Morgunblaðið - 31.03.1960, Blaðsíða 6

6
MORGVTSTiLAÐlÐ
Fimmtudagur 31. marz 1960
H Ijómleikar
rússneskra
listamanna
RÚSSNESKU listamennirnir sem
hér eru staddir á vegum Menn-
ingartengsla Islands og Ráð-
stjórnarríkjanna, héldu tón-
leika í Þjóðleikhúsinu á mánu-
dagskvöldið. Hér er um að ræða
gamla kunningja tónlistarunn-
enda, óperusöngkonan Kazant-
seva kom hér árið 1951, og söng
sig inn í hug og hjörtu okkar,
meðal annars með flutningi sín-
um á konsert Gliers með Sin-
fóníuhljómsveitinni, öllum var
þá ljóst að þarna var einn af
snillingum söngsins á ferð. —
Píanóleikarinn Mikael Voskres-
enskí var hér í haust, og er
mönnum minnisstæður Chopin-
leikur hans við það tækifæri,
tindrandi og ramefldur, svo
mörgum þótti nóg um. Hann lék
nú fyrst prelúdíu og fúgu í cis-
moll eftir Bach, af þeim mynd-
ugleik og virðingu sem meist-
aranum ber. Síðan kom sónata
nr. 2 í h-moll eftir Schostako-
wich, samið á stríðsárunum,
magnþrungið verk og allnýstár-
legt okkur, en þó aðgengilegt
áheyrendum. Voskresenskí lék
sónötuna með slíkum fítonskrafti
og rytmiskri spennu að undir-
ritaður stóð á öndinni. Síðan
komu tvö momentsmucicaux eftir
Rachmaninoff, ljúf og þekk, og
svo Mefisto-vals Liszts, glitrandi
virtuosó-stykki, sem Voskres-
enskí hafði algjörlega á valdi
sínu. Sem aukalag, eftir mikil
fagnaðarlæti, hristi hann svo
fram úr erminni yndislega litla
prelúdíu eftir Prokopiéff. Þessí
ungi geðslegi piltur virðist sann-
arlega vera á hraðri leið í röð
fremstu píanósnillinga.
Nadezhda Kazantseva söng
nokkur smálög eftir Tchaikovsky
og Rachmaninoff, á þann hátt
sem hinum útvöldu í hópi Ijóða-
söngvara er lagið. Flúr-söngur
hennar síðar var slíkur að manni
komu í hug skærustu stjömur
á himni sönglistarinnar. Það
verður gaman að heyra óperu-
aríurnar á miðvikudagskvöldið.
Annars nálgast allur söngur
hennar fullkomnun, hvort sem
um er að ræða Bí bí og blaka,
látlaus og hlýr, eða Havanera
Ravels, með spænskum blóðhita
sem minnir á sjálfa Supervia.
Undirleikarinn, Taisia Merku-
lova, leysti sitt hlutverk af hendi
með frábærum þokka, og var þar
hvergi blettur né hrukka.
Víkar.
STJÖRNUBÍÓ: Villimennimir
við Dauðafljótið.
MYND þessi er sænsk, tekin í lit-
um og Cinemascope. Segir hún
frá ferð nokkurra Svía, sem ferð
uðust um frumskóga Brasilíu til
þess að kvikmynda þar hið fjöl-
skrúðuga jurta- og dýralíf og
lifnaðarhætti frumbyggjanna þar
sem örfáir hvítir menn hafa átt
kost á að kynnast. Komust leið-
angursmenn meðal annars til
Matto Grasso, Græna vítisins og
dvöldust þar meðal hinna inn-
fæddu. Þama kynnumst við frá
fyrstu hendi lífi þessa frumstæða
fólks, eins og það er í raun og
veru bæði hversdagslegum önn-
um og þegar það bregður sér á
leið með dansi og öðrum gleð-
skap. Við sjáum hinar furðuleg-
ustu dýrategundir, sumar bráð-
hættulegar öllum lifandi verum,
skrautlegar fuglategundir, sum-
ar bráðhættulegar öllum lifandi
verum, skrautlegar fuglategund-
ir, litríkt blómaskrúð, beljandi
og fallþungt Amazonfljótið, sem
er mesta fljót í heimi og stór-
brotið og fallegt landslag. Við
sjáum sjómennina úti við strönd-
ina sækja sjóinn á frumstæðum
og lífshættulegum farkostum og
fáum grun um >á harmsögu,
sem þarna gerist iðuglega, er ein
hver bátanna verður úthafsöld-
unum að bráð. — Og við sjáum
endalausa sandauðnina, sem
færir allt í kaf þegar vindar
blása.
Mynd þessi er í fáum orðum
sagt mikið listaverk og geysi-
fróðleg. Minnist ég ekki að hafa
séð neina mynd um svipað efni,
er sé henni sambærileg um feg-
urð og snjöll vinnubrögð. Ættu
sem flestir að sjá þessa mynd.
BÆJARBÍÓ: Óður Leningrad.
