Morgunblaðið - 10.06.1960, Blaðsíða 20

23
MORGVNBLAÐ1Ð
Föstudagur 10. júnl 1960
Lrotómenn
EFTIR W. W. JACOBS
— Hafið þér nokkurn tíma
viljað leggja allt í sölurnar til
þess að fá einhverju framgengt?
spurði hún í feimnitón.
— Já, oft, svaraði hann.
— Þá getið þér skilið mína af-
stöðu, sagði frúin hógværlega.
— Og venjulega, baetti skip-
stjórinn við, — var það fyrir
beztu, að ég fékk því ekki fram-
gengt.
— Það var gaman að heyra,
tautaði hún með hefndarglampa
í augum. — En þegar þér voruð
trúlofaður, og kærastan bað yð-
ur um eitthvað. . ..
— Hún hafði vit á að gera það
ekki, svaraði skipstjórinn ósvífn
islega.
— Ekki?
— Nei, hún hafði vit á að
bíða með alla rellu þangað til við
vorum gift. En þá bætti hún sér
líka upp það, sem fyrr hafði ver-
ið vanrækt, bætti skipstjórinn
við og varð myrkur á svip.
— Nú, þá verður útkoman sú
sama, sagði frúin í vonartón.
— Já .... það er að segja, ég
hafði nú rænu á að heita henni,
sagði Vobster og skríkti.
Frú Penrose hló og skipstjór-
inn varð hressari í bragði og
gekk meira að segja svo langt að
laga sig til í stólnum.
— Það þýðir víst engum að
reyna að vaða ofan í yður, skip-
stjóri, sagði frúin í aðdáunartón.
— Þér eruð of viljasterkur til
þess. Vitið þér, að í útliti og
framkomu minnið þér mig alltaf
á Merton lávarð?
— Einmitt það, svaraði skip-
stjórinn steinhissa.
— Já, og meira að segja hafið
þið líkan málróm. Þegar við
komum heim, þarf ég endilega
að kynna ykkur. Þér komið von-
andi og heimsækið mig, þegar
þar að kemur?
— Það væri mér mesta ánægja
svaraði skipstjórinn.
— Og þá get ég um leið spurt
frú Vobster um allt þetta, sem
hún bað um og fékk ekki.
Skipstjórinn tók að ókyrrast í
sætinu. — O, hún væri vís til að
segjast hafa fengið allar óskir
sínar uppfylltar, sagði hann óró-
lega. — Þér skiljið .. hún hefur
þá bjargföstu skoðun, að hún fái
öllu framgengt, sem henni dettur
í hug. Náttúrlega þarf ég ekki
að taika fram, að....
— Vitanlega, svaraði frúin ..
það getur hver maður séð.
— Já, hún hefur nú gaman af
þessu og mér gerir það ekkert
tiL
— Vitanlega. En nú, skipstjóri,
nú ætlið þér að gera mér þann
sérstaka greiða að hjálpa okkur
með dálítinn leik? Þetta er bara
tómstundaleikur, eins og þér
skiljið, og nú stendur svo á, að
við getum ekki haft hann nema
með yðar samþykki, því að á
skipsfjöl er skipstjórinn auðvit-
að einvaldur og orð hans lög.
Veslings skipstjórinn leit vand
ræðalega kring um sig. — Ég hef
aldrei komizt í neitt þessu likt
fyrr, sagði hann feimnislega. —
Aldrei.
— Aldrei ég heidur, sagði
freistarinn hreinskilnislega, — og
auðvitað hefði ég, við flesta skip
stjóra, ekki látið mér detta slíkt
í hug. Venjulegur skipstjóri,
gjörsneyddur allri kímnigáfu,
væri vitanlega alls ekki við
mælandi. Og satt að segja og okk
ar á milli, datt mér þetta fyrst í
hug, þegar ég sá hina einstöku
stjórn og lag, sem þér hafið á
undirmönnum yðar. Það og svo
hvað þér eruð líkúr Merton lá-
varði. Hann hefði ekki verið
lengi að slá til. Eigum við að
ganga?
Hún stóð upp, lagði höndina á
arm skipstjórans, og þau gengu
hægt fram og aftur. Á andliti
hénnar mátti sjá þolinmóðan
svip píslarvottsins.
— Þér skiljið, það er erfiðast
með skipsmennina, sagði
Vobster órólegur, eftir nokkrar
ferðir fram og aftur um þilfarið.
— Ég veit það, en hitt veit ég
líka, að þér hafið fullt vald á
þeim eftir sem áður.
— Og svo veit ég ekki, hvernig
ég fer að gera grein fyrir sjálf-
um mér. Hvað er ætlazt til að
ég geri meðan þessir dónar eru
að gera uppreisnina?
