Morgunblaðið - 09.06.1960, Blaðsíða 8

8
MORCVHBT AfílÐ
Fimmtudagur 9. júní 1960
Ælyktanir ársþings iðnrekenda um
hagsmunamá
iðnaöarins
EFTIRFARANDI tillögur voru
m. a. samþykktar á ársþingi iðn-
rekenda, sem haldið var dagana
7.—14. maí 1960.
Endurskoðun vinnulöggjafar.
Ársþingið ítrekar fyrri áskor-
anir á Alþingi að endurskoða nú
þegar lög um stéttarfélög og
vinnudeilur oig leyfir ásþingið
sér að benda á, að núverandi
skipan þessara mála getur reynzt
hættuleg efnahagslífi þjóðarinn-
ar og löggjafarsamkundunni til
vansa.
Sérstaklega álítur þingið nauð
synlegt, að breytt sé ákvæðum
laganna á þann hátt, að vinnu-
stöðvun sé því aðeins heirml,- að
meirihluti atkvðisbærra felags-
manna viðkomandi félags hafi
samþykkt hana með leynilegri
atkvæðagreiðslu.
Rannsóknamái.
Ársþing iðnrekenda 1960 álít-
Ur að drög þau að frumvarpi til
laga um rannsóknir í þágu at-
vinnuveganna mundu, ef atSJög-
um verða, vera til bóta frá nú-
verandi fyrirkomulagi.
Ársþingið vill ítreka samþykkt
sína frá fyrra ári, áð það telur
óheppilegt, að ríkisvaldið taki að
sér alla forsjá um rannsóknir í
þágu iðnað,arins. Tekir það
brýna nauðsyn, að heimilt verði
að rannsóknaráð feli öðrum að-
ilum en rannsóknarstofnunum
ríkisins ákveðin verkefni til úr-
lausnar, innlendum eða erlend-
um, sem til þess hafa sérstaka
aðstöðu.
Ársþingið telur réttmætt, að
fjár til rannsóknarstarfa í þágu
iðnaðarins verði aflað að ein-
hverju leyti hjá iðnaðinum og
jafnframt 'með skattlagningu
hinna ýmsu happdrætta í land
inu á sama hátt og Happdrætti
Háskóla íslands nú greiðir hluta
af hagnaði sínum til rannsóknar-
starfa.
Þá telur ársþingið nauðsyn
legt að meðan ekki hafa verið
samþykkt ný lög um rannsóknir
verði hafizt handa um að koma
á samstarfi milli F.Í.I. og Iðn-
aðardeildar Atvinnudeildar Há-
skólans.
Endurkaup hráefna- og fram
leiðsluvíxla iðnaðarins.
Ársþing iðnrekenda 1960, viR
enn einu sinni skora á ríkisstjórn
ina að hlutast til um, að Seðla-
bankinn endurkaupi hráefna- og
framleiðsluvíxla iðnaðarins.
Átelur þingið harðlega, að rík
isstjórnir þær er verið hafa við
völd síðan tillaga Sveins Guð-
mundssonar um þetta efni var
samþykkt, skuli allar hafa virt
ótvíræðan vilja Alþingis að vett
ugi.
Iðnlánasjóður.
Ársþing iðnrekenda 1960 skór-
ar á iðnaðarmálaráðherra að
hlutast til um, að Iðnlánasjóður
verði efldur svo að hann verði
fær um að gegna hlutverki sínu
sem stofftlánasjóður iðnaðarins.
Til greina kemur í þessu sam-
bandi framlag úr ríkissjóði auk
útvegunar á lánum á innlendum
eða erlendum markaði, sem
næmu ekki minna en 30 m. kr.
til að byrja með.
Erlend lán til iðnaðarins.
Ársþing iðnrekenda 1960 skor-
ar á ríkistjórnina að setja hið
fyrsta almennar reglur um er-
lendar lántökur íðnaðarfyrir-
tækja til lengri tíma en eins árs,
I þannig að iðnaðurinn geti hag-
nýtt sér hagkvæma lánsmögu-
leika erlendis til vélakaupa og
anna'rrar fjárfestingar.
Geymslufé og viðskiptalán.
