Morgunblaðið - 10.05.1960, Blaðsíða 12

12
MORCVNTIT. AÐIÐ
Þriðjudagur 10. mai 1960

Utg.: H.f Arvakur Reykjavík
S'ramkvæmdastjóri: Sigíús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson Cábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Asknftargjald kr. 45.00 á mánuði ínnanlands.
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
SAMKOMULAG
UM FISKVERÐ
Ú FYRIR helgina náðist
loks samkomulag milli
útvegsmanna og vinnslu-
stöðva um fiskverð á vertíð
þeirri, sem er að Ijúka. Deila
þessi var hin hvimleiðasta.
Útgerðarmenn tilkynntu, að
þeir mundu ekki selja fisk
undir ákveðnu verði, en
vinnslustöðvarnar auglýstu
hins vegar annað verð miklu
lægra. Varð þetta til þess að
fram að þessu hefur ríkt full-
komin óvissa um það, hvert
hið endanlega verð yrði.
Meðal hagsmunasamtaka
útvegsins heyrðust um það
raddir, að ríkisstjórninni
bæri að skerast í leikinn og
leysa þetta mál. Þeim óskum
var eindregið hafnað af hálfu
stjórnarinnar, enda hefði það
verið í ósamræmi við stjórn-
arstefnuna, ef ríkisvaldið
hefði gerzt aðili að deilunni.
Það eru fullkomin öfug-
mæli, að uppbótakerfið hafi
verið innleitt að nýju við
lausn þessarar deilu, eins og
stjórnarandstæðingar vilja
halda fram. Lækkun útflutn-
ingsskattsins að hundraðs-
tölu breytir engu um það, að
útgerðin og útflytjendur
verða látnir greiða allt það,
sem efnahagsráðstafanirnar
gerðu ráð fyrir. Eina breyt-
ingin ex sú, að það tekur
lengri tíma að greiða upp
skuldahalann frá vinstri
stjórnar tímanum, heldur en
áður var gert ráð fyrir.
Efnahagssérfræðingar rík-
isstjórnarinnar töldu, að það
mundi verða heppilegast fyr-
ir útveginn að losna sem fyrst
við þessar greiðslur og því
væri eðlilegt að útflutnings-
skatturinn yrði 5%. Ef svo
hefði verið, mundi greiðslum
skulda útflutningssjóðs hafa
verið lokið á þessu ári. Fyrir-
svarsmenn sjávarútvegsins
töldu hins vegar heppilegra
að ljúka þessum greiðslum á
nokkuð lengri tíma. Á það
gat ríkisstjórnin fallizt, því
að það breytir í sjálfu sér
engu um stjórnarstefnuna.
Útflytjendur eru orðnir
uppbótum vanir og þess
vegna má ef til vill segja, að
ekki hafi komið á óvart, að
þeir gerðu enn tilraun til að
fá borið uppi tjón, sem þeir
hafa orðið fyrir vegna lækk-
aðs verðs á fiskimjöli. Slíkum
óskum varð hins vegar að
neita mjög eindregið, því að
annars hefði uppbótarstefnan
hafið innreið sína á ný.
Auk þess verður ^einhvers
staðar að taka féð til styrkj-
anna. Og nú háttar þann-
ig til að byrðunum af við-
reisninni hefur verið skipt
niður á borgarana eins rétt-
látlega og hægt var og er því
vandséð, hverjir ættu að
borga nýjar uppbætur til út-
flutningsins. Mun varla vera
hægt að benda á, að ákveðn-
ar stéttir búi við svo rúman
hag að þær geti tekið á sig
slíkar byrðar.
Þó að menn fagni því að
aðilar að þessari hvimleiðu
deilu hafa nú leyst hana- sín
á milli, þá vakna spurningar
um það, hvort heppilegt sé
að fast verð sé á ferskfiski.
I útvarpsumræðum um þessi
mál á sunnudaginn kom það
fram, að vöruvöndun fisk-
afurða hér á landi mundi
ekki vera eins góð og sums
staðar erlendis eða a. m. k.
ekki fleygja jafnört fram og
hjá ýmsum keppinautum
okkar. Bentu menn á, að
heppilegt mundi vera að all-
mikill verðmunur væri á
góðum fiski og þeim, sem
lakari er.