— Það verða engin vandræði,
svaraði frúin lágt. — Ég hugsaði
einmitt um yður, fyrst af öllu.
Vobster brosti. — Þakka yður
fyrir það, sagði hann blíðlega, —
en ég sé bara ekki....
— Sex sterkustu mennirnir á
skipinu verða auðvitað að ráðast
á yður aftan frá og binda yður
og kefla.
— Binda! hrökk upp úr skip-
stjóranum, um leið og hann
sleppti armi frúarinnar og hrökk
til baka. Binda og kefla mig! —
Skipsmennirnir? Mig?
— Já, og hr. Carstairs og Sir
Edward Talwyn og alla hina
karlmennina, sagði frúin lokk-
andi. — Þér verðið ekki einn í
þeirri fordæmingu. Sir Edward
er með elztu aðalsmönnum í rík-
inu og hann hefur bara gaman
af því. Jæja, Vobster skipstjóri,
þér sláið þá til, er ekki svo?
Hún greip aftur handlegg hans'
í þögulli bæn. Hann ræksti sig.
— Mig langar auðvitað ekkert
til að spilla gleði annarra, sagði
hann með festu — en þegar ....
— Og þér gerið það heldur
ekki, tók hún fram í, með sann-
færingu. — Ég veit að þér gerið
það ekki. Þetta er vitanlega allt
leikur. Ég hef sjálf séð prins
leika þjónustustúlku, með skít-
uga húfu og svuntu og eldhús-
lykil á nefinu. Ekki ætla ég yð-
ur neitt líkt því eins óvirðulegt
hlutverk.
— En keflingin? spurði skip-
stjórinn loðmæltur.
— Það er ekki líkt því eins
slæmt. Vitanlega látast mennirn-
ir bara binda yður, sagði frúin
og leit upp og á Pope og Carsta-.
irs, sem nálguðust. Ó, herra
Carstairs, skipstjórinn hefur ver-
ið svo elskulegur að ganga inn á
þetta, sem við vorum að tala um.
— Ha? svöruðu þeir tvímenn-
ingarnir, einum rómi, og voru
steinhissa.
— Hann er fæddur leikari,
sagði frúin. — Hann hefur séð
áður óþekkta möguleika í þessu
hlutverki sínu. Hann ætlar að
láta binda sig og kefla. Látast,
meina ég auðvitað.
— Ég .... ég. ... stamaði skip
stjórinn stórmóðgaður. — Ég ..
ég er hræddur um....
— Nei, sagði frúin, — þér verð
ið einmitt alls ekki hræddur.
— Binda og kefla? át Pope
eftir og glennti upp augun. —
Hvað hefur hann gert fyrir sér?
— Ssss! Ekkert, sagði frúin
með Ijómandi brosi til skipstjór-
ans, sem var í þann veginn að
springa. — Ekkert annað en að
vilja ekki segja nei við dömu.
— Enginn hefur væntanlega
búizt við, að hann gerði það?
svaraði Pope, og vissi ekki út né
inn.
Vobster skipstjóri leit á hann
með augnaráði dýrs, sem hefur
fest sig í gildru. — Jæja, jæja,
sagði hann loðmæltur. — Jæja,
jæja, en ég verð að fá skipanir
frá yður, skriflega, og undir
vitni. Það geri ég að ófrávíkjan-
legu skilyrði.
— Þá er bezt að ganga frá því
strax, sagði frúin sigri hrósandi,
áður en Carstairs komst að. —
Jæja þá, herra pope. Komið þér
hérna, herra Carstairs.
Hún gekk nú inn í setusalinn
og þeir á eftir henni og skildu
skipstjórann eftir í myrku skapi,
úti á þilfarinu. Meinlaus skip-
verji, sem átti leið fram hjá hon-
um, stanzaði, er hann sá ban-
eitrað augnatillit skipstjórans.
— Nú, hvað? spurði skipstjór-
inn og röddin minnti á fellibyl.
— Já, skipstjóri, sagði maður-
inn, og hörfaði hægt undan,
sneri sér síðan við og flýði.
— Keflaður! sagði skipstjór-
inn við stórsigluna, kjökrandi
röddu. — Láta mannskapinn
kefla mig!
18.
Pope gekk hægt um gólf á þil-
farinu, með hendur fyrir aftan
bak og drúpti höfði, djúpt hugs-
andi. Svipurinn var alvarlegur
og hrukkurnar á enni hans báru
vott um áhyggjur. Knight, sem
kom út úr reyksalnum leit á
hann og leizt ekki á blikuna.
— Hæ, hvað er að? Hefurðu
hitt svartan kött?