Ársþing iðnrekenda 1960 krefst
þess, að geymslufé það, sem bank
arnir taka vegna innflutnings á
efnivörum til iðnaðar verði fellt
niður. Þar sem engir vextir' eru
greiddir af geymslufé, en þeir
hafa hækkað um eða yfir 50%,
auka ákvæðin um það stórlega
á fjárhagserfiðleika fyrirtækj-
anna. Auk þess dregur geymslu-
,féð úr því hagræði, sem innlend
'iðnfyrirtæki geta haft af erlend-
um viðskiptalánum til stutts tíma
en eðlilegt er, að slík viðskipta-
lán séu frjáls.
Verðbréfamarkaður.
Ársþingið telur það mjög að-
kallandi nauðsyn að stofnaður
verði frjáls verðbréfamarkaðúr
þar sem hann er þýðingarmikill
grundvöllur heilbrgiðs atvinnu-
lífs.
Vill ársþingið fela stjórn F. í.
I. að leíta samstarfs við Verzl-
unarráð íslands um að hrinda
máli þessu af stað.
Skattamál.
Ársþing iðnrekenda 1960 telur
frumvarp ríkisstjórnarinnar um
breytingar á útsvarsálögunum
spor í rétta átt og væntir þýss,
að það verði lögfest á yfirstand-
andi Alþingi. Þingið fagnar breyt
ingu þeirri, sem gerð hefur verið
á tekjuskattslögunum, en leggur
jafnframt ríka áherzlu- á, að á
næsta Alþingi verði staðið við
marggefin loforð um heildar-
endurskoðun og lagfæringu á
skattgreiðslum atvinnufyrirtækja
sem miði að því að tryggja þeim
möguleika til nauðsynlegrar end-
urnýjunar og aukningar atvinnu
tækjanna til hagsbóta fyrir þjóð-
arheildina.
í þessu sambandi leggur þingið
áherzlu á eftirfarandi:
1. Að ákveðið verði í lögunum
hámark þess hundraðshluta af
skattskyldum tekjum, sem taka
megi af fyrirtækjunum í skatta
og útsvör. Bendir þingið á, að
samanlagðir skattar og útsvör
fyrirtækja í nágrannalöndunum
eru frá 37—50% af tekjum fyrir
tækjanna.
2. Að öll atvinnufyrirtæki,
hvaða rekstrarformi, sem þau
lúta skuli háð sömu reglum um
skatt- og útsvarsálagningu. Gildi
þetta einnig um öll fyrirtæki
ríkis- og bæjarfálaga. Jafnrétti í
skattamálum milli allra fyrir-
tækja hefur .þá grundvallarþýð-
ingu, að afkoma fyrirtækja sýnir .
þá svo ekki verður um villzt,
hvaða rekstrarform er þjóðhags-
lega hagkvæmast í hverju til-
felli.
3. Hlutafélög þurfi aldrei að
greiða skatt af úthlutuðum arði,
heldur sé arðurinn aðeins skatt-
lagður hjá einstaklingunum,
þannig að um tvísköttun verði
eigi að ræða.
4. Að fyrirtækjum, sem upp-
fylla viss skilyrði verði heimil-
verði sameinuð í eina fjárheimtu
bréfa.
5. Tekjuskattur og tekjuútsvör
verði sameinuð í eina fjárheimtu
og skiptist þær tekjur síðan milli
ríkis, bæjar- og sveitarfélaga.
Jafnframt verði allt álagningar-,
og innheimtukerfið gert einfald-1
ara en nú er.
6. Leyfðar verði afskriftir af
iðnaðarvélum í samræmi við end,
í Ludwigsburg-kjallaranum.