Er ekki vafi á því að upp-
bótakerfið hefur dregið úr
vöruvöndun, því að menn
fengu greiddar sömu upp-
bætur, hvort sem varan var
góð eða slæm, en auk þess
stuðluðu uppbæturnar bein-
línis að því að sá fiskur væri
veiddur, sem minna gaf þjóð-
arbúinu, því að uppbæturnar
voru tíðum hærri fyrir þann |
fisk, sem seldist á lægsta,
verði erlendis.
Vera má, að strangt fersk-'
fiskmat geti bætt vöruvönd-
unina, en líklegt er þó, að
áhrifamest mundi það vera
að greiða verulega mishátt
verð eftir gæðum fisksiijs.
Umræðurnar, sem að undan-
förnu hafa staðið um þessi I
mikilvægu mál, munu vafa-1
laust verða til þess, að þau
verði í heild tekin til gagn-
gerðar endurskoðunar. Er t
eðlilegt að útvegsmenn og
fulltrúar vinnslustöðvanna
leysi mál þetta sín á milli, því .
að nú fá þeir ekki lengur j
greitt annað verð en það, sem
útflutningurinn skilar. Þess ^
vegna er það lífshagsmuna-,
mál þeirra að halda góðum'
mörkuðum og vinna nýja. *
Þarf því ekki að óttast að
þeir munu ekki leggja sig
alla fram um aukna vöru-l
vöndun og öflun markaða. *

m
mmmm
--——---------------«■
Nýtt, brezkt dagblað
Góðra vina
fundur
„slær
í gegn"
U M sl. mánaðamót hóf
nýtt dagblað göngu sína í
Lundúnum — og er það í
fyrsta skipti um margra ára
skeið, að slíkt gerist. Blaðið
heitir „The New Daily“, og
ritstjóri þess er Edward Mar-
tell, sem einnig er ritstjóri
blaðsins „The Recorder“. —
Nýja dagblaðið skal m. a.
vera málgagn þess félags-
skapar, sem nefnist „Banda-
lagið til varnar friðinum“, en
meðlimatala hans er um 60
þúsund. Martell tekur fram,
að 95% þeirra séu íhaldssam-
ir í stjórnmálum — sennilega
til þess að setja undir þann
leka, að félaginu verði ruglað
saman við heimsfriðarhreyf-
ingu kommúnista.
★ 80—100 þús. eintök
Það er óhætt að fullyrða, að
blaðið hafi „slegið í gegn“, eins
og sagt er á slæmu máli, á þess-
um fáu dögum, sem það hefir
komið út. Ritstjórinn hafði lát-
ið svo um mælt að blaðið ætti
að geta borið sig, ef hægt væri
að selja það í 50 þúsundum ein-
tökum á dag. Fyrstu vikuna voru
prentuð 80—100 þúsund eintök
daglega — en það fullnægðí
hvergi nærri eftirspurninni.
EINS og kunnugt er stendur
nú yfir í Lundúnum fundur
forsætisráðherra brezku sam
veldislandanna. í þeim hópi
er Nehrú, forsætisráðherra
Indlands, — og notaði hann
tækifærið á dögunum til
þess að heimsækja gamlan
vin sinn, Aneurin Bevan,
annan aðalforingja Verka-
mannaflokksins brezka, og
konu hans, Jennie Lee. —
Hinn umdeildi verkamanna-
foringi, sem fyrir nokkru
var skorinn upp við innvort
is-meini og var svo þungt
haldinn um tíma, að honum
var vart hugað líf, hefir nú
náð sér að mestu. Enn er
hann þó harla grár og gugg
inni eftir veikindin og liefir
hríðhorazt svo, að vinir hans
segjast varla þekkja hann
fyrir sama mann og áður. —
Á myndinni cru, talið frá
vinstri: Frú Lakshmi
Pandit, systir Nehrús ,sem
er sendiherra Indlands í
Bretlandi, Bevan, Nehrú og
frú Bevan.