Pope gaf honum illilegt auga
yfir gleraugun. — Farðu út og
leiktu þér, svaraði hann stuttara-
lega.
— Gott og vel, svaraði Knight
og setti á sig kryppu. — Ég skal
hoppa yfir þig tvær umferðir
kring um þilfarið, fyrir túskild-
ing.
— Reyndu nú að vera alvarleg
ur einu sinni á ævinni, svaraði
Pope og roðnaði. — Ég hef annað
betra að hugsa um.
— Og hvað er það?
— Stjórnarleyndarmál, svar-
aði Pope hátíðlega.
— Og hver eru þau? Nú, þér
þýðir ekkert að horfa svona á
mig, þú ættir að vera farinn að
vita það.
— Ég get bara ekki sagt þér
það, hummaði hinn og leit var-
lega kring um sig. — Þér er
betra að fara; ef frú Penrose sér
okkur, heldur hún að ég sé að
tala um það, sem ég má ekki tala
um.
Knight kinkaði kolli. — Farðu
í káetuna þína, sagði hann í sam-
særistón, — svo kem ég til þín
og við fáum okkur vindil.
Pope hristi höfuðið, þó ekki af
neinni sánnfæringu og hvarf sið
an, eftir að hafa gengið svo sem
tvisvar fram og aftur. Knight gaf
honum eins og tveggja minútna
frest, og sneri síðan til káetu
hans.
— Nú, hver skrattinn! Hvernig
átti ég að búast við að hitta þig
hér? sagði hann og var hissa.
— Æ, vertu nú alvarlegur,
sagði Pope önugur. — Ég er góð-
ur með að segja þér frá öllu sam
an, af því að annars get ég átt á
hættu, að allt fari í handaskol-
um. Þeir hafa lagt alla ábyrgðina
á mínar herðar.
— Þeir eiga það til, tautaði
Knight og leit varfærnislega á
Pope. — Ég veit ekki, hvernig
Carstairs færi að lifa án þín.
— Ef allt fer í handaskolum,
sagði Pope, um leið og hann
stakk vindlinum upp í sig og
fálmaði í vasa sína eftir eldspýt
um, — verður mér kennt um alla
klækina. Það verða allir á einu
máli um það, sagði frú Penrose,
að minnsta kosti. Carstairs hefur
gefið mér fullt umboð og ég á að
sjá um allar framkvæmdir.
Knight kinkaði kolli í samúð-
ar skyni og beið framhaldsins.
Til þess að hafa af fyrir sér,
kveikti hann í vindli, en frásögn
Popes var ekki langt komið, þeg
ar dautt var í vindlinum.
— Og ég segi þér þetta aðeins
vegna þess, að ef þú tækir það
alvarlega, gæti það gangið of
langt. Það gæti orðið alvarlegt, ef
þá brytir hauskúpuna á einhverj
um.
— Ekki er því að neita, en þó
væri það enn alvarlegra ef ein-
hver bryti mína hauskúpu. Ég
ætla að segja Maloney frá þessu,
að skapið í honum minnir ekki
beinlínis á lamb. Og hvað um
dömurnar? Þær deyja úr
hræðslu, ef ég þekki þær rétt.
— Ég á að undirbúa þær, svar
aði Pope. — Yfirleitt finnst mér
ég eiga að gera allt. Frú Penrose
vill hvergi nærri neinu koma,
og Carstairs segist þvo hendur
sínar af því öllu, eins og pílatus.
Ég er búinn að vera í hreinasta
þrældómi að útskýra fyrir báts-
manninum, hvað hann á að
gera. En hann á að vera uppreisn
arforinginn.
— Þeir hefðu ekki getað kom-
ið því í betri hendur, sagði
Knight innilega. — Þeir hafa
sloppið við mikla ógæfu með því
að treysta viti yðar. Og
Vobster hefur fengið skriflegar
fyrirskipanir?
Pope kinkaði kolli og Knight
kveikti aftur í vindlinum sínum,
sagði síðan einhver fleiri hrós-
yrði við Pope og kvaddi því næst
og fór. í einverunni í sinni eigin
— Sirrí, mér þykir leiðinlegt
að við getum ekki boðið ykkur að
búa hjá okkur, en það færi svo
illa um ykkur í þessum þröngu
híbýlum.
— Það gerir ekkert til, Lísa.
— Ef Bjarni vildi aðeins fá sér
vinnu í verksmið.iunni. gætum
við eignast gott hús og farið að
eignast börn.
— Þetta lagast einhvemveginn
hjá ykkur, Lísa. Ég er viss um
það..
