Morgunblaðið - 26.05.1960, Page 3

Fimmtudagur 26. maí 1960
MORfíVNMAÐlÐ
3
Ljósm. Mbl. Ól. K.M. tók þess- settar, en Ólafur stóð hreyf- taks. T.v. Caribou í flugtaks- saman., að þær sýna hina raun-
ar myndir á Sandskeiði í gær. ingarlaus þær 6 sekúndur, stöðu og t. h. komin á Ioft. verulegu vegalengd, sem flug
Þetta eru tvær myndir, sam- sem Caribou þurfti til flug- Myndirnar eru þannig settar vélin þurfti til flugtaks.
Caribou settist eins og fugl
MENN voru furðu lostnir
að sjá hve skjótt Caribou-
flugvélin hóf sig til flugs.
Hún notaði aðeins 25—30
metra atrennu og hækkaði
flugið nijög ört. Að vísu
var flugvélin mjög létt og
mótvindur var all-mikill.
Engu að síður voru menn
undrandi yfir þessum flug-
eiginleikum.
Cariboú-vélin kom hingað
frá Englandi. Hún hefur verið
á sjö mánaða sýningarferða-
lagi, farið alla leið til Astral-
íu, og ísland er 39. og síðosta
landið, sem hún heimsækir.
Caribou stærst
De Havilland flugvélaverk-
smiðjurnar í Kanada hafa alit
frá stríðslokum gert tilraunir
með smíði flugvéla, sem þúrfa
mjög stuttar flugbrautir.
Fyrsta vélin var Beaver, eins-
hreyfils og vegur á þriðja
tonn. Næst var Otter, líka eins
hreyfils en töluvert ■ stærri.
Tekur hún 11 farþega og það
eru einmitt flugvélar af þeirri
gerð, sem í vor hófu innan-
landsflug í Grænlandi.
Þriðja í röðinm er Caribou,
sem er stærst, vegur fullhlað
in um 13 tonn og getur flutt
30 farþega. Caribou er tveggja
hreyfla og eru þeir hinir sömu
og notaðiræru á Skymaster.
Þægileg til vöruflutninga
Svo virðist sem Kanada-
mönnum hafi tekizt vel til
við smíði þessarar vélar. Að-
aláherzlan hefur verið lögð á
að vélin gæti athafnað sig á
ófullkomnum og stuttum flug
brautum og þegar forystu-
mönnum flugmála og frétta-
mönnum var boðið í stutta
flugferð upp á Sandskeiði í
gær komu þessir eiginleikar
berlega í ljós.
En það væri synd að segja,
að Caribou sé falleg flugvél.
Hú,n er í meira lagi kubbsleg,
22 metra löng og vænghaf lið
lega 29 metrar. Stélið er hátt
skagar 9,70 metra upp i loftið.
En það hefur líka stóran kost
í för með sér, því hægt er að
opna farþegarýmið að aftan
jafnvel svo að inn má aka
litlum bílum og er það að von
um stór kostur þegar Caribou
er notuð til vöruflutninga.
780 m. svo að fyllsta öryggis
sé gætt
í logni nægja Caribou 165
metrar til flugtaks sé hún ful-
hláðin. En þessir eiginleikar
eru aðeins notaðir til hins ýtr-
asta þar sem aðstæður leyfa
ekki annað. Undir venjulegum
krintoimstap^um er reiknpð

Caribou í lendingu. Hún kemur hátt í lofti að vellinum, en steyptir sér svo niður, „eins og
steypiflugvél“, sagði einhver.
með að flugvélin þurfi full-
hlaðin 287 metra til flugtaks
en 479 metra langa braut til
þess að geta „klifrað" yfir
hindranir allt að 15 m., sem
víða eru í nánd við flugvelli.
Flugumferðaeftirlit Banda-
ríkjanna hefur þó sett þessari
vél þær reglur, að hún þurfi
780 m. langa flugbraut til þess
að komast yfir hindranir af
fyrrgréindri hæð í nágrenni
flugbrautar. Þá er gert ráð
fyrir að annar hreyfill flug-
vélarinnar geti bilað í flug-
taki, þegar vélin er komin á
það mikla ferð að ekki er
hægt að hætta við flugtakið.
