Morgunblaðið - 08.06.1960, Blaðsíða 6

6
MORCVTSBL ÁÐIÐ
Miðvik'udagur 8. júní 1960
Kjarval í Osló
Tékkneski söng- og leikflokkurinn við komuna til Reykjavíkur ásamt þjóðleikhússtjóra.
Lisfahátíðin hófst
á laugardaginn
Songvurunum og hljómsveit ágœta vel tekið
LISTAHÁTÍÐ Þjóðleikhússins, sem haldin er í tilefni 10 ára af-
mælis þess, hófst sl. laugardag kl. 4 síðdegis. Var þá frumsýnd
óperan „Selda brúðurinn" eftir Smetana. Áður en sýningin hófst
voru leiknir þjóðsöngvar Islendinga og Tékka. Þá fluttu þjóðleik-
hússtjóri of formaður þjóðleikhúsráðs ávörp.
Söngvurum og hljómsveit var fagnað með langvarandi lófa-
taki. Forsetahjónin voru meðal gesta á frumsýningunni, sem vai
hin hátíðlcgasta.
í ávarpi sínu komst Guðlaugur Rósinkranz, þjóðleikhússtjóri,
meðal annars að orði á þessa leið:
----------------------•
KUNSTNERNES Hus í Ósló
sem er listamannahús málaranna
þar, bauð í nóv. sl. Jóhannesi
Kjarval að halda hjá þeim sýn-
ingu á verkum sínum, og fá til af-
nota annan aðalsal byggingarinn-
ar, um 75 metra veggpláss.
Fyrir áeggjan menntamálaráð-
herra, Gylfa Þ. Gíslasonar og
norska sendiherrans hér, Bjarne
Börde, tók Kjarval boðinu og
þáði einnig að koma sjálfur.
Sýningin var opnuð 2. júní að
viðstöddum miklu fjölmenni, þar
á meðal margir af kunnustu mál-
urum Noregs. Kjarval hafði leyft
að tvær landslagsmyndir yrðu til
sölu, hvorttveggja hraunmyndir
úr Bessastaðahrauni. Keypti
listaverkanefnd Listasafns ríkis-
ins aðra fyrir 4000 norskar krón-
ur en hina keypti heimskunnur
norskur listaverkasafnari og auð-
kýfingur, Jaere fyrir 5000 n. kr.
A sýningunni voru nær ein-
vörðungu listaverk, er Kjarval
átti sjálfur, allt tæplega 60 mynd-
ir, langflestar gamlar, portrettar,
fantasíur og nokkrar nýjar lands-
lagsmyndir.
Sýningin vakti geysiathygli og
ÞORSTEINN Kristján Þórðarson
hét hann fullu nafni og fæddist í
Reykjavík h. 18. marz 1917. For-
eldrar hans voru Þórður A. Þor-
steinsson, skipstjóri, Snæfelling-
ur að ætt, og kona hans Gest-
heiður Árnadóítir eldra, Árna-
sonar, dómkirkjuvarðar i Reykja
vík. Þórður var síðast starfandi á
varðskipum ríkisins, en missti
heilsuna og lézt árið 1932. fertug-
ur að aldri.
Þorsteinn Þórðarson mun
snemma hafa farið að stunda sjó,
og fiskimannaprófi hinu minna
lauk hann í Vestmannaeyjum ár-
ið 1943. Haustið 1944 settist hann
í stýrimannaskólann og lauk hinu
meira fiskimannaprófi vorið
1945 og farmannaprófi árið eftir,
öllum þessum prófum með ágætis
einkunn, enda var hann með
beztu námsmönnum, sem í skól-
ann hafa komið. ,
Snemma árs 1947 andaðist Guð
mundur B. Kristjánsson, elzti
siglingafræðikennari stýrimanna
skólans, og bæði af þeim sökum
og vegna aukinna verkefna
skyldu þá ráðnir tveir nýir sigl-
ingafræðikennarar að skólanum.
hrifningu og þegar hafði birzt
dómur í einu dagblaðanna. Mun
biöðunum verða sendur-útdráttur
úr blaðadómum síðar.