„Sourga nafn 1
E0KA“, segir
Grivas
NIKÓSÍU, 6. maí. (Reuter)
— Antonis Pharmacides,
hinn sjötugi ritstjóri blaðs-
ins Ethniki, sem numinn var
á brott fyrir 11 dögum,
fannst í dag í helli nokkr-
um, bundinn og keflaður —
en í gærkvöldi skýrði ónafn
greindur maður lögreglunni
frá dvalarstað hans. — Rit-
stjórinn var illa haldinn, en
ómeiddur. Kvaðst hann hafa
verið bundinn á höndum og
með bundið fyrir augun all-
an tímann og vissi því ekk-
ert hverjir hefðu rænt sér
annað en það, að þeir hefðu
talað grisku.
Grivas ofurst fordæmdi
mjög þá menn, sem námu
ritstjórann á brott, í grein,
sem birtist í Ethniki í dag
— en það kom nú út fyrsta
skipti í 10 daga. Sagði hann,
að þeir, sem þættust halda
áfram starfi EOKA-hreyfing
arinnar með slíku framferði,
„saurguðu hið góða nafn
hreyfingarinnar.
★ Hefðu getað selt 5 millj.
— Það eru engar ýkjur, segir
ritstjórinn, að fyrsta blaðið, sem
út kom á mánudaginn 2. mai,
hefði selzt í 5 milljónum eintaka
— ef við aðeins hefðu geiað prent
að svo stórt upplag. En alla þessa
daga hefir reynzt ógerningur að
fullnægja eftirspurninni, vegna
takmarkaðrar afkastagetu prent-
smiðju okkar. Oft höfum við ekki
getað afgreitt til blaðasalanna
nema 5% af pöntunum þeirra á
btaðinu.
★ Gegn „verkfallsharðstjóm“
Eitt af höfuðmarkmiðum félags
skapar þess, sem að nýja blaðinu
stendur, og fyrr var getið, er að
berjast gegn veldi hvers konar
starfsgreinafélaga og „verkfalls-
harðstjórninni“, eins og segir í
stefnuskránni. — Og félagið hefir
ekki látið sitja við orðin tóm,
því að í síðasta strætisvagna verk
falii í Lundúnum, keypti það 80
farþegavagna til þess að annast
fólksflutninga um borgina. Og
fleira hefir það gert til þess að
leggja áherzlu á baráttumál sín.
★ 12 þús. stuðningsmenn
„The New Daily“ upplýsti við
útkomuna, að það hefði tryggt
sér 12 þúsund fjársterka stuðn-
ingsmenn, sem hefðu lofað að sjá
til þess, að blaðið gæti icomið út
í þrjú ár, á hverju sem ylti. Eins
og fyrr segir á blaðið að bera sig
með 50 þús. eintaka sölu á dag
— og eru þá styrktarmennirnir
lausir allra mála. Eftir fyrstu við
tökunum að dæma, þarf hið
nýja blað sannarlega ekki á nein
um fjárstyrk að halda — miklu
fremur virðist, sem útgefendur
muni raka saman fé á „íyrirtæk-
inu“.
★
Hið virta blað „The Econom-
ist“, fagnaði útkomu nyja dag-
blaðsins, og lét svo um mælt að
ef þessi tilraun heppnaðist, svo
sem allt benti til, þá væri það
sigur fyrir marga þá, sem væru
5 minnihlutaaðstöðu í þjóðfélag-
inu — og sigur í baráttunni gegn
ofurveldi félagssamtaka launþega
og atvinnuveitenda, sem sannar-
lega þyrfti að draga úr.
MOSKVU,. 6/5. — Gromyko sagði á
fundi Æðsta ráðsins i dag, að ekki
mætti túlka stefnu Sovétríkjanna I
Þýzkalandsmálunum sem neina hótun
eða úrslitakosti. Hins vegar kvað hann
ástæðu til að minna- suma vestræna
„spraðibassa" á það, að landamæri A-
Þýzkalands væru vel varin. Þar væri
allur herstyrkur Sovétríkjanna og
Varsjárbandalagsins fyrir tU varnar,
ef nauðsyn kreíði.