— En Bjarni er svo þrár. Hann
vill ekki láta hundana sína og ég
get ekki hugsað mér að halda
þessu áfram svona!
káetu tók hann að brjóta heilann
um, hvort ekki væri hugsanlegt
að hafa sjálfur eitthvað gott af
upplýsingunum, sem honum
höfðu fallið í skaut. Honum þótti
ótrúlegt, að hann gæti ekki fisk-
að eitthvað í gruggugu vatni
uppreisnarástandsins, og Malon-
ey, sem hann heimsótti eftir
kvöldverð, var á sama máli. Þeir
ræddu nú málið sín á milli í hálf
um hljóðum.
— Þetta er nú illa farið að við
hann Tollhurst, sagði Knight
dræmt.
— Ættum við að segja honum
frá öllu saman og vara hann við?
sagði læknirinn.
Knight hristi höfuðið. — Nei,
mér dettur annað betra í hug,
sagði hann, — bara ef hægt er
að framkvæma það.
Hann hallaði sér að eyra lækn
isins og hvíslaði einhverju að
honum.
— Ha? svaraði læknirinn og
hrökk við. — Bull og vitleysa!
Það kemur ekki til nokkurra
mála.
— Við sjóum nú til með það.
Með þinni hjálp og. . ..
— Nei, þú getur strikað mig
út, svaraði læknirinn kuldalega.
— Ég er ekkert guðslamb að
vísu, en það vill bara svo til að
Carstairs er húsbóndi minn,
stendur.
— Þetta er ekki nema greiði
við hann, sagði Knight með
ákafa.
— Og svo er dama annars veg
ar, hélt læknirinn áfram.
— Vitanlega er það, andæfði
Knight. — Það var ég einmitt að
segja þér. Þetta er hennar uppá-
finning, og það er engin ástæða
til að halda, að hún sé neitt and-
víg svolitlu kryddi í hana, hér
og þar. Annað er ég ekki að tala
um.
Læknirinn hló og teygði úr sér.
— Hvernig ætlarðu að fara að
því? spurði hann.
gflíltvarpiö
Föstudagur 10. júni
8.00—10.20 Morgunútvarp (Bæn — 8.05
Morgunleikfimi — 8.15 Tónleikar
— 8.30 Fréttir — 8.40 Tónleikar —
10.10 Veðurfregnir).
12.00 Hádegisútvarp.
13.15 Lesin dagskrá næstu viku.
13.25 „Gamlir og nýir kunningjar".
15.00 Miðdegisútvarp. — (Fréttir kl.
15.00 og 16.00).
16.30 Veðurfregnir.
i9.00 I>ingfréttir. — Tónleikar.
19.25 Veðurfregnir.
19.35 Tilkynningar.
20.00 Fréttir.
20.30 A förnum vegi í Skaftafellssýslu:
Jón R. Hjálmarsson skólastjóri
ræðir við bændurna Bjarna Run-
ólfsson 1 Holti á Síðu og Valdimar
Lárusson á Kirkjubæjarklaustri.
20.55 Kórsöngur: Karlakórinn Fóst-
bræður syngur. Söngstjóri:
. Ragnar Björnsson.
21.30 Utvarpssagan: „Alexis Sorbas"
eftir Nikos Kazantzakis, í þýð-
ingu Þorgeirs þorgeirssonar; —
XXIV (Erlingur Gíslason leikari).
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Upplestur: „Fanney á Furuvöll-
um“, kafli úr óprentaðri bók eft-
ir Hugrúnu (Höfundur les).
22.30 Harmonikuþáttur (Henry’j. Ey-
land).
23.00 Dagskrárlok.
Laugardagur 11. júní
8.00—10.20 Morgunútvarp (Bæn — 8.05
Morgunleikfimi — 8.15 Tónleikar
— 8.30 Fréttir — 8.40 Tónleikar
— 10.10 Veðurfregnir).
12.00 Hádegisútvarp.
12.50 Oskalög sjúklinga (Bryndís Sigur
jónsdóttir).
14.00 Laugardagslögin.
16.00 Fréttir.
16.30 Veðurfregnir.
19.00 Tómstundaþáttur barna og ung-
linga (Jón Pálsson).
19.25 Veðurfregnír.
19.30 Tilkynningar.
20.00 Fréttir.
20.30 Leikrit: „Gullhamrarnir“, gam-
anleikur eftir George Kelly, í
þýðingu Bjarna Benediktssonar
frá Hofteigi. — Leikstjóri: Rúrik
Haraldsson.
21.05 Einsöngur: Engel Lund syngur
íslenzk og útlend þjóðlög; dr.
Páll Isólfsson leikur undir á
píanó.
21.25 Smásaga: „Saupsáttur við heim-
inn“ eftir Davíð Askelsson (Brynj
ólfur Jóhannesson leikari).
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Danslög.
24.00 Dagskrárlok.