ÞETTA er rússnesk mynd um
vörn Leningrad árið 1942, en
nafnið hefur myndin hlotið eftir
7. sinfóníu D. Shostakovichs, er
hann samdi til lofs hetjulegri
vörn Leningradbúa. Eru kaflar
úr þessu tónverki leiknir í mynd-
inni. Annars fjallar myndin að
mestu um styrjaldarógnirnar sem
sífellt þjá Leningradbúa, skort-
inn og neyðina sem þar í borg rík
ir og hetjuleg viðbrögð íbúanna á
hverju sem gengur. — Mynd
þessi höfðar mjög til þjóðernis-
kenndar Rússa og er gerð til þess
að minnast að verðleikum þraut-
seigju og æðruleysi Leningrads-
búa meðan stórskotahríð Þjóð-
verja lagði borgina í rúst. Sögu-
þráður myndarinnar er enginn,
en hún lýsir hörmungarástandinu
í borginni af mikilli raunsæi,
enda munu mörg atriði myndar-
innar vera tekin af raunveru-
legum atburðum og felld inn í
myndina.
Mynd þessi er mjög athyglis-
verð og vel tekin, en þó finnst
mér hún ekki taka fram öðrum
myndum af svipuðu tagi, sem
hér hafa verið sýndar.
KEFLAVlK, 25. marz: — A bæj-
arstjórnarfundi í Keflavík 22.
marz, var fjárhagsáætlun Kefla-
víkurbæjar fyrir árið 1960, end-
anlega afgreidd og samþykkt.
Niðurstöðutölur á fjárhags-
áætlun eru að þessu sinni
14.360.000.00 krónur.
Helztu tekjuliðir fjárhagsáætl-
unar eru:
Fasteignaskattur Kr. 700.000
Útsvör — 11.900.000
Hluti af söluskatti — 1.470.000
Aðrar tekjur — 290.000
Helzsu gjaldaliðir eru þessir:
Til verklegra framkv. 4.785.000
Lýðtryggingar og lýð-
hjálp 2.243.000
Menntamál 1.427.000
Heilbrigðismál og
Frá aðalíundi F.LS.
AÐALFUNDUR Félags íslenzkra
símamanna var haldinn dagana
28. janúar og 17. marz sl.
Milli fundanna fór fram kosn-
ing félagsstjórnar og annarra
trúnaðarmanna.
Framkvæmdastjórn félagsins
skipa nú:
Andrés G. Þormar formaður,
Agnar Stefánsson varaformaður,
Ytirlýsíncf frá
Tonskálda-
/ >
félagi Islands
STJÓRN og félagsmenn
Tónskáldafél. íslands leyfa
sér, vegna blaðaskrifa und-
anfarið og til að útiloka
misskilning, að lýsa yfir
því, að þeir hafi kjörið dr.
h. c. Pál ísólfsson sem heið-
ursforseta félagsins ein-
göngu sökum verðleika
hans sem eins fyrsta og
elzta sérmenntaða tónlist-
armanns þjóðarinnar og
hafi talið slíkt bæði honum
og félaginu til viðeigandi
sóma, án þess að nokkur
annar tilgangur hafi af
hálfu félagsins verið tengd-
ur útnefningunni, enda
harmar undirritaður for-
maður, að orð hans hafa
verið misskilin á þann veg.
Reykjavík, 29. marz 1960
þrifnaður 1.120.000
Skipulag, eldvarnir og
gatnalýsing 1.255.000
Löggæzla 700.000
Framfærsla 910.000
Afborganir lána 690.000
Stjórn kaupst., vextir
og önnur útgjöld 1.230.000
Útsvör hækka um 200 þúsund
frá árinu áður og stafar það af
fjölgun gjaldenda og betri tekj-
um en árið áður.
Eggert Jónsson, bæjarstjóri,
gat þess við afgreiðslu fjárhags-
áætlunar, að unnt kynni að reyn-
ast að lækka útsvarsstigann frá
því sem var. Áætlaður hluti af
söluskatti verkar einnig til lækk-
unar á útsvörum. — hsj.
Sæmundur Símonarson gjald-
keri, Vilhjálmur Vilhjálmsson
ritari.
Fulltrúi félagsins í starfs-
mannaráð Landssímans var kos-
inn Sæmundur Símonarson, en
formaður félagsins er sjálfkjör-
inn.
í stjórn Lánasjóðs símamanna
voru kjörnir Jón Kárason og
Marinó Jónsson.
Félag íslenzkra símamanna
átti 45 ára afmæli 27. febr. sL
e. n.
Jón Leifs.
Fjárhagsáœtlun Kefla
víkur samþykkt
Símamenn stolna vinnudeilusjóð
skrifar úr
daglega lífínu
D
* Alltaf samur og jafn
í báðum leikhúsunum í
Reykjavík ganga nú leikrit,
6em sýnd eru í þeim tilgangi
að skemmta áhorfendum eina
kvöldstund og láta þá hlæja
dátt. Hér á ég við „Gestur til
miðdegisverðar" í Iðnó og
„Hjónaspil“ í Þjóðleikhúsinu.