Þá er að sjálfsögðu miðað við
að vindur sé enginn og flug-
vélin fullhlaðin.
Caribou og DC-3
Reglur Flugumferðareftir-
lits Bandaríkjanha eru lagðar
til grundvallar víðast hvar á
Vesturlöndum. — Samkvæmt
þessu er ljóst, að Caribou er
ekki alltaf jafnfljót til flugs
og hún var á Sandskeiðinu í
gær.
Ef miðað er við DC-3, sem
við höfum hér á innanlands-
leiðum, þyrfti Caribou 780 m
flugbraut í farþegaflugi til
Egilsstaða, sem er lengsta
flugleið hérlendis. — Yrði
hleðsla Caribou um 2 550 kg.
á þessari leið, en DC-3 tæki
2,400 kg. og þyrfti 1,020 m
laga flugbraut til að ströng-
ustu öryggiskröfum væri full-
r>æpt. \ leiðinni Reykjavik-
Vestmannaeyjar væri hleðsla
DC-3 hin sama, en Caribou
gæti tekið 2,740 kg. Caribou
þyrfti sömu flugbrautarlengd
í Eyjum, 780 m, en DC-3 950
metra.
Öflugir lofthemlar
Venjulegur flughraði DC-3
er um 145 mílur á klst., en
mesti- hraði Caribou við sjáv-
armál er 170 mílur, 182 mílur
í 7,500 feta hæð. En eiginleik-
ar kanadísku vélarinnar eru
slíkir, að hún getur flogið með
allt að 62 mílna hraða full-
hlaðin og án þeás að „tapa“
hæð. Á þessurn hraða kémur
hún til lendingar og vegna
mótvindsins á Sandskeiðinu í
gær hafði hún mun minni
ferð, enda hafði hún vart
runnið tvær lengdir sínar,
þegar hún stöðvaðist.
Það eru hinir geysimiklu
lofthemlar, sem fyrst og
fremst liggja hér til grund-
vallar. Ná þeir alveg út á
vængenda og eru notaðir bæði
við flugtak og lendingu, svo
sem á öðrum flugvélum.
„Með litla fingri“
Um 35 flugvélar þessarar
gerðar eru seldar eða pantað-
ar hjá verksmiðjunum, en
búizt er við mikilli söluaukn-
ingu í kjölfar þessarar sýn-
ingarferðar víða um lönd. —
Kostar hver vél um 600,000
dollara, en það mun vera
svipað gangverði á notuðum
T^G-fib flugvéh’m. Ganvverð
á notuðum DC-3 vélum er
hins vegar allt niður í 30,000
dollara.
Nokkrir íslenzkir flugmenn
fengu tækifæri til að hand-
leika stjórnvöl Caribou og
létu vel af. Sögðu þeir, að
hægt væri að stjórna henni
„með litla fingri“. .
Örn Ó. Johnson, fram-
kvæmdastjóri Flugfélags Ís-
lands, var einn þeirra, sem
fór í fyrstu ferðina upp á
Sandskeið. Síðar sagði Örn í
viðtali við Mbl.
—Ég verð að segja eins og
er. Við erum ekki að hugleiða
neitt sérstaklega að kaupa
þessa vél frekar en einhverja
aðra. Við fylgjumst vandlega
með öllu, sem kemur á mark-
aðinn af þessu tagi. En við
vildum gjarnan að meiri
reynsla kæmi á Caribou áður
en við færum að velta henni
fyrir okkur frekar. Það hefur
vérið svo, að ýmsir gallar hafa
komið fram á nýjum flugvél-
um tog endurbæturnar taka
nokkur ár. Ég segi þetta ekki
vegna þess að ég telji, að ein-
hverjir smiðagallar komi fram
á Caribou. Hún sýndi ótvírætt
að hún hefur góða flugeigin-
leika. En við höfum bara ekki
efni á að hætta á neitt.
h.j.h.
Tíminn og All Khan!