Haraldur Guðmundsson, sendi-
herra er verndari sýningarinnar
og önnur hönd listamannsis með-
an hann dvaldist í Osló. Sat Kjar-
val fjölmennt boð hjá sendiherra
hjónunum þar sem honum gafst
tækifæri til að kynnast mörgum
þjóðkunnum norskum listamönn-
um. Sjálfir héldu listamehnirnir
Kjarval glæsilega veizlu í veit-
ingahúsi sínu Blom, og fluttu
honum margar og uppörvandi
ræður, en sjálfur þakkaði hann
þann heiður og þá vinsemd er
honum var sýnd með boðinu og
móttökum. Sendiherra íslands
þakkaði fyrir hönd þjóðar sinnar
og sendiherra Norðmanna hér,
Bjarne Börde fyrir Noregs hönd.
Sýningin stendur til 26.-júní.
Meðal gesta á sýningunni var
frægasti núlifandi málari á Norð-
urlöndum, Henrik Sörensen, sem
nú er um áttrætt og var hann
studdur af tveim mönnum um
salinn. — R.J.
Annar þeirra varð Þorsteinn
Þórðarson, en hann hafði þá á
hendi stundakennslu við skólann.
Haustið 1947 sigldi hann til fram
haldsnáms í siglingafræði í Dan-
mörku og var ráðinn fastur kenn
ari eftir heimkomuna, árið 1948.
Starfaði hann síðan við skólann
til danðadags hinn 30. f. m., er
hann lézt af hjartabilun, aðeins
43 ára að aldri.
Um kennslu Þorsteins má
segja, að hún lék í höndum hans
eins og annað, er hann tók sér
fyrir hendur á sjó eða landi. Fór
þar saman ást á starfinu, ágætir
hætileikar og alúðleg framkoma,
enoa ávann hann sér velvild og
samúð nemenda sinni og sam-
starfsmanna. Þorsteinn var mjög
fróðieiksfús, las mikið, bæði það,
er kom við starfi hans og annað,
• Hún keypti til
heimilisins
Það gerðist hérna fyrir
nokkrum árum, að íslenzk
kona fór með manni sínum
utan þar sem hann starfaði
við frábæran orðstír bæði sjálf
um sér og landi sínu til sóma.
Og konan hélt sitt heimili
og keypti inn, kjöt, grænmeti,
ávexti og alls konar matvöru,
og meira að segja fatnað á sig
og börnin. Og svo, nokkrum
árum síðar, kemur hún upp
um sjálfa sig í Morgunblaðinu.
Hún játar það blátt áfram að
hún hafi farið í búðir í þeim
var víða heima og mátti teljast
vel menntaður, þótt ekxi væri
hann langskólagenginn. Hann
var og hinn bezti drengur, ör og
hjálpfús, er hann mátti því við
koma.
Hinn 30. maí 1941 giftist Þor-
steinn eftirlifandi konu sinni
Stellu Eyvindsdóttur Þórarins-
sonar, skipstjóra í Vestmannaeyj
um, og eignuðust þau fjórar efni
legar dætur, sem allar eru á lífi.
Ég votta ástvinum hans inni-
lega samúð og bið honum bless-
unar yfir á ókunna landinu.
Friðrik V. Ólafsson.
fjölskyldu smm.
Það er ekki að furða þó
Þjóðviljinn þurfi að eyða
tveimur leiðurum í annað
eins hneyksli. Að hugsa sér að
Fyrsta listahátíðin
„1 dag hefst fyrsta listahátíð
á íslandi. Þessi hátíð er helguð
fjórum listgreinum, leik-, tón-,
söng- og danslist, eins og títt er
um hátíðir af þessu tagi. í fyrst-
unni var ráðgert að listahátíð
þessi yrði á breiðari grundvelli,
þannig að í henni tækju einnig
þátt ^ rithöfundar, myndlistar-
menn og ýrnsir söngkórar, en
þessir aðilar voru ekki reiðubún-
ir til þátttöku. Þess vegna er
Þjóðleikhúsið eitt um þessa
listahátíð og verkefni því ein-
göngu bundin við þær listgrein-
láta sér t. d. detta í hug að
kaupa sápu og þvo af börn-
unum sínum, þar sem „13%
af ítölskum fjölskyldum hefur
ekki efni á að nota sápu til
þvotta“,(hvaðan sem sú talaer
nú komin). Nei, i slíku landi
ætti engin húsmóðir að leyfa
sér að verzla, hvað þá hafa
orð á því að gera góð innkaup.