Dr. Pcíll Bsólfsson:
Stuttgart
MEÐ næturlestinni frá Leip-
zig til Wúrttenberg. Ferðinni
er heitið til Stuttgart. Þar búa
islenzkir vinir okkar, og þar
er kollega minn frá Leipzig-
tímanum, Hermann Keller,
organleikari við Stifts-kirkj-
una og útgefandi mjög merkra
bóka um músik. Stuttgart er
byggð á mörgum hæðum og
djúpum dal og er hin fegursta,
en erfið yfirferðar vegna þess
hvað hún er mishæðótt. Næt-
urferðin frá Leipzig var óró-
leg. Klukkan 1:30 var bank-
að á klefadyrnar: „Passkont-
roll“. Það var austur-þýzka
lögreglan. Jú, allt í lagi, góða
ferð! Eftir fuglsblund vaknar
maður aftur við það að lestin
stendur kyrr. Skrítið að vakna
við engan hávaða. En svona er
það til sjós: maður hrekkur
upp við það að vélin gengur
ekki lengur. Aftur blundur.
Bankað. Það er vestur-þýzka
lögreglan: „Passkontroll". ,,Er
um við komin „yfir um“? spyr
ég. „Jawohl meini Herr!“
svarar lögreglan. Og ég, sem
tók ekkert eftir því þegar við
fórum yfir járntjaldið! En svo
svaf maður vært þar til kom á
stöðina í Stuttgart.
Um árið 950 fara fyrst sög-
ur af þessum stað, sem þá var
kallaður Stuetgarten í dalnum
Nesenbachtal. Ekki kann ég að
rekja söguna lengra. En nú er
hér ein blómlegasta og ríkasta
borg Vestur-Þýzkalands. Það
sem vekur athygli mína^strax,
er hinn mikli og ofsalega
hraði bílaakstur um borgina.
Þykist ég hvergi hafa séð ann-
að eins, enda eins og um kapp-
akstur sé að ræða! — Við bú-
um á því músikalskasta hóteli,
sem hugsast getur, „Hotel
Waldhorn". En eigandinn heit-
ir Kussmaul. Hótel þetta er
uppi á Degerlach-hæðinni, rétt
hjá hinum mikla sjónvarps-
turni, sem er á þriðja hundrað
metra hár, eins og flaggstöng,
með veitingahúsi í um 200 m
hæð, sem myndar eins og kúlu
á stönginni. Þetta er eitt glæsi
legasta fyrirtæki, sem ég hef
séð um ævina, enda þakkaði
ég gott boð, þegar mér var
boðið í lyftunni upp. Ég fór
hvergi! Þarna nálægt „Hotel
Waldhorn" búa þau Hilmar
Ólafsson og frú Rannveig
Kristinsdóttir, frænka konunn
ar, góðu búi að kalla má. Hann
stundar nám hér, arkitektur,
en um 20 íslendingar var mér
sagt að stunduðu hér nám.
Þau hjónin sýndu okkur alla
borgina, og litli Himmi (Hil-
mar), 2ja ára sonur þeirra,
var alltaf með í förinni. Við
vorum nú ekki alltaf sam-
mála við Himmi, t.d. á söfn-
um. Himma þótti ekkert var-
ið í sumt sem okkur hinum
þótti mikilsvert. Blessað barn-
ið. Skyldi hann muna það síð-
ar að við þræluðum honum
með okkur til Ludwigsburg
til að sjá mesta barokslot
Þýzkalands, og fórum með
hann í gegn um öll herberg-
in?! Þetta slot er stórmerki-
legt. Þar bjuggu konungarn-
ir i Wúrttenberg, og meðal
þeirra Wilhelm, eða hvað
hann hét, sá sem Napóleon
gerði að konungi á sínum
tíma. Hann vóg 420 ensk pund
kaupsverð þeirraa.
Ársþingið fagnar vaxandi skiln
ji á því, að aukning framleiðslu
framleiðni er skilyrði bættra
skjara og veka athygli á því,
mikið veltur á, að skattar og
svör dragi ekki úr vilja manna
framkvæmda og aukinnar
rðmætasköpunar.
Stóreignaskatturinn.
Þar sem hæstiréttur hefur nú
þegar ómerkt framkvæmd skatt
yfirvalda á ýmsum þýðingarmikl
um ákvæðum stóreignaskattslag-
anna og skatturinn kemur nú enn
misjafnar niður á hin ýmsu
rekstrarform fyrirtækja, skorar
Framhald á bls. 11.
og drottningin 320 pund. Hannj
lét gera sér skrifborð með sér-|
stakrí innréttingu fyrir mag-
an, svo að hann kæmist fyrirj
við borðið. Napoleon á að hafal
sagt, að hann hefði aldrei trú-1
að því fyrr, að húðin hefði |
jafnmikla þenslu möguleika.j
„Þetta voru myndarhjón"
sagði safnvörðurinn alvarlega.1
Þarna er tunna í kjallaranumj
sem tekur 90.000 'potta af víni.J
Skál!
