingar-Biblíur
Gleymið eklii að gefa fermingarbörnunum Biblíu
á fermingardaginn
V E R Ð :
1 alskinni kr. 600.00, í rexini kr. 195.00 og 145.00
Vasa-útgáfan. Kr. 1,20.00 og 50.00.
Gyllum nafn á bækurnar, ef óskað er.
Aðalútsala í bókaver/.lun
SNÆBJARNAR JÓNSSONAR,
Hafnarstræti 9.
Biblíufélagið
heimspekipróf og lagði stund á
.æKmsfræði, en lét af því námi
vegna veikinda. Gekk hann síð-
ar á prestaskólann og lauk þar
námi 1861. Séra Jón átti við van-
rciisu að stríða mikinn hluta
ævi sinnar, var hann góður kenni
maður, ágætur skrifari, ljúfur
matur og prúður í allri fram-
göngu. Steinunn Jakobína var,
eins og áður er sagt. mjög dugleg
búkona og vel að sér í öllum
störfum, enda var faðir hennar,
séra Jón Haldórsson mesti bú-
sýslumaður og hraustmenni,
söngmaður ágætur og viður-
kenndur læknir á sinni tíð.
Ólína Andrésdóttir minntist
þess að sumarið 1876 var hún
einu sinni stödd við messu í Stað-
arfellskirkju á Fellsströnd, þá
18 ára gömul. Sá hún þá háa,
aldraða konu í svörtum silkikjól,
óvenjulega skartklædda, ganga
inn kirkjugólfið og leiða litla
stúlku í hvítum kjól með gylltar
fléttur, sem bundnar voru raúð-
um silkiborðum. Þetta voru þær
amtmannsekkjan frá Möðruvöll-
um og litla nafna hennar, sonar-
dóttirin í Stórholti, þá fimm ára
gömul.
Hildur Thorarensen gekk í
kvennaskólann í Reykjavík og
útskrifaðist þaðan 1891. Hún
giftist Eiríki Sverrisson, cand.
phil. frá Bæ í Hrútafirði 10. sept.
1898, var hann sonur sýslumanns
hjónanna í Bæ, Sigurðar Sverr-
issonar og Ragnhildar Jónsdótt-
ur, prests að Felli í Mýrdal
Torfasonar. Bjuggu þau fyrst í
Bæ, en aldamótaárið fluttust þau
til Keflavíkur og voru þar í tvö
ár, en fluttu þá til Reykjavíkur.
Eirík mann sinn missti Hildur
1904. Arin 1905—’07 var Hildur
kennari við Kvennaskólann í
Reykjavík, og bauð frk. Ingibjörg
H. Bjarnason henni fasta stöðu
við skólann, þegar hún tók við
skólastjórn 1906.
Hildur giftist í annað sinn 11.
okt. 1907 Katli Ketilssyni óðals-
bónda í Kotvogi í Höfnum, syni
Ketils dbrm. og óðalsbónda þar
og konu hans, Vilborgar Eiríks-
dóttur írá Litlalandi í Ölvusi.
Þau Hildur og Ketill hófu búskap
í Kotvogi við mikla rausn og
myndarbrag. Kotvogsbúið stóð
á gömlum merg, er Hildur kom
þangað, var það eitt stærsta og
merkasta heimili þessa lands.
Forfeður Ketils höfðu búið þar
mann fram af manni og gert garð
inn frægan. Voru þeir Katlar all-
ir góðir búmenn, auðugir að fé og
mannkostum. Vilborg, móðir
Ketils, var þá enn á lífi, er Hild-
ur kom að Kotvogi og varð hús-
freyja á staðnum. Var Hildur vel
þeim vanda vaxi'n að setjast þar
Hildur Jónsdóttir Thorarensen
að bústjórn og er óhætt að full-
yrða, að hún hafi rækt húsmóð-
urstörfin með miklum myndar-
skap og sóma, enda voru þau
Ketill mjög samhent í því að
hlúa sem bezt að heimilisfólki
öl’u og gestum þeim, sem að
gaiði bar. A þeim tíma var margt
heimamanna í Kotvogi, bæði
skyldnenni húsbændanna og
fjöldi vinnuhjúa og vertíðar-
manna, er sumir komu úr fjar-
iægum héruðum. Er til dæmis um
þetta, að eitt sinn voru 72 heim-
ilismenn í Kotvogi um vertíðina.
Það var því all umfangsmikið
starf að vera húsmóðir á svo
stóru heimili, þar sem húsbænd-
urnir voru, auk þess að vera
stjórnendur, bæði skjól og skjöld
ur alira heimamanna og margra
annarra þar í sveit. En öll þessi
margháttuðu ábyrgðarstörf hús-
freyjunnar rækti Hildur með hin
um mesta sóma og rausn. Heim-
ilið var hollur og lærdómsríkur
skóli fyrir unglinga, sem vildu
!æra alla þjóðhætti og verkmenn
ingu þéirra tíma, reglusemi,
nýtni og aðhald. Ketill maður
Hildar var líka hið mesta göfug-
menni og ljúfmenni, er ekRert
mátti aumt sjá. Hann var vinnu-
samur og reglufastur, orðlagður
fyrir meðferð búpenings og dýra-
lækningar. Voru þau hjón
mjög samhent í því að rétta
öllum hjálparhönd, er þess
þurftu með og þau gátu lið-
sinnt. Þeir urðu því fjölmarg-
ir, er með árunum nutu margs
hjá þeim góðu hjónum, og það
eins, þótt þeir væru ekki heima-
menn, enda þótti það sjálfsagt
og voru óskráð lög, svo sem ver-
ið hafði frá fornu fari a þeim
stað. Voru þau bæði höfðingjar
í beztu merkingu þess orðs. Bar
marga að garði í Kotvogi á þess-
um árum og oft þurfti að hjálpa
skipshofnum og skipsbrotsmönn-
um, innlendum óg erlendum.