* Allt fyrir hugsjónina
Þetta er ákaflega fallega
hugsað. En ósköp hljóta þeir
nú að vera svangir stundum,
vesalings kommúnistarnir okk
ar, þegar þeir eru í útlöndum.
Eina bótin að þeir geta búið
sig vel að heiman. Hugsa sér
ir sem eru innan starjsramma
þess.
Listahátíðir, í svipuðu sniði og
sú hátíð sem vér erum að hefja
hér í dag, hafa á síðari árum
verið fjölmargar í flestum helztu
menningarlöndum Evrópu, og
flestar borgir, sem telja sig
nokkru varða listir og menningu,
og einhverja aðstöðu hafa til,
efna öðru hvoru til slíkra hátíða,
og sumar gera það árlega.
Margþættur tilgangur
Hver er þá tilgangur með slík-
um listahátíðum? Hann er marg-
þættur. í fyrsta lagi sá, að gefa
fólki tækifæri tþ þess að njóla
hinnar fullkomnustu listar, sem
kostur er, þar sem afburðalista-
menn, erlendir og innlendir,
koma fram.
Með því að hingað koma til
listflutnings nokkrir ágætir er-
lendir listamenn, fæst saman-
burður við liststúlkun okkar
listamanna, en slíkan samanburð
er gagnlegt að fá, bæði áhorf-
.endum og ekki síður ljstamönn-
unum sjálfum, sem betur gela
þá gert sér grein fyrir hvar þeir
eru á vegi staddir í listþróun
sinni, og hversu hátt má setja
markið sem keppt er að á lista-
brautinni.
Tækifæri til að læra
Með listahátíð eins og þeirri,
Framh. á bls. 19
ef þeir yrðu að leggja það á
sig að ganga eins til fara og
þeir fátækustu í Austur-
Evrópulöndunum. Ég sé í anda
þá Lúðvík Jósepsson, Þor-
vald Þórarinsson, Kristin And
résson, sem nú eru allir að
spóka sig fyrir austan, þar
sem þeir þramma kílómeter
eftir kilómeter glorhungraðir,
því hver getur verið þekktur
fyrir að kaupa sér máltíð eða
strætisvagnamiða, þar sem
stór hópur af fólki hefur varla
í sig og verður að ganga til
að spara „%prinn“ Hvað þá að
láta þetta fólk bjóða sér og
borga fyrir sig. Úr því maður
sem vinnur fyrir kaupi getur
ekki verið þekktur fyrir að
láta konu sína hafa peninga til
að kaupa fyrir til heimilisins
í landi þar sem til eru at-
vinnuleysingjar, eins og Þjóð-
viljinn virðist halda fram,
hvað gera þá vesalings ís-
lenzku kommúnistarnir okk-
ar, sem ekki eru einu sinni í
vinnu. Eða kannski þeir hafi
verið búnir að vinna sér fyrir
uppihaldinu og kræsingunum
áður en þeir lögðu af stað frá
íslandi?
•^ájþei^^ágt_^rir?
Vonandi athuga þessir menn
vel áður en þeir setjast að
borði á hótelunum sínum í
Moskvu, hvort nokkurs staðar
finnst Rússi í allri borginni,
sem ekki getur leyft sér að
ganga þar inn og fá sér mál-
tíð. Ef þeir gera það ekki fá
þeir aldeilis bágt fyrir hjá
Austra í Þjóðviljanum, þegar
þeir koma heim. En það er
svo sem ekki hætta á að þeir
láti sér detta annað eins í hug.
Þorsteinn Kr. Þórðarson
stýrimannaskólakennari