Tíminn birtir í gær forystu-
grein, þar sem blandað er saman
andláti Ali Khans, skömmum um
Alþýðuflokkinn og Sjálfstæðis-
flokkinn, ásamt harðri ádeilu á
fyrirhugað viðskipta- og fram-
kvæmdafrelsi í landinu. Allar eru
þessar hugleiðingar Tímans hin-
ar spaugilegustu. Télmr Morgun-
blaðið rétt að gefa Iesendum sín-
um kost á að sjá hluta af þessari
hugarsmíð. í ofrystugrein Tím-
ans var m.a. komizt að orði á
þessa leið:
„Ihaldið hefur átt því láni að
fagna undanfarna 3 áratugi að
geta auglýst frelsisást sína í blóra
við aðra. Það hefur aldrei orðið
fyrir því slysi að komast í hrein-
an meirihluta og verða þannig að
standa við „stefnu“ sína. Því ér
Ijóst að þetta er mikið happ fyrir
það og því er fögnuður Jóhanns
Hafsteins yfir liðveizlu Alþýðu-
flokksins nú, ekkj út i bláinn.
Sagt er að sumir menn gangi svo
mjög í augum kvenna, að þær
geti ekki ósnortnar á þá litið. '
Einn þessara kvennaljóma var
Ali Khan. Lotning ihaldsins fyr-
ir þvi sem það kallar „frelsi"
minnir mjög á þessa tilbeiðslu“,
Hótanir kommúnista
Þjóðviljinn gerir því í gær
skóna í forystugrein sinni, að nú-
verandi ríkisstjórn vinnj mark-
visst að því að eyðileggja mark-
aði okkar í löndunum austan járn
tjalds. Lýfour kommúnistablaðið
forystugrein sinni með þessum
orðum:
„Hvað missir þessara markaða,
fyrir handvömm og pólitískt of-
stæki í Sjálfstæðisflokknum og
Alþýðuflokknum þýddi fyrir ís-
lenzku þjóðina, er flestum ljóst,
sem um þessi mál hugsa. Og fólk-
ið veit líka hvers sökin er, ef til
þess kemur".
Ekki verður betur séð en að
kommúnistar séu þarna með bein
ar hótanir um það, að íslending-
ar munu sviptir mörkuðum sín-
, > fyrrgreindum löndum,
vegna þess að stjórnendum þess-
ara landa kunni ekki að líka við
stjórnarstefnu núverandi ríkis-
stjórnar á íslandi.
Sannfæring í kaupbæti
Því fer auðvitað víðs fjarri að
núverandi ríkisstjórn hafi nokkur
áform haft uppi um það að hindra
viðskipti okkar við Austur-Evr-
ópulöndin. Þvert á móti hefur
því verið lýst yfir af hálfu ríkis-
stjórnarinnar, að brýna nauðsyn
beri til þess að við höldum öll-
um þeim mörkuðum, sem við höf
um haft undanfarin ár, og öflum
okkur nýrra. En hótanir komm-
únistablaðsins um að við munum
verða sviptir mörkuðUnum í Aust
ur-Evrópulöndunum, sýnir hvað
inni fyrir býr hjá þessum herrum.
Þeir vilja láta pólitiska sannfær-
ingu íslendinga fylgja fiskinum,
sem við seljum til Austur-Evr-
ópuríkjanna. Það er kjarni máls-
Slæmur fyrirboði
Eftirfarandi saga er sögð hafa
gerzt í kauptúni norður í landi
um síðustu helgi:
Vígsla stóð yfir á nýju kaupfé-
lagshúsi í kauptúninu. Margt stór
menni var komið til hátíðarhald-
anna, m.a. frá höfuðstöðvum Sam
bands íslenzkra samvinnufélaga
og Olíufélaginu h.f. í Reykjavik.
Tveir fánar voru dregnir við hún
á húsum kaupfélagsins, íslenzki
fáninn og alþjóða samvinnufán-
inn. En þá gerðist það óhapp að
samvinnufáninn slitnaði niður.
Voru gerðar ítrekaðar tilraunir
til þess að koma honum á stöng
að nýju en mistókust allar. Þótti
þetta slæmur fyrirboði og sló
/óhug á veizlugesti!!