(Auk Delerium bubonis, sem
alltaf gengur). Ég er nýlega
búinn að sjá bæði þessi leik-
rit og skemmti mér ágætlega.
Það er nú orðið marg reynt
mál, að Brynjólfur Jóhannes-
son getur alltaf komið manni
til að hlæja dátt eða fá kökk
1 hálsinn, hvort sem við á í
það og það skiptið, og í „Gest-
ur til miðdegisverðar“ er hann
sannarlega í essinu sínu. —
Margir hinna leikaranna eru
líka bráðskemmtilegir, en
Brynjólfur er miðpunkturinn
á sviðinu. E. t. v. missa banda
rísk gamanyrði og orðaleikir
eitthvað við að vera þýdd yfir
á annað mál, einkum kannski
af því það var upphaflega
ekki gert af þaulæfðum þýð-
endum, en tilsvörin eru samt
enn nægilega fyndin til þessað
það er dauður maður, sem
ekki getur hlegið.
í hléinu var ég að hugsa um
það, hve léttur og dásamlega
upplagður hann Brynjólfur er
alltaf á sviðinu. Þó hann
stundi sín störf í bankanum
allan daginn, hafi stór hlut-
verk í nær hverju leikriti og
þurfi svo auðvitað að æfa á
milli, virðist hann aldrei slaka
á. Að vísu fær hann að sitja
í hjólastól næstum allt kvöld-
ið í Gestur til miðdegisverð-
ar, en hann notar bara radd-
böndin og handleggina þeim
mun meira og í Delerium Bu-
bonis er hann á þeytingi um
sviðið allt kvöldið. Og nú bæt-
ist Beðið eftir Godot við.
Ég skemmti mér sem sagt
konunglega á sýningunni í
Iðnó á sunnudagskvöldið.
• í léttum tón
Hjónaspilið í Þjóðleikhúsinu
er líka leikrit í léttum tón,
og ætlað til að skemmta leik
húsgestum. Það gerist á öðr-
um tíma og er reyndar með
allt öðrum blæ en hitt, og því
ekki sambærilegt að öðru
leyti en þvi, að hægt er að
hlæja að báðum.
Skólastelpurnar fimm, sem
sátu fyrir aftan mig er ég sá
það, hlógu sig alveg máttlaus-
ar. Þeir eru líka bráðfyndnir
hann Bessi Bjarnason og hann
Rúrik Haraldsson, einkum i
heimsókninni í hattabúðinni í
borginni, svo eitthvað sé
nefnt. Sem sagt, léttur og
skemmtilegur leikur, og þeim
þurfum við líka að eiga kost
á, þegar sá gállinn er á okk-
ur, að við viljum létta okk-
ur upp og hlæja.
0 Leikrit, sem
fengur er í
Leikrit Samuels Beckets
„Beðið eftir Godot“, sem
frumsýnt var á þriðjudags-
kvöldið, hefi ég ekki séð, en
það hefur hvarvetna þótt
mikill fengur að fá það á
sýningarskrár leikhúsanna. —
Mér skilst að erfitt sé að skýr-
greina hvað það er, sem gerir
þetta svona merkilegt stykki
og hrífur áhorfendur. Haft er
eftir höfundinum sjálfum, er
hann var spurður hver væri
eiginlega Godot, að ef hann
hefði vitað það, þó hefði hann
sagt það skýrt og skorinorL
Fólk, sem séð hefur leikinn
á erlendu leiksviði sagði:
— Okkur þótti ekkert gaman
að honum, lá jafnvel við að
ganga út. En næstu daga á
eftir vorum við stöðugt að
hugsa um hann, og eftir því,
sem dagámir liðu, þeim mun
meira fannst okkur varið í
hann.
Það verður gaman að «já
þetta leikrit hér.
Félagið hefur gefið út blað,
Símablaðið, frá byrjun. Félags-
menn eru hátt á sjötta hundrað.
Hrein eign félagsins var í lok
síðasta árs kr. 927,059,23. Starf-
semi félagsins hefur verið marg-
þætt undanfarið. Það starfrækir
þrjá sumarbústaði, öflugan lána-
sjóð, styrktarsjóð og pöntunarfé-
lag; einnig byggingarsamvinnu-
félag, sem byggt hefur um 140
íbúðir. Þá rekur félagið mötu-
neyti í Landssímahúsinu í Rvík.
Á aðalfundinum, sem var hinn
fjölmennasti í sögu félagsins, var
samþykkt að stofna sjóð til
styrktar félagsmönnum í vinnu-
deilum. En samtök opinberra
starfsmanna, vinna nú að því að
fá úr gildi numin lög, um bann
við verkfalli opinberra starfs-
manna.
Þá voru samþykkt á fundinum
öflug mótmæli til stjórnar Líf-
eyrissjóðs starfmanna ríkisins,
gegn vaxtahækkun þeirri á lán-
um til sjóðsfélaga, sem sjóðs-
stjórnin hefur nýlega ákveðið.