Þau Hildur og Ketill voru
Verzlun til sölu
Kjöt- og nýlenduvöruverzlun ásamt sælgætissölu,
sem opinn er til kl. 11,30 á mjög góðum stað í Hlið-
unum. Góður lager. — Vandaðar innréttingar með
öllum nýtízku vélum.
Upplýsingar gefur (ekki í síma).
SEFAN PÉTURSSON hdl.
Málflutningur — Fasteignasala
Ægisgötu 10.
barnlaus, en uppeldisbörn þeirra
voru þau bræðrabörn Hildar, séra
Jón Thorarensen, prestur í Nes-
sókn, sonur Bjarna Jóns, bæjar-
fógetaritara og Lára Boghildur,
dóttir Boga í Hvaihmsdal. Kom
Jón að Kotvogi, er hann var
fimm ára, en Lára á fyrsta ári.
Arið eftir að Hildur kom að Kot-
vogi fæddist þar frænka Ketils,
Astríður Þórarinsdóttir, er einn-
ig varð uppeldisdóttir þeirra
hjóna, var hún dóttir Ingigerð-
ar Jónsdóttur, Ketilssonar. Eftir
að Hildur var orðin ekkja, tók
hún til fósturs þær Fanneyju
Gunnlaugsdóttur og Rögnu
Bjarnadóttur, sem báðar eru bú-
settar í Reykjavík. Ennfremur
ól Hildur upp son Láru, Björn
Helgason, sem yngstur er fóst-
urbarna hennar. Milli Hildar og
tengdafólks hennar frá Kotvogi
var ætíð hin innilegasta vinátta
og dvöldu systkinabörn Ketils oft
og löngum á heimili þeirra hjóna.
Frú Hildur var gáfuð kona og
listhneigð, svo sem hún átti kyn
til. Hún var í ríkum mæli gædd
þeim dyggðum, sem konur mega
prýða. Hannyrðakona var hún
fráoær og saumaði í og óf af
slíkri list að fáséð er. Hún var
Ijóðeisk og söngelsk, enda var
hún þegar frá æsku persónulega
kunnug og handgengin ýmsum
helztu skáldum þjóðarinnar.
Sjálf var hún ágæt söngkona eins
og hún átti ætt til. Arið 1904
stofnaði hún ásamt nokkrum
öðrum konum söngfélagið Gígju,
er starfaði við góðan orðstír í
Reykjavík til ársins 1908. Frú
Hildur var góð kona og göfug-
lynd, hún var afar barngóð,
greiðvikin og gestrisin. Hún var
prúð í allri framkomu og fyrir-
mannleg, gædd ríkri þjóðernis-
vitund, og hvar sem hún fór,
mátti göggt sjá, að þar fór is-
lenzk höfðingskona.
Ketill, maður Hildar, dó 1921
og varð harmdauði öllum þeim,
er hann þekktu. Var nú Hildur
orðin ekkja í annað sinn og stýrði
hún nú búi sínu ein, hafði út-
gerð, svo sem áður hafði verið
og stórbú. Arið 1932 várð hún
fyrir því óbætanlega tjóni að
missa stórt skip, áttæring, með
allri áhöfn. Var þetta þungt áfall
fyur Hildi og heimilið allt. Bjó
liún þó búi sínu enn um nokkur
ár, en 1936 brá hún búi og flutt-
ist til Reykjavíkur, þar sem hún
bjó síðan með Láru, fósturdótt-
ur sinni og syni hennar, Birni
Helgasyni.
Eins og áður er sagt, var Hild-
ur mjög barngóð, og var það
hennar yndi að hlúa að bæði
skyldum og vandalausum. Hún
var heilsugóð alla ævi, og til
hárrar elli gat hún liðsinnt og
hjálpað börnum sínum og barna-
börnum, enda áttu þau hug henn-
ar og umhyggju alla tíð.
Frú Hildur hefur lokið miklu
lífsstarfi. Hún hefur markað djúp
spor í sögu merkrar kynslóðar,
sem nú er gengin. Hún átti góða
eiginmenn, góð heimili og ágæt
fósturbörn, er allt vildu fyrir
hana gera.
í þessari stuttu grein hefur að
sjáltsögðu fátt eitt verið nefnt
af því merka ævistarfi, sem frú
Hildur innti af hendi á langri*
ævi. Fyrir aldarfjórðungi átti ég
því láni að fagna að kynnast þess
ari mætu konu, er ég bar ætíð
djúpa virðingu fyrir.
Minning hennar mun lifa um
langan aldur.
Ingólfur Þorsteinsson
Látið Perlu létta störfin!
... ékkert gleppur
daÓDt í gegn j