___i__!____
Hermann Keller tók vel ál
móti okkur. Hann er nú að|
gefa út píanósónötur DominicoJ
Scarlatti, hins ítalska meist-
ara. Hann var eins og Bachj
og Hándel fæddur árið 1685, j
ef ég man rétt. Keller er haf-<i
sjór af |róðleik um allt sem|
að músik lýtur, og hann er sí-
starfandi að útgáfum, og einnaj
mest virti tónvísindamaður íj
Þýzkalandi. Hann hefur með-
al annars samið ágæta bók umj
orgelverk Besles og aðra um|
píanósónötur Beethovens. Ogl
einnig verk hinna gömlu meistj
ara fyrir Bachs tíma hefurl
hann gefið út. Synir hans tveir J
höfðu heimsótt fsland eftirj
stríðið og létu mikið af því,
sem þeir höfðu séð þar. Hanní
gaf mér nýja bók eftir sig um|
Scarlatti að skilnaði. Er súj
bók, þótt lítil sé, hin merki-
legasta.
Eitt er það til í þessari borg,
sem mikla athygli vekur, en
það er tónleika-höll ein mikil,
sem heitir „Liederhalle". Er
höll þesei talin bezt allra
hljómleiksala hvað akustikstíl
snertir. Því miður hittist svo
á, að ég gat ekki hlustað á
tónleika í þessari höll. En í
henni eru salir svo prýðilegir,
að vart munu aðrir slíkir fyr-
irfinnast. Eins er höllin at-
hyglisverð að utan og mjög
nýstárleg í alla staði.
___;__;____
Við heyrðum „Töfraflaut-
una“ í óperunni, ágæt upp-
færsla. Sérstaklega var Wind-
gassen stórfínn í hlutverki
Tamino. En Papageno var'
miklu betri hjá Kristni Halls-|
syni í Þjóðleikhúsinu. Gerdi
Albrecht stjórnaði sérlega vel,1
og virtist mér hann hinn ágæt-1
asti dirigent. Alveg'er Mozart
ódrepandi. Það er ég viss um„
að þegar Wagner verður fyriri
bí, þá blómstrar Mo'zart ennþá.i
Allt er svo óþvingað, eðlilegt1
og sjálfsagt, án erfiðleika. Það'
er ekki samið, heldur til orðið.J
eins og fífillinn í brekkunni,
en sá er munurinn að sá fífill
verður aldrei að biðukollu!
Mér er hugsað til þeirra, sem
rembast eins og rjúpan við
staurinn, og kreista út úr sér
afkvæmunum — eða réttara
sagt afskræmunum, og segja
„hér er ég“! Max Reger hafði
rétt fyrir sér þegar hann síð-
ustu árin prédikaði nauðsyn
þess að taka sér Mozart til
fyrirmyndar. Með þessu er
raunar sagt, að flestir sem fást
við tónsmíðar, ættu að hætta
þeirri iðju. Og má vera að satt
sé. Ó, dýrðlegi Mozart! Þú ert
sæll að kynnast ekki „elektrón
ísku“ músikkinni, sem nú er
að hefja göngu sína, útreiknað
og andlaus. Og þó, hún hrópar
til himins. Máske berst hávað-
inn einnig upp í Elysium, til
ykkar hinna stóru og ódauð-
legu í listinni! Og þegar
minnst er á þá storu og ódauð-
legu minnist ég Thorvaldsens
að nýju. En eftir hann er hin
fagra og stolta standmynd af
skáldinu Schiller á Schiller-
'torginu í Stuttgart, rétt hjá
Stiftskirkjunni. Það fer ylur
um mann þegar maður sér
'þetta mikla listaverk. fsland á
'sinn þátt í því, þótt enginn hér
viti neitt um það!
, P. í.